5 KAQ
Mayor nunakunata consëjuta mañakuy
¿PITAN WAMRËKITA YANAPANMAN?
Wamrakunaqa mayorkuna yanapayänanta y consejayänantam wanayan, y tsëtaqa teytakunam rurëta puëdiyan. Tsënö kaptimpis, wakin mayor nunakunapis yanapëta puëdiyanmi.
¿IMANÖTAN YANAPANQA?
Mëtsika nacionchömi jövinkunaqa mayorkunawan juntu këta puëdiyanllatsu. Këllaman pensarishun:
escuëlachö profesorkuna y mayor nunakuna wallkaqlla kayaptinmi, wamrakunaqa wamra mayinkunallawan mas tiempu kayan.
escuëlapita wayinkunaman kutirirpis teytankuna trabajayaptinmi kikinkunalla kayan.
Estädus Unïduschömi wamrakuna rurayanqanta investigar kënö willakuyan: “8 watapita 12 watayoq wamrakunaqa celularta, tablet-ta y computadörata rikararmi cada junaq joqta hörakuna kayan”. a
Hold On to Your Kids libruchömi kënö nin: “Jövinkunaqa teytankuna, profesorninkuna o wakin nunakuna rurayanqantaqa manam rurëta munayantsu ni consëjuta mañakuyantsu [...]. Tsëpa rantinqa, jövin mayinkuna rurayanqantam qatiyan”.
¿IMANÖTAN YANAPASHWAN?
Wamrëkiwan mas juntu kë
BIBLIACHÖ CONSËJU: “Wamrëkita llullullaraq kanqampita alli yachatsi, alli yachatsiptikiqa awkinyarpis manam qonqanqatsu” (Proverbius 22:6).
Wamrakunaqa teytankuna yachatsiyänantam masqa munayan. Yachaq nunakunam niyan mas jövinyarpis amïgunkuna consejayanqanta cäsukuyänampa rantin, teytankunapa consëjunkunata valorayanqanta. Laurence Steinberg jutiyoq Psicologiachö profesormi You and Your Adolescent libruchö kënö nin: “Jövinkunaqa teytankuna imanö portakuyanqanta y imanö pensayanqantam masqa yachakuyan”. Tsë librullachömi kënö nin: “Wamrëkikunaqa ninqëkita mana entiendirpis valorayanmi, y acuerdu mana karpis cäsukuyanmi”.
Wamrakunaqa teytankuna rurayanqampitam espantakuyan, tsëtam provechanëki. Tsëmi wamrëkiwan tiemputa pasanëki, imata pensanqëkita willanëki, imanö portakunampaq yachatsinëki y imakunapa pasanqëkita willanëki.
Confiakuypaq mayor nunakunata consëjuta mañakuy
BIBLIACHÖ CONSËJU: “Yachaq nunakunawan pureq kaqqa yachaqmi tikranqa” (Proverbius 13:20).
¿Kanku mayor nunakuna wamrëkita yanapanampaqnö? ¿Imataraq rurankiman pëkunawan mas juntu kanampaq? Yarpänëkim, qammi wamrëkitaqa yachatsinëki. Tsënö kaptimpis, wamrëkita yachatsinëkipaqqa, confiakuypaq mayor nunakunapis yanapayäshuynikita puëdiyanmi. Bibliachömi willakun jövin Timoteupaq, pëqa apostol Pablupitam alli yachakurqan y mayorna këkarpis yachakuykarqanllam. Y apostol Pablupis Timoteupitam yachakurqan (Filip. 2:20, 22).
Kanan witsanqa, mëtsika familiakunam juntunatsu kayan. Capazchi awilunkuna, tiyunkuna o juk familiankunaqa juk nacionchöna kawakuyan. Tsënö kaptinqa, wamrëkiqa confiakuypaq juk mayor nunakunapitam yachakuyta puëdin. Tsëmi tsë nunakuna imanö kayanqanta yachakunanta munarqa, tsë nunawan amïgu kanampaq yanapanëki.
a Tsë willakuyanqanllachömi nin, wamrakunaqa y jövinkunaqa cada junaq cäsi nuëvi hörakuna celularta, tablet-ta y computadörata rikaräkuyanqanta. Y tsëpitapis wamrakunaqa escuëlachö y tarëata rurarnin Internetchö mas tiempuraq kayanqanta.