ČLANKO PROUČIBASE 19
O mangipe hem i pravda zaštitinena amen ando lošnipe
Sose tu na hijan Devel kova ko lošnipe uživini; o lošna koro tute ni hari nane ljen than (PS. 5:4)
DŽILI 142 Držimo se svoje nade
SOSTAR KA VAČERA *
1-3. (a) Premalo lafija kotar Psalam 5:4-6, sar o Jehova dikhela ko lošnipe? (b) Sose šaj te phena so ked zlostavinena pe o čhavore odova tano protiv e Hristeso zakon?
O JEHOVA o Devel mrzini svako lošnipe. (Čitinen Psalam 5:4-6.) Šaj samo te zamislina kobor tano odvratno anglo oljese jačha ked seksualno zlostavinena pe o čhavore! Odoljese so hijam e Jehovase sluge, amendže tano odova odvratno hem odova nane dozvolimo ki skupština (Rim. 12:9; Jevr. 12:15, 16).
2 Ked seksualno zlostavinena pe o čhavore, odova tano protiv e Hristeso zakon! (Gal. 6:2). Sose odova phenaja? Sar so dikhljam ko članko angljeder akava, e Hristeso zakon, znači sa okova so o Isus sikavdža pe lafencar hem pe primereja temeljini pe ko mangipe hem mothovi pravda. O prava hrišćanja šunena akava zakon hem pe čhavencar ponašinena pe adžahar te šaj o čhave te osetinen pe sigurna hem soj tane manglje. Ama, seksualno te zlostavinen pe o čhavore tano sebično hem nepravedno. Sebepi odova o čhavore osetinena pe nesigurna hem so niko na mangela ljen.
3 Nažalost, odova so seksualno zlostavinena pe o čhavore tano ozbiljno problemi kova čak utičindža hem ko prava hrišćanja. Sose? O lošna hem o hovavne manuša isi kotar na hem disave oljendar pokušinena te khuven ki skupština (2. Tim. 3:13). Uzo odova, disave kola tane deo andi skupština dozvolindže oljenge telesna želje te ljegaren ljen hem seksualno zlostavindže e čhavoren. Akana ka dikha sose tano ozbiljno greh ked zlostavinena pe o čhavore. Palo odova, ka dikha so o starešine čerena ked neko andi skupština čerela dijekh ozbiljno greh, sar soj tano te zlostavinen pe o čhavore hem sar o roditeljija šaj te zaštitinen pe čhaven. *
OZBILJNO GREH
4-5. Save posledice akhari i žrtva koja hine seksualno zlostavimi?
4 Ked o čhavore tane seksualno zlostavime, o posledice trajinena but vreme palo odova. Odova utičini hem povredini na samo okolje kova hine žrtva, nego hem oljese pašutnen – oljese porodica hem oljese hrišćansko phraljen hem phenjen. O seksualno zlostavljanje tano ozbiljno greh.
5 O posledice kola akhari i žrtva. * Greh tano te čere nekase dukh hem patnja. Sar so ka dikha ko aver članko, okova so zlostavindža e čhavoren čerdža baš odova – povredindža odolje čhavore ko but načinja. Odoljeja so čerdža e čhavorese, andža dži odova o čhavoro više te na ovel lje poverenje upro nikaste hem te na osetini pe više sigurno. E čhaven mora te zaštitina odoljestar, a okola so doživindže odova valjani ljendže uteha hem pomoć (1. Sol. 5:14).
6-7. (a) Sose tano ladž e skupštinače ked seksualno zlostavinena pe o čhavore? (b) Sose tano odova greh kova o zakon kaznini?
6 Ladž e skupštinače. Ked neko ko tano deo andi skupština seksualno zlostavini e čhavore, ov meljačeri e skupštinako nav (Mat. 5:16; 1. Petr. 2:12). Odija tani bari nepravda premalo milionja e Devljese sluge kola borinena pe te ačhon verna! (Jud. 3). Ki skupština nane than asavke manušendže kola bizo te kajinen pe čerena asavke grehija hem adžahar anena ladž e skupštinače.
7 Protiv o zakon. Svako hrišćanin trudini pe te „ovel podložno e vlastendže soj tane upreder oljeste“ (Rim. 13:1). Amari podložnost mothovaja adžahar so poštujinaja o zakonja ki Phuv ki koja živinaja. Ako neko ki skupština čerela protiv o krivično zakon, adžahar so seksualno zlostavini e čhavoren, ov nane podložno e vlastendže ki piklji država. (Uporedin o Čeriba e apostolengo 25:8.) O starešine nane ljen vlast te kazninen e manušen kola čerena protiv o zakon. Ama, on niked na štitinena e osoba koja zlostavindža e čhavore andi kazna koja sledini premalo zakon (Rim. 13:4). Svako čedela odova so sejini (Gal. 6:7).
