Ñawpaqpi espirituwan pusachikuq runakuna

‘Señor Diosmi kachamuwan, hinaspan espiritunwan hunt’aykuwan.’ (ISA. 48:16).

1, 2. ¿Imatan necesitanchis iñiyniyoq kanapaq, imapin yanapawasun ñawpaqpi iñiyniyoq runakunamanta t’aqwiriy?

ABELPA tiemponmantapachan allin iñiyniyoq askha runakuna kawsarqanku, ichaqa ‘manan lliwchu iñiyniyoq’ kanku (2 Tes. 3:2). Chhayna kaqtinqa, ¿imaynapin iñiyniyoq kasunman, hinaspa lliw ruwasqanchispi rikuchisunman? Astawanqa Bibliata estudiaspan, “iñiyqa uyariywanmi hamun” (Rom. 10:17). Chaymantapas, iñiyqa espirituq ruruchisqanmi (Gál. 5:22, 23). Chaymi iñiyniyoq kanapaqqa santo espirituta chaskinanchis.

² Wakinmi yuyaykunku Bibliaq willasqan wakin runakuna iñiyniyoq nacesqankuta, ichaqa manan chhaynachu. Paykunaqa “ñoqanchis hina runallan” karqanku (Sant. 5:17). Lliw runakuna hinan iskayyarqanku, manchakurqanku, pisikallpayarqankupas. Ichaqa atiparqankun hatun sasachakuykunata. ¿Imarayku? Espiritun yanaparqan “ancha atiyniyoq” kanankupaq (Heb. 11:34). Kunanmi wakinninkuq kawsayninmanta yachasunchis, reparasuntaq Diospa kallpan imaynatachus yanapasqanmanta. Chayta t’aqwiriymi yanapawasun kay tiempokunapi iñiyninchis pruebakunapi tarikuqtin ama pisipanapaq.

Diospa espiritunmi Moisesta kallpacharqan

3-5. a) ¿Imaynapin yachanchis Moisés espirituq yanapayninwan llank’aynin aparisqanta? b) ¿Imatan yachanchis Moisesman Dios espiritunta qosqanmanta?

³ 1513 watapi manaraq Jesús hamusqan tiempopin, ‘Moisés aswan llamp’u sonqo karqan, [...] pachantinpi qharikunamantapas’ (Núm. 12:3). Chaywanpas Diosmantan sasa llank’ayta chaskirqan Israel llaqtata umallinanpaq. ¿Atinmanchu chay hunt’ayta? Payqa santo espirituq yanapayninwanmi chay ruwaywan hunt’arqan, chaymi servirqan profeta, juez, qelqaq, umalliq hina, chaymantapas milagrokunatan ruwarqan (leey Isaías 63:11-14). Ichaqa huk kutinmi quejakurqan imaymana ruwaykunawan mana hunt’ay atisqanta (Núm. 11:14, 15). Diosqa 70 qharikunatan yanapanankupaq qorqan, hinan Moisesman ‘atiynin qosqanta wakinta paykunaman qorqan’ (Núm. 11:16, 17). ¿Imatan chay rikuchin? Moisesqa chay hatun llank’ayta mana apariyta atinanpaq hinaña qhawarikurqan chaypas, manan payllachu aparisharqan. 70 yanapaqninkunapas manan paykunallamantachu aparinkuman.

⁴ Moisesqa necesitasqan santo espiritutan chaskirqan chay llank’ayta hunt’ananpaq. Diosqa chaskipurqanña wakinta chaypas, qorqanmi necesitasqanmanta aswantaraq. Paypaqqa manan faltarqanchu nitaq 70 umalliqkunamanpas puchurqanchu. Diosqa necesitasqankuman hinan espiritunta serviqninkunaman qon. Arí, Biblian willan Diosqa “ancha khuyakuq kaspa llapanchisman” ‘espiritunta mana mich’akuspa’ qowasqanchista (Juan 1:16; 3:34).

