1. ¿Jehoväqa sirweqninkunata valoranku?

 TEYTANTSIK Jehoväqa musyanmi imëkakunapa pasëkanqantsikta. Musyanmi imanir kushishqa o llakishqa këkanqantsikta (Sal. 37:18). Mana allikunapa pasëkarpis pëta sirwinapaq kallpachakushqaqa, alläpam kushikun. Y mana allikunapa pasanqantsik hörakunaqa, yanapamänapaq y consolamänapaqmi listu këkan.

2. ¿Imanötan Jehovä cuidan llakishqa këkaqkunata, y imanötan consejanqankunata rurayanman?

² Llakishqa këkaqkunapaq parlarmi, Salmus 147:3 textuchö nin, Jehoväqa ‘herïdankunata vendaqnö, nanatsikur këkaqkunata jampinqanta’. Kë textuwanmi entiendintsik llakishqa këkaqkunata Jehovä alläpa kuyarnin cuidanqanta. Peru ¿imatataq llakishqa këkaqkuna rurayanman Jehovä cuidanqanta provechayänampaq? Këman pensarishun: juk nuna herïdata rurakurirqa, doctormanmi ëwan jampinampaq. Peru chipyëpa sänuyänampaqqa doctor ninqankunatam ruranan. Këchömi yachakushun llakishqa këkaqkunata Jehovä imata ninqanta y consejanqankunata imanö rurayänampaq kaqta.

JEHOVÄQA RASUMPAM KUYAMANTSIK

3. ¿Imanirtan wakinkunaqa ni imapaqpis mana väliyanqanta pensayan?

³ Kë munduchö nunakunaqa manam kuyakuyta yachayantsu. Tsëmi nuna mayinkunata mana alli tratayan y imapaqpis mana sirwiyanqanta niyan. Helen a jutiyoq panintsikmi kënö nin: “Noqaqa kuyakuyta mana yachaq familiachömi winarqä. Papänïqa alläpam maqayämaq y cada junaqmi niyämaq imapaqpis mana väliyanqäta”. ¿Qamtapis tsënöku pasashurqunki? Capazchi mana alli tratayäshurqunki, o ruranqëkikunata  mana gustar imëka mana allita parlayäshurqunki o kutin kutin niyäshurqunki ni pipis mana kuyashunqëkita. Tsëkunapa pasashqa karqa, capaz ni pipis mana kuyashunqëkita pensanki.

4. ¿Ima nimantsiktan Jehovä Salmus 34:18 textuchö?

⁴ ¿Mana alliku tratayäshurqunki? Tsëqa yarpänëkim Jehovä Diosnintsik kuyashunqëkita y valorashunqëkita. Pëqa “alläpa llakishqa këkaqkunapa lädunchömi këkan” (leyi Salmus 34:18). “Llakishqa kar ima rurëtapis mana” puëdirqa, imanö sientikunqëkita Jehovä musyanqanta y sirweqnin kanëkipaq akrashunqëkita yarpë (Juan 6:44). Jehoväqa alläpam kuyashunki y yanapashunëkipaqmi läduykichö këkanqa.

5. ¿Imatataq yachakuntsik llakishqa këkaq nunakunata Jesus shumaq tratanqampita?

⁵ Jehovä alläpa kuyashunqëkita entiendirinapaq Jesusman pensarishun. Pëqa, nunakuna despreciayanqan y mana alli tratayanqan nunakunatam alläpa llakiparqan (Mat. 9:9-12). Juk warmim alläpa qeshyarnin alliyëta munar Jesuspa röpanta yatëkurqan. ¿Jesusqa qayaparqanku? Manam, tsëpa rantinmi consolarqan y markäkoq o yärakoq kanqampita felicitarqan (Mar. 5:25-34). Jesusqa ruranqankunawanmi rikätsikurqan Jehovä alläpa kuyamanqantsikta (Juan 14:9). Tsëmi següru kanëki Jehovä alläpa valorashunqëkita. Pëman markäkunqëkita y pëta kuyarnin sirwinqëkitaqa alläpam valoran.

6. ¿Imatataq rurankiman imapaqpis mana välinqëkita pensarqa?

