Llapan kanqanman ëwari

Qallananchö tïtulukunaman ëwë

¿Unë nunakunallapaqku o puntallapitanaku imëkatapis willakun?

¿Unë nunakunallapaqku o puntallapitanaku imëkatapis willakun?

CIENCIA ASUNTUPAQ

BIBLIAQA MANAM CIENCIA ASUNTUPAQ PARLAQ LIBRUTSU, PERU PUNTALLAPITANAM IMËKATAPIS WILLAKUN. TSËNÖ KANQANTA RIKÄRISHUN.

¿Ciëluchö y Patsachö kaqkunaqa kamashqaku kayarqan?

Juk tiempupaqa, mana kamashqa kayanqantam wakin cientïficukunaqa creiyarqan. Peru kananqa, cäsi llapanmi cuentata qokuyan kamashqa kayanqanta. Bibliaqa puntallapitanam tsëta nishqa karqan (Genesis 1:1).

¿Imanötaq kë Patsaqa?

Unë witsan nunakunaqa pampa kanqantam pensayaq. Jesus manaraq shamuptin 401 a 500 wata witsanmi, Grecia nunakunapita wakin cientïficukunaqa redondu kanqanta pensayarqan. Peru tsëpitapis mas unënam, J.m.sh. 701 a 800 wata witsanchö Bibliata qellqaq Isaïasqa Patsa “redondu” kanqanta nirqan (Isaïas 40:22).

¿Tiempu pasanqanmannöku ciëluchö imëka kaqkunaqa ushakëkäyan?

J.m.sh. 301 a 400 wata witsanchö kawaq Grecia nacionpita Aristöteles cientïficuqa, Patsalla ushakëkanqantam yachatsikurqan. Peru ciëluchö kaqkunaqa mana cambianqanta ni ushakanqantam nirqan. Atska pachak watakunapam tsënö kanqanta creiyarqan, peru 1801 a 1900 wataqa ciëluchö kaqkuna y Patsachö kaqkunapis ushakëkäyanqantam cientïficukuna niyarqan. Tsënö kanqan mas cläru musyakänampaqmi, Lord Kelvin cientïficupis yanapakurqan, porqui pëqa cuentatam qokurqan Biblia kënö ninqanta: “Tsëkunaqa imëka röpanömi ushakanqa” (Salmus 102:25, 26). Kamanqankuna ushakänanta Dios mana permitinampaq kaqtam Bibliaqa nin, y tsëtam Kelvin nunaqa creirqan (Eclesiastes 1:4).

¿Imapa jananchötaq planëtakuna këkäyan?

Aristötelesqa yachatsikurqan ciëluchö kaqkunaqa imëka juk jatun bolsachö winaraqnö juntu këkäyanqantam, y Patsaqa tsëkunapa chowpinchö këkanqanta. Peru Jesus shamushqanchö 1701 a 1800 wata witsanqa, imapis mana kaqchö planëtakuna këkäyanqantam cientïficukuna musyariyarqan. Tsënö kaptimpis, J.m.sh. 1401 a 1500 wata witsan qellqashqa Job libruchöqa, Diosqa “imapis mana kaqmanmi patsata warkushqa” ninmi (Job 26:7).

JAMPI ASUNTUPAQ

BIBLIAQA MANAM JAMPI ASUNTUPAQ PARLAQ LIBRUTSU, PERU PUNTALLAPITANAM SALORNINTSIKTA IMANÖ CUIDANAPAQ MUSYATSIMANTSIK.

Qeshyëkaqkuna 40 junaq karuchö kayänampaq.

Lepra qeshyayoq këkaqkunaqa sänu nunakunawan mana juntu kayänampaqmi, Moises qellqanqan Leychöqa mandakurqan. Tsëqa kananyaqpis alläpam yanapakun, peru Edad Media nishqan witsanchö muyakoq qeshyakuna chäkïkamuptinran nunakunaqa cäsukuyarqan (Levïticupa 13 y 14 kaq capïtulunkuna).

Juk wanushqata yatarqa paqakunayänampaq.

Doctorkunaqa wanushqakunata yatarir, makinkunata mana paqakushpam wakin qeshyëkaqkunata jampiyaq. Tsërëkur mëtsika nunakuna wanuyanqampitaqa, cäsi 150 watakunanönam pasarishqa. Peru juk wanushqata yatarqa rakcha kayänampaq kaqtam, Moises qellqanqan Leychöqa mandakurqan. Jina tsë Leyllachömi mandakurqan wanushqata yatarqa yakuwan paqakuyänampaq kaqta. Awmi, Diosta adorayänampaq tsënö rurayanqanqa salorninkunata cuidayänampaqmi yanapakurqan (Nümerus 19:11, 19).

Ismaninkunata pampayänampaq.

Nunakuna ismaninkunata mana shumaq tsapäyanqanrëkurmi, cäsi juk millon wamrakuna cada wata diarrëa qeshyawan wanuyan. Peru Moises qellqanqan Leyqa mandakoq, nunakuna täräyanqan sitiupita karuman ismaninkunata pampayänampaqmi (Deuteronomiu 23:13).

Penqëninkunachö imë señalakuyänampaq.

Dios mandakunqan Leychöqa, yuriyanqampita puwaq junaqtaraq wamrakunata penqëninkunachö señalayänampaqmi mandakoq (Levïticu 12:3). Yurinqampita juk semäna pasariptinran, tsëllaraq yurishqa wamrapa yawarninqa entëru cuerpunman ëwar qallëkun. Kanan witsannö imëka tratamientukuna manaraq kaptinmi, juk semäna pasanantaraq shuyëqa alläpa yanapakoq.

Alli sientikunqantsikqa salornintsikchö yanapakunmi.

Kushishqa kanqantsik, shuyäkunqantsik, agradecikunqantsik y perdonakunqantsikqa salornintsikchö alläpam yanapakun. Tsëtam doctorkuna y cientïficukuna niyan. Bibliam kënö nin: “Kushishqa këkaq shonquqa, imëka kachakätsikoq jampinömi, peru llakishqa këkaq shonquqa, kallpatam ushakäratsin” (Proverbius 17:22).