¿Karqachu Jesucristopa Biblian?

MANAM, haykapipas PAYPAQA karqachu. ¿Imanasqa? Kay tiempopi hapisqanchik Bibliapi librokunaqa manamá karqachu Jesuspa tiemponpiqa. Ichaqa huñunakunanku wasikunapim waqaycharqaku wankusqa librokunata chay qellqakunam kachkan kunan tiemponchikpi Bibliapi kaq librokuna. Ejemplopaq, Jesusmi Nazaret llaqtapi huñunakunanku wasipi willakuq Isaiaspa qellqasqan librota leerqa (Lucas 4:16, 17). Apostol Pabloñataqmi uyarirqa Pisidia law Antioquia llaqtapi ‘Diospa Leyninmanta Diosmanta willakuqkunapa qellqasqankutapas’ (Hechos 13:14, 15). Jesuspi iñiq Santiagopas nirqam Moisespa ‘leynintaqa yachachinku sapa samana punchawpi leespanku’ nispa (Hechos 15:21).

¿Kanmanchu karqa ñawpaq pachak wata ukupi wakiqnin runakunapa Bibliamanta wankusqa libronku? Etiopia nacionpi Candace sutiyoq reinapa qollqen waqaychaq runapa libronqa karqam “carretapim richkarqa llaqtan lawman Diosmanta willakuq Isaiaspa qellqasqan librota leestin” chaymi Jesuspi iñiq Felipe tuparurqa Gasa llaqtaman riq ñanpi (Hechos 8:26-30). Apostol Pablopas Timoteotam mañarqa ‘qalaspi qellqasqa librokunata’ apamunanpaq (2 Timoteo 4:13). Pabloqa manam willakunchu mayqen libro kasqanmantapas, ichaqa karqapaschá Bibliamanta Hebreo rimaypi wakin Qellqakuna.

Sem runapa mirayninkunapa rimayninkunata estudiaq profesor Alan Millardpa nisqanpi hina, yaqapaschá judio kaq runakunamanta “Palestina lawpi educasqa runakunalla, chaynataq yachachiq Nicodemo hina wakin fariseokunalla Bibliamanta wankusqa libroyoqqa karqaku”. Chaynaqa karqa achka qollqepaq kasqanraykum. Profesor Millardqa nintaqmi “Isaias sutiyoq copiasqanku librollam soqta otaq chunka punchaw jornalpa chanin cuestasqanta”, chay tiempopiqa hebreo rimaypi Bibliapi kaq librokunaqa “kasqa chunka pichqayoq otaq iskay chunka wankusqa librokuna”, hinaptinqa cuestarqachá soqta killa jornalpa chanin.

Bibliaqa manam willakunchu Jesuswan qatiqninkuna Bibliamanta wankusqa libroyoq kasqankuta. Chayna kaptinpas, Jesusqa allintam reqsirqa chaymi yachachispanqa Bibliapa nisqanman hina yachachirqa (Mateo 4:4, 7, 10; 19:4, 5). Jesuspa chayna rurasqanqa kallpanchawanchikmi Bibliapa yachachisqankunata astawan reqsinapaq, kay tiempopiqa manamá sasachu Bibliayoq kayqa.