1, 2. ¿Imatan pasakurqan Jesuspa ishkë qateqninkuna Emaus markaman ëwëkäyaptin?

 TREINTA Y TRES wata 16 de nisan junaqmi karqan, y Jesuspa llapan qateqninkunam alläpa mantsakashqa y llakishqa këkäyarqan. Ishkë qateqninkunam Jerusalenpita Emaus markata ëwëkäyarqan; tsë markaqa Jerusalenpita 11 kilömetruschönömi këkan. Jesusta wanutsishqa kayaptinmi, alläpa llakishqa parlakurnin ëwëkäyarqan. Capazchi kënö pensayarqan: “Diospa Akrashqantaqa wanutsiyashqam. Kananqa, ¡imanöraq salvamäshun!”. Peru manam musyayarqantsu tsëpita ima pasanampaq kaqta.

² Tsënö parlakur llakishqa ëwëkäyaptinmi, juk nuna pëkunawan ëwar qallëkurqan. Y Jesuspa ishkan qateqninkunaqa Jesusta wanutsiyanqampita alläpa llakishqa këkäyanqantam willayarqan. Tsënam tsë nunaqa “Moises qellqanqampita” qallëkur Diospa llapan Willakoqninkuna qellqayanqankunawan alli entienditsirqan Diospa Akrashqan imanir sufrinan y wanunan precisashqa kanqanta. Tsëpitanam kimankuna Emaus markaman chäriyarqan y tsëchömi Jesuspa discïpulunkunaqa reqiriyarqan tsë nunaqa Jesus kanqanta. Diospa Akrashqan kawarimushqa kanqanta musyarirqa, alläpachi kushikuyarqan (Lüc. 24:13-35).

3, 4. (1) ¿Imanötan Jesus yanapariptin discïpulunkuna sientikuyarqan? (Hëchus 1:3). (2) ¿Imatataq këchö yachakushun?

³ Cuarenta junaqkunapa kë Patsachö Jesus kanqan tiempuqa, atska kutim qateqninkunata yuripurqan (leyi Hëchus 1:3). Tsënö yuripurmi qateqninkunata animarqan, tsëmi pëkunaqa llakishqa y mantsakashqa këkäyanqampita allina y kushishqana sientikuyarqan, y Diospa Gobiernumpita yachatsikur  sïguiyänampaqmi mas kallpayoqna sientikuyarqan. a

⁴ Cuarenta junaqkunapa kë Patsachö Jesus kanqampita yachakunqantsikmi noqantsiktapis yanapamäshun. ¿Imanötan Jesusqa tsë tiemputa provecharqan? 1) Qateqninkunatam animarqan, 2) Diospa Palabranta maslla entiendiyänampaqmi yanaparqan y 3) mas cargukunata chaskiyänampaqmi yachatsirqan. Tsëkunapitam këchö yachakurishun, tsëmi yanapamäshun Jesusnölla noqantsikpis ruranantsikpaq.

¿IMANÖTAN WAKINKUNATA ANIMASHWAN?

5. ¿Imanirtan Jesuspa qateqninkunaqa animayänanta wanayarqan?

⁵ Jesuspa qateqninkunaqa animayänantam wanayarqan. ¿Imanirtan tsënö nintsik? Pëkunaqa llapan tiempunkunawan Jesuspa qateqnin kayänampaqmi wayinkunata, familiankunata y negociunkunatapis dejashqa kayarqan (Mat. 19:27). Wakinkunatanam nunakuna chikiyaq Jesuspa qateqnin kayanqampita (Juan 9:22). Pëkunaqa, Diospa Akrashqan Jesus kanqantam creiyarqan, tsëmi imëkata rurayarqan (Mat. 16:16). Peru Jesusta wanuratsiyaptinqa, llapan ruramunampaq kaqman confiakuyanqanmi ushakärirqan, tsëmi llakishqa sientikuyarqan.

6. ¿Imatataq Jesus rurarqan kawariramurnin?

⁶ Jesusqa entiendirqanmi pëta wanutsishqa kayaptin qateqninkuna llakishqa këkäyanqanta. Peru manam pensarqantsu markäkuyninkuna o yärakuyninkuna pishiptin tsënö këkäyanqanta. Tsëmi kawarinqan junaqllana amïgunkunata yuripur qallëkurqan: Marïa Magdalënatam yuripurqan pamparanqanchö waqar këkaptin (Juan 20:11, 16); tsëpitanam Emausta ëwëkaq ishkaq discïpulunkunata yuripurqan y Pëdrutapis yuripurqanmi (Lüc. 24:34). ¿Imatataq yachakuntsik Jesus ruranqampita? Marïa Magdalënata yuripunqampita yachakur qallëkushun.

