Daniel 2:1-49
-
Sueñokusqanrayku rey Nabucodonosorpa puñuytapas manaña tarisqanmanta (1-4)
-
Ima ninan kasqantaqa yachayniyuqkunapas mana willayta atisqankumanta (5-13)
-
Yanapaykunanpaq Diosta Daniel mañakusqanmanta (14-18)
-
Pakasqa kaqmanta willaykuptin Diosta Daniel hatunchasqanmanta (19-23)
-
Danielmi reyman willarqa imata sueñokusqanmanta (24-35)
-
Sueñoypa ima ninan kasqanmanta (36-45)
-
Wichimuq rumi runa kaqllata ñutusqanmanta (44, 45)
-
-
Danielta Nabucodonosor hatunchasqanmanta (46-49)
2 Iskay wataña Nabucodonosor kamachichkaspanmi tukuyta sueñokurqa, hinaspanmi puñuytapas manaña atiqchu.+
2 Chaymi sueñokusqan ima ninan kasqanmanta yachananpaq qayachimurqa qayaqkunata, qawaqkunata, layqa ruwaqkunata hinaspa Caldea runakunata*. Chaymi paykunaqa kamachiqpa kasqanman rirqaku.+
3 Hinaptinmi kamachiqqa paykunata nirqa: “Sueñokuruspaymi puñuytapas manaña tarinichu imapaq kasqanta mana yachasqayrayku”, nispa.
4 Caldea runakunañataqmi kamachiq Nabucodonosorta arameo rimaypi nirqaku*:+ “¡Reynillayku, wiñaypaqyá kawsakuy! Kay runaykikunamanyá sueñokusqaykita willaykuwayku, ñuqaykuñataqmi ima ninanta willasqaykiku”, nispa.
5 Kamachiq Nabucodonosorñataqmi Caldea runakunata nirqa: “Nisqaytayá uyariychik: ‘Ima sueñokusqayta hinaspa sueñokusqaypa ima ninan kasqanta mana willawaptikichikqa chakikichiktawan makikichiktam qururachisqaykichik, wasikichikpas ispakuna raqayñam kanqa.
6 Ima sueñokusqayta hinaspa sueñokusqaypa ima ninan kasqanta niwaptikichikmi ichaqa imakunatapas qusqaykichik hinaspa imakunatapas ruwapusqaykichik, hinaspapas ancha riqsisqam kankichik.+ Chaynaqa niykuwaychikyá imam sueñokusqayta hinaspa sueñokusqaypa ima ninan kasqantapas’”, nispa.
7 Caldea runakunañataqmi kaqmanta nirqaku: “Reynillayku, kay runaykikunamanyá sueñokusqaykita willaykuwayku, ñuqaykuñataqmi ima ninan kasqanta willasqaykiku”, nispa.
8 Kamachiq Nabucodonosorñataqmi nirqa: “Ñuqaqa cuentatam qukuchkani tantiasqayta yachasqaykichikrayku qamkunaqa suyachikuway munasqaykichikta.
9 Sueñokusqaypa ima ninan kasqanta mana niwaptikichikqa tantiasqayman hinam llapaykichik castigasqa kankichik. Qamkunaqa tantiasqayman hina mana imananaypaqmi umachanakurunkichik llullallata hinaspa yanqakunallata willawanaykichikpaq. Chaynaqa imam sueñokusqaytayá willawaychik, chaynapim yachasaq sueñokusqaypa ima ninan kasqanta willaway atisqaykichikta”, nispa.
10 Caldea runakunañataqmi kamachiqta nirqaku: “Kay allpa pachapiqa manam pipas kanchu kamachiqpa imam mañakusqanta ruway atiq runaqa. Manataqmi riqsisqa pi kamachiqpas nitaq pi autoridadpas kaynataqa tapukurqachu qayaqkunataqa, qawaqkunataqa chaynataq Caldea runakunatapas.
11 Reyllayku, kamachiwasqaykikuqa sasam. Manam pipas atinmanchu tapukusqaykimanta willaytaqa, atispaqa atinman runakunawan mana yachaq* taytachakunallach”, nispa.
12 Chaymi kamachiq Nabucodonosorqa llumpayta piñakuruspan kamachirqa Babiloniapi yachaysapakunata lliwta wañuchimunankupaq.+
13 Chay kamachikuyman hina yachaysapakunata wañuchinankupaq rispankum Danieltawan puriqmasinkunatapas wañuchimunankupaq maskaq rirqaku.
14 Chaymi Danielqa kamachiq Nabucodonosorpa soldadonkuna kamachiq Ariocta wakin runakunapa mana yachasqallanta sumaqllata tapukurqa. Ariocqa lluqsirqa Babiloniapi yachaysapa runakunata wañuchiqmi.
