Churi, Taytanta reqsichiwanchis
Churi, Taytanta reqsichiwanchis
‘Manan pipas yachanchu pichus Yaya kasqantaqa, aswanpas Churillan, hinallataq pimanchus Churiqa reqsichiyta munanman chayllapiwanmi yachan.’ (LUC. 10:22.)
¿IMAYNATAN KUTICHIWAQ?
¿Imaraykun Jesuslla runakunaman Yayanta reqsichiyta atirqan?
¿Imaynatan Jesús Yayanta reqsichirqan?
¿Imaynatan Jesuspa ejemplonta qatikusunman Diosta reqsichispa?
1, 2. ¿Imamantan runakuna yachayta munanku, imarayku?
“¿PITAQ Diosri?”, nispan askha runakuna tapukunku. Ejemplopaq, cristianopaq qhawarikuq yaqa llapa runakunaña creenku Trinidadpi chaypas, askhan qhawarinku chay yachachikuyqa mana entiendenapaq kasqanta. Huk religioso runan qelqarqan: “Chay yachachikuyqa manan runaq yuyayninpaq hinachu. Runakunaqa manan entiendeyta atinmanchu”, nispa. Chaymantapas, evolucionpi creeqkunaqa “manan Diosqa kanchu” ninkun. Aswanpas paykunapaqqa tukuy ima kaqpas yanqallamantas paqarimusqa. Ichaqa Charles Darwin runan khaynata nirqan: “Qhawarisqayman hinaqa, runakunaqa manan entiendeyta atisunmanchu chay imaynachus kasqanta”, nispa.
2 Imapiña creenku chaypas, askhan tapukunku kanchus Dios icha manachus chayta. Ichaqa, mana allin chaninchasqa kutichiykunata tarispan manaña maskhankuchu. Saqraqa “mana iñiqkunaq yuyaynintan [...] tutayachin” (2 Cor. 4:4). Chayraykun yaqa llapa runakuna universo Kamaq Diosmanta mana yachankuchu (Isa. 45:18).
3. a) ¿Pin reqsichiwanchis Kamaqninchis imayna kasqanta? b) ¿Ima tapuykunatan t’aqwisunchis?
3 Runakunan ichaqa Diosmanta cheqaqkaqta yachanankupuni. ¿Imarayku? Diospa ‘sutinta waqyakuqkunallan qespichisqa kanqaku’ (Rom. 10:13). Diosta sutinmanta waqyakunapaqqa allintan yachananchis pay imayna kasqanmanta. Jesuspas allintan Diosta reqsirqan, chaymi discipulonkunaman Taytanta reqsichirqan paykunaman willaspa (leey Lucas 10:22). ¿Imaraykun Jesuslla aswan allinta Taytanta reqsichiyta atirqan? ¿Imaynatan ruwarqan? ¿Imaynatan ñoqanchispas runakunaman Diosmanta yachachispa Jesusta qatikusunman? Chay tapuykunatan kutichisun.
JESUSLLAN ALLIN PREPARASQA
4, 5. ¿Imaraykun Jesuslla allintaqa Taytan imayna kasqanta reqsichiyta atirqan?
4 Jesusmi aswan allin preparasqa kasharqan Taytanmanta willananpaq. ¿Imarayku? Paymi ñawpaq kamasqa karqan, manaraq kay pachaman hamushaspaqa hanaq pachapin kawsarqan, ‘Diospa sapan Churinmi’ karqan (Juan 1:14; 3:18). ¡May sumaqmi chayqa karqan! Manaraq ima kamasqapas kashaqtinmi Churiqa sumaqta kawsasharqan Taytanpa munakusqan sumaq qhawarisqan ima, yachasharqantaq Taytan imayna kasqanta imayna ruwasqantapas. Taytawan Churiwanmi sumaqta rimanakurqanku waranqa-waranqa watakuna, chhaynapitaq anchata munanakurqanku (Juan 5:20; 14:31). ¡Churiqa allintan reqsirqan Taytan imayna kasqanta! (Leey Colosenses 1:15-17.)
5 Diosqa Churintan churarqan paymanta rimananpaq, chaymi nikun “Diospa Simin”, nispa (Apo. 19:13). Chayrayku, Jesusllan aswan allinta reqsichiyta otaq yachachiyta atirqan Dios imaynachus kasqanta. Chaymi Juan willan “Simiqa” ‘Yayawan kuska tiyasqanta’ (Juan 1:1, 18). Chaypi nisqanqa ñawpaqpi judiokunaq costumbrentan yuyarichiwanchis. Paykunaqa mikhunankupaqmi wask’a tiyanapi kuska tiyaqku, chhaynapin hukpa qhasqonmanpas k’iraykuyta atiqku facilta parlanankupaq. Chhaynallataqmi Taytawan Churiwanpas kuska kaspa sumaqta parlaqku.
