Precursor jina Dios serviyta qallariqtiyqa vidayqa cambiapuranmi (Efes. 3:20). Tapukushankipaschá: “¿Imapitaq cambiapuranri?”, nispa. Qallariymantapacha willasaykichis.

Noqaqa 1939 watapin nacerani Berlín (Alemania) llaqtapi segunda guerra mundial qallarisqan qhepallaman. 1945 watapi chay guerra tukushaqtinmi Berlín llaqtata bombakunawan thuniranku. Jujnin kaq bomban wasiykuq qayllapi t’ojaran jinan salvakunaykupaq escapakurayku. Chay qhepamantaq mamitaypa llaqtanman ripurayku.

Mamitayqa Diosmantan yachayta munaran. Chaymi askha librokunata leeran, askha religionkunamantaq riran, ichaqa manan sonqonpaq jinachu karan. 1948 watapin iskay Testigokuna wasiykuta takamuranku. Jinan mamitayqa wasiman jaykuchispa askha tapuykunata ruwaran. Manaraq juj hora pasashaqtintaq hermanayta noqatawan niwaranku: “Testigokunaqa cheqaqtan Diosmanta yachachinku”, nispa. Chay qhepamantaq mamitaypas hermanaypas noqapas Erfurt llaqtapi juñunakuykunaman rirayku.

1950 watapin Berlín llaqtaman kutimurayku Berlín-Kreuzberg iñiq t’aqapitaq juñukurayku. Qhepamantaq Berlín-Tempelhof iñiq t’aqaman ripurayku. Chay tiempopin mamitayqa bautizakuran, noqan ichaqa iskayasharani.

Sinchi manchali kasqayraykun iñiyniypi mana wiñaranichu. Iskay wataña predicaq lloqsirani chaypas manan pimanpas predicaranichu. Ichaqa Jehová Diosta mana manchakuspa serviq hermanokunawan juñukusqaymi yanapawaran manchakuyniyta atipanaypaq. Wakinqa carcelpiraqmi wisq’asqa karanku Diosta servisqankumanta, wakintaq qelqakunata waj llaqtapi kaq hermanokunaman apanankupaq vidankuta peligropi churaranku. Chaykunata yachaspan nirani: “Chay hermanokunaqa Jehová Diosrayku  hermanokunaraykun vidankuta peligropi churaranku, chhaynaqa atiymanmi noqapas mana manchakuq kayta”, nispa.

1955 watapin askha hermanokuna predicaypi yanapakuranku, chaypi yanapakuspan manchakuyniyta atiparani. Willakuq * qelqapin Nathan Knorr hermano willaran chay watapi jujnin kaq killapi astawan predicanapaq imaymanata Diospa llaqtan ruwasqanta. Llapa predicaqkuna yanapakuqtinqa chay killapin mundontinpi astawan predicakunan karan. ¡Chhaynataqmi karan! Chay qhepamanmi papaypas hermanaypas noqapas bautizakurayku 1956 watapi. Ichaqa decidinaymi karan imatas vidaywan ruwanay karan chayta.

Unay watakunatan piensarani precursor kanaypaq, ichaqa manan atiranichu. Estudiaytaraqmi munarani negocio ruwayta yachanaypaq, chhaynapi mijuykunata rantispa waj nacionkunapi vendenaypaq. Chay negociopi experienciayoq kanaypaqtaq 1961 watapi aceptarani Hamburgo llaqtapi llank’ayta. Chay negocio ruwayqa gustawaranmi, jinan mana atiranichu precursor kayta. Chaymi nirani: “¿Imatan ruwasaq?”, nispa

Hermanokunan entiendechiwaranku Jehová Diosta ñaupaqta servinanchis kasqanta. Diostan “gracias” nini paykunawan yanapawasqanmanta. Askha amigoykunan precursor karanku. Erich Mundt hermanon carcelpi sinchi maltratasqa karan, paymi niwaran: “Jehová Diospin confianayki, wakinmi carcelpi kashaspa kallpallankupi confiakusqankurayku pisipapuranku, Jehová Diospi tukuy sonqonkuwan confiaqkunan ichaqa ima pruebatapas aguantaranku, kunantaq iñiq t’aqakunapi hermanokunata allinta yanapashanku”, nispa.

