“Mana allin ruraqkuna [gobiernaptinqa] runakunam ñakarispa waqanku” (Proverbios 29:2).

Ñawpa tiempokunamantaraqmi runakunaqa llumpayta ñakarinku mana allin gobernantekuna kamachisqanwan. Wakinqa kallpanchakurqakum runakunata yanapanankupaq. Ichaqa maynata kallpanchakuspankupas manam atinkuchu ñakariykuna chinkachiytaqa, gobiernasqankupi yanapaqninkuna otaq politicokuna kamachiq kanankupaq atipanakusqankurayku. Wakinñataqmi kikillankupaq munaq kasqankuwan hukkunata ñakarichinku. Pasaq watakunapim Estados Unidospi gobiernopa secretarion Henry Kissinger sutiyoq runa nirqa: “Gobiernokunaqa allin kaqta ruwanankupaq maynata kallpanchakuspapas fracazankum”, nispa.

Bibliam nin: ‘Runaqa manam kikillanmantaqa purinmanchu’, nispa (Jeremias 10:23). Runakunaqa llapallanchikmi pantaq kanchik manataqmi yachanchikchu paqarin imam pasanantaqa, chaymi gobernantekunaqa nacionninpi kaqkuna kamachiyta mana atinkuchu. ¿Entiendenkichu imanasqa ñakariykunata mana chinkachiy atisqankumanta? Yaqa llapanpim paykunaqa runakunata astawan ñakarichinku.

“Kuyanakuptikichikqa llapallan runakunam yachanqa discipuloykuna kasqaykichikta” (Juan 13:35).

Enteron Pachapim religionpi umalliqkunaqa kuyanakuspa huk sonqolla kawsaymanta rimanku. Ichaqa religionninkupi kaqkunamanqa manam yachachiyta atinkuchu kuyanakuspa kawsanankupaqqa. Chayna kawsanankupaq yanapanankumantaqa astawanraqmi kallpanchanku rakinasqa chaynataq cheqninakuspa kawsanankupaq. El cristianismo y las grandes religiones niq libropim Hans Küng sutiyoq runa qellqarqa: “Religionkunapi hapipakuspankum mana llakipayarispa runamasinkuta wañuchinku”, nispa.

Chaymantapas religionpi umalliqkunam permitinku mana casarakuspa uywanakuyta chaynataq qarimasinwan otaq warmimasinwan huchapakunankupaqpas. Chayraykum mana hampiy atina onqoykunawan hapichikunku, wawayoq kayta mana  munachkaspa wiksayakuspankum abortanku chaymantapas familiankutam llumpayta ñakarichinku.

‘Runaqa kikinpa mana allin munasqankunawan engañachikuspanmi aysachikun tentachikunanpaq. Chayna mana allin munaykunam huchallichin chaymi huchallikusqanrayku wañun’ (Santiago 1:14, 15).

Huchallikuq Adan sutiyoq runapa miraynin kasqanchikraykum llapallanchik pantanchik. Chaymantapas sapa kutillam kallpanchakunanchik mana allin munaykunamanta karunchakunapaq (Efesios 2:3). Tentacionkunaman mana wichiykunapaq cuidakuyqa sasam, wichiykuspaqa llumpay ñakariypim tarikusun.

Yachayniyoq runam qellqarqa: “Yaqa llapanpim ñakarinchik munasqanchikman hina tanteasqanchikkunawan chaynataq mana controlakuspa imatapas munapayasqanchikkunawan”, nispa. (P. D. Mehta.) Reqsisqa hinaspa respetasqa runakunapas viciakunkum llumpay tomayman, drogakuyman, pukllaykunaman chaynataq huchapakuyman. Chaykunawan ñakarispam familiantawan amistadninkutapas ñakarichinku. Pantaq kasqanchikraykum reqsikunanchik ‘Diospa tukuy ima unanchasqankuna wachakuywan ñakarichkaq warmi hina ñakarisqanta’ (Romanos 8:22).

Bibliam willawanchik Satanas Diablo “kay pachapi kamachiq dios kasqanmanta” paytam yanapan demoniowan sutichasqa mana allin angelkuna (2 Corintios 4:4, NM; Apocalipsis 12:9).

Satanaspa ruwasqanman hinam demoniokunapas tukuyta ruwanku runakunata controlanankupaq chaynataq pantachinankupaq. Apostol Pablom nirqa: “Manam peleachkankichikqa aychayoq tulluyoq runakunawanchu aswanqa tutayaypi kamachikuqkunapa, gobiernaqkunapa hinaspa munayniyoqkunapa contranpim, peleachkankichikqa altokunapi mana allin espiritukunapa contranpim”, nispa (Efesios 6:12).

Demoniokunaqa runakunata ñakarichispam kusikunku ichaqa manam chayllatachu ruwayta munanku. Paykunaqa astawanmi kallpanchakunku Jehova Diosmanta runakunata karunchananpaq (Salmo 83:18, NM). Demoniokunaqa runakunatam engañan adivinaqkunawan, brujokunawan, hamuq tiempomanta willakuqkunawan, chaynataq huk ruwaykunawanpas. Chaymi Jehova Diosqa chaykunamanta karunchakunanchikpaq kallpanchawanchik, chaynata ruwaptinchikqa paymi amparawasun (Santiago 4:7).

Yaqa iskay waranqa wata ñawpaqtaraqmi Bibliaqa willakurqaña: “Tukupay tiempokunaqa sasallaña kananmanta”.

Imanasqa chayna kananmantam Biblia nin: “Runakunam kanqaku kikillanpaq munaqkuna, qollqella kuyaqkuna, hatun tukuspa alabakuqkuna, [. . .] mana reqsikuqkuna, huchallapi purikuqkuna, mana kuyakuqkuna, mana pampachay munaqkuna, runakunapa contranpi rimaqkuna, mana controlakuqkuna, mana llakipayakuqkuna, allin kaqkunapa contranpi kaqkuna, runamasin traicionaqkuna, loco hina ruraqkuna, hatun tukuqkuna hinaspa Dios yupaychayta qepaman churaspanku kikinkupa munasqallanpi purikuqkuna”, nispa. Chaykuna cumplikusqanmi qawachin imanasqa llumpay ñakarisqanchikta (2 Timoteo 3:1-4).

Kay pichqa razonkunata qawamusqanchikwanmi cuentata qokunchik runaqa maynata kallpanchakuspanpas ñakariykunata mana chinkachiy atisqanmanta. Chaynaqa, ¿pitataq mañakuchwan yanapawananchikpaq? Unanchaqninchik Jehova Diostam. Paymi prometen demoniokunamanta chaynataq ‘Diablopa ruwasqankunamanta libraykuwananchikpaq’ (1 Juan 3:8). Qatiqnin yachachikuypim qawasunchik ñakariykunata Dios imaynata chinkachinanmanta.