KËQA pasakurqan 1949 watachömi, tsëpitaqa pasarishqa 60 watakunapitapis masnam. Peru kawënïqa mas unëllanam qallarqan. Papänïpa jutinqa Hendrikmi, pëqa täraq Paises Bajos nacionpa Donderen jutiyoq ichikllan markanchömi, tsëchömi zapatuta altsapakur y jardinërunö trabajaq. Tsëchömi yurikurqä 1927 watachö, qanchis wamrankunapita chusku kaqmi kä. Wayïkunaqa chakrachömi karqan, näni kuchunchö. Cäsi llapan vecïnökunam granjayoq kayaq, y tsënö kawakïqa noqatapis gustamaqmi. 1947 watachömi Theunis Been jutiyoq vecïnö Bibliapita parlapämarqan, y tsë kutillaran tsënö yachatsikïkunataqa wiyarirqä. 19 watayoqmi karqä. Puntataqa Theunis vecïnö imanö kanqanqa manam gustamaqllatsu, peru Ishkë kaq Jatun Guërra pasarinqanllachömi pëqa Jehoväpa testïgun tikrarirqan y mas alli nunanam karqan. Tsënö cambianqanta rikarmi, imanöpa tsënö tikranqanta musyëta munarirqä, y tsëmi, Diosnintsik kë Patsata shumaq paraïsuman tikratsinampaq kaqta parlapämaptin shumaq wiyarirqä. Rasumpa kaqta yachatsimanqantaqa rasllam chaskikurqä, y amïgum tikrariyarqä. *

1948 watam, mäyu killachö, Diospita yachatsikur qallarirqä, y Utrecht markachö rurakanqan asamblëachömi 20 de juniu junaq bautisakurirqä. Jina 1949 wata, 1 de enërum precursor tikrarirqä. Borculo markachö këkaq juk takshalla congregacionmanmi mandayämarqan. Tsëman chänapaqqa 130 kilömetrukunatam viajanä karqan, tsëmi biciclëtawan ëwanäpaq churakarqä. Joqta hörakunalla chärinäpaq kaqtam pensarqä, peru alläpa tamyaptin y vientuptinmi 12 hörakunataraq charqä. ¡Tsëpis ushanan  kaq 90 kilömetrukunataqa trenwan ëwëkarnin! Imanö karpis, precursor karnin punta quedakunqä juk Testïgu familiapa wayinmanmi paqasna chärirqä.

Guërra pasarinqanchöqa, nunakuna waktsallam kayarqan. Noqapaqa juk jatunlla säcö y takshalla pantalum kapamarqan. Qallananchö willayanqaqnöpis, Borculo markachö kanqä qallanan killaqa manam fäciltsu karqan, tsënö karpis, Jehoväqa atska estudiukunawanmi bendicimarqan. Y isqun killakunataqa Amsterdam nishqan markamanmi mandarayämarqan.

Chakrachö winashqa këkarmi, yanapakoq ëwarqä Paises Bajos nacionpa mas jatun kaq Amsterdam nishqan markaman. Tsë markachöqa nunakuna Diospita yachatsikïta allim wiyakuyaq, juk killallachömi punta isqun killakunachö publicacionkunata qokunqäpita masta qokurirqä. Ichik tiempullachömi puwaq nunakunata Bibliapita yachatsirqä. Siervu de congregacion (kanan witsanqa, anciänupura rurayänanta rikaq niyanmi) nombrakäriptïmi, discursanäpaq nirayämarqan, y tsëtaqa manam imëpis rurashqaraqtsu karqä. Tsëman yarpararqa alläpam mantsapakoq kä, tsëmi alläpa kushikïkurqä, discursanä junaq manaraq chämuptin juk congregacionta mandarayämaptin. ¡Manam imëpis pensarqätsu tiempuwanqa pitsqa waranqapitapis masta discursanäpaq kaqta!

1950 watachömi, mäyu killachö, Haarlem markaman mandarayämarqan. Peru tsëpita, congregacionkunata watukanäpaq invitarayämaptinqa, ¡kima paqaspam yarpachakur punurqätsu! Sucursalchö trabajaq Robert Winkler wawqitam nirqä, congregacionkunata watukar purinäpaqqa listu mana sientikunqäta. Y pënam nimarqan: “Yachakurinkinam, solicitudnikillata qellqë”. Tsëllanam, juk killapa yachatsir qallëkayämarqan, y siervu de circuitunö o congregacionkunata watukaqnömi yanapakur qallarqä. Juk congregacionta watukëkarninmi reqirirqä Jehoväta alläpa kuyaq kushishqa Janny Taatgen jutiyoq precursörata. Y 1955 watachömi casakuriyarqä. Masllata cuentakaramunäpaq, puntataqa Jannyraq cuentakaramutsun precursöra këman imanö chanqanta y imanö reqinakuyanqäta.

