1. ¿Imatataq israelïtakunata Isaïas entienditsirqan?

 ISAÏASQA israelïtakunatam nirqan, Jehoväqa ‘rasumpa kaqta parlaq Dios’ kanqanta. Hebreu idiömachöqa, “rasumpa” neq palabrapaqqa “amen” ninmi (Is. 65:16). Y amen palabraqa, “tsënö kallätsun” o “segürum kanqa” ninanmi. Bibliachö amen palabraqa mëtsika kutim yurin, Jehovä o Jesus parlanqan rasumpa kanqanta rikätsikunampaq. Tsëmi Isaïasqa israelïtakunata alli entienditsirqan Jehovä ninqankuna imëpis cumplikänampaq kaqta. Y Jehoväqa llapan änikunqankunatam imëpis cumplishqa.

2. ¿Imanirtan confiakushwan änikunqankunata Jehovä cumplinampaq kaqta? Y ¿imatataq këchö yachakushun?

² ¿Noqantsikqa confiakushwantsuraq änikunqankunata Jehovä cumplinampaq kaqta? Isaïas kawanqampita 800 watakunanö pasariptinmi, änikunqankunata Dios cumplinampaq kaqta entienditsikurnin apostol Pablu nirqan, “Teyta Dios[qa] mana ulikunqanta o llullakunqanta” (Heb. 6:18). Këllaman pensarishun: ¿juk qochallapita yarqunmantsuraq mishkeq yaku y kachiyoq yaku? Manam. Tsënöllam Jehoväqa imëpis rasumpa kaqllata parlan y manam ulikuntsu o llullakuntsu. Tsëmi confiakuntsik shamoq tiempupaq parlanqankunata y änikunqankunataqa cumplinampaq kaqta. Këchömi kë ishkan tapukuykunata contestarishun: ¿imatataq shamoq tiempupaq Jehoväqa änikushqa? Y ¿imatataq Jehoväqa rurashqa änikunqankunata cumplinampaq kaqta següru kanantsikpaq?

3. (1) ¿Diosnintsik imata änikunqantataq alläpa shuyarantsik? (Apocalipsis 21:3, 4). (2) Tsë änikunqanta nunakunata leyipärishqaqa, ¿ima niyantan?

³ ¿Jehovä imata änikunqantataq Diospa sirweqninkunaqa alläpa shuyarantsik? Tsëtam kanan yachakurishun (leyi Apocalipsis 21:3, 4). Diosnintsikqa kënömi änimantsik: “Manam wanuyanqanatsu o wañuyanqanatsu, llakikuyanqanatsu, waqayanqanatsu ni nanatsikuyanqanatsu”. Diosnintsikpita yachatsikurqa, llakishqa këkaq nunakunata shoqarmi kë textuta leyipantsik y Shumaq Patsachö imanö kawakunapaq kaqtam entienditsintsik. ¿Ima niyantan nunakuna? “Rasumpa kaptinqa ima alliraq këkunman” niyanmi.

4. (1) ¿Imatataq Jehoväqa musyarqan? (2) Shumaq Patsapaq änikurpis, ¿ima mastataq Jehovä rurarqan?

⁴ Shumaq Patsapaq änikunqanta apostol Juanta mandarqa, Jehoväqa musyarqanmi tsë textuwan nunakunata yachatsinapaq kaqta. Y mëtsika nunakunapaq creiyänan aja o sasa kanampaq kaqta (Is. 42:9; 60:2; 2 Cor. 4:3, 4). Tsëqa, ¿imanötan nunakunata yanapashwan Apocalipsis 21:3 y 4 textuchö ninqan cumplikänampaq kaqman confiakuyänampaq? Y noqantsikqa, ¿imatataq rurashwan Jehoväman y änikunqankunaman maslla confiakunapaq? Jehoväqa Shumaq Patsapaq änikurpis, tsë änikunqan cumplikänampaq kaqman confiakunapaqmi maskunata rurarqan. ¿Imatataq rurarqan?

5. ¿Mëqan versïculukunawantan musyantsik änikunqankunata Jehovä cumplinampaq kaqman confiakunapaq, y ima nintan tsë versïculukuna?

