1. ¿Imaraykun allinpuni manaraq imapas chayamushaqtin ñaupaqmanta alistakuy?

 IMAPAQPAS listo kashasun chayqa, hasta wañuymanta iman librakusunman. Ima desgraciapas chayamuqtinqa preparasqa kashaq listo kashaq runakunan astawanqa librakunku, jujkunata imaraqmi yanapankupas. Europa ladopi jujkunata yanapaq organizacionpa nisqan jina, “preparasqa kanki chayqa imaymanamantan librakunki”.

2. ¿Imaraykun listo kashananchis manchay ñak’ariy tiempopaq? (Mateo 24:44).

² “Manchay ñak’ariyqa” qonqayllan qallarinqa (Mat. 24:21). Ichaqa manan juj ñak’ariykuna jinachu puñushaqta jina jap’iwasun. ¿Imaraykun chayta ninchis? Unayñan Jesusqa qatikuqninkunata nirqan chay p’unchaytaqa listollapuni suyashanankupaq (leey Mateo 24:44). Chay nisqanmantaqa yaqa iskay waranqa watañan pasarushan. Jesuspa nisqanman jinachus imatapas ruwasun chayqa, aguantallasunmi chay tiempotaqa, jujkunatapas yanapasunmi aguantanankupaq (Luc. 21:36).

3. ¿Imaraykun yachananchis aguantaq kayta, khuyapayakuq kayta, munakuq kaytapas manchay ñak’ariy tiempopaq?

³ Manchay ñak’ariy tiempopaq listo kananchispaqqa yachanan aguantaq kayta, khuyapayakuq kayta, munakuq kayta ima. ¿Imarayku? ¿Imatan ruwasun juchachay willakuyta apananchispaq kamachisqa kaqtinchis, runakunapas contranchispi churakuqtinku? (Apo. 16:21). Chaypiqa aguantaq kaymi yanapawasun, chhaynapi Diospipas confiananchispaq. ¿Imatan ruwasun iñiqmasinchiskuna mana imayoq rikukuqtinku? (Hab. 3:17, 18). Chaypiqa khuyapayakuq kaymi yanapawasun paykunata yanapananchispaq. ¿Imatan ruwasun gobiernokuna phawaykamuwaqtinchis, wakin hermanonchiskunawan kuska juj jawallapi tiyananchis kaqtin? (Ezeq. 38:10-12). Chaypiqa munakuq kaymi yanapawasun paykunawan sumaqta qhawarinakunanchispaq.

4. ¿Imaraykun kallpachakunanchispuni aguantaq, khuyapayakuq, munakuq kanapaq?

⁴ Bibliapi nisqan jina, llapanchismi yachananchis aguantaq kayta,  khuyapayakuq kayta, munakuq kaytapas. Lucas 21:19 textopin nin: “Allinta aguantaspan vidaykichistapas salvankichis”, nispa. Colosenses 3:12 textopitaq nin: “P’achakuychis sumaq khuyapayakuq kaywan”, nispa. 1 Tesalonicenses 4:9, 10 textopitaq nin: “Diosmi imaynachus qankunapura munanakunaykichistaqa yachachishasunkichis. […] Chaywanpas valekuykikun, wayqeykuna, astawanraq chayta ruwashanaykichispaq”, nispa. Chay simikunaqa aguantaq, khuyapayakuq, munakuq runakunapaqñan kasharqan. Chaywanpas astawanraqmi paykunaqa chayta rikuchinanku karqan. Noqanchispas astawanraqmi chaykunata rikuchinanchis, chaymi kaypi yachasunchis imaynatas ñaupa tiempo iñiqkuna paykunapi chaykunata wiñachirqanku chayta, imaynatas paykunata qatikusunman chaytapas. Chaytaqmi yanapawasunchis manchay ñak’ariy p’unchaypaq preparasqa listo kashananchispaq.

5. ¿Imatan ñaupa tiempo iñiqkuna ruwarqanku aguantaq kayta yachanankupaq?

