1 Reyes 11:1-43

  • Salomonpa sonqonta esposankuna q’ewipusqankumanta (1-13)

  • Salomonpa enemigonkunamanta (14-25)

  • Chunka ayllukunata Jeroboán chaskinanmanta (26-40)

  • Salomonpa wañupusqanmanta, churin Rehoboam rey kapusqanmantawan (41-43)

11  Rey Salomonqa manan faraonpa* ususillantachu munakurqan,+ munakullarqantaqmi Moab llaqtayoq warmikunatapas,+ Anmón llaqtayoq warmikunatapas,+ Edom llaqtayoq warmikunatapas, Sidón warmikunatapas,+ Het warmikunatapas.+  Chay warmikunamantan Jehová Diosqa Israel runakunata nirqan: “Aman chay nacionmanta warmikunawanqa casarakunkichischu, paykunapas manan qankunawanqa casarakunankuchu, mana chayqa diosninkunata yupaychanaykichispaqmi sonqoykichista tanqanman”,+ nispa. Salomonmi ichaqa paykunata anchata munakurqan.  Jinan Salomonqa qanchis pachaj esposakunayoq karqan, tiyaqmasin warmikunataq* kinsa pachaj karqan. Chay esposankunan Salomonpa sonqontaqa pisi-pisimanta q’ewipurqanku.  Rey Salomón machuña kapuqtinmi+ esposankunaqa sonqonta q’ewipurqanku, jinan payqa waj dioskunata yupaychayta qallaripurqan,+ chhaynapin Salomonqa mana papan David jinachu tukuy sonqowan Jehová Diosta servirqan.  Salomonqa Sidón runakunaq Astoret idolonkuta,+ Anmón runakunaq millakuna Milcom idolonkuta+ iman yupaychayta qallarirqan.  Salomonqa Jehová Diospa cheqnikusqan ruwaykunatan ruwarqan, payqa manan papan David jinachu Jehová Diosta tukuy sonqowan kasukurqan.+  Jinan Salomonqa millakuna Kemós idolopaq juj yupaychana patata*+ ruwapurqan, chay idoloqa Moab runakunaq diosninkun karqan. Chaymantapas ruwallarqantaqmi millakuna Mólek idolopaq+ juj yupaychana patata, chay idoloqa Anmón runakunaq diosninkun karqan.+ Chay yupaychana patakunatan Salomonqa ruwarqan Jerusalenpa chimpanpi kaq orqo patapi.  Chhaynatan waj llaqtayoq esposankunapaqpas yupaychana patakunata ruwapullarqantaq, chaypin paykunapas diosninkuman sacrificiokunata q’osñichiqku.  Chhaynapin Salomonpa sonqonqa Israelpa Diosnin Jehová Diosmanta karunchakapurqan, chaymi Jehová Diosqa paypaq sinchitapuni phiñakurqan.+ Diosqa iskay kutipin Salomonman mosqoypi rijurirqan,+ 10  chay kutikunapin sut’ita nirqan juj dioskunaman amapuni k’umuykunanpaq.+ Salomonmi ichaqa Jehová Diospa kamachisqanta mana kasukurqanchu. 11  Chaymi Jehová Diosqa Salomonta nirqan: “Chaykunata ruwasqaykirayku, rimanakuyniyta mana junt’asqaykirayku, kamachikuyniykunatapas mana kasukusqaykiraykun gobiernoykita qechupusayki jinaspa juj kamachiykiman qopusaq.+ 12  Ichaqa papayki Davidta allinpaq qhawarisqayraykun mana kausasqayki tiempopichu gobiernoykitaqa qechusayki, aswanpas churiykiq makinmantañan gobiernoykitaqa qechusaq.+ 13  Ichaqa manan llapantapunichu qechusaq,+ aswanpas kamachiy Davidrayku ajllakusqay Jerusalén llaqtayrayku+ iman juj aylluta churiykipaq saqesaq”,+ nispa. 14  Jehová Diosmi Salomón contra juj enemigota sayarichirqan,+ chay runaq sutinmi karqan Adaj. Payqa Edom+ runakunaq reyninpa familianmantan karqan. 