⁵ Shumaq Patsapaq Jehovä änikunqanta cumplinampaq kaqman confiakunapaqqa, kënö ninqan versïculukunam yanapamantsik: “Gobernar täkunachö jamarëkaqmi kënö nirqan: ‘¡Rikë! Llapan imëkatam mushoqta rurëkä’. Kënöpis nirqanmi: ‘Tsë ninqäkunata qellqë, tsëkunaqa confiakuypaqmi y rasumpa kaqllam’. Y kënömi nimarqan: ‘¡Tsë ninqäkunaqa cumplikärishqanam! Noqam Alfa y Omëga kä, qallanan y ushanan’” (Apoc. 21:5, 6a).

6. ¿Imanirtan Apocalipsis 21:5 y 6 versïculukuna ninqanqa yanapamantsik Jehovä änikunqankunaman maslla confiakunapaq?

⁶ ¿Imanötan tsë versïculukuna ninqanqa Jehovä änikunqankunaman maslla confiakunapaq yanapamantsik? Tsë versïculukunata entienditsikurmi Apocalipsis b libruchö kënö nin: “Tsëchö ninqanqa cäsukoq nunakunapaq, kikin Jehovä firmëkaq cuentam y shamoq tiempuchö bendicionkunapa tïtulun cuentam”. Apocalipsis 21:3 y 4 versïculukunachömi leyintsik Jehovä änikunqankunata, 5 y 6 kaq versïculukunachönam imëka firman churaq cuenta änimantsik tsë änikunqankunata cumplimunampaq kaqta. Tsë versïculukunachö Jehovä ima ninqanta maslla yachakurishun.

7. ¿Pitan pitsqa kaq versïculuchö parlar qallan, y imanirtan tsëqa alläpa shumaq?

⁷ Pitsqa kaq versïculuchö Jehovä änikunqanta willakunampaqqa, kënö nirmi qallan: “Gobernar täkunachö jamarëkaqmi kënö nirqan” (Apoc. 21:5a). Kë palabrakunaqa alläpa shumaqmi. Tsëpitanam kima kutipa Jehovä änikun y tsëqa yurin Apocalipsis librullachömi. Tsëwanmi musyantsik änikunqankunata Jehovä cumplinampaqqa, manam juk angeltsu ni Jesustsu parlarqan, sinöqa kikin Jehovämi. Tsënö nir qallanqanwanmi següru kantsik qateqnin kaq versïculukunachö änikunqankunata cumplinampaq kaqta. Y Diosnintsikqa  manam ‘ulikuntsu o llullakuntsu’ (Tïtu 1:2). Rikärinqantsiknömi, Apocalipsis 21:5 y 6 ninqanmanqa confiakuyta puëdintsik.

8. ¿Ima nintan Jehoväqa änikunqankunaman maslla confiakunapaq? (Isaïas 46:10).

⁸ Kananqa, “¡rikë!” neq palabrapaq parlarishun (Apoc. 21:5). “¡Rikë!” neq palabraqa griëgu idiömachöqa Apocalipsis libruchö mëtsika kutim yurin. Tsëpaq parlarmi juk libruchö nin, “¡rikë!” nirqa “parlapänampaq kaqta mas alkäbu kanampaq nikanqanta”. ¿Ima nirqantan qateqninchö? “Llapan imëkatam mushoqta rurëkä” ninmi. Shamoq tiempuchö ruranampaq kaqta parlarpis, Jehoväqa cumplinampaq kaqta següru karmi tsë höra rurëkaqnöna “rurëkä” nin (leyi Isaïas 46:10).

9. (1) ¿Imamantan pensatsimantsik “llapan imëkatam mushoqta rurëkä” ninqanqa? (2) ¿Imaraq pasanqa kanan witsan ‘ciëlutawan’ “patsata”?