Janny: Mamänïqa 1945 watachömi Jehoväpa Testïgun tikrarirqan, tsë witsampaqqa 11 watayoqllaraqmi karqä. Yachakur qallanqampita patsëmi, kiman wamrankunata Bibliapita yachatsiyämänan precisanqanta rikarqan. Peru papänï michäkuptinmi, wayichö mana kanqan höralla yachakuyaq kayä.

1950 watachömi punta asamblëaman ëwarqä La Haya nishqan markachö rurakaptin. Y qateqnin semänanam jina punta kaq reunionnïman ëwarqä Assen (Drenthe) nishqanchö këkaq Diospita Yachatsikuna wayiman. Tsëta teyta musyarirqa pasëpam piñakurqan y wayipitam qarqaramarqan. Tsëmi mamänï kënö nimarqan: “Musyankinam mëta täraq ëwakunëkipaq kaqta”. Cristiänu mayïkunawan täraq ëwakunapaq kaqta nikämanqantam intiendirirqä y tsëmi juk Testïgu familiaman ëwakurqä. Peru teytäqa manam kushishqa kanätaqa jaqimaqtsu,  tsëmi, 95 kilömetrukuna karuchö këkaq Deventer (Overijssel) nishqan congregacionman ëwakurqä. Peru tsënö kaptimpis, wamrallataraq wayipita qarqamanqanta autoridäkuna musyarir problëmachö papänïta katsiyaptinmi, wayiman kutikunäpaq nimarqan. Rasumpa kaqta mana chaskikurpis, tiempuwanqa llapan reunionkunaman ëwanäta y yachatsikoq yarqunätapis jaqimarqanmi.

Wayiman kutirinqäpita ichik tiempullatanam mamänï alläpa qeshyakurkurqan, y noqam wayichö llapan rurëkunata ruranä karqan. Tsënö këkaptimpis, Diospa kaqchöqa masmi poqurqä, y 1951 watachömi, 17 watayoq këkarnin bautisakurirqä. Y mamänï kachakäriptinmi, kimaq precursörakunata yanaqaqnö, 1952 watachö ishkë killapa precursöra de vacaciones o precursöra auxiliarnö yanapakurqä. Yaku janachö këkaq juk wayichömi täräyarqä y Drenthe markapa ishkë markankunachömi yachatsikuyarqä. 1953 watachönam precursöra regular tikrarirqä. Tsëpita juk wata pasariptinnam, Congregacionkuna Watukaq juk jövinlla turi congregacionïkunata watukamurqan. Pëqa karqan Markusmi. Y casakurirnin Jehoväta mas alli sirwiyänäta pensarmi, 1955 watapa mäyu killanchö casakuriyarqä (Ecl. 4:9-12).

Markus: Casakuriyaptïnam precursornö yanapakuyänäpaq mandarayämarqan Veendam (Groninga) nishqan markaman. Ichikllan cuartullachömi täräyarqä. Peru tsëqa manam imanarqantsu, porqui Jannyqa alläpa shumaqtam tsë cuartuta katseq. Llapan paqaskunam mësata y ishkë sïllakunata juk kuchuman churayaq kayä, ëllunalla cämata churayänäpaq.

Joqta killa pasarinqanchömi, Belgicachö congregacionkunata watukayänäpaq invitarayämarqan. 1955 watapaqqa tsë markachöqa, chusku waranqanöllam publicadorkuna kayaq. ¡Kananqa joqta kuti masnam mirashqa! Norti kaq läduchö këkaq Flandes markachöqa Paises Bajos nacionchö parlayanqan idiömallatam parlayan. Peru tsënö kaptimpis, Belgicachö parlayanqanqa alläpa jukläyam wiyakan, tsëmi qallananchöqa noqakunapaq fäciltsu karqan.