⁵ ¿Sasachakuypichu tarikushanki? ¿Ruwanaykikunachu astawan yapakushan, manataq tiempoyki aypasunkichu? ¿Qolqe mana kaqtin otaq onqosqa kasqaykiraykuchu sasachakushanki familiaykita mantenenaykipaq hinallataq espiritualpi yanapanaykipaqpas? ¿Iñiq t’aqapi imaymana ruwaykunamantachu encargado kashanki? Imaynapiña tarikuqtiykipas, Diosmi espiritunwan necesitasqayki kallpata qosunki (Rom. 15:13).

 Espiritun Bezaleelman yachayta qorqan

6-8. a) ¿Imakunatan Bezaleelpas Aholiabpas ruwarqanku espirituq yanapayninwan? b) ¿Imaynapin yachanchis Bezaleelta, Aholiabta espíritu pusasqanta? c) ¿Imaraykun kallpachawanchis Bezaleelmanta yachasqanchis?

⁶ Diospa espiritunqa hukniraymantan yanapawallanchistaq, chaytan reparanchis Moisespa tiemponpi Bezaleelmanta yachaspa (leey Éxodo 35:30-35). Paymi yupaychana karpapi tukuy imaymana kaqkunata ruwananpaq kamachikuyta chaskirqan. ¿Allin preparasqachu karqan chay hatun llank’ayta aparinanpaq? Yaqapaschá. Ichaqa ñawpaqpiqa Egipto nacionpi adobekuna ruwaqllan kanman karqan (Éxo. 1:13, 14). Chhaynaqa, ¿imaynatan chay sasa llank’ayta hunt’arqan? ‘Paytan Dios hunt’aykurqan espiritunwan, yachaywan, yuyaywan, reqsiywan, tukuy ruway atiywan ima. Chaymi seq’ekunata [dibujokunata] kamarirqan [...] imaymana ruwaypipas llank’allarqantaq.’ Ima llank’aytaña yacharqan chaypas, Diosmi espiritunwan yachayta qorqan, kaqllatataqmi ruwarqan Aholiabwanpas. Iskayninkupas allin llank’aqkunachá kapurqanku, ichaqa manan chayllachu, Diosmi hukkunatawan ‘yachachinankupaq atiyta qollarqantaq’.

⁷ ¿Imaynapin yachallanchistaq Bezaleelpas Aholiabpas espirituq yanapasqan kasqankuta? Ruwasqankuqa ancha allinmi karqan manan ratollachu thantakurqan, phisqa pachak watakuna qhepatapas utilizakushallarqanmi (2 Cró. 1:2-6). Chay runakunaqa k’umuykukuq kaspan mana kay tiempopi runakuna hinachu imachus ruwasqankupi sutinkuta churarqanku, aswanpas Jehová Dios hatunchaytan munarqanku (Éxo. 36:1, 2).

⁸ Kunanpas askhan iñiqmasinkunarayku profesionalkunaq ruwanan sasa llank’aykunata aparinku, chaykunaqa wasi sayarichiy, qelqakuna ruway, Hatun Huñunakuykunata otaq ima llakipas sucedeqtin organizay, yawarta mana churachikusqanchismanta medicokunaman explicay ima. Mayninpiqa chaykunatan estudioyoq kaqkuna ruwanku, ichaqa astawanqa pisi experienciayoq kaqkuna. Chaywanpas espirituq yanapasqanmi allinta hunt’anku. Ñoqanchisri, ¿hukkunamanta pisipaq qhawarikuspachu iskayyanchis ima llank’aytapas chaskiyta? Chhayna kaqtinqa, espiritun yanapawasun imachus yachasqanchista aswan allinta ruwananchispaq, chhaynapitaq hunt’asun Diospa ima llank’ay qowasqanchistapas.