Martin Poetzinger hermanon jujkunata kallpachananpaq niran: “Mana manchakuq kayqa ancha allinpunin”, nispa. Qhepamanmi payqa umalliq t’aqamanta jujnin kaq karan. Chay nisqanpi piensaspan decidirani negocioyta saqepunaypaq, jinaspa 1963 watapi junio killapi precursor kapurani. ¡Chay decidisqayqa allinpunin karan! Iskay killa qhepallamanmi manaraq llank’anata maskhashaqtiymi niwaranku precursor especial kanaypaq. Pisi watakunaq pasasqan qhepamantaq invitawaranku Galaad escuelaman, 44 kaq claseman. Diospa bendicionninqa askhapunin karan.

Nathan Knorr, Lyman Swingle hermanokunan niwaranku: “Ama misionero kasqaykichista saqepuychischu, sasaña kaqtinpas aguantashallaychis”, nispa. Chay nisqankutaqa manan qonqanichu. Hermano Knorrmi niran: “¿Imapin masta piensankichis? ¿T’urupi, ch’uspikunapi, wajcha llaqtapi kasqaykichispichu? Icha, ¿askha runakunaq sonqonta kusichisqaykichispichu? ¡Runakuna munakuytan yachanaykichis!”, nispa. Juj p’unchaymi Swingle hermano willawasharanku imaraykus wakinkuna saqepusqankuta, jinan weqen lloqsimuqtin juj rato upallakuran. Chayta rikusqaymi sonqoyman chayawaran jinan decidikurani Cristota junt’aq sonqo hermanokunatapas ama llakichinaypaq (Mat. 25:40).

Qhepamanqa yacharaykun maymanchus rinaykuta, jinan Betelpi wakin hermanokuna tapuwaranku maymanchus rinaykuta. Jinaspa sapankata nisharanku “Allinmi chaypiqa kanki”, nispa. Congo nacionmanmi risaq niqtiytaq niwaranku: “¿Congomanchu rinki? ¡Jehová Diosqa yanapasunkichá!”, nispa. Chay tiempopin chay nacionpi runakunaqa paykunapura wañuchinakusharanku. Noqan ichaqa mana qonqaranichu Galaad escuelapi imachus niwasqankuta. 1967 watapi setiembre killapin graduakurayku, jinaspa Heinrich Dehnbostel, Claude Lindsay, noqatawan kachawaranku Congo nacionpa capitalnin Kinsasa llaqtaman.

Kinsasa llaqtaman chayaspayku jinan kinsa killa francés simita estudiarayku. Chay qhepamantaq Lubumbashi llaqtaman rirayku, chayqa uray ladopin tarikuran. Chay llaqtapin misionerokunata alojanankupaq juj wasi karan.

Lubumbashi llaqtaq juch’uy llaqtankunapiqa manaraqmi Diospa gobiernonmanta predicasqakuchu. Chaymi pisi tiempollapi Bibliamanta askha runakunaman yachachirayku, manan tiempoyku ayparanchu jujkunamanwan yachachinaykupaq. Jinaspapas predicaraykun policiakunaman autoridadkunamanpas. Paykunaqa respetaqkun Diospa palabranta predicasqaykutapas. Yaqa llapankun chaypiqa Suajili simita rimaqku, chaymi Claude Lindsay noqapas chay simi rimayta yacharayku. Qhepamantaq niwaranku chay simita rimaq iñiq t’aqapi kanaykupaq.

Chay llaqtapi predicaspaqa kusisqan kasharayku, chaywanpas sapa kutillanmi machasqa soldadokuna policiakunapas mana allin ruwaqmanta tumpawaqku. Juj kutinmi askha policiakuna armantinkama juñunakuyniykuman jaykumuspa puestoman apawaranku, jinaspa chiri pampapi tiyachiwaranku las 10 tutakama, chay qhepamanñan kacharipuwaranku.