6, 7. ¿Imaynapin Taytawan Churiwan allin amigontin karqanku?
6 Paykunapuran aswan allinta reqsinakurqanku, chaymi Taytaqa ‘sapa p’unchay paywan kusikurqan’ otaq payta munakurqan (leey Proverbios 8:22, 23, 30, 31). Taytanwan kuska llank’aspa, imayna Dios kasqantapas qatikuqtinqa amistadninkun astawan wiñarqan. Churiqa astawanmi taytanta munakurqan, yuyayniyoq kamasqankunata imayna tratasqanta rikuspa.
7 Dioslla Kamachinanpaq derechoyoq kasqanta Satanás iskayachiqtinqa, Churiqa rikurqanmi Taytan imaynatachus munakuyta, chaninkayta, yachayta, atiynintapas chaypi rikuchisqanta. Chaykuna rikusqanqa prepararqanchá Hallp’aman hamuspa sasachakuykunata imaynata atipananpaq (Juan 5:19).
8. ¿Imaraykun Evangeliokuna yanapawanchis Dios imayna kasqanta entiendenapaq?
8 Allin amigontin kasqankuraykun sapallan Churiqa willayta atirqan imaynachus Taytan kasqanta. Chaymi Yayata reqsinapaqqa Churinpa rimasqanta ruwasqantawan t’aqwirinanchis. Kaypi yuyaykusun: sichus munakuy simi imaninanchus kasqanta diccionariopi leesunman chayqa, manan llapanta entiendesunmanchu. Evangeliokunapin willashan Jesuspa llank’ayninmanta runakunata imayna qhawarisqanmantapas, chaypin aswan allinta entiendenchis “Diosqa munakuymi” nisqanta (1 Juan 4:8, 16). Kaqllataqmi suceden Diospa huk sumaq kayninkunawanpas, chaykunatan Cristo discipulonkunaman rikuchirqan.
TAYTAN IMAYNA KASQANTA REQSICHIRQAN
9. a) ¿Imaynatan Jesús llapa qatikuqninkunaman reqsichirqan Taytan imayna kasqanta? b) ¿Imaynatan Jesús yachachisqanwan Yayanta reqsichirqan?
9 ¿Imaynatan Jesús lliw qatikuqninkunaman reqsichirqan Taytan imayna kasqanta? Yachachisqanwan ruwasqanwan iman. Ñawpaqtaqa yachachisqanpin reparanchis Taytanpa yuyaykusqanta, sientesqanta, ruwasqantapas entiendesqanta. Ejemplopaq, Taytantan rikch’anachirqan huk munakuq michiqwan, payqa huk ovejan chinkaqtinmi maskhaq lloqsin, tarispataq ‘astawanraq kusikun mana chinkasqa isqon chunka isqonniyoq ovejanmantaqa’. ¿Imatan Jesús chaywan yachachirqan? Nirqanmi: “Chay hinallataqmi hanaq pachapi kaq Yayaykichispas mana munanchu kay huch’uykunamanta huknillanpas chinkanantaqa”, nispa (Mat. 18:12-14). ¿Imatan chaymanta yachanchis? Mayninpiña qhawarikusunman pisipaq, qonqasqa chaypas, hanaq pacha Taytanchisqa interesakunmi ñoqanchispi chay “huch’uykunamanta” kasqanchisrayku.
10. ¿Imaynatan Jesuspa ruwasqankuna rikuchin Taytan imayna kasqanta?