Espíritu Josueta yanapan allinta hunt’ananpaq

9. ¿Imapin tarikurqanku israelitakuna Egipto nacionmanta lloqsispa hina? ¿Imatan mana yachakurqanchu?

⁹ Rimallasuntaq Moisespa, Bezaleelpa tiemponpi Diospa espiritunwan pusachikuq huk runamanta. Israelitakuna Egipto nacionmanta lloqsisqanku qhepallatan Amaleq runakuna mana imallamanta phawaykurqanku. Manaña preparasqachu karqanchu chaypas maqanakunankun karqan, paykunaqa chay kutillapiraqmi chhaynapi tarikurqanku (Éxo. 13:17; 17:8). Ichaqa kaytan mana yachakurqanchu: ¿pin umallinman chay maqanakuypi?

10. ¿Imaraykun Josué ejercitonwan maqanakuypi atiparqan?

¹⁰ Chaypaqmi Josué akllasqa karqan. Ichaqa sichus ñawpaqta mañankuman karqan imakunachus yachasqanta chayri, ¿imakunatan ninman karqan? ¿Sasa llank’aykunapi kasqanta? ¿T’uru saruq kasqanta? ¿Maná mikhuna pallay yachasqanta? Abuelon Elisamaqa Efraín ayllupi umalliqmi karqan, yaqachus hina kinsa ayllu huñusqata umallirqan, llapanpiqa 108.100 runakunan karqanku (Núm. 2:18, 24; 1 Cró. 7:26, 27). Ichaqa manan paytachu nitaq wawan Nun sutiyoqtachu akllarqan. Aswanpas Moiseswanmi Josueta ejercitopi umalliq kananpaq akllachirqan. Yaqa ch’isiyaqmi maqanakurqanku. Kasukusqanrayku Diospa espiritunwan pusachikusqanraykun Josueqa Israel llaqtata atipachirqan (Éxo. 17:9-13).

11. Josué hina, ¿imatan ruwananchis Diosta servispa ima ruwasqanchispas allin kananpaq?

¹¹ Josueqa espirituq yanapayninwanmi ‘allin yachayniyoq’ karqan, Moisés wañupuqtintaq  umalli kapurqan (Deu. 34:9). Diospa espiritunqa manan Moisesta hinachu profeta kananpaq milagrokunata ruwananpaqpas yanaparqan, ichaqa prepararqanmi Canaán llaqtata atipanankupaq. Diospa llaqtanpi ima llank’aytapas chaskispa mana hunt’ayta atinapaq hina qhawarikuqtinchisqa, Josuemanta yachasqanchismi kallpachawasun. Sichus Josué hina kasukusun chayqa, Diosmi prometewanchis ima ruwasqanchispas allinpi tukunanpaq (Jos. 1:7-9).

‘Diospa espiritunmi Gedeonman hunt’aykurqan’

12-14. a) ¿Imatan yachanchis 300 israelitakuna Madián hatun ejercitota atipasqankumanta? b) ¿Imaynatan Gedeonta Dios kallpacharqan? c) ¿Imaynatan kunan Dios kallpachawanchis?

¹² Josué wañupusqan qhepamanpas Diosqa espiritunwanmi serviqninkunata kallpachasharqan. Jueces qelqan willan ‘pisi kallpayoq’ runakuna ‘kallpachasqa’ kasqankumanta (Heb. 11:34). Hukninmi karqan Gedeón. Diosmi espiritunwan kallpacharqan Israel llaqtata yanapananpaq (Jue. 6:34). Madián soldadokunaqa tawa kuti masraqmi karqanku Gedeonpa huñusqan soldadokunamantaqa. Chaywanpas Diosqa sinchi askhapaqraqmi chay ejercitota qhawarirqan, chaymi Gedeonta iskay kutipi kamachirqan pisiyachinanpaq. Chaymi qhepamanqa 1 israelitalla 450 Madián soldadowan maqanakunan karqan (Jue. 7:2-8; 8:10). ¿Imaraykun Dios chayta ruwarqan? Israelitakuna atipaspankuqa ejercitonkumanta yachayninkumantapas ama hatunchakunakupaqmi.