8. Sar o Jehova dikhela ko grehija kola čerena pe protiv avera?
8 Najgore kotar sa, odova tano greh anglo Devel (Ps. 51:4). Ked neko čerela greh premalo aver manuš, ov grešini hem premalo Jehova. Te dikha jekh primer kotar zakon kova o Devel dindža e Izraelcendže. Ko Zakon pisini so okova so čordža ja prevarindža peklje pašutne nane verno e Jehovase (3. Moj. 6:2-4). Znači, ako neko koj tano deo andi skupština seksualno zlostavini e čhavore – sova čerela o čhavoro više te na osetini pe sigurno – ov adžahar mothovi soj tano neverno e Devljese. Ov anela bari ladž e Jehovase navese. Odoljese, o zlostavljanje valjani te osudini pe, sose tano baro greh anglo Devel.
9. So čerdža e Jehovasi organizacija sa akala berša hem sose?
9 Sar nakhlje o berša, e Jehovasi organizacija andi tema ked seksualno zlostavinena pe o čhavore obezbedindža but materijali kova temeljini pe ki Biblija. Na primer, disave člankija ki Stražarsko kula hem Probudite se! vačerena odoljestar sar okola so hine zlostavime šaj te živinen odola ranaja, sar šaj avera te pomožinen ljen hem te utešinen ljen hem sar šaj o roditeljija te zaštitinen pe čhaven. O starešine dobinena obuka hem detaljna uputstvija kola temeljinena pe ki Biblija odoljestar so te čeren ked neko zlostavini e čhavoren. I organizacija čerela but buti ko odova o skupštine te ovel ljen jasna uputstvija odoljestar sar te postupini pe ko asavke situacije. Sose? Odoljese so mangaja asavke problemija uvek te rešina adžahar sar so sikavi e Hristeso zakon.
SO ČERENA O STAREŠINE KED NEKO ČERELA OZBILJNO GREH
10-12. (a) So o starešine isi ljen ki godi dži rešinena jekh slučaj ando ozbiljno greh hem soj tano oljendže važno? (b) Premalo Jakoveso 5:14, 15, kova tano oljengo cilj?
10 Ked o starešine rešinena o slučaj ando ozbiljno greh, on isi ljen ki godi e Hristeso zakon kova oljendar rodela te mothoven mangipe hem pravda premalo oljeso narodo. Odoljese on mora pažljivo te razmislinen kotar nekobor buča ked neko prijavini o ozbiljno greh. E starešinendže tano najvažno te na ladžačeri pe e Devljeso nav (3. Moj. 22:31, 32; Mat. 6:9). Isto adžahar, oljendže tano važno sa o članija ki skupština te ačhon uzo Jehova hem okola soj tane zlostavime te dobinen uteha hem podrška.
11 Ako neko koj tano deo andi skupština čerdža greh, o starešine ka trudinen pe te pomožinen lje paljem te ovel paše e Jehovaja, ako odova šaj. (Čitinen Jakoveso 5:14, 15.) O hrišćanin kova zadovoljini peklje pogrešna želje hem čerela ozbiljno greh tano duhovno nabormo. Odova značini so ov rumindža poklo amaljipe e Jehovaja. O starešine tane ko duhovno smisao sar doktorija. On ka den sa pestar te pomožinen e manušese te oporavini pe. O savet kova avela andi Biblija šaj te pomožini o manuš paljem te ovel paše e Devljeja, ama odova šaj samo ako iskreno kajini pe (Čer. 3:19; 2. Kor. 2:5-10). *
12 Jasno tano so o starešine isi ljen but bari odgovornost. On čače mangena e phraljen hem e phenjen, odoljese so o Jehova čhivdža ljen te brininen pe oljendar (1. Petr. 5:1-3). On mangena oljenge phralja hem phenja te osetinen pe sigurno andre ki skupština. Odoljese, on odma čerena diso ked prijavini pe oljendže o ozbiljno greh, sar soj tano ked neko seksualno zlostavini e čhavoren. Ko odlomkija 13, 15 hem 17 ka dikha so o starešine ljena ko obzir ked rešinena asavke slučaja.
13-14. Da li o starešine poštujinena o zakon kova phenela so valjani te prijavini pe o zlostavljanje? Objasnin.
13 Da li o starešine poštujinena o zakonja kola phenena so valjani te prijavini pe ked neko tano optužimo so zlostavini e čhavoren? Naravno. Ko than kuri isi asavke zakonja, o starešine dena sa pestar te poštujinen ljen (Rim. 13:1). Asavke zakonja nane protiv e Devljeso zakon (Čer. 5:28, 29). Odoljese, o starešine ked šunena so neko tano optužimo so seksualno zlostavindža e čhavore, on odma vičinena e podružnica te šaj te dikhen sar šaj te postupinen premalo zakon.