15 Danielmi Ariocta tapurqa: “¿Imaynanpitaq reyqa chaynatañaqa kamachichkan?”, nispa. Chaymi Ariocqa tukuy ima pasakusqanmanta Danielman willarqa.+
16 Hinaptinmi Danielqa rispan reyta nimurqa suyaykunanpaq, chaynapi sueñokusqanpa ima ninan kasqanta willananpaq.
17 Hinaspam Danielqa wasinman kutispa tukuy chaykunamanta willarqa Hananiasman, Misaelman hinaspa Azariasman.
18 Hinaspanmi nirqa reypa ima sueñokusqanta* yachanankupaq hanaq pacha Diospa yanapakuyninta mañakunankupaq, chaynapi mayqinninkupas Babiloniapi yachaysapa runakunawan kuska mana wañurunankupaq.
19 Hinaptinmi Diosqa Danielman chay tuta sueñoyninpi qawachirqa pipapas mana yachasqan kaqta.+ Chaymi Danielqa hanaq pacha Diosta hatunchaspan
20 nirqa:
“Diospa sutinqa wiña-wiñaypaq hatunchasqayá kachun,payllam yachayniyuqqa hinaspa atiyniyuqqa.+
21 Diospaqa munayllanmi munasqan punchaw imatapas ruwananpaqqa,+paypaqa munayllanmi kamachiqta churayninpas utaq kamachisqanmanta hurquruyninpas,+payllataqmi runakunamanqa yachaytawan yuyaytapas qun.+
22 Diosqa pipapas mana yachasqan kaqkunatam hinaspa pakasqa kaqkunatam willakun,+tutayaypi pakasqa kaqtapas payqa yachanmi,+achkipas paywanmi kachkan.+
23 Ñawpaq abueloykupa yupaychasqan Dios taytalláy,riqsikullaspaymi hatunchallayki yachaytawan atiyta quwasqaykimanta.
Mañakusqaykuman hinam qamqa yachaykachiwanki,reyta ima llakichisqantamá qamqa willaykuwankiku”, nispa.+
24 Chaymantam Danielqa Ariocman rirqa, paytaqa reymi nirqa yachaysapakunata wañuchinanpaq. Paytam Danielqa nirqa: “Amayá wañuchiychu Babiloniapi+ yachaysapa runakunataqa, aswanqa reymanyá pusaruway, hinaptinmi ñuqa willasaq sueñokusqanpa ima ninan kasqanta”, nispa.
25 Chaymi Ariocqa kamachiq Nabucodonosorman Danielta chaylla pusaspan nirqa: “Kayman pusamusqa Juda+ runakunamantam huk runata tariramuni sueñoynikipa ima ninan kasqanta yachaqta”, nispa.
26 Chaymi kamachiq Nabucodonosorqa Beltsasarwan+ sutichasqanku Danielta nirqa: “¿Yaqachu ima sueñokusqayta hinaspa sueñoyniypa ima ninan kasqanta willawankiman?”, nispa.+
27 Danielñataqmi nirqa: “Manam yachaysapakunapas, qawaqkunapas, qayaqkunapas nitaq lucerokuna qawaqkunapas kamachiqpa sueñokusqanmantaqa imatapas niyta atinmankuchu.+
28 Hanaq pacha Diosmi ichaqa mana pipa yachasqanta yachan,+ hinaspanmi qanman rey Nabucodonosor willaykusunki tukupay punchawkunapi imakuna kananmanta. Camaykipi puñuspa sueñokusqaykikunatayá hinaspa musquypi hina* imakuna qawasqaykikunatayá willasqayki.
29 Reynilláy, camaykipi waqtapaykuspam yuyaymanachkarqanki qipa punchawkuna imayna kananmanta, hinaptinmi pakasqa kaqkunamanta pimanpas willaq Dios qawachisurqanki imakuna kananmanta.
30 Ñuqamanqa willawarqa manam pimantapas yachaysapa kasqayraykuchu, aswanqa sueñokusqaykipa ima ninan kasqanmanta qam yachanaykipaqmi, hinaspapas sunquykipa ima munasqanta yachanaykipaqmi.+
31 Reynilláy, qawachkaspaykim rikururqanki hatunkaray runa kaqllata. Chay qawasqayki runa kaqllaqa hatu-hatunmi hinaspa llipipipiqmi kasqa, chayqa ñawpaqnikipim manchakuyllapaqña sayachkasqa.
32 Umanmi kasqa qurimanta,+ qasqunwan makinkunañataqmi kasqa qullqimanta,+ wiksanwan piernankunañataqmi kasqa broncemanta,+
33 muqunmanta chakinkamañataqmi kasqa fierromanta,+ chakinkunañataqmi kasqa fierromanta hinaspa mitumanta.+
34 Chayna qawachkaptikim rumi wichichimusqa* karqa, chaytaqa manam runachu wichichimurqa. Chay rumim fierromanta hinaspa mitumanta chakinta hapiruspa pasaypaqta ñutururqa.+
35 Hinaptinmi fierropas, mitupas, broncepas, qullqipas hinaspa quripas pasaypaqta ñutukururqa, llapallanmi chiraw tiempo irapi qupa hina karqa. Chaymi wayra aparuptin mana imaniraqllapas puchurqachu. Chay ñutuqnin rumim ichaqa hatu-hatun urqu rikuriruspan kay pachaman huntarurqa.
