109 KAQ WILLAKÏ
Chikeqnin pushakoq religiösukunata condenan
MATEU 22:41-23:24 MARCUS 12:35-40 LÜCAS 20:41-47
-
¿PIPA TSURINTAQ CRISTUQA?
-
CHIKEQNINKUNA ISHKË QAQLLA KAYANQANTA JESUS RIKÄTSIKUN
Röma nunakunapa makinman entreguëkuyänampaqqa manam pushakoq religiösukunaqa Jesusta ishkitsita puëdiyarqantsu (Lücas 20:20). 11 de nisan junaqllaran karqan, y Jesusqa templullachöran këkarqan. Tapupar ushariyaptinnam, pï kanqampaq parlar qallëkurqan. Pëkunatam kënö tapurqan: “¿Ima niyankitaq Cristupaq? ¿Pipa tsurintaq?” (Mateu 22:42). Pushakoq Religiösukunanam, ‘Davidpa kastampitam’ niyarqan (Mateu 9:27; 12:23; Juan 7:42).
Tsënam Jesusqa kënö tapurqan: “Tsëqa, ¿imanöpataq Davidqa santu espïritu yanapaptin Señor nirqan pëpaq kënö ninqanchö: ‘Jehovämi Señornïta kënö nirqan: “Derëcha kaq lädüman täkamï, chikishoqnikikunata chakiki jawanman churamunqäyaq”’? Tsëqa, David pëpaq Señor nikaptinqa, ¿imanöpataq pëqa tsurin kanman?” (Mateu 22:43-45).
Fariseukunaqa manam ima nita musyayarqantsu. Porqui pëkunaqa Davidpa kastampita juk nuna Röma gobiernupita librayänantam shuyaräyarqan. Peru Salmus 110:1, 2 textuchö ninqanta utilizarmi, Diospa Akrashqanqa juk gobernaq nunapitapis mas puëdeq kanampaq kaqta Jesusqa rikätsikurqan, pëqa Davidpa Señorninmi karqan y Diospa derëcha kaq lädunman täkurirmi gobernar qallanan karqan. Yapëmi Jesusqa pëkunata upälläratsirqan.
Qateqninkunawan mëtsika nunakunam wiyëkäyarqan. Y Ley qellqaqkuna y fariseukuna Diospa Leyninta yachatsikur ‘Moises ruranqanta rurayänampaq kikinkunalla churakäyanqampitam’ atikarqan. Y wiyëkaqkunatam kënö nirqan: “Imatapis niyäshuptikiqa, rurayë y wiyakuyë, peru ama pëkuna rurayanqannöqa rurayëtsu, porqui pëkunaqa parlayanmi, peru parlayanqantaqa manam rurayantsu” (Mateu 23:2, 3).
Tsënam Jesusqa, ‘mana allikunapita tsapänampaq qellqashqakunata puritsiyänan cajïtakunata mas jatunyätsiyan’ nirnin, ishkë qaqlla kayanqanta rikätsikurqan. Wakin judïukunaqa tsë cajïtakunatam urkunkunachö y rikrankunachö watarätsiyaq. Peru fariseukunaqa, Leyta alläpa precisaqpaq churaq tukurmi tsë cajïtakunata mas jatunyätsiyaq. Jina ‘röpankunapa shalshanninkunatam mas jatunyätsiyaq’. Israelïtakunaqa röpankunaman shalshankunata churayänanmi kayaq, peru fariseukunaqa masmi jatunyätsiyaq (Nümerus 15:38-40). Tsëtaqa rurayaq “nunakuna rikäyänanllapaqmi” (Mateu 23:5).
Qateqninkunapis precisaq këta munëpita cuidakuyänampaqmi Jesusqa kënö nirqan: “Maestru nir nunakuna qayayäshunëkita ama jaqiyëtsu, porqui jukllëllam Maestrïkikunaqa, qamkunaqa llapëkipis wawqim kayanki. Jina kë patsachöqa ama pitapis teyta nir qayayëtsu, porqui jukllëllam Teytëkikunaqa, ciëluchö kaqlla. Jina pushakoq nir reqiyäshunëkitaqa ama jaqiyëtsu, porqui jukllëllam Pushayäshoqnikikunaqa, Cristulla”. Tsëqa, ¿imanötaq kikinkunata rikäkuyänan karqan y imanötaq portakuyänan karqan? Pëkunatam kënö nirqan: “Qamkunachö mas precisaq kaqqa, sirwiyäshoqnikikunam kanan. Pipis precisaq tukoq kaqqa, penqatsishqam kanqa, y pipis qollmi shonqu kaqqa, precisaqpaqmi churashqa kanqa” (Mateu 23:8-12).
Tsëpitanam Ley qellqaqkunata y fariseukunata atska kuti condenarqan, kënömi nirqan: “¡Allaw qamkuna, ishkë qaqlla fariseukuna y Ley qellqaqkuna!, porqui qamkunaqa ciëluchö Gobiernutam nunakunapa nöpanchö wichqayanki; manam kikikikunapis yëkuyankitsu, ni yëkïkaqkuna yëkuyänantapis jaqiyankitsu” (Mateu 23:13).
Jehoväpa rikëninchö mas precisaq kaqta mana kaqpaq churayanqantam cläru rikätsirqan, tsëtaqa rurayaq munayanqanmannö mandamientukunata patsätsirmi. Jukqa kënö niyanqanmi kaq: “Pipis templupa jutinchö juraqqa, Mateu 23:16, 23; Lücas 11:42).
manam precisantsu cumplinan, peru pipis templuchö këkaq örupa jutinchö juraqqa, imanöpapis cumplinanmi”. Tsënömi rikätsikuyaq Diospa kaqchö wisku cuenta këkäyanqanta, porqui Jehoväta adorayänan templupitapis, tsëchö këkaq örutam mas precisaqpaq churayaq. Jina ‘Leypa mas precisaq kaq mandakïninkunataqa manam cuentaman churayaqtsu’, tsëkunaqa kayarqan “alli kaqta rurë, ankupäkoq kë y markäkïpaq këmi” (Jesusqa, “¡wisku pushakoqkuna! Qamkunaqa chuspitam shüshuyanki, peru camëllutaqa ñoqtakurkuyankim” nirqanmi (Mateu 23:24). Chuspiwan camëllu rakcha animalkuna kayanqantam Leyqa neq, tsëmi fariseukunaqa vïnupita chuspikunata shüshuyaq. Peru Leypa mas precisaq mandakïninkunata mana kaqpaq churarmi, juk camëlluta ñoqtakurkoq cuenta këkäyarqan (Levïticu 11:4, 21-24).