15  Edom runakunata David atipaqtinmi+ Israel soldadokunaq umallin Joabqa chayman rirqan wañusqakunata p’ampaq. Chaypi kashaspan Joabqa Edom qharikunata lliuta wañuchiyta munarqan. 16  (Llapa Israel soldadokunan Joabwan kuska chaypi soqta killa qhepakurqanku Edom qharikunata lliuta wañuchinankukama). 17  Adajmi ichaqa papanpa wakin kamachinkunapiwan Egiptoman ayqekurqan, chay kamachikunaqa Edom runakunan karqanku. Chay tiempopaqqa Adajqa erqellaraqmi karqan. 18  Paykunaqa Madianmanta lloqsispan Paranman chayarqanku. Chaymantataq Paranmanta+ wakin runakunata pusarikurqanku, jinaspa Egiptoman chayarqanku. Jinan Egipto rey faraonqa Adajman qorqan juj wasita, mijunata, jallp’akunatawan. 19  Adajqa anchatan faraonwan munachikurqan, chaymi faraonqa esposanpa ñañanta, reina Tapenespa ñañanta Adajman qorqan esposan kananpaq. 20  Tiempowantaq Tapenespa ñañanqa Adajpaq juj qhari wawata onqokurqan, suticharqantaq Guenubaj nispa. Chay wawatan Tapenesqa faraonpa wasinpi uywarqan,* chhaynapin Guenubajqa faraonpa wawankunawan kuska wiñarqan. 21  Egiptopi kashaspan Adajqa yacharurqan Davidpas Israel soldadokunaq umallin Joabpas wañupusqankuta,+ chaymi faraonta nirqan: “Llaqtayman kutipusaq”, nispa. 22  Faraonmi ichaqa nirqan: “¿Imaraykutaq ripuytari munashanki? ¿Imataq kaypiri faltasunki?”, nispa. Adajtaq nirqan: “Manan imapas faltawanchu, ichaqa llaqtaymanmi ripuytapuni munashani”, nispa. 23  Chaymantapas Diosqa Salomón contran juj enemigota sayarichillarqantaq,+ paymi karqan Eliadapa churin Rezón. Payqa Zobá llaqta rey Adadezerpa+ kamachin kashaspan ayqekurqan. 24  Zobá runakunata David atipasqan*+ qhepamanmi Rezonqa askha runakunata juñurqan, chhaynapin chay suwa t’aqa runakunaq umallin kapurqan. Paykunan Damasco+ llaqtaman ripuspa chaypi tiyapurqanku, jinaspataq chay llaqtapi kamachikuyta qallarirqanku. 25  Rezonqa Salomonpa wañupunan p’unchaykamapas Israel llaqtaq enemigollanpunin kasharqan. Payqa Siria runakunata kamachisqan tiempopin Israel llaqtata sinchita cheqnikurqan, chaymi Adaj jina imaymana problemakunata Israel contra jatarichiq. 26  Nebajpa churin Jeroboanpas+ rey contran jatarillarqantaq. Paymi karqan Efraín ayllupi kaq Zeredá llaqtamanta, mamantaq karqan Zeruá sutiyoq viuda warmi. Jeroboanqa Salomonpa kamachinmi karqan.+ 27  Kaymi Jeroboanpa rey contra jatarisqanmanta willakuy: Salomonmi Miló* nisqa moqota ruwarqan,+ Davidpa Llaqtan nisqaq perqantapas wisq’achirqan.+ 28  Jeroboanqa allin llank’aq waynan karqan, chayta rikuspan rey Salomonqa Josepa familianmanta kamachisqa llank’aqkunata qhawananpaq churarqan.+ 29  Chay tiempopin Jeroboanqa Jerusalenmanta lloqsispa campopi kasharqan, jinan Siló llaqtayoq profeta Aiyawan+ ñanpi tuparqanku, chaypin iskaynillanku kasharqanku. Profeta Aiyaqa mosoq p’achayoqmi kasharqan. 30  Jinan Aiyaqa chay mosoq p’achanta chunka iskayniyoqman llik’irurqan. 