“Loko makwezru a sungule ku ni holovisa, ni mu khome hi ma 25 ni va ni mu kama nkolo. A ni djula ku mu dlaya.”​—Paul.

“A kaya, a ni hlundzruka hi ntxhumu wun’wana ni wun’wana. A ni dlaya swibya, mintxhumu leyi vana va tlangaka ha yone kumbe ntxhumu wun’wana ni wu lowu a ni wu kuma a mahlweni kwanga.”—Marco.

Swi nga yentxeka hi nga swi yentxi swa ku fana ni leswo. Kambe a wu pfumelelani na swone leswaku minkama yimbeni swa kazrata ku tikhoma? Xivangelo xikulu xa ku va hi ni ku byekamela loko, hi leswi hi nga kuma xidoho ka Adamu. (Ro 5:12) Ku fana na Paul na Marco, lexi xi kazratelaka vanyingi i ku tikhoma. Ka vambeni, xikazratu i ku lawula mimpimiso yavu, vone va pfumelela ku txhava ni miyanakanyu leyi bihiki swi va lawula. Na kasi vambeni va hluleka ku tikhoma a timhakeni ta tinkuku, ka ku kukutlela byala ni ku dzraha mbangi.

Loko mhunu a pfumelela mimpimiso, ku navela ni swiyentxo swa ku biha swi mu lawula swi nga hona wutomi byakwe. Kambe hi nga yentxa xantxhumu akuva leswo swi nga hi yentxekeli. Hi ndlela yini? Hi ku txutxela ku tikhoma, ku nga xin’we xa swiyenge swa mhandzru wa moya. (Ga 5:22, 23) Akuva swi hi pfuna, ka xidondzro lexi hi ta bula hi swivutiso swizrazru: (1) I yini ku tikhoma? (2) Ha yini ku li ka lisima? (3) Hi nga txutxela tsrhamela ledzro hi ndlela yini? Hi ta tlhela hi vona leswi hi nga swi yentxaka loko minkama yin’wana hi hluleka ku tikhoma.

Mhunu lweyi a tikhomaka a nga yentxi mintxhumu hi magugu. A matsrhan’wini ya leswo, awa tikhoma akuva a nga hlayi kumbe ku yentxa ntxhumu lowu nga kwatisaka Xikwembu Nkulukumba.

Yesu a hi dondzrise ndlela ya ku tikhoma. Bibele dzri li: ‘Loko a zrukiwa, afa a nga tlheli a zruketela; ni loko a xanisiwa afa a nga haleli; e ku tinyiketa lweyi a tsremaka hi ku lulama.’ (1Pe 2:23) Yesu a kombise ku tikhoma koloko loko valala vakwe va mu hlekile a mhandzrini ya nxaniso. (Mt 27:39-44) Nakone a mahlweni ka leswo, a kombise ku tikhoma loku hlamalisaka loko vazrangeli va wukhongoti lava bihiki timbilu va mu tate hi swivutiso akuva a hlaya ntxhumu lowu hoxekiki. (Mt 22:15-22) Nakone hi khambi ledzri va-Yuda lava hlundzrukiki va khomiki mazribye akuva va txukumetela Yesu, a hi siyele xikombiso lexinene. A matsrhan’wini ya ku tlhelisela, e ‘tumbela, a huma tempeleni’.​—Yh 8:57-59.

Xana hi nga swi kota ku yetisela xikombiso xa Yesu? Ina, hi ndlela ya kukazri. Mupostola Petro a tsrale a ku: ‘Kriste a xanisekeli n’wine, a n’wi siyeli xikombiso xa ku va n’wi landzra mintila yakwe.’ (1Pe 2:21) Nambi leswi hi nga vhanu lava nga hetisekangakiki, hi nga swi kota ku xi landzra ha hombe xikombiso xa Yesu xa ku tikhoma. Ha yini swi li swa lisima ku va mhunu wa ku tikhoma?

Loko hi djula ku nyonxisa Yehovha, hi fanela ku tikhoma. Nambi hi tizrela Yehovha hi ku dumbeka  hi malembe manyingi, hi nga lahlekeliwa hi wunghanu lebyi hi nga na byone na yene loko hi nga kombisi ku tikhoma ka leswi hi swi khanelaka ni ku swi yentxa.

Yanakanya hi xikombiso xa Moxe. A minkameni yakwe yene a a li ‘mbulwa ku tlula vhanu hinkwavu lava nga misaveni’. (Tin 12:3) Ntsrhaku ka loko Moxe a tiyiselele swikhalu swa va-Israyele hi malembe ya ku tala, ku tlhase lani Moxe a nga hluleka ku tikhoma. A hlundzrukile loko vhanu va tlhela va khala hi ku djula mati. A byele va-Israyele na a hlundzrukile a ku: ‘Yingisetani vakaneti: hi ta mi humesela mati ku lebyi zribye xana?’​—Tin 20:2-11.

Moxe a hluleke ku tikhoma. A nga dzrumisanga Yehovha hi mati lama nga huma ka zribye hi hlolana. (Ps 106:32, 33) Hi xivangelo lexo, Yehovha a nga mu pfumelelanga kuva a nhingena a Tikweni dzra Xidumbiso. (Tin 20:12) Ku ya tlhasa siku ledzri a fiki hi dzrone, swi nga yentxeka Moxe a tisolile hi leswi a nga hluleka ku tikhoma.—Dt 3:23-27.

