Wakinqa ichapas ninmanku bibliataqa huk rimayman palabrakunata cambiaspalla ruwana kasqanmanta. Ichaqa manam llapanpichu chaynata ruwayqa allin. ¿Imaynanpi?

• Manam ima rimaypas chaynallachu, sapa rimaypam kan palabrakunapa imayna hukllawakusqan, hayka palabrakuna kasqan hinaspa imaynata llapan palabrakunata rimana kasqanpas. Chayna kasqanmantam hebreo rimayta yachachiq Samuel Driver sutiyuq profesorpas nin: “Runakunapa imayna piensasqanqa rimayninkuman hinam mana chaynallachu”, nispa. Nintaqmi: “Llapan palabrakunata hukllawaspa imaynata rimana kasqanqa sapa idiomaman hinam mana chaynallachu”, nispa.

• Kunan rimaykunaqa manam ñawpaq hebreo, arameo hinaspa griego rimaykuna hinachu palabrakuna imayna hukllawakusqanpiqa chaynataq hayka palabrayuq kasqanpiqa, chayraykum palabrakunata cambiaspallaqa sasa entiendenata bibliataqa ruwaruchwan, wakinpiqa pantaykunatapas rikurirachichwan.

• Palabrakunapa ima niy munasqanqa hanayninpi hinaspa urayninpi palabrakunapa kasqanman hinam cambian.

Wakin versiculopiqa atikunmi palabrakunata cambiaspalla huk rimayman qillqayta, ichaqa sumaqta tantiaspam chaytaqa ruwana.

 Kunanñataq rimasun palabrakunata cambiaspalla huk rimayman bibliata ruwayqa imaynanpi pantaykunata wakinpi rikurichinanmanta.

• Griego rimaypiqa puñuy nispanqa rimanmanmi chiqapta pipas puñusqanmanta utaq wañukusqanmantapas (Mateo 28:13; Hechos 7:60). Chaymi pipas wañukusqanmanta rimaptinqa wañukurqa nispaña churana, chaynapi ama pipas pantananpaq (1 Corintios 7:39; 1 Tesalonicenses 4:13; 2 Pedro 3:4).

• Efesios 4:14 nisqanpim apostol Pablo griego rimaypi nirqa runakuna “dadowan pukllasqankumanta”. Chayna nisqanqa runakunapa ancha riqsisqanmi ñawpaqtaqa karqa, chaynatam niqku dadowan pukllaq sakrillaña runakunata. Ichaqa palabrakunata cambiaspalla huk rimayman qillqasqaqa huktañam entiendekunman, chaymi ‘llulla runakuna’ nispa churay aswan allinqa.

• Romanos 12:11 griego rimaypi nichkan “espirituwanyá timpuychik” nispa, chaymi mana hukta entiendekunanpaq kay bibliapiqa nichkan “Diospa atiyninwanyá ancha kallpanchasqallaña kaychik” nispaña.

• Runakunaman Jesuspa yachachisqantam wakin bibliapi nin: “Allin kusisqam espiritupi wakchakunaqa”, nispa (Mateo 5:3, Biblia de Jerusalen). Achka rimaypim “espiritupi wakcha” nisqanqa mana sumaqtachu entiendekun, aswanqa entiendekun locoyasqa runamanmi, mana kallpayuq runamanmi utaq tantiakuy mana atiq runamanmi. Jesusqa manam chaytachu niyta munarqa, aswanqa imamantapas llalliriqtaqa Diospa yanapakuynillanwan kusisqa kawsakunamantam rimachkarqa (Lucas 6:20). Chaymi aswan allinqa “Diosta maskaqkunaqa” utaq “‘Diostam necesitani’ niqkunaqa” nispa churay (Mateo 5:3, Chuya Qellqa).

• Hebreo rimaypi “celoso” nispaqa rimachkan pipas warminta utaq qusanta celosasqanmantam chaynataq pipas chiqnikuq utaq envidiakuqllaña kasqanmantam (Proverbios 6:34; Isaias 11:13). Rimantaqmi ancha munayllawanña Jehova Diosqa serviqninkunata yanapasqanmantapas utaq payllata yupaychanata  munasqanmantapas (Exodo 34:14; 2 Reyes 19:31; Ezequiel 5:13; Zacarias 8:2). Chaymantapas rimanmi tukuy sunquwan Jehova Dios yupaychanamanta utaq paylla yupaychanata serviqninkuna munasqankumanta (Salmos 69:9; 119:139; Numeros 25:11).