10 Iskaypi, Jesusqa ruwasqanwanmi Taytan imayna kasqanta reqsichirqan. Chayraykun apóstol Felipe Diosta rikuchinanta munaqtin, Jesús nirqan: “Ñoqata rikuwaqqa Yayatan rikun”, nispa (Juan 14:8, 9). ¿Imakuna ruwasqanpin chayta rikuchirqan? Huk kutinmi “lepra onqoypa tukusqan runa” valekurqan qhaliyachinanpaq, hinaspan Jesusqa llamiykuspa nirqan: “Munanin, qhali kapuy”, nispa. Chay runaqa Diospa atiynintan rikurqan Jesuspa ruwasqanpi (Luc. 5:12, 13). Lázaro wañupuqtinmi Jesuspa ‘sonqon “ch’allaq” nirqan, hinaspan sinchita llakikuspa [...], waqarqan’, chay kutipin discipulonkuna rikurqanku Diospa khuyapayakuynin rikuchisqanta. Yacharqanña kawsarichisqa kananta chaypas, sonqonmanmi chayarqan wañupuqpa familiankuna amigonkunapas nanaypi tarikusqanku (Juan 11:32-35, 40-43). Sapankanchispapas kanmi Jesuspa ruwasqanmanta gustawasqanchis willakuykuna, chaykunapin rikunchis Yayanchis Jehová khuyapayakuq kasqanta.
11. a) ¿Imaynatan Taytanta Jesús reqsichirqan negocio ruwaqkunata templomanta qarqomuspa? b) ¿Imaraykun chayta yachay kallpachawanchis?
11 Chaymantapas, ¿imatan yachanchis templopi uywa vendeqkunata Jesús qarqosqanmanta? Kaypi yuyaykusun: waskhamanta hasut’ita ruwarqospan, cambiaqkunaq mesankuta t’ikraspa qolqenkuta hich’arparirqan (Juan 2:13-17). Chhayna valorwan ruwasqanmi discipulonkunata yuyarichirqan rey Davidpa kay nisqanta: “Yupaychana wasiykimantan anchatapuni sientini”, nispa (Sal. 69:9). Millay runakunata chay hinata qarqosqanmi rikuchirqan tukuy kallpanwan cheqaq yupaychay defiendesqanta. ¿Reparanchischu imaynata chay kutipi Taytan hina kasqanta? Chaypi reparanchis Diosqa manan kay pachamanta millay kawsayta chinkachinanpaq atiynillayoqchu kasqanta, aswanpas chay ruwayta maytapuni munasqanta. Jesuspa mana iskayaspa ruwasqanmi rikuchin kay pachapi mana chanin kawsay kasqanwan Dios imayna sientekusqanta. Chayta yachayqa, ¡anchatan kallpachawanchis mana chanin ruwaykunata atipanapaq!
12, 13. ¿Imatan Jehová Diosmanta yachachiwanchis Jesús discipulonkunata imayna tratasqan?
12 Discipulonkunata imayna tratasqanpin Jesusqa rikuchillarqantaq Taytan imayna kasqanta. Paykunan sapa kutilla discutirqanku mayqenninkuchus aswan importante kasqankumanta (Mar. 9:33-35; 10:43; Luc. 9:46). Taytanwan unay tiempo kawsasqanpin Jesús yacharqan hatunchakuyta imayna qhawarisqanta (2 Sam. 22:28; Sal. 138:6). Chaymantapas, rikurqanmi Saqra imaynatachus hatunchakuyta atiyniyoq kaytapas maskhasqanta. Chayraykuchá Jesusqa llakisqa sientekurqan discipulonkuna chhaynata yuyaykusqankuwan, paykunatan yachachisqa, apostolninkuna kanankupaqpas akllasqa. Jesuspa wañupunan p’unchaykamapas rikuchishallarqankun chhayna hatunchakuq kayta (Luc. 22:24-27). Ichaqa mana sayk’uspan sumaqta anyarqan, suyarqanmi tiempowan pay hina huch’uyaykukuq kanankuta (Fili. 2:5-8).
13 ¿Reparanchischu discipulonkunata imayna yanapasqanpi Tayta imayna kasqanta? Cristoq rimasqanpi ruwasqanpipas, ¿rikunchischu imaymanapiña pantaqtinkupas, Yayaqa siervonkunata mana hayk’aqpas saqerparisqanta? Diospa sumaq kayninkunapi yuyaykuspa, ¿kallpachakunchischu pantasqanchiskunamanta pesapakunapaq?
YAYANTA REQSICHIYTA MUNARQAN
14. ¿Imaynatan Jesús rikuchirqan Taytanta reqsichiy munasqanta?
14 Askha millay gobernantekunan kamachisqanku runakunata controlanku mana imatapas willaspa, Jesusmi ichaqa hukkunaman willayta munarqan Taytanmanta yachasqanta, chaytan ruwarqan mana imatapas pakaspa (leey Mateo 11:27). Hinaspapas huknin qatikuqninmi nirqan: “Churin [...], yuyayta qowanchis cheqaq Diosta reqsinanchispaq”, nispa (1 Juan 5:20). ¿Ima ninantaq chayri? Yuyayninkutan kicharirqan Taytanmanta willasqanta entiendenankupaq. Payqa manan mana entiendena Trinidadmanta yachachispachu Taytanmanta cheqaq yachachikuyta pakarqan.