¹³ Gedeonpa soldadonpas kawaq hinata yuyaykuy, ñan qallarinqaña maqanakuy. ¿Chay ejército kasqaykipi, manchakuqkunapas mana kasukuqkunapas manaña kasqanraykuchu mana manchakuspa sayashanki? Icha, ¿ima mana allinpas sucedenanpi yuyaykuspachu manchakuymanta khatatatashanki? Gedeonmantaqa manan chhaynata yuyaykunanchischu. Payqa mana manchakuspan Diospa nisqanman hinan ruwarqan (leey Jueces 7:9-14). Diospa yanapaynin chaskisqanta yachananpaq mañakurqanña huk señalta chaypas, Diosqa manan chaywan phiñakurqanchu, aswanpas iñiyninpin kallpacharqan (Jue. 6:36-40).

¹⁴ Diospa atiyninqa manan pisinchu imamantapas salvawananchis kaqtinqa. Ima sasachakuypiña serviqninkuna tarikunkuman chaypas, payqa pitapas utilizanmanmi salvananpaq pisi kallpayoqña kanman chaypas. Mayninpiqa yaqapaschá enemigonchiskuna nishu askha kankuman otaq ima sasachakuypas ñit’iwasunman. ¿Imatan ruwasunman? Manaña Gedeonman hinachu huk señalta Dios qowasun chaypas, Bibliawan espiritunpa pusasqan llaqtanwan iman yanapawanchis sonqochawanchispas (Rom. 8:31, 32). Paypa prometewasqanchispas kallpachawanchismi yanapawananchispi iñinapaq confianapaqpas.

‘Diospa espiritunmi Jefteman hunt’aykurqan’

15, 16. ¿Imaynapin Jeftepa ususin Diosta tukuy sonqo serviq karqan? ¿Imatan tayta-mamakuna chaymanta yachanku?

¹⁵ Yachasunchis huk runamantapas. Askha watakuna qhepatan israelitakuna Amón runakunawan maqanakunanku karqan, chaymi ‘Diospa espiritun Jefteman hunt’aykurqan’. Payqa Diosta hatunchananpaqmi chay maqanakuypi ganaytapuni munarqan, chaymi Diosman prometerqan atipachiqtinqa, kutipushaqtin wasinmanta pichus ñawpaqta lloqsimuq runata pay serviqta qopunanpaq. Atipaspa kutipushaqtinqa ususinmi ñawpaqta lloqsimurqan (Jue. 11:29-31, 34). ¿Admirakurqanchu chaywan Jefté? Ch’ulla wawallayoqtaq karqan chayqa, manapaschá. Imaynaña kaqtinpas hunt’arqanmi promesa ruwasqanta, chaymi Diosta servimunanpaq Silo llaqtaman pusarqan. Ususinqa Dios serviqmi karqan, chaymi entienderqan taytan promesa hunt’anan kasqanta (leey Jueces 11:36). Paykunaqa santo espirituq yanapayninwanmi kallpata hap’irqanku chayta ruwanankupaq.

 ¹⁶ ¿Imaynapin Jeftepa ususin allin iñiyniyoq sacrificiowan kawsaq karqan? Payqa repararqanchá taytan tukuy sonqonwan Dios serviq kasqanta. Taytakuna, ¿imatan chaymanta yachawaqchis? Allin ejemplon kanaykichis. Wawaykichiskunaqa reparanankun imachus yachachisqaykichispi iñisqaykichista. Arí, sut’itan yachananku Diosta tukuy sonqowan munakusqaykichista, chaytaqa reparanqaku allinta kawsaqtiykichismi, hinallataq sonqomanta mañakuqtiykichis, yachachinaykichispaq kallpachakuqtiykichispas. Qankunata qhawarispan sonqonkupi wiñachinqaku Dios serviy munasqankuta. ¡Chayqa ancha kusikunapaqmi!