14 Ked o starešine vačerena okoljeja kova hine zlostavimo, e roditeljencar ja nekasa ko džanela so ulo, tegani on podsetinena odola osoba so isi la pravo te prijavini lje ko vlastija. Ama, so ako tano o optužimo neko koj tano deo andi skupština hem odola bučače šunena o manuša kola nane e Jehovase svedokija? Da li okova so prijavindža lje valjani te osetini pe so ladžačerdža e Devljeso nav? Na. E Devljeso nav ladžačerdža o manuš so čerdža asavko greh.
15-16. (a) Premalo lafija kotar 1. Timotejeso 5:19, sose valjanena barem duj svedokija angljeder so o starešine ka pokreninen o disciplinsko postupak? (b) Sar o starešine ka postupinen ako neko andi skupština tano optužimo so seksualno zlostavindža e čhavore?
15 Sose valjanena barem duj svedokija angljeder so o starešine ka pokreninen o disciplinsko postupak? Odoljese so premalji Biblija odova tano pravedno. Ako i osoba na priznajini pi krivica, tegani valjanena duj svedokija te šaj i optužba te ovel la osnova hem te šaj o starešine te ovel ljen pravo te formirinen o disciplinsko odbor (5. Moj. 19:15; Mat. 18:16; čitinen 1. Timotejese 5:19). Da li odova značini so valjanena duj svedokija angljeder so ka prijavini pe o slučaj ko vlastija? Na. Akava biblijako načelo na odnosini pe ko odova da li o starešine ja neko aver ka prijavini ko vlastija so neko tano optužimo so čerdža zločin.
16 Ked šunena so neko andi skupština tano optužimo so seksualno zlostavindža e čhavore, o starešine ka trudinen pe te ičeren pe ko sa o zakonja kola rodena asavko slučaj te prijavini pe. A palo odova, odija buti ka razmotrinen premalo e biblijake načelija. O starešine prvo pučena odola osoba da li oj čerdža odova sose tani optužimi. Ako oj phenela so na čerdža, tegani o starešine šunena e svedokon. O disciplinsko odbor ka formirini pe ako isi barem duj svedokija – jekh svedoko kova prijavindža o slučaj hem o dujto kova šaj te potvrdini so odija osoba zlostavindža odolje čhavore ja avere čhavore. * Ako nane o dujto svedoko, odova na značini so i osoba koja prijavindža o slučaj hovavi. Čak iako odija optužba našti te potvrdinen duj svedokija, o starešine tane svesna so i osoba koja tani optužimi možda čerdža diso but lošno, sova but povredindža averen. O starešine hem ponodri ka utešinen hem ka pomožinen okolje kova tano povredimo. Uzo odova, o starešine ka obratinen pažnja ki optužimi osoba, te šaj te zaštitinen e skupština ando diso lošno so šaj te desini pe (Čer. 20:28).
17-18. Objasnin so čerela o disciplinsko odbor.
17 So čerela o disciplinsko odbor? O naziv ando akava odbor na značini so o starešine odlučinena da li o vlastija valjanena te kazninen e osoba koja tani optužimi so čerela protiv o zakon. O starešine na mešinena pe ko odova sar ka primenini pe o zakon, nego mukhena o vlastija te čeren pi buti (Rim. 13:2-4; Tit. 3:1). E starešinengi uloga tani te dikhen da li odija osoba valjani te ačhol deo andi skupština.
18 E starešinengi uloga ko disciplinsko odbor tani povezimi samo e versko bučencar. On koristinena e biblijake načelija te šaj te odlučinen da li o manuš kajini pe ja na. Ako na kajini pe, ov ka ovel isključimo hem ki skupština ka ovel obaveštenje so ov više nane e Jehovaso svedoko (1. Kor. 5:11-13). Ako kajini pe, možda šaj ka ačhol deo andi skupština. Ipak, o starešine ka phenen ljese so možda niked na ka ovel lje dijekh zaduženje niti disavi odgovornost ki skupština. Odoljese so o starešine čače brininena pe o čhavore andi skupština te osetinen pe sigurno, on privatno ka vačeren e roditeljencar so valjani te pazinen ked odova manuš tano uzo oljenge čhave. Ked o starešine upozorinena e roditeljen, on pazinena te na phenen andi koja porodica tano o čhavoro kas akava manuš povredindža.
SAR O RODITELJIJA ŠAJ TE ZAŠTITINEN PE ČHAVEN
O roditeljija šaj te zaštitinen pe čhaven ando seksualno zlostavljanje adžahar so ka vačeren oljencar ando seks. Isto adžahar, odova so ka vačeren andi akija tema ka zavisini kotar oljenge berša. Ko odova šaj te pomožini ljen o člankija kola tane objavime ko amare publikacije (Dikh o 19-22. odlomko)
19-22. Sar o roditeljija šaj te zaštitinen pe čhaven? (Dikh i slika ko početko ko akava časopis.)