Janny: Congregacionkunata watukar puriqa alläpa sasa o ajam. Congregacionkunaman watukaqqa beciclëtawanmi ëwayaq kayä y cristiänu mayïkunapa wayinkunachömi quedakuyaq kayä. Y mëchöpis quedakuyänäpaq mana kaptinmi, martis junaqyaqraq quedakuyaq kayä juk congregacionman watukaq pasayänäpaq. Tsënö kaptimpis, watukakur puriyanqä cargutaqa, Jehoväpita shamoq bendicion kanqantam rikäyä.

Markus: Qallananllachöqa manam congregacionkunachö këkaq cristiänu mayïkunata reqiyaqtsu kayä, peru pëkunaqa noqakunawan allim kayarqan (Heb. 13:2). Watakuna pasanqanmannömi Belgicachö olandes idiömata parlaq congregacionkunata atska kuti watukayarqä, y tsëqa alläpa kushishqatam katsiyämaq. Cäsi llapantam olandes idiömata parlaq cristiänu mayïkunata reqiyarqä y alläpam kuyayarqä. Atska pachak jövinkunatam, winayaqta, Diospa kaqchö poquyaqta, Jehovällapaqna kayänampaq awnikuyaqta y Diospa kaqta puntaman churayaqta rikäyarqö. Alläpam kushikuyä, Diosta mana jaqita llapan tiempunkunawan sirwiqta rikarnin (3 Juan 4). Tsënö, ‘juknin juknin’  animayämanqanmi yanapayämashqa rurënïkunachö alli tsarakuyänäpaq (Rom. 1:12).

Markus: Casakuyanqä junaqpitam Galaad Escuëlaman ëwëta munayarqä. Cada junaqkunam juk höranö ingles idiömata yachakuyaq kayä, peru librukunallawan yachakïta mana puëdirninmi, vacacionnïkunachö ëwayaq kayä Inglatërrata ingleschö yachatsikuyänäpaq. Y 1963 watachömi Testïgukunapa principal oficïnankuna Brooklynpita chaskiyarqä ishkë cartakunata, jukta noqapaq y juk kaqtana Jannypaq. Noqapaqa karqan chunka killakunapa Galaad Escuëlaman ëwanäpaq invitacionmi. Tsë escuëlachöqa yachatsikuyaq imatapis patsätsichö yanapakuyänampaqmi. Tsëmi 100 estudiantikunapitaqa, 82 kaqqa soltëru ollqukuna kayarqan.

Janny: Tsë chaskinqä cartachöqa niyämarqan, mañëkäyämanqan asuntuta Jehoväpa makinman churanäpaq, y Markus Galaad Escuëlaman ëwanqanyaq, Belgicachö quedakunäpaqmi. Rasumpa kaqchöqa tsëta nirayämaptin alläpam llakinärirqä. Llapan puëdinqämannö yachatsikïkaptïpis Jehovä mana bendicimanqantanömi sientirqä. Tsënö kaptimpis yarpärirqämi Galaad Escuëlachöqa, entëru Patsachö Diospita mas alli yachatsikuyänampaq yanapakïta chaskiyanqanta. Tsëmi nunata ëwananta munar, quedakunäpaq decidirirqä, y precursöra especialnömi, Anna y Maria Colpaert precursöra especial nanakunawan Gante markachö yanapakurqa.

Markus: Ingles idiömata parlëta alleqlla manaraq yachaptïmi, cläsi qallanampaq pitsqa killakuna pishikaptin Brooklyn sucursalta ëwanäpaq invitayämarqan. Trabajarqä Publicacionkunata Apatsiyanqanchö y Diospita Yachatsikïta Rikayanqanchömi. Tsëpita patsë, Asiaman, Euröpaman y Sudamëricaman publicacionkunata apatsir trabajanqämi yanapamarqan juk nacionkunachö cristiänu mayintsikkuna imanö kayanqanman yarparänäpaq. Masqa yarpä Alexander H. Macmillan wawqitam, pëmi peregrinunö (congregacionkunata watukaqnö) yanapakurqan Russell kawanqan witsan. Edäyashqam karqan y wiyëtapis mananam puëdeqnatsu, peru tsënö karpis congregacionchö llapan reunionkunamanmi ëwaq. Tsëmi yachatsimarqan, cristiänu mayintsikkunawan juntu këtaqa imëpis alläpa precisaqpaq churanantsikpaq kaqta (Heb. 10:24, 25).