⁵ Ñaupa tiempo iñiqkunaqa kallpachakunankupunin karqan aguantaq kanankupaq (Heb. 10:36). ¿Imarayku? Paykunaqa noqanchis jinan imaymana sasachakuypi tarikuqku. Chaymantapas iñisqankuraykun judío umallikunaq, Romapi autoridadkunaq qatikachasqan kaqku, familiankupas jark’akuqkun paykunataqa (Mat. 10:21). Diosmanta t’aqakuq runakunapas Diospa llaqtanta t’aqanachiyta munaspan imaymana falso yachachikuykunata paykunamanqa kachaykuq (Hech. 20:29, 30). Chhaynakunapiña tarikurqanku chaypas allintan paykunaqa aguantarqanku (Apo. 2:3). ¿Iman paykunata yanapanman karqan chaykunata aguantanankupaq? Paykunaqa ñaupa tiempopi Diosta serviqkunaq aguantasqanpin yuyaymanaqku, paykunamanta jujninmi kashan Job (Sant. 5:10, 11). Chaymantapas Jehová Diospa yanapaynintan mañakuqku (Hech. 4:29-31). Allintan yacharqanku imaynas Diosqa aguantaqkunamanqa premiota qon chaytapas (Hech. 5:41).

6. ¿Imata yachasunman Merita sutiyoq hermananchismanta?

⁶ Noqanchispas aguantananchispaqqa Bibliapi willasqan ejemplokunapi qelqanchiskunaq willasqan ejemplokunapi iman piensananchis. Chayta ruwasqanmi yanapasqa Albania nacionpi Merita sutiyoq hermananchistapas, paytaqa familianmi nishuta jark’asqa Dios servinanta. Paymi nin: “Bibliapi Jobmanta yachaspayqa admirasqapunin karqani, sonqoymanmi chayawarqan. Imaymanapin payqa ñak’arirqan, manan yacharqanchu pichus ñak’arichisharqan chaytapas. Chaywanpas payqa Job 27:5 nisqan jina, “¡wañupunaykaman noqaqa Dios sonqollapuni kasaq!” nispan nirqan. Chayta leespan piensarqani, noqaq llakikuyniyqa manan imapaschu paypa llakikuyninwan tupanachisqaqa, chaymantapas noqaqa yachanin pichus ñak’arichiwanchis chayta”, nispa.

7. Manapaschá ima ñak’ariypipas tarikushanchischu; chaywanpas, ¿imatan yachananchis kunanmantapacha?

⁷ Chaymantapas aguantananchispaqqa Jehová Diosmanmi tukuy imata willakunanchis, imay ratupas paymanqa willakullasunmanmi llakikuyninchista (Filip. 4:6; 1 Tes. 5:17). Ichaqa manapaschá kunan ratuqa ima llakipipas tarikushankichu. Ichaqa, ¿imatan ruwanki ima llakipas ima nanaypas chayamuqtin? ¿Jehová Diospa yanapaynintachu maskhanki, icha qanllapichu confianki? Kunanmantapachan yachananchis Jehová Dioswan puriyta, paypa yanapaynin maskhayta; chayta ruwasun chayqa, jamuq tiempopipas payman jap’ipasqan kasun. Allintan yachasun paypa maskhaqninkunata yanapaq kasqantapas (Sal. 27:1, 3).

8. Kunanchus aguantasun chayqa, jamuq tiempopipas aguantasunmi; ¿imaynatan chayta sut’ita rikuchin Mira sutiyoq hermanaq ejemplon? (Santiago 1:2-4; qhaway kay parrafopaq fotota).

⁸ Kunanchus ima sasachakuytapas aguantasun chayqa, faciltan aguantasun manchay ñak’ariy tiempo chayamuqtinpas (Rom. 5:3). ¿Imaraykun chayta ninchis? Wakin hermanokunaq nisqan jina, ima pruebatapas sasachakuytapas aguantanki chayqa, aswan fuerten kanki jamuq pruebapaq.  Jehová Diospa yanapayninwanchus chaykunata aguantanki chayqa, astawanmi paypi confianki; chhaynapitaq iñiyniykiqa aswan fuerte kapun (leey Santiago 1:2-4). Albania nacionpi Mira sutiyoq hermanapas chhaynatan nin, payqa precursoran. Chay hermanaqa payllapas imaymana ñak’ariykunapi tarikunman jinatas mayninqa qhawarikun. Chay ratukunas payqa yuyarin imakunatas kay iskay chunka watakuna pasayta Jehová Dios paypaq ruwapurqan chayta, jinas payllataq nikun: “Dios sonqolla kay, maypitaq khaytukuy wata servisqaykita wijch’upuwaq. ¿Imaraykun Jehová Diospa yanapayninwan imaymana aguantasqaykita pisipaq qhawariwaq?”, nispa. Sapankanchismi chayta ruwananchis, tiempota jap’ispan piensananchis imakunata aguantananchispaqsi Jehová Dios yanapawarqanchis chaypi. Ama qonqaychu, Jehová Diosqa rikushanmi ima prueba aguantasqaykitapas. Chaymantapas premiotan qosunki (Mat. 5:10-12). Chhaynaqa aguantashallay, chhaynapin manchay ñak’ariy tiempo chayamunanpaqqa listo kanki.