31  Jinan Jeroboanta nirqan: “Kay llik’isqaymanta chunkata jap’ikuy, Israelpa Diosnin Jehová Diosmi nin: Salomonpa makinmantan gobiernonta qechusaq, jinaspan qanman chunka aylluta qopusayki.+ 32  Juj ayllutan ichaqa Salomonpaq saqesaq.+ Chaytan payman saqesaq kamachiy Davidrayku,+ llapa ayllukunamanta ajllakusqay Jerusalén llaqtayrayku+ ima. 33  Tukuy chaykunatan ruwasaq llaqtay saqepuwasqanrayku.+ Paykunan noqata saqewaspa yupaychashanku Sidón runakunaq Astoret idolonkuta, Moab runakunaq Kemós idolonkuta, Anmón runakunaq Milcom idolonkuta ima. Chaymantapas paykunaqa ñanniykunamantan karunchakapunku, tukuy cheqnikusqay ruwaykunatan ruwashanku, kamachikuyniykunatapas, chaninchayniykunatapas manan Salomonpa papan David jinachu kasukunku. 34  Chaywanpas Salomonmantaqa manan llapantachu gobiernontaqa qechusaq, payqa wañupunan p’unchaykaman umalli kanqa. Chaytaqa ruwasaq kamachiy Davidraykullan,+ paytan noqaqa ajllakurqani kamachikuyniykunata kasukusqanrayku. 35  Salomonpa churinmantan ichaqa gobiernonta qechusaq, jinaspa chunka ayllukunata qanman qopusayki.+ 36  Salomonpa churinmanqa juj ayllutan saqesaq, chhaynapi Davidpa familianmanta runakunallapuni Jerusalén llaqtapi kamachikunanpaq.*+ Jerusalén llaqtataqa noqan ajllakurqani sutiyta jatunchananpaq. 37  Kunantaq qanta ajllakuyki Israelpi kamachinaykipaq, qanmi tukuy munasqaykita Israelpi kamachinki. 38  Sichus kamachiy David jina tukuy kamachikuyniykunata kasukuspa ñanniykunapi purinki,+ munasqayman jinataq lliu nisqaytapas junt’anki chayqa, qanllawanpunin kashasaq. Chaymantapas Israel llaqtatan qopusayki, Davidpa familianta jinan familiaykita reykuna kananpaq churasaq.+ 39  Chhaynapin Davidpa familianmanta runakunata mana kasukusqankurayku pisichasaq,+ ichaqa manan wiñaypaqchu pisichasaq,+ nispa”. 40  Jinan Salomonqa Jeroboanta wañuchiyta munarqan, Jeroboanmi ichaqa Egipto llaqtaman ayqekurqan, Egipto llaqtata kamachiq rey+ Sisacpa+ kasqanman, chaypin qhepakurqan Salomonpa wañupunankama. 41  Salomonpa wakin ruwasqankunapas yachayninpas Salomonpa kausayninmanta willaq libropin qelqasqa kashan.+ 42  Salomonqa tawa chunka watan Jerusalenmanta lliu Israel llaqtata kamachirqan. 43  Chaymantataq Salomonqa ñaupa taytankuna jina wañukapurqan, jinaspa Davidpa Llaqtan nisqapi p’ampapurqanku. Chay qhepamantaq churin Rehoboam+ kamachikuyta qallarirqan.

Uraypi willakuykuna

Egipto reykunatan “faraón” nispa niqku.
Tiyaqmasi warmikunaqa esposakuna jinan karqanku. Qhaway Explicasqa simikuna nisqapi “Tiyaqmasi warmi” nisqata.
Hebreo rimaypiqa “alto patata” ninmi. Qhaway Explicasqa simikuna nisqapi “Yupaychana patakuna” nisqata.
Chaypiqa yaqapaschá “januk’arqan, ñuñumanta p’itirqan” nillanmantaq.
Hebreo rimaypiqa “wañuchisqan” ninmi.
Miló sutiqa “junt’achisqa” ninantan nin. Qhaway Explicasqa simikuna nisqapi “Moqo” nisqata.
Hebreo rimaypiqa “Davidpa lamparan ama wañunanpaq” ninmi.