‘Diospa espiritunmi Sansonta [...] kallpacharqan’

17. ¿Imaynatan Sansonta Diospa espiritun yanaparqan?

¹⁷ Qhawarillasuntaq imaynatas Diospa kallpan Sansonta yanaparqan chayta. Chay tiempopin israelitakuna Filistea runakunaq makinpi urmarqanku. Hinan ‘Diospa espiritun Sansonta kallpacharqan’ paykunata librananpaq (Jue. 13:24, 25). Chay kallpawanmi runaq mana atinan ruwaykunata ruwarqan. Huk kutinmi Filistea runakuna israelitakunata nirqanku presota hap’inankupaq. Ichaqa ‘Diospa espiritunmi Sansonta wakmanta kallpacharqan. Hinan Sansonpa rikran t’eqesqankuqa ruphasqa lino hina tukurqan, makin watasqa watanakunapas urmarqan’ (Jue. 15:14). Qhepamanqa mana allin yuyaywan ruwasqanraykun mana kallpayoq tarikurqan, ichaqa Diosmi hukmanta kallpata qorqan iñiyniyoq kasqanrayku (Heb. 11:32-34; Jue. 16:18-21, 28-30). Admirakunapaqmi Diospa espiritunqa payta kallpacharqan imayna tarikusqanpi chhayna kallpata necesitasqanrayku. Chaywanpas paymanta yachayqa yanapawasunmi.

18, 19. a) ¿Imapin yanapawanchis Sansonmanta yachasqanchis? b) ¿Imakunapin allinniykipaq karqan kay estudiopi qhawarisqanchis hunt’aq runakunamanta yachasqayki?

¹⁸ Ñoqanchispas Sansón hinan Diospa espiritunpa yanapayninta chaskinchis. Chaywanmi  Jesuspa kamachiwasqanchis ‘llapa runaman allin willakuykunata willayta’ hunt’anchis (Hech. 10:42). Chay ruwayqa manan facilchu, chayraykun anchata valoranchis espiritunwan yanapawasqanchista. Profeta Isaías hinan sientekunchis, nirqanmi: ‘Señor Diosmi kachamuwan, hinaspan espiritunwan hunt’aykuwan’ nispa (Isa. 48:16). Arí, Diosmi espiritunwan kamachiwanchis willamunanchispaq. Chayrayku tukuy sonqo llank’asun, Diosqa yanapawasunmi yachayta qowaspanchis, imaynan Moisesta, Bezaleelta Josuetapas yanaparqan hinata. ‘Santo espirituq espadantapas hap’inanchismi, chay espadaqa Diospa Simin Qelqan’, chhaynapin Dios kallpachawasun Gedeonta, Jefteta, Sansonta hina (Efe. 6:17, 18). ¿Ima sasachakuypipas tarikusun chayri? Diosmanta mañakunanchis, chhaynapin Sansón hina allin kallpayoq kasun espiritualpi.

¹⁹ Jehová Diosqa bendecinqan cheqaq yupaychaypaq llank’aqkunata. Espiritunwan pusachikuqtinchisqa iñiyninchismi astawan wiñanqa. Qatimuq estudiopin Mosoq Rimanakuy Qelqakunapi willaq ejemplokunamanta qhawarisun. Chaypin yachasun imaynatas santo espíritu yanaparqan qallariy siglopi cristianokunata, Pentecostés ñawpaqta qhepatapas.

¿Imatan yacharqanki kay runakunata espíritu yanapasqanmanta?

• Moisés

• Bezaleel

• Josué

• Gedeón

• Jefté

• Sansón

[Tapuykuna]

[22 paginapi willakuy]

Espirituq atiyninwanmi espiritualpi fuerte kasunman Sansón hina

[21 paginapi foto]

Wawakunaqa tayta-mamankuq ejemplontan qatikunku