Kichay leenaykipaq

Índice nisqaman riy

Discurso qomunanku plataforma, presentamusqanku letreropiwan.

1922: pachaj watakuna ñaupaqta

1922: pachaj watakuna ñaupaqta

“¡DIOSMAN gracias kachun, Señorninchis Jesucristowan […] atipachiwasqanchismanta!” (1 Cor. 15:57). 1922 watapin chay textota ajllakurqan iñiqmasikunata kallpachanapaq, chay textota yuyariymi paykunataqa yanaparqan tukuy ima ruwasqankutapas Jehová Dios bendecishasqanta. Chay watapin iñiqmasinchiskunaqa libronchiskunata imprimiyta qallarirqanku, chaymantapas radiopin Diospa gobiernonmanta willarqanku. Jinaspapas chay kikin watallapitaqmi aparikurqan juj jatun asamblea Estados Unidos nacionpi Cedar Point llaqtapi. Chay asambleapin iñiqmasinchis Rutherford llapa iñiqmasinchiskunata kallpacharqan Jehová Diospa gobiernonmanta willamushanallankupaq. Chay tiempopiqa Jehová Diospa testigonkunataqa Biblia Estudiaqkuna nispan niqku.

“MANAPUNIN CHAY NIWANANKUPIQA PIENSARQAYKUCHU”

Askhan Diosmanta willaqkunaqa yapakusharqan, chaymi necesitakusharqan askha qelqanchiskuna. Brooklyn Betelpiqa revistakunallatan ruwaqku, juj empresakunatan contrataqku libronchiskunata ruwanankupaqqa. Juj tiempopin libronchiskunaqa pisiyapurqan, chayqa askha killakunan karqan, chaymi Diosmanta willayninchispas pisiyapurqan. Rutherford iñiqmasinchismi Robert Martin hermanonchista tapurqan atikunmanchus Brooklyn Betelpi libronchiskunata ruwakuyta chayta.

Concord callepi fábrica, chayqa Brooklyn llaqtapin kasharqan.

Martin hermanonchismi nin: “Noqaykuqa manapunin chay niwanankupiqa piensarqaykuchu, chayta ruwanaykupaqqa imaymana maquinakunan necesitakurqan: galvanotipia, librokunata impriminapaq máquina, librokunata siranapaq maquinakunapas”, nispa. Chayta ruwanankupaqqa iñiqmasinchiskunaqa juj edificiotan alquilarqanku Concord callepi número 18 nisqapi, kikin Brooklyn llaqtapi; jinaspa tukuy ima necesitasqankuta rantirqanku.

Ichaqa manan llapa runakunachu imachus ruwasqanchiswanqa kusisqa kasharqanku. Juj kutinmi libronchiskunata ruwamuq empresamanta gerente qhawaq jamusqa. Jinaspa niwarqanku: “Allin maquinakunayoqmá kasqankichis, ichaqa manamá mayqenniykichispas kay maquinakunataqa manejayta atinkichischu. Soqta killallapichá kaykunaqa munturparikapunqa”, nispa.

Martin hermanonchismi nin: “Chay niwasqanku jinapuniña karqan chaypas paykunaqa manan repararqankuchu imachus Señorpa munaynin kasqantaqa. Noqaykun ichaqa allinta repararqayku Jehová Dios noqaykuwan kashasqanta”, nispa. Martin hermanonchispa nisqanqa jinapunin karqan, sapa p’unchaymi 2000 librokunata ruwakusharqan.

Fabricapi llank’aq iñiqmasinchiskuna.

RADIONTAN ASKHA RUNAKUNAMAN CHAYAKURQAN

Jehová Diospa testigonkunaqa manan librokunallatachu ruwarqanchis runakunaman allin willakuykunata willananchispaqqa, radionta iman askha runakunaman chayarqanchis. 1922 watapin 26 febrero killapi Rutherford iñiqmasinchis primera vez Los Ángeles radiopi discursota qomurqan, chayqa domingo tardentan karqan. Chay discursoq titulonmi karqan “Kay tiempopi waranqanpi kausaq runakunan mana jayk’aqpas wañunqakuchu” nisqa.