Hi dondzra yini? Nambi hi tizrela Yehovha hi malembe manyingi, a hi fanelanga hi khanela hi ndlela ya ku pfumala xitxhavu ni mhunu lweyi a hi hlundzrulaka kumbe mhunu lweyi a djulaka ku layiwa. (Ef 4:32; Kl 3:12) I ntiyiso leswaku loko hi ya hi kula hi ntanga, ku tikhoma kwezru ka pumbeka. Kambe dzrimuka xikombiso xa Moxe. U nga pfumeleli ku pfumala ku tikhoma ku honetela vito ledzrinene u tihambeliki dzrone hi malembe manyingi ya ntizro waku wa ku dumbeka. Hi nga txutxela tsrhamela ledzri dzra lisima hi ndlela yini?

Khongota u kombela moya wa ku xwenga. Ha yini? Hikusa ku tikhoma ku hamba xiyenge xa mhandzru wa moya wa ku xwenga wa Xikwembu Nkulukumba, nakone Yehovha a nyika moya lowu lava mu kombelaka. (Lk 11:13) Yehovha a nga hi nyika ntamu lowu hi wu vilelaka hi ku tizrisa moya wakwe wa ku xwenga. (Flp 4:13) A nga hi pfuna ku txutxela swiyenge swimbeni swa mhandzru wa moya leswi nga hi pfunaka ku tikhoma, swa ku fana ni lizrandzru.—1Ko 13:5.

Fambela kule ni hinkwaswu leswi nga tsranisaka ku tikhoma kwaku. Hi xikombiso, u nga hlaleli nikutsrongo mintxhumu ya ku biha leyi nga ka mapajina ya internet, kumbe swihungatiso swin’wana leswi bihiki. (Ef 5:3, 4) Hi ntiyiso wa kone, hi fanela ku fambela kule ni ntxhumu wun’wana ni wun’wana lowu wu nga hi navetisaka ku yentxa swa ku biha. (Pr 22:3; 1Ko 6:12) Hi xikombiso, loko mhunu a tiva leswaku a byekamele ka ku navela ka ku biha hi tlhelo dzra swa tinkuku, a swi ta va swinene kuva a fambela kule ngopfu swinene ni  mabuku, kumbe mafilme lama khanelaka hi lizrandzru.

Ku landzra xilayu lexi swi nga ha tikomba swi kazrata. Kambe loko hi lwela ku xi landzra, Yehovha a ta hi nyika ntamu lowu hi wu vilelaka akuva hi tikhoma. (2Pe 1:5-8) A ta hi pfuna kuva hi lawula miyanakanyu, mazritu ni swiyentxo swezru. Paul na Marco, lava ku buliwiki ha vone, va swi kotile ku tilawula. Va dondzre ku tikhoma. Yanakanya ni hi xikombiso xa makwezru mumbeni, lweyi a a hlundzruka a tlhela a holovisana ni vafambisi kulobye va mimovha loko a li xitaratwini. I yini leswi mu pfuniki akuva a tikhoma? A li: “A ni khongota hi ku hiseka siku hinkwadzru. A ni dondzra tinhloko-mhaka leti khanelaka hi ku tikhoma ni tlhela ni bekisa tindzrimana leti nga ni pfunaka mhakeni yoleyo. Nambileswi ni nga ni malembe manyingi na ni lwela ku yampswisa, ni sungula siku dzrin’wana ni dzrin’wana hi ku hlaya leswi: ‘Nkongometo wanga namunhla i ku va lweyi a zruliki.’ Nakone loko ni djula ku ya a mbangu wa kukazri ni hatla ni suka. Leswo swi ni pfuna kuva ni nga holovisani ni vafambisi vambeni.”

Minkama yimbeni ha hluleka ku tikhoma. Loko leswo swi yentxeka, swi nga hi yentxa hi va ni tingana ta ku khongota. Kambe lowo hi wone nkama lowu swi djulekaka ngopfu ku khongota. Xileswo, u nga hlweli, khongota ka Yehovha. Kombela kuva a ku dzrivalela ni ku ku pfuna. Tiyimiseli kuva u nga tlheli u yentxa xihoxo lexi fanaka. (Ps 51:9-11) Yehovha a ta xi yingela xikhongoto xaku lexi sukaka a mbilwini. (Ps 102:17) Mupostola Yohane a hi dzrimuxa leswaku a ngati ya N’wana wa Xikwembu Nkulukumba ‘yi hi basisa swihono hinkwaswu’. (1Yh 1:7; 2:1; Ps 86:5) Dzrimuka ni leswaku Yehovha a hi byela leswaku hi fanela ku dzrivalela vambeni minkama hinkwayu. Xileswo, tiyiseka leswaku Yehovha a ta ku dzrivalela na wene.​—Mt 18:21, 22; Kl 3:13.

Yehovha a khunguvanyekile loko Moxe a hluleke ku tikhoma a mananga. Nambitanu, Yehovha a mu dzrivalelile. Nakone Zritu dzra Xikwembu Nkulukumba dzri khanela hi Moxe swanga mun’we wa swikombiso leswikulu swa lipfumelo. (Dt 34:10; Hb 11:24-28) Yehovha a yalele Moxe akuva a nhingena a Tikweni dzra Xidumbiso, kambe a ta swi nyonxela ku mu yamukela a Paradeyisini lani misaveni ni ku mu nyika mukhandlu wa ku hanya hi lani ku nga helikiki. Nakone Yehovha a nyika mukhandlu lowu fanaka hinkwavu lava tikazratelaka ku kombisa tsrhamela ledzri dzra lisima ngopfu swinene, ku nga ku tikhoma.—1Ko 9:25.