⁹ Kananqa parlarishun Apocalipsis 21:5 textuchö kënö ninqampaq: “Llapan imëkatam mushoqta rurëkä”. Kë capïtuluchö tsënö nirqa, kë ishkanta Jehovä ruranqanmanmi pensatsimantsik: mushoqta ruranqanman y altsanqanman. Mushoqta ruranqampaq puntata parlarishun. Apocalipsis 21:1 textuchömi kënö nin: “Unë kaq ciëluqa y unë kaq patsaqa manam karqannatsu”. ‘Unë kaq ciëlu’ nirqa parlëkan, Satanaspa y demoniukunapa makinchö këkaq gobiernukunapaqmi (Mat. 4:8, 9; 1 Juan 5:19). Y Bibliachö “patsa” nirqa, höraqa kë Patsachö kawaq nunakunapaqmi parlëkan (Sal. 96:1). Tsëmi ‘unë kaq patsa’ nirqa parlëkan kanan witsan mana alli nunakunapaq. Tsëwanmi entiendintsik, Jehoväqa manam “ciëluta” y “patsata” altsapärinqallatsu, tsëpa rantinqa chipyëpa ushakäratsirmi juk “mushoq ciëluta y mushoq patsata” patsätsinqa. Juk parlakuychöqa, juk mushoq gobiernutam churanqa y mushoq nunakunanam Patsachö kawayanqa.

10. ¿Imanötan Jehoväqa imëkatapis mushoqta ruranqa?

¹⁰ “Llapan imëkatam mushoqta rurëkä” nirqa, ¿ima maspaqtan Jehovä parlëkan? (Apoc. 21:5). Jehoväqa kë Patsatam mushoqnö kanampaq altsanqa y nunakunatam yanapanqa jutsannaqna kayänampaq. Diospa willakoqnin Isaïas ninqannömi kë Patsaqa unë Eden huertanöraq alläpa shumaq kanqa. Y noqantsiktanam, cada ünuta yanapamäshun alli saloryoq kanantsikpaq. Jehoväqa cöjukunata, wiskukunata o qaprakunata y sordukunatam alliyätsinqa, y wanushqakunatapis kawaritsimunqam (Is. 25:8; 35:1-7).

11. ¿Imata ruranampaqtan Juanta Jehovä mandarqan y imanirtan mandarqan?

¹¹ ¿Ima mastataq Jehovä rurarqan änikunqanta cumplinampaq kaqman confiakunapaq? Apostol Juantam kënö mandarqan: “Tsë ninqäkunata qellqë, tsëkunaqa confiakuypaqmi y rasumpa kaqllam” (Apoc. 21:5). Qellqanampaq mandarpis, tsë qellqanqankuna ‘confiakuypaq y rasumpa kanqantam’ nirqan. Tsënö nirqa, tiempunchö cumplinampaq kaqtam nikarqan. Jehovä mandanqanta Juan qellqanqampitaqa, ¡alläpam kushikuntsik! Tsënöpam Shumaq Patsapaq Jehovä änikunqankunata leyita puëdintsik y shamoq tiempuchö tsë bendicionkuna imanö cumplikänampaq kaqman pensëta puëdintsik.

12. ¿Imanirtan Jehoväqa “¡cumplikärishqanam!” nirqan?

¹² Tsëpitanam Jehoväqa, “¡cumplikärishqanam!” nirqan (Apoc. 21:6). ¿Imanirtan änikunqanta manaraq cumplirnin “cumplikärishqanam” nin? Tsënöqa nin rurëta munanqanta imapis michëta mana puëdiptin y cumplita puëdirmi. Peru ¿ima mastataq Jehovä nin  cumplinampaq kaqman maslla confiakunapaq?

13. ¿Imanirtan Jehoväqa “noqam Alfa y Omëga kä” nirqan?

¹³ Yachakurinqantsiknömi, Juan rikanqan sueñuyninchönöqa kima kutipa Jehovä parlan (Apoc. 1:8; 21:5, 6; 22:13). Y cada parlanqanchömi, “noqam Alfa y Omëga kä” nirqan. Griëgu idiömachö qellqayänampaq letrakunachöqa qallanan kaq letraqa Alfam, y ushanan kaqnam Omëga. Tsëmi “noqam Alfa y Omëga kä” nirqa, Jehoväqa entienditsikuykarqan imatapis rurëta qallanqantaqa ushanqanyaq ruranqanta.