Janny: Markuswanqa semänachö atska kutim qellqanakuyaq kayä. ¡Alläpam llakinakuyarqä! Tsënö kaptimpis, nunäqa shumaqmi escuëlachö yachakïkämurqan, y noqaqa alläpa kushishqam Diospita yachatsikur këkarqä, Markus Estädus Unïduspita kutimunan witsampaqqa hasta 17 nunakunatam Bibliapita yachëkätsirqä. Manam fäciltsu karqan 15 killakunapa rakikashqa kayanqaqa, peru Jehoväqa llapan rurayanqätam bedicimurqan. Markus shamunqan avionqa atska hörakunapam qepäramurqan, tsëmi chäramuptinqa waqunakurkur (makallanakurkur) waqariyarqä. Tsëpita patsëqa, mananam imëpis rakikäyarqänatsu.

Markus: Galaad Escuëlapita kutiramuptïmi, 1964 wata diciembri killachö invitarayämarqan Betelchö yanapakuyänäpaq. Tsë höraqa manam musyayarqätsu ëka tiempupa tsëchö kayänäta. Kima killakuna pasarinqanllachömi, Flandes markaman mandayämarqan Congregacionkunata y Watukakoqkunata Rikaqnö yanapakuyänäpaq. Y Aalzen y Els Wiegersma cristiänukuna misionërunö Belgica markaman chäriyaptinmi, Congregacionkunata  y Watukakoqkunata Rikänampaq ollqu kaqta churariyarqan, y noqakunatanam Diospita Yachatsikïta Rikaqkuna oficïnachö yanapakunäpaq Betelman mandarayämarqan. 1968 watapita 1980 watayaqqa Betelchö y congregacionkunata watukaqnömi yanapakurqä. Y 1980 watachö y 2005 watachönam Congregacionkunata y Watukakoqkunata Rikaqnö yanapakoq kutirirqä.

Rurayanqäkuna atska kutipa cambiashqa kaptimpis, manam qonqayätsu llapan kawënïkunawan Jehoväta sirwiyänäpaq awnikuyanqäta. Tsë llapan rurayanqäkunaqa kushitsiyämarqanmi, y alleqmi musyayaq kayä tsë llapan cambiukunaqa Diospita yachatsikï mas miranampaq yanapakunqanta.

Janny: Alläpa kushishqam yarpä, 1977 watachö Brooklyn sucursalta, y Patterson sucursalta 1997 watachö, Sucursalta Rikaqkunapaq Escuëlaman Markus ëwaptin yanaqanqäta.

Markus: 1982 watam Janny operakurirqan y allim kachakärirqan. Tsëpita kima watakunana pasarinqanchömi, Lovaina congregacion, Yachatsikuyänan Wayinkunapa jananchö juk jatun cuartuta qoyämänampaq awniyämarqan. 30 watakunachöqa, tsë kutillaraqmi kikïkunapa cuartökuna kapayämarqan. Congregacionkunata watukaq ëwayänä kaptinqa, llapan martiskunam atska kutipa lloqar y bajar täräyanqä altu cuartupita malëtäkunata jorqamoq kä. Y alläpam agradecikuyarqä primer pïsullachöna täräyänäpaq 2002 watachö cuartökuna qoyämanqanta. 78 watäta cumplirinqächömi precursor especialnö Lokeren markachö yanapakuyänäpaq nirayämarqan. Alläpam kushikuyä Jehoväta tsënö sirwiyanqäpita, y llapan junaqkuna Diospita yachatsikoq yarqïta puëdiyanqäta.

Janny: Ishkäkuna yanapakuyanqäta yupariyaptïqa, 120 watakunapitapis masnam llapan tiempökunawan Jehoväta sirwiyä. Noqakunaqa alleqmi rikäyarqö, Jehoväta mana jaqita sirwishqaqa, imëpis mana jaqimänapaq y imatapis mana pishitsinampaq awnikunqantaqa cumplinqanta (Heb. 13:5; Deut. 2:7).

Markus: Jövinllaraq kayanqäpitam kawënïkunata Diosta entreguëkuyarqä, y manam imëkayoq këtaqa ashiyarqötsu. Imachö yanapakuyänäpaq niyämanqantaqa kushishqam chaskikuyarqö, porqui alleqmi entiendiyä, mëchö kanqantsik ni imata ruranqantsik mana precisanqanta, sinöqa pita sirwinqantsik mas precisanqanta.