9. ¿Imaynatan Siriapi kaq Antioquiapi iñiqkuna khuyapayakuq kasqankuta rikuchirqanku?

⁹ Judea llaqtapi iñiqkunan juj tiempo yarqaypi tarikurqanku. Chayta yacharuspan Antioquiapi iñiqkunaqa paykunamanta llakikurqanku, jinaspa “rimanakurqanku imankuchus kasqanman jina Judeapi tiyaq iñiqkunaman yanapayta apachinankupaq” (Hech. 11:27-30). Chhaynapin paykunaqa khuyapayakuq kasqankuta rikuchirqanku. Judea llaqta Antioquía llaqtamanta karupiña kasharqan chaypas, Antioquía llaqtapi iñiqkunaqa apachirqankun yanapayta (1 Juan 3:17, 18).

10. ¿Imaynatan noqanchispas rikuchisunman khuyapayakuq kasqanchista? (Qhaway kay parrafopaq fotota).

¹⁰ Noqanchispas khuyapayananchismi llakipi ñak’ariykunapi tarikuq iñiqmasinchiskunataqa. ¿Imaynatan chayta ruwasunman? Liston kashana jujkunata yanapanapaq umalliqkunaq kamachisqanta ruwanapaq; atikusqanman jinan qolqechanchista churana Diospa llaqtanpi yanapaykuna aparikunanpaq; chaymantapas ñak’ariq hermanokunapaqmi Jehová Diosmanta mañapunanchis (Prov. 17:17). b Yachasunchis 2020 watapi imachus pasarqan chayta; chay watapin 950 más grupota ruwakurqan, coronavirus onqoyrayku llakipi tarikuq hermanokunata yanapakunanpaq. May agradecenapaqmi chay hermanokunaq chaykuna ruwaypi yanapakusqanqa. Paykunaqa iñiqmasikunata khuyapayasqankuraykun paykunaman imaymana yanapaykunata aparqanku, iñiyninkupi iman kallpacharqanku. Wakinqa juj hermanokunaq wasinku allichaypi, juñunakuna wasikuna allichaypi iman yanapakurqanku (tupanachiy 2 Corintios 8:1-4 textowan).

11. ¿Imaraykun nisunman “jujkunata khuyapayaspaqa janaq pacha Diostan jatunchashanchis” nispa?

¹¹ Ima desgraciapas kaqtin iñiqmasikunata yanapanapaq kallpachakusqanchistaqa juj runakunapas rikushankun. Chaypaq yachasun 2019 watapi imachus pasarqan chayta. Chay watapin Dorian nisqa jatun wayra Bahamas nisqa ladopi juj juñunakunanchis wasita lliuta apapusqa. Chay juñunakuna wasita allichakushaqtinmi hermanokunaqa, chaykuna ruwaypi empresayoq runata valekusqaku jayk’achus imapas valeshan chayta willarinankupaq. Paymi chay hermanokunata nisqa: “Chay kasqaykichis organizaciontan yanapayta munashani. Maquinakunata llapa imachus necesitakusqanta iman churayta munashani, llank’aqkunata iman churayta munashani. Qankunaqa may munaytan amigoykichiskunata rikunkichis”, nispa. Chaypi rikusqanchis jina wakinqa manapaschá reqsinkuchu Jehová Diosta, ichaqa allintan reparanku imatas kamachinkuna ruwanchis chayta. Ejemplonchismi jujkunata yanapashan “ancha khuyapayakuq” Diosta reqsinankupaq (Efes. 2:4).

12. ¿Imaraykun nisunman “khuyapayakuq kaspaqa manchay ñak’ariy tiempopaqmi alistakushanchis” nispa? (Apocalipsis 13:16, 17).