7. ¿Jesusqa imanö këkaqtataq Marïata rikarqan, y imatataq rurarqan? (Juan 20:11-16; rikäri dibüjuta).

⁷ (Leyi Juan 20:11-16). Juk grüpu warmikunam,  16 de nisan junaq, qoyalla o wärëlla ëwayarqan Jesus pamparanqanman (Lüc. 24:1, 10). Y jukqa Marïa Magdalënam karqan. Pëqa, Jesus pamparanqanman chärirqa manam Jesuspa ayanta tarirqantsu, tsëmi Pëdrutawan Juanta willanampaq cörripa kutirqan. Y kimankuna ëwarmi yapë rikäyarqan Jesus pamparanqanchö ayan mana këkanqanta. Tsënö rikärirmi Pëdruwan Juanqa wayinkunata kutikuyarqan, peru Marïaqa tsëchömi waqarnin quedakurqan. Marïa mana musyaptimpis, Jesusqa lädunchömi këkarqan. Y alläpa waqaqta rikarmi llakipärirqan. Tsëmi Marïata yuripurqan y animarqan. Y kawarimushqa kanqanta wakinkunata willanampaqmi mandarqan (Juan 20:17, 18).

8. ¿Imatataq yachakuntsik Jesus ruranqampita?

⁸ ¿Imatataq Jesus ruranqampita yachakuntsik? Wawqi panintsikkunatam yanapanantsik Jehovä Diosnintsikta sirwir sïguiyänampaq. Peru tsëpaqqa, imakunapa pasëkäyanqantam alkäbu kanantsik y imanö sientikuyanqanta willamashqam pacienciawan wiyanantsik y shumaqmi parlapänantsik. Panintsik Jocelynta pasanqampaq parlarishun. Pëpaqa nananmi juk accidentichö wanukurqan. Jocelynmi kënö nin: “Atska killakunapam alläpa llakishqa kakurqä”. Tsënö këkaptinmi, juk wawqi warminwan wayinta ëwanampaq invitayarqan y imanö sientikunqanta willaptinmi pacienciawan wiyayarqan y Jehovä alläpa kuyanqantam yarpätsiyarqan. Y Jocelynmi kënö nin: “Tsë junaqyaqqa lamar yakuchö wanuyta munarnin hundikëkaqnömi sientikurqä. Peru Jehovämi imëka bötiman churarkamaq cuenta tsë turitawan nanata utilizarqan animayämänampaq y sirwita mana dejanäpaq yanapayämänampaq”. Wakinkunata yanapëta munarqa, imanö sientikuyanqanta willamashqam pacienciawan wiyanantsik, tsënöpam consolarita y Jehoväta sirwir sïguiyänampaq yanaparita puëdishun (Rom. 12:15).

¿IMANÖTAN WAKINKUNATA YANAPASHWAN DIOSPA PALABRANTA MAS ALLI ENTIENDIYÄNAMPAQ?

9. ¿Imatataq Jesuspa qateqninkuna entiendiyarqantsu, y imanötan Jesus yanaparqan?

⁹ Jesuspa qateqninkunaqa creiyarqanmi Diospa Palabranman, tsëmi yachakuyanqannö kawayänampaq kallpachakuyarqan (Juan 17:6). Tsënö karpis, Jesus imanir wanunqantaqa manam entiendiyarqantsu. Jesusqa musyarqanmi qateqninkuna alli shonquyoq kayanqanta, peru Diospa Palabranta allillaqa mana entiendiyanqanta (Lüc. 9:44, 45; Juan 20:9). Tsëmi leyiyanqankunata alli entiendiyänampaq yanaparqan. Kananqa Emaus markaman ëwëkaq ishkaq qateqninkunata yanapanqampaq parlarishun.

10. ¿Imanötan Jesusqa qateqninkunata yanaparqan Diospa Akrashqan pë kanqanta creiyänampaq? (Lücas 24:18-27).

¹⁰ (Leyi Lücas 24:18-27). Qateqninkunata yuripurirqa, Jesusqa manam willarqantsu kikin Jesus kanqanta, tsëpa rantinqa tapuparqanmi. Capazchi tapuparqan imanö sientikuyanqanta y imata pensayanqanta parlakuriyänanta munarnin. Y pëkunaqa imata pensayanqantam willayarqan. Niyarqanmi romänukunapita israelïtakunata Jesus librananta shuyaräyashqa kayanqanta. Tsënö willariyaptinmi, Jesusqa Diospa Palabranwan entienditsirqan, Jesus wanunqanwanqa Diospa willakoqninkuna niyanqankuna atska cumplikärishqa kanqanta. b Y tsë paqasllam wakin qateqninkunatapis tsëta entienditsirqan (Lüc. 24:33-48). ¿Imatataq Jesus ruranqampita yachakuntsik?