14. (1) ¿Imëtan Jehoväqa “Alfa” nirqan y imëtan “Omëga” ninqa? Willakaramuy. (2) Genesis 2:1 a 3 ninqanwanqa, ¿imaman confiakunapaqtan Jehovä änïkämantsik?

¹⁴ Adantawan Ëvata Jehovä kamarninqa, nunakunapaq y kë Patsapaq imata munanqantam cläru willakurqan. Diospa Palabranchömi kënö nin: “Teyta Diosqa kënö nirmi pëkunata bendicirqan: ‘Mëtsika tikrayänëkipaq y patsachö junta kayänëkipaq wamrëkikuna atska katsun’” (Gen. 1:28). Rurëta munanqanta willakurninqa, Jehoväqa “Alfa” nikaq cuentam nikarqan. Y imë karpis Adanpita y Ëvapita yureq cäsukoq nunakunallam Patsachö junta kayanqa. Tsë junaqmi Jehoväqa “Omëga” ninqa. Jehoväqa “ciëluta, patsata, y tsëchö llapan kaqkunata” kamar usharirmi rurëta munanqanta cumplinampaq kaqta änikurqan. Tsëtaqa änikurqan qanchis kaq junaqta sagrädu kanampaq churarninmi (leyi Genesis 2:1-3). ¿Imapaqtan Jehovä tsë junaqta sagrädu kanampaq churan? Nunakunapaq y kë Patsapaq llapan munanqanta ruranampaq tsë junaqta rakikaq cuentam karqan. Tsëwanmi entienditsikuykarqan, llapan rurëta munanqanqa tsë junaq ushariptin cumplikashqana kanampaq kaqta.

15. ¿Imanirtan änikunqankunata Jehovä cumplita mana puëdinampaqnöna karqan?

 ¹⁵ Adanwan Ëva mana cäsukoq kar jutsata rurariyaptinqa, pëkunapita yureq kastankunaqa jutsasapallanam yuriyarqan y llapanmi wanuyänan karqan (Rom. 5:12). Tsëqa, ¿mananatsuraq Diosnintsik änikunqannö kë Patsachö jutsannaq nunakuna kayanman karqan? ¿Mananatsuraq Jehoväqa Satanaspa culpanrëkur “Omëga” nita puëdinmannatsu karqan? Capaz tsënö kanqanta pensashwan. Satanaspis capazchi pensarqan änikunqanta cumplinampaq Diosnintsik ima rurëtapis manana puëdinqanta. Këllaman pensarishun: Jehoväqa Adantawan Ëvata ushakäratsirmi munanqankunata cumplinampaq juk nunakunatana rurarinman karqan. Peru tsëta ruraptinqa, Satanasqa Jehoväpaqmi ulikoq o llullakoq kanqanta ninman karqan. ¿Imanirtan tsënö ninman karqan? Genesis 1:28 textuchömi, Jehoväqa Adantawan Ëvata änirqan pëkunapita miraq nunakunalla kë Patsachö junta kayänampaq kaqta.

16. ¿Imanir-raq Satanasqa pensarqan änikunqanta Jehovä cumplita mana puëdinampaq kaqta?

¹⁶ Satanasqa capazchi pensarqan jutsata rurariyaptin, Adantawan Ëvata Jehovä dejarinampaq kaqta. Y pëkunapita yureq kastankunaqa jutsasapallana kayänampaq kaqta, y jutsannaq këmanqa imëpis mana chäyänampaq kaqta (Ecl. 7:20; Rom. 3:23). Tsë pasakuptinqa, manachi Diosnintsik munanqannö kë Patsachö jutsannaq nunakuna kayanmantsu karqan. Tsëqa capazchi Satanasqa, Jehovä Diosta acusanman karqan “änikunqankunata manam cumplita puëdintsu” nirnin.

17. ¿Imatataq Jehoväqa rurarqan Satanas, Adan y Ëva contran churakäyanqanta altsanampaq, y imachötan tsëqa ushanqa? (Rikäri dibüjukunata).