 ¹² ¿Imaraykun kallpachakunanchispuni khuyapayakuq kananchispaq? Bibliaq nisqan jina, manchay ñak’ariy tiempopiqa astawanraqmi gobiernokunaqa munanqaku llapa runakuna paykunata apoyanankuta. Mana apoyaqkunaqa imaymana sasachakuypin tarikunqaku (leey Apocalipsis 13:16, 17). Chhaynataq kanqa chayqa, iñiqmasinchiskunaqa munanqakupunin yanaparinata. ¿Manachu munasunman reyninchis Jesusqa jujkunata yanapashaqta khuyapayashaqta tariwananchista? Chhaynata tariwasun chayqa, “gobiernota herenciapaq chaskiychis” niwasunmi (Mat. 25:34-40).

13. ¿Imatan ruwarqanku ñaupa tiempo iñiqkuna astawan munanakunankupaq? (Romanos 15:7).

¹³ Ñaupa tiempopiqa llapa runakunan yacharqanku imaynas iñiqmasikunaqa munayta munanakunku chayta. Ichaqa, ¿facilchu paykunapaq kanman karqan munanakuy? Manapaschá, chaypaq yachasun Roma llaqtapi iñiqkunamanta. Chay llaqtapi iñiqkunaqa wakinqa judío runakunan karqanku, Moisespa chaskisqan kamachikuy simiman jinan uywasqa karqanku. Chay iñiqkunamanta wakintaq mana judío runakuna karqanku. Paykunaqa jujniray uywasqan karqanku, jujniray costumbreyoqtaqmi karqankupas. Paykunamanta wakinqa yaqapaschá karqanku kamachi, wakintaq libre; chaymantapas wakinqa patrón imapaschá karqanku. ¿Iman paykunata yanapanman karqan chhaynaña kaqtinpas juj sonqolla kanankupaq? Apóstol Pablon paykunata nirqan: “Sumaqta chaskinakuychis”, nispa (leey Romanos 15:7). Chaypi “sumaqta chaskinakuychis” nispaqa nishan pitapas wasipi ancha munasqa amigota jina munayta chaskiymantan. Chhayna chaskiymanta rimashaspan apóstol Pabloqa juj kuti Filemontapas nirqan: “Sumaqtayá payta chaskiykapuway”, nispa (Filem. 17). Chaypiqa Onesimota sumaqta chaskinanmantan rimasharqan. Priscilapas Aquilapas jujkunataqa sumaqtan chaskiqku; paykunaqa Apolosmanta mastaña yacharqanku Cristopi iñiymanta chaypas, sumaqtan chay runata chaskirqanku (Hech. 18:26). Chay iñiqkuna jujnirayña sapankanku karqanku chaypas, manan chayraykuchu t’aqanasqa karqanku, aswanmi paykunaqa sumaqta chaskinakuqku.

14. ¿Imaynatan Annawan qosanpiwan rikuchirqanku munakuq kasqankuta?

¹⁴ Noqanchispas llapa hermanokunawanmi munanakunanchis. ¿Imaynatan chayta rikuchisunman? Jujkunata sumaqta chaskispa, llapa atisqanchis hermanokunawan reqsinakuspa iman. Chayta ruwasun chayqa, paykunapas sumaqtan qhawariwasun (2 Cor. 6:11-13). Chaymi pasasqa hermananchis Annata qosantapas, paykunaqa África ladopin misionero kasharqanku. Paykunatan chay ladopi juj nacionman kachasqaku. Manaraq unaychu chaypi kashaqtinkus coronavirus onqoy jatarisqa, chaysi manaña hermanokunawan uya-uyapura juñukuyta atisqakuchu. ¿Imatan paykuna ruwankuman karqan chay hermanokuna munakusqankuta rikuchinankupaq? Videollamada nisqantas wajanakusqaku jinaspa paykunata nisqaku: “Maytan qankunata astawan reqsiyta munaykuman”, nispa. Chayta ruwasqankus hermanokunata mayta kusichisqa, chaysi paykunaqa telefononta wajayta qallarisqaku, mensajekunata imas apachimusqaku. ¿Iman chay misionerokunata kallpachanman karqan chayta ruwanankupaq? Annan nin: “Familiaytaqa may munaytan hermanokuna yanaparqan, noqatapas yanapawarqankun, allinpi mana allinpin paykunaqa noqaykuwan kasharqanku. Chaymi yanapawarqan jujkunata noqapas munakunaypaq”, nispa.