11, 12. (1) ¿Imatataq yachakuntsik qateqninkunata Diospa Palabranta Jesus imanö entienditsinqampita? (Rikäri fötukunata). (2) ¿Imanötan Norteyta yanaparqan Bibliapita yachatseqnin wawqi?

 ¹¹ ¿Imatataq Jesus ruranqampita yachakuntsik? Pitapis Bibliapita yachatsirqa, imata pensanqanta y imanö sientikunqanta musyanapaq yachëllapa tapupäshun (Prov. 20:5). Y imanö sientikunqanta musyarirqa, yanapanampaq kaq textukunata ashishun. Y entienditsirninqa, ama nishuntsu imata ruranampaq kaqta. Tsëpa rantinqa, tsë textu ninqanta imanö ruranampaq kaqta pensanampaq tapupäshun. Parlarishun Ghäna nacionpita Nortey jutiyoq wawqipaq.

¹² Norteyqa 16 watayoq këkarmi Bibliapita yachakur qallarqan. Peru ichik tiempullatam familiankunaqa yachakunanta munayarqannatsu. ¿Imatan yanaparqan yachakur sïguinampaq? Bibliapita yachatseqninmi alli entienditsirqan Mateu librupa 10 kaq capïtulun ninqanta, y nirqanmi rasumpa kaq cristiänukunata chikiyänampaq kaqta. Norteymi kënö nin: “Bibliapita yachakunäta familiä michäkuptinmi entiendirirqä, rasumpa kaqta yachakuykanqäta”. Tsënöllam Bibliapita yachatseqninqa Mateu 10:16 ninqantapis entienditsirqan, y nirqanmi creinqankunapita familiankunata parlaparqa respëtuwan parlapänampaq. Y Norteyqa bautizakurirnin precursor këtam munarqan, peru papäninqa universidäman estudiaq ëwanantam munarqan. Bibliapita yachatseqninqa manam nirqantsu imata ruranampaq kaqta, tsëpa rantinqa imata ruranampaq kaqta tapuparmi Bibliawan yanaparqan kikin imatapis decidinampaq. ¿Imatataq Nortey rurarqan? Precursormi tikrarirqan, y papäninqa wayipitam qarqurirqan. Norteymi kënö nin: “Kananqa mas segürum këkä alli kaqta decidishqa kanqäta”. Rikärinqantsiknöpis, pitapis Biblia ninqanta entiendinampaq yanaparqa, mas poqu cristiänu kanampaqmi yanapëkantsik (Efes. 3:16-19).

¿IMANÖTAN WAWQIKUNATA YANAPASHWAN MAS CARGUKUNATA CHASKIYÄNAMPAQ?

13. ¿Imatataq Jesus rurarqan ciëluta kutiriptimpis qateqninkuna yachatsikur sïguiyänampaq? (Efesius 4:8).

¹³ Kë Patsachö kanqan tiempuqa, Jesusqa papänin mandanqantam llapanta alli cumplirqan (Juan 17:4). Peru manam kënöqa pensarqantsu: “Papänï mandamanqanta alli cumplinäpaqqa, kikïran ruranä”. Tsënö pensanampa rantinmi qateqninkunaman confiakurqan;  wakin qateqninkunaqa manam 30 watatapis cumpliyarqanraqtsu. Kima watapa y joqta killapam yachatsirqan alli noticiakunata willakuyänampaq y Jehoväpa sirweqninkunata imanö cuidayänampaq (leyi Efesius 4:8). Jesuswan juntu purir qateqninkuna alli yachakushqa kayaptimpis, ciëluta manaraq kutikurmi alli yachatsirqan congregacionchö alli yanapakuyänampaq. Rikärishun imanö ruranqanta.

14. ¿Imanötan Jesusqa qateqninkunata yanaparqan ultimu 40 junaqkunapa kë Patsachö kanqan tiempuchö? (Rikäri dibüjuta).