⁶ ¿Imatataq rurankiman imapaqpis mana sirwinqëkita pensarqa? Tsëqa, Jehovä kuyashunqëkita rikätsikoq textukunatam leyinëki y leyinqëkimanmi alli pensanëki (Sal. 94:19). b Imatapis rurëta munanqëkita  mana cumplishqa karqa o wakinkunanö rurëta mana puëdirqa, ama qelanäkuritsu ni cölerakuytsu. Jehoväqa alläpam valoran puëdinqëkillata ruranëkipaq kallpachakuptiki, y masta ruranëkitaqa manam shuyarantsu (Sal. 103:13, 14). ¿Mana alliku tratayäshurqunki o sufritsiyäshurqunkiku? Tsëqa ama pensëtsu culpayoq kanqëkita; manam qamtsu culpayoq kanki. Jehoväqa, mana allita rurashoqniki nunatam cuentata mañanqa, manam qamtatsu (1 Pëd. 3:12). Sandra jutiyoq panintsiktam wamra kaptin papänin mana alli tratarqan, y kënömi nin: “Jehovätam alläpa mañakü, Jehovä kuyamanqannö kikïta kuyakunäpaq”.

7. ¿Imapaqtan yanapamantsik mana allikunapa pasanqantsikkuna?

⁷ Jehoväqa qamtam utilizäshuynikita puëdin jukkunata yanapanëkipaq. Tsëmi pëpita yachatsikunëkitapis permitishurqunki (1 Cor. 3:9). Kananqa imëka mana allikunapa pasashqa karchi, jukkuna mana allikunapa pasayaptin entiendinki, llakipanki y yanaparita puëdinki. Kima kaq pärrafuchö parlanqantsik panintsik Helentam Jehovä y wawqi panikuna yanapayarqan, y kananqa jukkunatam yanapëta puëdin. Panintsikmi kënö nin: “Noqaqa imapaqpis mana väleqnömi sientikurqä, peru Jehovä yanapamaptinmi kananqa següru këkä kuyamanqanta, y jukkunatapis yanapëtam puëdï”. Kananqa Helenqa precursöra regularmi y kushishqam sientikun.

JEHOVÄQA MUNAN PERDONAMANQANTSIKTA CREINATAM

8. ¿Imatataq Jehovä nimantsik Isaïas 1:18 textuchö?

⁸ Wakinkunaqa manaraq bautizakur o bautizakushqana këkar jutsata rurayanqanta yarparmi alläpa llakikuyan. Tsënö llakikurqa yarpäyänanmi, perdonamänantsikpaq kuyë Tsurin wanunanta Jehovä permitinqanta. Tsëtam llapan shonquntsikwan creinantsik. Jehovämi kënö nimantsik: “Parlanapaq shayämuy, y rikënïchö alli kayänëkipaqmi corregir yanapayashqëki”. c Jutsata ruranqantsikpita corregimanqantsikta chaskikushqaqa, Jehoväqa perdonamäshunmi (leyi Isaïas 1:18). Alläpam Teytantsik Jehoväta agradecikuntsik jutsata unë ruranqantsikkunata chipyëpa qonqëkunqanta y allita ruranqantsikkunata mana qonqanqanta (Sal. 103:9, 12; Heb. 6:10).

9. ¿Imanirtan jutsata ruranqantsikman yarpänantsikpa rantin, kanan ruranqantsikkunaman y shamoq tiempuchö imata ruranantsikpaq kaqman yarpänantsik?

⁹ Peru ¿imatataq rurankiman unë ruranqëki jutsapita llakikurqa? Kanan tiempu rurëkanqëkiman y shamoq tiempuchö ruranëkipaq kaqkunamanmi yarpänëki. Apostol Pablupis llakikurqanmi cristiänukunata mana alli tratar sufritsinqampita, peru musyarqanmi Jehovä perdonashqana kanqanta (1 Tim. 1:12-15). Tsëmi jutsata unë ruranqankunaman ni judaismu religionchö karnin ruranqankunamanqa yarpararqantsu (Filip. 3:4-8, 13-15). Tsëpa rantinqa, Jehoväpitam kushishqa yachatsikurqan y shamoq tiempuchö imanö kawakunampaq kaqmanmi pensarqan. Pabluqa manam unë ruranqankunata altsëta puëdirqannatsu, tsënöllam noqantsikpis unë ruranqantsikkunataqa altsëta puëdishunnatsu. Peru kanan witsan ruranqantsikkunawanmi Jehoväta alabëta puëdintsik y änimanqantsikkunamanmi yarparëta puëdintsik.

10. ¿Imatataq rurashwan pitapis llakitsishqa karqa?