15. ¿Imaynatan Vanessaq ejemplon yanapawasunman jujkunata munakunanchispaq? (Qhaway kay parrafopaq fotota).

¹⁵ Iñiq t’aqapiqa manan llapanchispas igualchu kanchis, aswanpas jujniraymi kanchis; jujniray uywasqa jujniray costumbreyoq. Chhaynataq chayqa, ¿iman yanapawasunman llapanchis munanakunanchispaq?  Iñiqkunaq allinkuna ruwasqankupin yuyayninchista churananchis. Nueva Zelanda nacionpi Vanessa sutiyoq hermanamanta rimasun, payqa manas allintachu juj hermanokunawan apanakuq, chay hermanokunaq imayna kasqansi mana payman gustaqchu. Ichaqa nisqas: “Qhawashanaymantaqa aswanpas reqsinaypaq paykunawan tiempota pasasaq”, nispa. Chhaynapis paykunataqa Jehová Dios jina qhawariyta yachasqa. Paymi nin: “Qosaytan iñiqkunata watukunanpaq nombrarqanku. Chaypiqa askha hermanokunawanmi reqsinakuyku, sapankankun jujniray kanku. Noqapaqqa manañan sasachu jujkunawan sumaqta apanakuyqa, munaypunin paykunawan reqsinakuyqa. Jehová Diosmanpas maytachá gustan sapankanchis jujniray kasqanchisqa, chaychá askha runakunata llaqtanman pusamun”, nispa. ¿Imaynatan noqanchispas rikuchisunman jujkuna munakusqanchista? Jehová Dios jina paykunata qhawarispan (2 Cor. 8:24).

16. ¿Imaraykun munanakunanchispuni manchay ñak’ariy tiempota pasananchispaq? (Qhaway kay parrafopaq fotota).

¹⁶ Manchay ñak’ariy tiempopiqa munanakunanchispunin kanqa, munanakullaqtinchismi Jehová Diosqa pakaykuwasun. Chaypaq piensasun imatachus Jehová Dios ñaupa tiempo llaqtanta nirqan chaypi. Babilonia runakuna paykunaman phawaykunanña kashaqtinmi paykunata nirqan: “Llaqtalláy, phaway ukhu wasiykikunaman jaykuy, jaykuspataq punkuykita wisq’akamuy, chaypi juj ratu pakakamuy, phiñakuy thasnunankama pakakamuy”, nispa (Isa. 26:20). Manchay ñak’ariy chayamuqtinpas yaqapaschá noqanchispas chaypi nisqanman jina ruwananchis kanqa. Ichaqa, ¿imataq ukhu wasiri? Chayta nispaqa yaqapaschá sapanka iñiq t’aqamanta rimashan. Sichus noqanchis juj sonqolla juj yuyaylla kasunchis chayqa, prometesqanman jinan Jehová Diosqa pakaykuwasunchis. Chhaynaqa ama hermanonchiskunataqa “jinatachá aguantanay” nisunchu, aswanpas tukuy sonqo munakusun. Manachus munanakusun chayqa, manapaschá librasqachu kasun.

17. Sichus kunanmantapacha alistakusun chayqa, ¿imaynan kasun manchay ñak’ariy tiempo chayamuqtin?

¹⁷ “Jehová Diospa jatun p’unchayninqa” llapa runakunapaqmi sinchi ñak’ariy p’unchay kanqa (Sof. 1:14, 15). Jehová Diosta serviqkunapas imaymana sasachakuypin tarikusun. Ichaqa sichus kunanmantapacha alistakusun chayqa, allin sayasqan kasun. Kaypi yachasqanchis jina, aguantaq kaymi yanapawasun imaña jamunqa chaypas ama chaywan atipachikunanchispaq. Khuyapayakuq kaytaq yanapawasun llakipi tarikuq hermanonchiskunata yanapananchispaq. Munakuq kaypas juj sonqolla juj yuyaylla kananchispaqmi yanapawasun. Chaykunapaqchus kallpachakusun chayqa, Jehová Diosmi wiñay kausayta qowasun. Chay kausaypiqa manañan kanqachu ima ñak’ariypas ni ima llakikuypas (Isa. 65:17).