Chaytaqa yaqa 25.000 runakunan uyarikurqanku. Wakinmi chay discursomanta agradecekuspa askha cartakunata apachimurqanku. Jujninmi karqan Willard Ashford, payqa Santa Ana California llaqtapin tiyarqan. Paymi Rutherford iñiqmasinchista felicitarqan sumaq discurso qosqanmanta. Nirqanmi: “Manachus radiopi kay discursota qomuwaq karqan chayqa manan kay discursotaqa uyarikuykumanchu karqan. Kinsantin wawaykunan onqosqa kasharqanku, chaymi wasiykuq chimpanpiña discursota qomuwaq karqan chaypas manapuni riyta atiykumanchu karqan”, nispa.

Chhayna discursokunaqa sapa semananmi radiopi qokuq. Wata tukuypaqqa Qhawaq qelqanchispin willakurqan yaqa 300.000 runakuna chhayna discursokunata uyarikusqankuta.

Chayqa ancha kusikunapaqmi karqan. Chayraykun Diospa testigonkunaqa rimana wasi radiota ruwarqanchis Staten Island llaqtapi, chayqa Brooklyn Betelmantaqa qayllallan kasharqan. Chay radioq sutinmi karqan WBBR nisqa, chaynintan ñaupaqqa Diosmanta allin willakuykunata willaq kanchis.

“ADV”

1922 watapin 15 junio killapi Qhawaq revistanchispi willakurqan 5-13 setiembre p’unchaykunata Cedar Point llaqtapi juj jatun asamblea aparikunanmanta. Chaymanqa kusisqan iñiqmasinchiskunaqa rirqanku.

Rutherford iñiqmasinchismi qallariy discursonpi llapa chaypi kaqkunata nirqan: “Tukuy sonqoywanmi Señorpi iñini. […] Paymi kay asambleataqa bendecinqa jinantinpi paymanta willakunanpaq”, nispa. Wakin discurso qomuq iñiqmasikunapas Diosmanta willamushanallankupaqmi chaypi kaqkunata kallpacharqanku.

1922 watapi Cedar Point asambleaman riqkuna.

Viernes 8 setiembre p’unchaytaqa yaqa 8000 runakunan jamurqanku Rutherford iñiqmasinchispa discursonta uyarikunankupaq. Paykunaqa suyakusharqanku imaninantas nin “ADV” nisqa letrakuna chaytan, chay letrakunaqa chaskisqanku invitacionpin kasharqan. Yaqa llapankun qhawasharqanku juj jatun k’uyusqa telata, chayqa plataformaq altonpin watasqa kasharqan. Arthur Claus iñiqmasinchismi Tulsa llaqtamanta viajamusqa asambleata uyarikunanpaq, payqa juj tiyanatas maskhakusqa discursota allinta uyarikunanpaq, chay tiempopaqqa manan microfonopas ni parlantepas karqanchu.

“Manan ima nisqantapas pierdekurqaykuchu, llapantan uyarikusharqayku”

Chay discursota allinta uyarinankupaqmi chay asambleamanta encargakuq hermano llapa chaypi kaqkunata nirqan amaña jawaman lloqsinankupaq amaña pipas jaykumunanpaqpas. Las nueve y media tutamantanta jinan Rutherford iñiqmasinchisqa discursonta qallarinanpaq Jesuspa nisqanta Mateo 4:17 textopi leerqan: “Janaq pacha gobiernon qayllaykamunña”, nispa. Imaynata runakuna Diospa gobiernonmanta uyarikunankumantan nirqan: “Jesús kikinmi nirqan jamunan tiempopiqa juj jatun cosecha kananmanta, Dios sonqo runakunata juñukunanmanta”, nispa.

Arthur Claus hermanonchisqa ñaupaqpin tiyasharqan. Paymi nin: “Manan ima nisqantapas pierdekurqaykuchu, llapantan uyarikusharqayku”, nispa. Ichaqa chayllamansi hermanonchispa wijsanqa pasaqta nanayta qallarisqa, jinaspa mana munashaspa jawaman jinata lloqsisqa. Payqa yacharqanmi pipas lloqsispaqa manaña kutiyanpunanta.