¹⁰ Capazchi mana alli sientikunki jukkunata llakitsishqa karnin. Peru ¿imatataq rurankiman?  Disculpatam mañakunëki, y llakitsinqëki wawqitam o panitam yanapëta procuranëki (2 Cor. 7:11). Y Jehoväta mañakuy llakitsinqëki wawqita o panita yanapanampaq. Pëmi qamtapis y pëtapis yanapayäshunki sirwir sïguiyänëkipaq y kushishqa kayänëkipaq.

11. ¿Imatataq yachakuntsik Jonaspita? (Rikäri dibüjuta).

¹¹ Mana allikunata ruranqëkikunata yarparnin allillatana rurëta procurë y Jehovä utilizäshunëkita permiti. Jehoväpa willakoqnin Jonasta yarpärishun. Pëtaqa Nïnivi markata ëwanampaqmi Jehovä mandarqan, peru pëqa juk lädupam ëwakurqan. Tsëmi Jehovä corregirqan, y Jonasqa correginqanta chaskikurqanmi (Jon. 1:1-4, 15-17; 2:7-10). Jehoväqa manam Jonasta dejarirqantsu, tsëpa rantinqa yapëmi Nïnivi markata ëwanampaq mandarqan, y pëqa kë kutichöqa cäsukurqanmi. Jonasqa mana cäsukunqampita llakikurlla kanampa rantinmi, Jehovä mandanqanta kushishqa cumplirqan (Jon. 3:1-3).

JEHOVÄQA SANTU ESPÏRITUNWANMI CONSOLAMANTSIK

12. ¿Imanötan Jehoväqa yanapamantsik mana allikunapa pasashqa o desgraciakunapa pasashqa? (Filipensis 4:6, 7).

¹² Mana allikunapa pasashqa o alläpa desgraciapa pasashqapis, Jehovämi santu espïritunwan yanapamäshun y consolamäshun. Tsënömi yanaparqan Ron jutiyoq wawqita y warmin Cärolta, pëkunapaqa jövin wamrankunam wanutsikurirqan. Kënömi niyan: “Mana allikunapaqa mëtsika kutim pasayarqä, peru kanan pasayanqänöqa manam imëpis pasayarqätsu. Punuyta mana puëdirmi paqaskunapa Jehoväman mañakuyaq kayä y pëqa Filipensis 4:6 y 7 (leyi) ninqannömi yamë sientikuyänäpaq yanapayämarqan”. Alläpa mana allikunapa pasëkarqa o alläpa llakikurqa, imanö sientikunqëkita Jehoväta willë. Pëtaqa imë hörapis y mëtsika tiempupapis parlapëta puëdinkim (Sal. 86:3; 88:1). Santu espïritunta mañakuyta dejëtsu. Mañakuptikiqa, Jehoväqa wiyashunkim y yanapashunkim (Lüc. 11:9-13).

13. ¿Imanötan santu espïritu yanapamantsik Jehoväta sirwirnin sïguinapaq? (Efesius 3:16).

¹³ ¿Alläpa desgraciakunapa pasashqa kaptikiku imata ruranëkipaqpis valorniki kantsu? Tsëqa, Jehovämi santu espïritunwan yanapashunki sirwirnin sïguinëkipaq (leyi Efesius 3:16). Rikärishun panintsik Flörata pasanqanta. Pëqa qowanwan o runanwanmi misionëru kayarqan, tsënö këkäyaptinmi qowanqa jukwan engañarirqan y divorciakuriyarqan. Flöram kënö nin: “Traicionamanqanta yarpararmi paqasta junaqtapis llakishqalla kakurqä. Tsëmi Jehoväta mañakurqä santu espïritunwan yanapëkamänampaq. Y Jehoväqa, herïdäta vendaq cuentam alli sientikunäpaq yanapamarqan”. Kananqa panintsik Flöraqa masmi Diosnintsikman confiakun y imëpis yanapanampaq kaqtam següru këkan. Panintsikmi kënö nin: “Jehovä Diosnintsikqa Salmus 119:32 ninqannö ruranäpaqmi yanapamashqa. Tsë textum kënö nin: ‘Mandamientuykikunatam imëpis cäsukushaq. Qammi maslla entiendinäpaq yanapamanki’”.