¹⁷ Satanas, Adan y Ëva Jehoväpa contran churakäyanqanta Jehovä imanö altsanqanta rikärirqa, Satanasqa manachi ima nitapis puëdirqannatsu (Sal. 92:5). Adanwan Ëva wamrayoq kayänanta permitirqa, Jehoväqa manam ulikuykarqantsu o llullakuykarqantsu, tsëpa rantinqa parlanqantam cumplikarqan. Y tsëwanmi rikätsikurqan parlanqantaqa llapanta cumplita puëdinqanta. ¿Imanötan rurarqan? Adanpita y Ëvapita yureq cäsukoq nunakunata salvanampaqmi Jehoväqa juk akrashqan nunata mandamurqan, y tsëwanmi änikunqankunata cumplinan karqan (Gen. 3:15; 22:18). Satanasqa manachi imanöpapis pensarqantsu jutsasapa nunakunata Jehovä imanö salvanampaq kaqtaqa. Jehovä Diosnintsikqa  kuyakoq karmi jutsasapa nunakunata salvarqan (Mat. 20:28; Juan 3:16). Satanasqa alläpa chiki karmi, Jehovä Diosnintsiknöqa kuyakoq këta puëdintsu. Y Jehoväqa, ¿imataraq logranqa jutsasapa nunakunarëkur Tsurin wanunanta permitinqampita? Mil Watapa Jesus gobernaq ushariptinmi, Adanpita y Ëvapita yureq jutsannaqna tikrashqa nunakunaqa Shumaq Patsachö imëyaqpis kawakuyanqa. Tsënö kanampaqmi Jehoväqa qallanampita änikurqan, tsë tiempuchömi Jehoväqa “Omëga” ninqa.

18. ¿Imanirtan següru kantsik änikunqankunata Jehovä cumplinampaq kaqta? (Rikäri “ Kë kimanmi yanapamantsik änikunqankunata Jehovä cumplinampaq kaqman confiakunapaq” neq recuadruta).

¹⁸ Këchömi yachakurquntsik, kë Patsata Shumaq Patsaman tikratsimunampaq kaqta Jehovä seguramanqantsikta. ¿Imanöraq wakin nunakunata yanapashwan tsë änikunqankunata cumplimunampaq kaqman següru kayänampaq? Kë kimatam yarpänantsik: juk, kikin Jehovämi änikushqa. Apocalipsis libruchömi kënö nin: “Gobernar täkunachö jamarëkaqmi kënö nirqan: ‘¡Rikë! Llapan imëkatam mushoqta rurëkä’”. Pëqa änikunqankunata cumplita munanmi y rurëta yachanmi y poderösum. Ishkë, Jehoväqa änikunqankunata cumplimunampaq kaqta segürum këkan, tsëmi imëka rurashqanöna parlan. Kënömi nin: “Confiakuypaqmi y rasumpa kaqllam”. Tsëpitanam kënö nin: “¡Tsë ninqäkunaqa cumplikärishqanam!”. Y kima, Jehoväqa imatapis rurarqa ushanqanyaqmi ruran. Tsëtaqa musyantsik “noqam Alfa y Omëga kä” ninqanwanmi. Jehovä Diosnintsikqa clärum rikätsikunqa Satanas ulikoq o llullakoq kanqanta y ima rurëtapis mana puëdinqanta.

19. ¿Imataraq rurankiman Shumaq Patsapaq Diosnintsik änikunqanta nunakuna mana creiyaptin?

¹⁹ Yarpänëkim, Diosnintsik änikunqankunata nunakunata yachatsirqa, tsë änikunqankunaman mas confiakunëkipaq kikikitapis yanapashunqëkita. Tsëqa, ¿imataraq rurankiman Apocalipsis 21:4 textuta leyipäriptiki nunakuna, “rasumpa kaptinqa allichi këkunman” niyäshuptiki? Tsëqa, shumaq entiendiratsinëkipaqmi 5 y 6 kaq versïculukunata leyipärinkiman y entiendiratsinkimanmi änikunqankunata cumplinampaq kaqta Jehovä seguramanqantsikta. Y imëka Jehoväpa firman cuenta tsë palabrakuna qellqarëkanqanta (Is. 65:16).