Juj ratumantas wijsanqa thanirapusqa, jinas kutimpushaqtin hermanonchisqa uyarisqa ukhupi kaqkuna fuerteta makinkuta t’aqllakushasqankuta. Chayta uyarispas payqa kusirikusqa, jinas yachayta munasqa imaraykus t’aqllakushasqankuta. Chaysi techo pataman wichayta piensasqa chhaynapi discursota uyarikunanpaq. Chay kutipaqqa 23 watallanpiraqmi kasharqan, chaysi edificioq juj kaq ladonta jinatas seqarusqa. Techopi kaq ventanakunaqa kichasqas kashasqa, chaysi chay patamanta discursokunaqa aswan sut’ita uyarikusqa.

Arthur iñiqmasinchispa wakin amigonkunapas chay patapis kashasqaku. Chay amigonkunamanta jujninmi karqan Frank Johnson hermanonchis. Paysi Arthur iñiqmasinchista rikuruspa tapusqa: “¿Cuchilluchayki kashanchu”, nispa.

Jinas Arthur iñiqmasinchisqa: “Arí kashanmi”, nisqa.

Frank iñiqmasinchistaq nisqa: “Jehová Diostan mañakusharqayku, paypunichá kachamurqasunki. ¿Rikushankichu jaqay k’uyusqa telata? Chayqa juj letreron kashan. Chay letreroqa kay clavokunamanmi watasqa kashan. Makilla uyarinki juezpa imachus nisqanta. * “Willaychis, willaychis, willaychis…” nimuqtinqa kay tawantin waskhakunata kuchuspa kacharinki”, nispa.

Arthur iñiqmasinchisqa makillas Rutherford iñiqmasinchista uyarisharqan. Jinas Rutherford iñiqmasinchisqa discursonta tukunanpaq alto kunkawan fuerteta nisqa: “Tukuy sonqoykichiswan Jehová Diosta serviychis. Kallpachakushallaychis kay pantasqa religionkuna chinkapunan p’unchay chayamunankama. Jinantinman, allin willakuykunata ch’eqerichiychis. Chhaynaqa Diosmanta willamusun, runakunaqa yachanankun Jehová Diosqa cheqaq Dios kasqanta, Jesucristotaq reykunaq Reynin señorkunaq Señornin kasqanta. Kay p’unchayqa mana qonqanapaqmi. ¡Yachaychis, Reyqa kamachikushanñan! Qankunan paymantaqa willamunaykichis. Chhaynaqa, willaychis, willaychis, willaychis Reymanta gobiernonmantawan”, nispa.

Jinas Arthur hermanonchispas amigonkunapas letreroq waskhankunata paskarparisqaku, chay letreroqa munaytas uraykusqa. Chay letreropis nisqa: “Willaychis Reymanta Gobiernonmantawan”, nispa. “ADV” kinsantin letrakunaqa advertise ninantan inglés simipi nin, quechua simipitaq “willaychis” ninanta nin.

KAY LLANK’AYQA MANAN IMAWANPAS TUPANCHU

Cedar Point llaqtapi asambleaqa anchatan iñiqmasinchiskunata kallpacharqan tukuy sonqonkuwan Jehová Diosmanta willamushanallankupaq. Precursorkunapas kusisqan kasharqanku tukuy tiemponkuwan Diosmanta willamusqankumanta. Oklahoma llaqtamanta juj precursor iñiqmasinchismi qelqamusqa: “Noqaykuqa carbón orqona minakunapin Diosmanta willayku, chaypi tiyaq runakunaqa mana imayoq sinchi wajchakunan kanku, chaymi ¡Rijch’ariy! revistata chaskikuspaqa waqakunkuraq. Kusisqan kashayku Diosmanta sumaq willakuykunawan paykunata sonqochaspa”, nispa.

Chay tiempopi Biblia Estudiaqkunaqa allintan repararqanku Jesuspa nisqanta kasukuy ancha urgente kasqanta. Paymi Lucas 10:2 textopi nirqan: “Cosechanaqa askhapunin kashan, llank’aqkunan ichaqa pisilla kanku”, nispa. Chay wata tukuytan Biblia Estudiaqkunaqa decidisqa kasharqanku llapa runakunaman Jehová Diosmanta gobiernonmantawan willamunankupaq.

^ Rutherford iñiqmasinchistan mayninpi “juez” nispa niqku, payqa juj tiempon mayninpi juez jina llank’arqan Estados Unidos nacionpi Misuri llaqtapi.