Proverbios 1:1-33
1 Kaymi Davidpa churin+ Salomonpa yachaywan rimasqan*+ simikuna, payqa Israelpin rey karqan.+
2 Chay simikunaqa yachaytapas+ wanachiytapas* reqsinapaqmi,yachaywan rimasqakunata entiendenapaqmi.
3 Allin reparaq kayta,+ chanin kayta,+ allin yuyayta qoq wanachiyta chaskikunapaqmi,+allin kaq ruwayta* yachachiq wanachiyta chaskikunapaqmi.
4 Mana yachayniyoqta yachayniyoqman* tukuchinapaqmi,+waynata yachayniyoqman, allin yuyayniyoqman tukuchinapaqmi.+
5 Yachayniyoqqa uyarikuspan astawan yachan;+allin reparaq runapas allin yuyaychaytan* tarin,+
6 chhaynapi yachaywan rimaykunata, mana sut’i kaq simikunata,*yachayniyoqkunaq rimasqanta, sasa entiendey rimayninkuta ima entiendenanpaq.+
7 Allin yachayta tarinapaqqa Jehová Diostaraqmi manchakuna.+
Mana yuyayniyoqkunallan yachaytapas wanachiytapas pisichanku.+
8 Churilláy, kasukuy taytaykiq wanachiyninta,+ama qonqaychu mamaykiq yachachisqasuykita.+
9 Chaykunaqa umaykipaq ancha munay corona jinan,+kunkaykipaq ancha allin collar jinan.+
10 Churilláy, juchasapakuna engañayta munasunki chayqa ama paykunawan aysachikuychu.+
11 Paykunachus nisunkiku: “Jamuy noqaykuwan.
Pipas jamuqtin wañuchinanchispaq* suyapasun.*
Mana juchayoq runa jamuqtin wañuchinanchispaq pakallapi suyasun.
12 Sepultura* jina kausashaqllata oqoykusun,aya t’oqoman chinkaykuqta jina enterollanta millp’uykusun.
13 Llapa valorniyoq cosasninkunata qechusun,chaykunawan wasinchista junt’achisun.
14 Noqaykuwan juñukuy,imachus suwakusqanchistaqa igual-llatan rakinakusun”,* nispa chayqa,
15 ama paykunata qatikuychu.
Churilláy, amapuni paykunaq ñanninpiqa puriychu,+
16 paykunaqa* mana allin ruwaymanmi phawanku,runata wañuchinankupaqmi usqhaylla phawanku.+
17 Yanqapaqmi phalaq animalkunaq rikushasqan trampata churayqa.
18 Chayraykun juchasapakunaqa wañuchinankupaq pakallapi suyapanku,jujkunaq vidanta qechunankupaqmi pakakunku.
19 Chaymi mana allinta ruwaspa qhapaq kaykunata maskhaqkunaq ñanninqa,chay qhapaq kaykunan paykunataqa wañuyman apanqa.+
20 Cheqaq yachaymi+ callekunapi qaparin,+plazakunapin wajakun,+
21 askha runakunaq purisqan calle esquinakunapin wajakun.
Llaqtaman punku jaykunakunapin khaynata nin:+
22 “Mana yachayniyoqkuna, ¿jayk’aqkaman mana yachayniyoq kayman k’askakunkichis?
Asipayaqkuna, ¿jayk’aqkaman asipayaspa kusikunkichis?
Mana yuyayniyoqkuna, ¿jayk’aqkaman yachayta cheqnikunkichis?+
23 Anyasqayta chaskikuychis.+
Jinan espirituyta* qankunaman jich’aykamusaq,simiykunatapas yachachisaykichismi.+
24 Wajamurqaykichismi, ichaqa manan uyarikuyta munarqankichischu.
Makiytan jaywarimurqaykichis, ichaqa manan rikuqpas tukuwarqankichischu.+
25 Sapa kutillanmi yuyaychasqaykunata pisicharqankichis,anyasqaytapas manan uyarikurqankichischu.
26 Chaymi noqapas sasachakuypi tarikuqtiykichisqa asikusaq.
Jatun llaki chayamusuqtiykichismi qankunamanta burlakusaq,+
27 manchakuy wayrayoq para jina chay jatun llaki chayamuqtinmi,ñak’ariyniykichis muyuq wayra jina chayamuqtinmi,sinchi llakikuypas sasachakuypas chayamusuqtiykichismi qankunamanta burlakusaq.
28 Chay tiempopin qankunaqa* askha kutita wajakamuwankichis, noqan ichaqa mana uyarimusaykichischu.
Llakisqan maskhawankichis, ichaqa manan tariwankichischu,+
29 qankunaqa yachaytan cheqnikurqankichis,+manan Jehová Diostapas manchakuyta munarqankichischu.+
30 Qankunaqa manan yuyaychayniykunata chaskikurqankichischu,anyasqaykunatapas pisicharqankichismi.
31 Chaymi mana allin ñanpi purisqaykichismanta ñak’arinkichis,+mana allin kaqkunata yuyaykusqaykichiswanmi* sayk’unkichis.
32 Mana yachayniyoqkunataqa mana kasukuq kasqankun wañuchinqa,mana yuyayniyoqkunataqa llakhi kasqankun chinkachinqa.
33 Uyariwaqniymi ichaqa thaj kaypi kausanqa,+manan ñak’ariyta manchakuypas thaj kaynintaqa qechunqachu”,+ nispa.
Uraypi willakuykuna
^ Qhaway Explicasqa simikuna nisqapi “Yachaywan rimay” nisqata.
^ Chaypiqa “mana pimanpas sayapakuq kayta” nillanmantaqmi.
^ Chaypiqa “allin yuyayniyoqman” nillanmantaqmi.
^ Chaypiqa “yachaytan” nillanmantaqmi.
^ Chaypiqa “tupanachiy simikunata” nillanmantaqmi.
^ Chaypiqa “yawarta jich’ananchispaq” nillanmantaqmi.
^ Suyapaytaqa “suyaykuy” nillankutaqmi.
^ Chaypiqa “imachus suwakusqanchisqa llapanchispaqmi juj bolsallapi kanqa” nillanmantaqmi.
^ Hebreo rimaypiqa “chakinkuqa” ninmi.
^ Hebreo rimaypiqa “paykunaqa” ninmi, kinsa chunka jujniyoq versiculokaman chhaynata nin.
^ Chaypiqa “rimanakusqaykichiswanmi” nillanmantaqmi.