36 Chaytam reynilláy sueñokurqanki, kunanñataqmi willasqayki ima ninan kasqanta.
37 Kamachiqkunapapas kamachiqnin taytalláy, qamqa kanki Diospa churasqan kamachiqmi,+ qamqa kanki ancha riqsisqa hinaspa ancha atiyniyuq kamachiqmi,
38 Diosmi makikiman churaykurqa maypiñapas yachaq runakunata, purunpi animalkunata chaynataq alton pawaqkunata. Diosmi churasurqanki llapallankupa kamachiqnin kanaykipaq.+ Qanmi chay runa kaqllapa qurimanta umanqa kanki.+
39 Qampa gobiernoykimanta qipamanmi ichaqa huk gobiernoña hatarimunqa,+ chaywanpas manam qam hina munayniyuqchu kanqa. Chaymanta qipamanñataqmi bronce hina kimsa kaq gobierno hatarimunqa, hinaspam enteron allpa pachata kamachinqa.+
40 Hina qipanman hatarimuq tawa kaq gobiernoñataqmi fierro hina kallpasapa kanqa.+ Chay gobiernom wakin gobiernokunata ñutupanqa imaynam fierropas tukuy imata pasaypaqta ñutupachkaq hina.+
41 Chaymantapas mitumanta hinaspa fierromanta chakinkuna hinaspa dedonkuna rikusqayki hinam kamachiqkuna rakinasqa kanqa, chaywanpas wakinmi chay rikusqayki fierro hina kanqa, wakinñataqmi mitu hinalla kanqa.
42 Imaynam chay rikusqayki chakinpa dedonkunaqa fierromanta hinaspa mitumanta karqa, chaynam chay gobiernopas wakinpiqa kanqa allin takyasqa wakinpiñataq mana.
43 Rikusqayki mituwan chaqrusqa fierro hinam paykunaqa* runakunawan chaqrusqa kanqaku. Ichaqa mituwan fierro hinam huklla kaytaqa mana atinqakuchu.
44 Chay kamachiqkuna kamachichkaptinmi hanaq pacha Diosqa runakuna kamachiyta qallarinqa*.+ Manam pipas kamachiq kasqanmantaqa haykapipas hurqunqachu,+ manam huk kamachiqqa rikurimunqañachu.+ Diosmi chay kamachiqkunata ñutupaspan qalaypaqta chinkachinqa,+ hinaspam payllaña wiña-wiñaypaq kamachinqa.+
45 Chayqa kanqa urqumanta wichimuq rumi fierrotapas, broncetapas, mitutapas, qullqitapas hinaspa quritapas ñutupachkanmanpas hinam. Chay rumiqa mana pi runapas wichichimuchkaptinmi wichimurqa.+ Tukuy atiyniyuq Diosmi qanman reynilláy willaykusunki qipa punchawkuna imayna kananmanta.+ Chay sueñokusqaykiqa chiqapmi, ima ninanpas mana iskayrayanapaqmi”, nispa.
46 Chaymi kamachiq Nabucodonosorqa Danielpa ñawpaqninpi pampakama kumuykuspan hatuncharqa. Hinaspapas kamachirqam imakunatapas qunankupaq hinaspa inciensota* quntichipunankupaqpas.
47 Hinaspam Danielta nirqa: “Qamkunapa yupaychasqaykichik Dios hinaqa manam hukqa kanchu, pay hina yupaychanaqa manam pipas kanchu. Payllam pipapas mana yachasqan kaqkunata willakuqqa kasqa, chayraykum kaykunataqa willaykuwanki”, nispa.+
48 Hinaspanmi kamachiq Nabucodonosorqa Danielta ancha riqsisqata rikurirachirqa, qurqataqmi chaninniyuq regalokunatapas, hinaspapas Babilonia+ llaqtapi* kamachiq kananpaqmi chaynataq llapallan yachaysapakunamanta aswan riqsisqa kananpaqmi churaykurqa.
49 Chaymantapas Daniel niptinmi kamachiq Nabucodonosorqa Sadracta, Mesacta hinaspa Abednegota+ churarqa Babilonia llaqta kamachiypi yanapakunankupaq. Danielmi ichaqa kamachiqpa kasqan wasipi qipakurqa.
Willakuykuna
^ Kaypiqa rimachkan imapipas qaway yachaq runakunamantam.
^ Daniel 2:4b-7:28 nisqanqa qallariypim arameo rimaypi qillqasqa karqa.
^ Utaq: “Tiyaq”.
^ Utaq: “Pakasqa kaqta”.
^ Utaq: “Revelacionpi”.
^ Arameo rimaypiqa nichkan: “Kuchumusqa”, nispam.
^ Yaqachusmi “paykuna” nispaqa fierrowan tupaqmanta rimachkan.
^ Arameo rimaypiqa nichkan: “Chay reykuna gobiernasqanku punchawkunapim hanaq pacha Dios huk gobiernota hatarichinqa”, nispam.
^ Kayqa karqa miski asnaq kutacha hinam.
^ Utaq: “Provinciapi”.