14. Jehoväta santu espïritunta mañakurirqa, ¿imatataq ruranantsik?

¹⁴ Santu espïritunta Jehoväta mañakurirqa, ¿imatataq rurankiman? Tsë kallpata chaskinëkipaqmi reunionkunaman ëwanëki, yachatsikoq yarqunëki y Bibliata cada junaq leyinëki. Tsëta rurarmi Jehovä ninqankunatapis maslla yarparanki (Filip. 4:8, 9). Y Bibliata leyirqa, Diospa sirweqninkuna imakunapa pasayanqankunaman y Jehovä imanö yanapanqanman pensë. Seis kaq  pärrafuchö parlanqantsik panintsik Sandraqa imëka mana allikunapam pasarqan, peru ¿imatataq rurarqan? Kënömi nin: “Bibliachö Josëpaq yachakunqämi alläpa yanapamashqa. Pëqa mana allikunapa pasëkar y nunakuna mana allita rurëkäyaptimpis, Jehoväwan amïgu kanampaqmi kallpachakurqan” (Gen. 39:21-23).

JEHOVÄQA WAWQI PANIKUNAWANMI CONSOLAMANTSIK

15. ¿Pikunatan consolamënintsikta puëdiyan y imanötan rurayan? (Rikäri fötuta).

¹⁵ Alläpa mana allipa pasanqantsik hörakunam wawqi panintsikkunaqa consolaramantsik (Col. 4:11). Jehovä Diosnintsikqa kuyamanqantsikta rikätsimantsik wawqi panintsikkunawan consolamarnintsikmi. ¿Imanötan pëkunaqa consolamantsik? Imanö sientikunqantsikta willashqa pacienciawan wiyamarnintsik, visitamarnintsik, animamänapaq Bibliata leyipämarnintsik, noqantsikwan juntu Diosnintsikman mañakamurnin (Rom. 15:4), d pasëkanqantsik problëmapaq Jehovä imata pensanqanta yarpätsimarnintsik, mikurinantsikpaq imallatapis makyamarnintsik o maskunata rurarninmi. Tsënö yanapamashqam mas tranquïlu sientikuntsik.

16. Yanapayäshunëkita munarqa, ¿imatataq rurankiman?

¹⁶ Yanapayäshunëkita munarqa willakunëkim.  Wawqi panikunaqa kuyayäshunkim y yanapayäshuynikitam munayan (Prov. 17:17). Peru höraqa manam musyayanqatsu imanö sientikunqëkita o imata wananqëkita (Prov. 14:10). Alläpa llakikurqa o mana alli sientikurqa, confiakunqëki amïguykita o juk o ishkë anciänukunata willë; allim kanman imanö yanapashunëkita munanqëkita nirinqëki. Wakin panikunaqa alli sientikuyan Diospa kaqchö poqushqa cristiänakunawan parlakurninmi.

17. ¿Imanirtan wakinkunawan juntu këta munashwantsu, peru imatataq rurashwan wakinkuna yanapamänapaq?

¹⁷ Llakishqa sientikurqa, capazchi piwampis juntu këta munankitsu. Tsënö kaptimpis, manam wakinkunapitaqa rakikänëkitsu. Capazchi wawqi panikunaqa imanö sientikunqëkita mana musyarnin imatapis lluta parlariyanqa (Sant. 3:2). Tsënö kaptimpis, manam pëkunapitaqa rakikänëkitsu y animayäshuptiki chaskikunëki. Llakikuy qeshyawan qeshyaq Gavin jutiyoq anciänum kënö nin: “Llakikunqä hörakunaqa manam amïgükunawampis juntu këta munätsu”. Tsënö sientikurpis, pëqa amïgunkunawan juntu kanampaqmi kallpachakun, tsëmi yanapan alli sientikunampaq. Amy jutiyoq paninam kënö nin: “Imëkakunapa pasashqa karmi wakinkunamanqa confiaküllatsu. Peru kananqa turi nanakunaman Jehovä confiakunqannömi, noqapis pëkunaman confiakuyta yachakuykä. Tsëta ruraptïqa, Jehovä kushikunmi y noqapis allim sientikü”.

JEHOVÄ ÄNIMANQANTSIKKUNAM CONSOLAMANTSIK

18. ¿Imanötan shamoq tiempuchö kawakushun, peru imatataq kananllapitana ruranantsik?

¹⁸ Alläpam kushikuntsik llapan sufritsimaqnintsik kaqkunata ichik tiempullachöna Diosnintsik ushakätsimunampaq kaqta musyarnin (Apo. 21:3, 4). Shumaq Patsachöqa manam sufritsimaqnintsikkunata yarpäshunnatsu (Is. 65:17). Yachakurinqantsiknömi, Jehoväqa kuyakoq karnin herïdantsikta vendamoq cuenta yanapamantsik y consolamantsik. Tsëmi Jehovä yanapashunqëkita chaskikunëki. Pëqa, ¡alläpam kuyashunki! (1 Pëd. 5:7).