15. ¿Imaraykun Jesús Taytanmanta mana llapa yachasqantachu willarqan?
15 ¿Taytanmanta llapa yachasqantachu Jesús willarqan? Manan. Wakintaqa manan willarqanchu (leey Juan 16:12). ¿Imarayku? Pay kikinmi nirqan: “Kunanqa sasa entiendeyraqmi kasunkichisman”, nispa. Ichaqa willarqanmi qhepamanqa santo espíritu imaymanata entiendenankupaq yanapananta, chhaynapin “tukuy cheqaqkaqta” yachankuman (Juan 16:7, 13). Huk allin taytaqa manan tukuytachu wawanman yachachin, aswanpas hatun kaqtinñan. Chhaynallataqmi Cristopas qatikuqninkunaman mana llapantachu Taytanmanta willarqan, aswanpas iñiyninkupi wiñasqa kaqtinkuñan huk yachachikuykunata sut’incharqan. Sumaq sonqo kaspan qhawarirqan maykamachus entiendey atisqankuta.
RUNAKUNAMAN DIOSTA REQSICHISUN JESÚS HINA
16, 17. ¿Imaraykun aswan allinpi tarikunchis Yayamanta willananchispaq?
16 Sichus pitapas reqsinchis hinaspa sumaq runa kasqantapas valoranchis chayqa, paymantan hukkunaman willayta munanchis. Chhaynatan Jesuspas ruwarqan, kay pachapi kashaspaqa Taytanmantan willarqan (Juan 17:25, 26). ¿Payta qatikusunmanchu runakunaman Diosta reqsichispa?
17 Rikusqanchis hina, Jesusmi aswan allintaqa Diosta reqsirqan, hinaspapas munarqanmi yachasqanmanta hukkunaman willariyta. Discipulonkunamanmi yachayta qorqan Dios imaynachus kasqanta entiendenankupaq. Cristoraykun ñoqanchisqa huk runakunamantaqa aswan allinta Jehová Diosta reqsispa payta munakunchis. Ancha agradecesqan kashanchis yachachikuyninwanpas ruwasqanwanpas Taytanta reqsichiwasqanchismanta. Kamaqninchista reqsisqanchismantaqa umatapas hoqarisunmanraqmi (Jer. 9:24; 1 Cor. 1:31). Kallpachakurqanchismi Diosman asuykunanchispaq, chaymi paypas asuykamuwarqanchis (Sant. 4:8). Chayraykun aswan allinpi tarikunchis paymanta yachasqanchista hukkunaman willananchispaq. ¿Imaynatan ruwasunman?
18, 19. ¿Imaynatan hukkunaman Diosta reqsichisunman?
18 Ancha importanten Jesuspa ejemplonta qatikuspa rimasqanchiswanpas ruwasqanchiswanpas Yayata reqsichiyqa. Amapuni qonqasunchu, askha runakunan mana yachankuchu pichus Dios kasqanta. Yaqapaschá pantasqa yachachikuykunawan paymanta mana kaqta yacharqanku. Ichaqa ñoqanchismi yanapasunman Diospa sutinmanta, runakunapaq imatachus ruwananmanta, imayna kasqanmantapas yachanankupaq. Chaymantapas, iñiqmasinchiskunawanmi parlarisunman Bibliapi leesqanchis Diospa sumaq kayninkunamanta. Chhaynapin paykunapas aswanta yachanqaku.
19 ¿Imanisunmantaq ruwayninchiskunawan Diosta reqsichiymanta? Imatapas Cristota munakuspa ruwasqanchista rikuspan askha runakuna Diosmanpas Churinmanpas asuykuyta munanku (Efe. 5:1, 2). Apóstol Pablo niwanchis: “Ñoqamanta yachaqakuychis, imaynan ñoqapas Cristomanta yachaqakuni hinata”, nispa (1 Cor. 11:1). Ancha kusikunapaqmi ruwayninchiskunawan Diosta reqsinankupaq runakuna yanapayqa. Chayrayku, Jesuspa ejemplonta qatikuspa Yaya imayna kasqanta hukkunaman reqsichishallasun.
[Tapuykuna]