19 Ko isi lje odgovornost te zaštitini e čhaven andi opasnost? O roditeljija. * Tumare čhave tane poklon tumendže ando Devel, „nasledstvo ando Jehova“ (Ps. 127:3). Tumari odgovornost tani te brininen tumen oljendar. Sar šaj te zaštitinen tumare čhaven ando seksualno zlostavljanje?
20 Sar prvo, sikljoven pobuter ando akava problemi. Sikljoven sar šaj te pendžaren okoljen kola seksualno zlostavinena e čhavoren hem kola metode isi ljen te hovaven e čhavoren. Obratinen pažnja upro manuša ja situacije kola šaj te oven opasna (Godž. 22:3; 24:3). Ma bistren so ko but slučaja o zlostavljači tano džiko kas o čhavoro pendžari hem upro kaste isi lje poverenje.
21 Sar dujto, otvoreno vačeren tumare čhavencar (5. Moj. 6:6, 7). Odova značini so valjani pažljivo te šunen ljen (Jak. 1:19). Ičeren ki godi so o čhave darana te vačeren so hine seksualno zlostavime. Šaj darana so niko na ka verujini ljendže ja šaj o zlostavljači pretindža ljendže so na isminena nikase te vačeren. Ako sumnjineja so diso lošno desini pe te čhavorese, tegani ljubazno puč lje so ulo hem pažljivo šun lje so god ka phenel.
22 Sar trito, sikaven tumare čhaven. Vačeren ljendže odova so on valjanena te džanen ando seks. Odova so ka vačeren ka zavisini odoljestar kobor berš isi ljen hem kobor šaj te haljoven. Sikaven ljen so te phenen hem so te čeren ako neko pipini ljen ko način sar so na valjani. Koristinen odova so e Devljesi organizacija čerdža kotar odija tema sar te zaštitinen tumare čhaven. (Dikh o okvir „ Sikljoven pobuter hem sikaven tumare čhaven“.)
23. Sar amen dikhaja ko odova ked seksualno zlostavinena pe o čhavore hem sostar ka vačera ko aver članko?
23 E Jehovase svedokija dikhena sar ozbiljno greh hem strašno zločin ked seksualno zlostavinena pe o čhavore. Amen šunaja e Hristeso zakon. Odoljese ked neko ki skupština čerela asavki buti, ov na ka ovel zaštitimo kotar o posledice ando poklo greh. Ama, sar šaj te pomožina okoljen so hine seksualno zlostavime? Ko aver članko ka dobina odgovor.
DŽILI 103 Pastiri su dar od Boga
^ odl. 5 Ko akava članko ka dikha sar šaj te zaštitina e čhavoren ando seksualno zlostavljanje. Ka dikha so o starešine šaj te čeren te bi zaštitinena i skupština hem sar o roditeljija šaj te zaštitinen pe čhaven.
^ odl. 3 OBJASNIME LAFIJA: O seksualno zlostaviba e čhavoren tano ked o odraslo manuš koristini e čhavoren te zadovoljini peklje seksualna želje. Ko odova tano uključime o seksualno odnos, oralno ja analno seks, te milujinen pe o muršikane hem o džuvljane polna organija, čučija ja bul, sar hem bilo savo aver asavko odvratno postupko. Iako but kotar odola žrtve tane o tikne čhaja, disavo puti tane zlostavime hem o tikne čhave (murša). Iako tane uglavnom o murša odola so čerena akala odvratna buča e čhavencar, disavo puti šaj te čeren odova hem o džuvlja.
^ odl. 5 OBJASNIME LAFIJA: Ko akava hem ko članko palo akava, o lafi „žrtva“ odnosini pe ki osoba koja sar čhavoro hine seksualno zlostavimi. Akalje lafeja mangaja te istaknina so odolje čhavorese hine čerdi šteta, soj tano iskoristimo hem so nisose nane krivo.
^ odl. 11 Ako neko čerdža ozbiljno greh sebepi so oljeso amaljipe e Jehovaja na hine zoralo, odova nane opravdanje. O manuš kova čerdža greh tano odgovorno odoljese so čerdža hem o Jehova ka sudini ljese (Rim. 14:12).
^ odl. 16 O starešine niked na ka roden e čhavorestar te ovel odothe dži vačerena okoljeja kova tano optužimo so zlostavindža lje. O roditelj ja o staratelj šaj te vačeri e starešinendže odova so o čhavoro phendža oljendže so desindža pe. Adžahar o čhavoro na ka ovel povredimo poviše.
^ odl. 19 Akava na važini samo e roditeljendže, nego hem okoljendže kola arakhena e čhaven kola nane oljenge.