1969 watapin niwaranku watukuq umalliq kanaypaq. Iñiq t’aqakunata visitanaypaqqa karutan purinay q’achu-q’achu ukhupi, wakin ñantaq t’uru karan. Juj llaqtapi puñushaqtiymi juj wallpa chiuchinkunawan puñunaypa pachanpi puñusqaku. Jinan tutaraq  kashaqtin qonqayllamanta waqaspa rijch’arichiwaran. Chay tiempopin mayninqa tutakuna ninata jap’ichiq kayku muyuriqninpi tiyaspataq Bibliamanta yachasqaykuta parlaq kayku, chaytaqa kusisqan yuyarini.

Kitawala partidomantan wakin runakuna: “Jehová Diospa testigonmi kani”, nispa niranku. * Wakinqa iñiq t’aqamanta umalliqraqmi karanku. Paykunaqa ‘unu ukhupi rumikuna jinan karanku’ ichaqa manan engañayta atirankuchu allin iñiyniyoq hermanokunata (Jud. 12) Jehová Diospa yanapayninwanmi chay mana allin ruwaq runakunata iñiq t’aqamanta qarqopurayku, chhaynapin Jehová Diospa llaqtanqa astawanraq yapakuran.

1971 watapin Kinsasa llaqtapi kaq sucursalman asignawaranku, chaypin encargakurani qelqanchiskunata iñiq t’aqakunaman apachiymanta, cartakuna chaskiymanta apachiymanta jujkunamantawan. Chay nacionpiqa tukuypas manan allinchu karan chaywanpas Betelpi llank’aq hermanokunaqa allintan iñiq t’aqakunata yanaparanku, chaytan Betelpi yacharani. Iñiq t’aqakunaman carta apachisqaykuqa juj killapin chayaq. Cartataqa avionpin apachiq kayku chaymantataq botepiraq rinan karan. Chhaynaña kaqtinpas llank’anaykuwanqa junt’araykun.

Asamblea kananpaqpas imaymanatan hermanokuna ruwaranku pisi qolqellawan. Termitakunaq wasinta thunispan pampata nivelaqku, bambu mallkiq k’aspinkunawanmi postekunata sayachiqku, jatunkaray raphikunawantaq muyuriqninta tapaqku, esterakunata ruwaspataq techonta tapaqku. Jinaspapas chay jatunkaray raphikunatan k’uyuruqku chay patapi tiyanankupaq. Chaykunata rikuspaymi anchata admirakurani. Anchatan paykunata munakurani, juj nacionman ripuspayqa paykunatan extrañarani.

1974 watapin Kenia nacionpi Nairobi llaqtapi sucursalman rirani. Askha ruwanayoqmi karayku, chay sucursalqa chunka nacionkunamantan encargakuran, wakin nacionpiqa autoridadkunan hermanokunata jark’aranku Dios servinankuta. Sapa kutillanmi chay nacionpi tiyaq hermanokunata visitanaypaq kachawaranku, astawanqa Etiopía nacionta. Chay nacionpi hermanonchiskunaqa sinchi qatikachasqan kasharanku. Askha hermanokunatan sinchita maqaranku, carcelpi wisq’aranku, wakintataq wañuchiranku. Chaywanpas aguantarankun Jehová Diosta munakusqankurayku paykunapura munanakusqankurayku ima.

1980 watapin Gail Matheson hermanawan casarakurani. Gailqa Canadá nacionmantan karan, iskayniykun kaq tiempopi Galaad escuelaman rirayku. Cartatan qelqanakurayku. Payqa Bolivia nacionpin misionera karan. 12 watakuna qhepamanmi Nueva York llaqtapi jujmanta tuparayku. Chay qhepallamantaq Kenia nacionpi casarakurayku. Anchatan kusikuni Gailwan casarakusqaymanta, payqa Jehová Dios jinan imatapas qhawarin, kusisqataq kashan kapuqnillaykuwan kausasqaykumanta, kunankamapas yanapawashallanmi.