• Hebreo rimaypi “maki” niq rimayqa manam chiqap makillamantachu riman, rimantaqmi munaychakuq kaymantapas, qukuykuq kaymantapas utaq atiyniyuq kaymantapas (2 Samuel 8:3; 1 Reyes 10:13; Proverbios 18:21). Kaypi rimasqanchikman hinam kay bibliapiqa tupasqanman hina ruwamurqaniku.

Bibliata huk rimayman ruwaspaqa manam huk palabrallawanchu tukuy ima nisqanta haypanchik, chayraykum biblia ruwaqkunaqa sumaqta tantiaspa akllananku tupasqanman hina ima palabra aswan allin kasqanta, chaynapi hebreo, arameo utaq griego rimayman hina kananpaq. Mana sasachakuspalla leenapaqñataqmi runakunapa rimaspan imayna hukllawakusqanman hina sapa palabrata hukllawana.

Chaymantapas manataqmi biblia ruwaqkunaqa munasqankuman hinataqchu palabrakunataqa nitaq palabrakuna imayna hukllawakusqantaqa chapuparunanku. Chayta ruwaspaqa bibliapa ima niy munasqantam cambiarunmanku, kikinkupa piensasqankutam churarunmanku utaq ima willakuytapas chinkarachinmankum. Chaynata ruwasqankuraykum mana sasachakuspalla leena kaptinpas bibliapa imatapuni niy munasqanqa chinkarunman.

Wakinpiqa ima religionniyuq kasqankum bibliata huk rimayman ruwaqkunataqa pantarachinman. Chayna kasqanraykum Mateo 7:13 nisqanta mana allintachu ruwanku, chaypim nin: “Hatun ñanqa wañuymanmi apakun”, nispa. Ichaqa religionninkuwan aysachikuspam “infiernomanmi richkanku” niqta churanku, griego rimaypim ichaqa nichkan wañuyman apakusqanmanta.

Biblia ruwaqkunaqa manam qunqanankuchu bibliaqa runakunapa sapa punchaw rimasqanku rimaypi ruwasqa kanantaqa, chaynapi chakrapi llamkaqkunapas, michiqkunapas hinaspa challwa hapiqkunapas entiendenankupaq (Nehemias 8:8, 12; Hechos 4:13). Chayraykum allin ruwasqa bibliaqa llampu sunquyuq runakuna chaylla entiendenankupaq hina kanan. Chaypaqqa chaylla  entiendena palabrakunawan hinaspa runakunapa rimasqan palabrakunawan ruwasqam kanan, manam mana riqsisqa palabrakunawanchu nitaq llapa runakunapa mana yachasqan rimaykunawanchu.

Kunan tiempo achka bibliakunapim Jehova niq Diospa sutinqa hurqusqa kachkan, biblia ruwaqkunaqa hurqurunkum ñawpaq qillqakunapi kachkaptinpas (qaway A4 kaq yachachikuyta). Hinaspam churarunku señor nispallaña, wakinpiqa manañam sutinmanta rimasqanpas yachakunñachu. Chaymi wakin bibliapiqa Jesuspa mañakusqanmanta Juan 17:26 versiculopi nin: “Yachachirqanim pim kasqaykita”, nispalla. Juan 17:6 versiculopipas ninmi: “Kay pachamanta quwasqayki runakunamanqa ñam willaniña pim kasqaykita”, nispalla. Allin ruwasqa bibliapim ichaqa ninan “ñuqaqa sutikitam yachachirqani” hinaspa “kay pachapi runakunamanta akllaspayki quwasqayki runakunamanmi sutikita yachachirqani” nispa.

Musuq allpa pachapi kawsaqkunapaq biblia niq ingles rimaypi punta bibliapim ichaqa qallariyninpi nichkan: “‘Manam munasqaykuman hinachu kay bibliataqa ruwaruniku’, nispa. Aswanqa entiendekusqanman hinam kunan rimasqanku inglesman palabrakunata cambiaspalla wakinpiqa ruwamurqaniku”, nispa. Kay biblia ruwaqkunaqa anchatam kallpanchakurqaku chaylla entiendenapaq palabrakunata churanankupaq. Chaymi bibliaqa kachkan runakuna mana sasachakuspalla leenankupaq hinaspa Diospa ima niy munasqanta allintapuni yachanankupaq (1 Tesalonicenses 2:13).