¹⁴ Jesusqa qateqninkunatam kuyëllapa y cläru consejarqan. ¿Imakunatataq consejarqan? Wakin qateqninkunatam nirqan kawarimushqa kanqanman creiyänampaq (Lüc. 24:25-27; Juan 20:27); qellëta ashirlla kayänampa rantin, Diospa sirweqninkunata yanapayänampaq (Juan 21:15); wakinkuna carguta chaskiyaptin mana chikipäyänampaq (Juan 21:20-22); Diospita yachatsikuyta mas puntaman churayänampaq y kuyëllapam entienditsirqan Diospa Gobiernumpaq llutankunata mana pensayänampaq (Hëch. 1:6-8). ¿Imatataq Jesus ruranqampita anciänukuna yachakuyanman?

15, 16. (1) ¿Imanötan anciänukunaqa Jesusnö wakinkunata yanapayanman? (2) ¿Imanötan Patrickta juk anciänu consejanqan yanaparqan?

¹⁵ ¿Imatataq anciänukuna Jesuspita yachakuyanman? Jesus ruranqannöllam, anciänukunapis wawqikunata y jövinkunatapis yanapayänan mas cargukunata chaskiyänampaq. c Anciänukunaqa manam shuyaräyantsu imatapis allillata rurayänantaqa. Tsëpa rantinqa, jövinkunatam consejayänan imëka rurëta yachayänampaq, humildi kayänampaq, confiakuypaq kayänampaq y wakinkunata shumaq yanapayänampaq (1 Tim. 3:1; 2 Tim. 2:2; 1 Pëd. 5:5).

¹⁶ Patrickta yanapayanqampaq parlarishun. Patrickqa jövin karqa, manam wakinkunata shumaqtsu trataq y hasta panikunatapis mana allim trataq. Tsëta cuentata qokurmi juk anciänu kuyëllapa, peru cläru consejarqan. Patrickmi kënö nin: “Consejamanqampitaqa alläpam agradecikü. Munanqä carguta wakinkuna chaskiyaptinqa, mana allim sientikoq kä. Peru  tsë anciänu consejamanqanmi yanapamarqan carguta chaskillaman pensanäpa rantin, humildi kanäpaq y wakinkunata shumaq yanapanäpaq”. Alli kallpachakunqampitam Patricktaqa 23 watayoq këkaptin anciänu kanampaq churariyarqan (Prov. 27:9).

17. ¿Imanötan Jesusqa rikätsikurqan qateqninkunaman confiakunqanta?

¹⁷ Jesusqa qateqninkunata mandarqan manam nunakunata Diospita parlapäyänanllapaqtsu, sinöqa yachatsiyänampaqmi (Biblia de estudiuchö Mateu 28:20 textupa nötanchö leyiri “Enséñenles” neqta). Capazchi Jesuspa qateqninkunaqa pensayarqan, Jesus mandëkanqanta cumplita mana puëdiyänampaq kaqta. Peru Jesusqa pëkunamanmi confiakurqan, y tsëta musyayänanta munarmi kënö nirqan: “Teyta mandamanqannöllam, noqapis qamkunata mandëkä” (Juan 20:21).

18. ¿Imanötan anciänukunaqa Jesus ruranqannö wakinkunata yachatsiyanman?

¹⁸ ¿Imatataq anciänukuna Jesuspita yachakuyanman? Anciänukunaqa Jesus ruranqannömi, wakinkunata yachatsiyänan cargunkunata alli cumpliyänampaq (Filip. 2:19-22). Këllaman pensarishun: jövinkunatam niyanman Diosnintsikta adoranantsik wayita pitsapakurnin o imapis malograqta altsarnin yanapakuyänampaq. Pëkunaman confiakuyanqantaqa rikätsikuyan imanö rurayänampaq kaqta yachatsirnin y alli trabäjuta rurayänampaq kaqman confiakurmi. Matthew jutiyoq wawqitaqa tsëllaran anciänu kanampaq churayashqa. Pëqa, alli yachaq anciänukuna congregacionchö imëkakunata ruranampaq yachatsiyanqampita y pëman confiakuyanqampitam agradecikun. Kënömi nin: “Alläpam agradecikü imatapis pantar mana allita ruraptï consejayämanqampita y imanö ruranäpaq alli yachatsiyämanqampita”. d

19. ¿Imata ruranapaqtan decidïdu këkänantsik?

¹⁹ Jesusqa ultimu 40 junaqkuna kë Patsachö kanqantam alli provecharqan qateqninkunata animanampaq, Diospa Palabranta entienditsinampaq y imanö rurayänampaq kaqta yachatsinampaq. Noqantsikpis pënölla rurarnin sïguishun (1 Pëd. 2:21). Y pë ruranqankunata ruranapaqqa, kikinmi yanapamäshun. Kënömi änimarquntsik: “Ushanan tiempupa ushananyaqmi, llapan junaqkuna qamkunawan këkäshaq” (Mat. 28:20).