1986 watapin asignawaranku watukuq umalli kanaypaq, sucursalmantan ichaqa encargakushallarani. Jinan sucursalpa encargakusqan nacionkunatapas visitanay karan.

1992 watapi Eritrea llaqtapi asamblea apakusqantan yuyashallani, chay watapiqa manan chay llaqtapi Dios serviyninchisqa jark’asqachu karan. Asamblea apakunanpaqqa juj localtan alquilarayku ichaqa chay localqa manan asambleata ruwakunanpaq jinachu karan. Chhaynaña karan chaypas hermanokunan allinta allicharusqaku. Askha familiakunan imaymanata apamuranku chay localta  munayta allichakunanpaq. Chay asambleamanmi 1.279 runakuna jamuranku kusisqataqmi kasharankupas.

Iñiq t’aqakunata visitaqtiykuqa imaymana cambiokunan karan, mayninpiqa allin wasipin alojakurayku mayninpitaq karpapi, bañopas karupin karan. Ichaqa kusisqan yuyariyku precursorkunawan juj hermanokunawanpas predicasqaykuta. Chaymantan ichaqa juj nacionpi servinaykupaq niwaranku, jinan llakikurayku amigokunata saqesqaykumanta.

1987-1992 watakunapin Kenia sucursalpa encargakusqan wakin nacionkunapi Dios serviyninchis reconocesqa karan. Jinan sucursalmanta oficinakunata kichakuran. 1993 watapitaq Etiopía nacionpi oficinaman asignawaranku. Chay nacionpiqa unay watakunañan Dios serviyninchis jark’asqa karan kunanmi ichaqa manaña.

Etiopía nacionpiqa Jehová Diosmi bendeciran predicasqaykuta. Askha hermanokunan precursor kapuranku. 2012 watamantapachan astawan askha iñiqmasikuna precursor regular karanku. Chaymantapas askha escuelakunan aparikuran, 120 más juñunakuna wasikunatataq ruwakuran. 2004 watapitaq Betelqa juj mosoq wasinman astakuran. Chayllapitaqmi asambleakunata ruwanapaq localpas karan, chayqa hermanokunaq allinninpaqmi karan.

Watakunaq pasasqanman jinan Etiopía nacionpi kaq hermanokunawan amigontin kapurayku. Paykunaq munakuwasqankuqa sonqoykumanmi chayaran. Ichaqa Europa nacionmanmi asignawaranku saludniykumanta mana allin kasqaykurayku. Allintaña iñiqmasinchiskuna cuidawanku chaypas Etiopía hermanokunataqa extrañaykun.

Rikuraykun imaynata Jehová Dios predicacionta bendecisqanta (1 Cor. 3:6,9). Ejemplopaq, mineriapi llank’aq runakunamanmi Congopi predicarani chay runakunaqa Ruanda nacionmantan kasqaku. Chay tiempopiqa Ruanda nacionpiqa manan karanchu Jehová Diosta serviq runakunaqa, kunanmi ichaqa 30.000 más hermanonchiskuna kanku. 1967 watapitaq Congo nacionpi 6.000 hermanokunalla karanku, kunanmi ichaqa 230.000 más hermanokuna kanku. 2018 watapipas 1.000.000 más runakunan riranku Jesuspa wañupusqanta yuyarinapaq juñunakuyman. Kenia sucursalpa encargakusqan nacionkunapipas 100.000 hermanokunan yapakuran.

50 watakuna ñaupaqtan Jehová Diosqa askha hermanokunawan yanapawaran tukuy tiempoywan payta servinaypaq. Kunankamapas manchaliraqmi kani, ichaqa Diospin confiani. Africapi tiyasqaymi yanapawaran pacienciayoq kanaypaq, kapuqnillaywan kusisqa tiyanaypaqpas. Esposaywanmi anchata admirakuyku hermanokunaq qoykukuq kasqankumanta, aguantaq kasqankumanta, Jehová Diospi confiasqankumantapas. Jehová Diostan anchata agradecekuni tukuy imaymana qowasqanmanta, payqa tukuypin bendeciwaran (Sal. 37:4).