Bibliaqa Teyta Jehovälla rasumpa Dios kanqantam yachatsikun; y pëmi llapan imëkatapis kamashqa (Revelacion [Apocalipsis] 4:11). Unë sirweqninkuna Abrahanwan Moisesqa Jehovällatam adorayarqan y Jesuspis tsënöllam rurarqan (Genesis 24:27; Exodu 15:1, 2; Juan 20:17). Jehovä Diosqa “jinantin patsachö” llapan nunakunapa Diosninmi y manam juk markallapaqtsu (Salmus 47:2).

 Teyta Diospa jutin Jehovä kanqantam Bibliachöqa willamantsik; y tsë jutiqa pëllapam (Salmus 83:18). Tsë jutiqa “Noqaqa Rikätsikushaq Munanqäta Logrëta Puëdeq Kanqätam” ninanmi, tsëmi rikätsikun Teyta Jehoväqa imëkatapis rurëta puëdinqanta y mana ni pï michanqanta (Exodu 3:15). Tsëmi rikätsimantsik, llapan ninqankunaqa cumplikänampaq kaqta (Isaïas 55:10, 11). Awmi, Teytantsik Jehovä kuyakoq y imanö Dios kanqantapis Bibliachöqa yachakuntsikmi (Exodu 34:5-7; Lücas 6:35; 1 Juan 4:8).

 Teyta Diospa jutintaqa (יהוה) hebreu idiömachö qellqayarqan chusku letrakunawanmi, y tsë letrakunaqa kayan YHWH. Castellänuchöqa Jehovä nirmi churayashqa. Kë chuskun letrallawan qellqayashqa kaptinmi, allillaqa musyayantsu imanö Teyta Diospa jutinta parlayanqanta. Tsënö kaptimpis, castellänuchöqa unëpitanam Jehovä niyan. 1537 watachömi Juan de Valdes jutiyoq reqishqa nuna, puntata yarqamoq castellänu Bibliachö Diospa jutinta Salmus libruman churarqan. a

¿Imanirtan musyayantsu unë hebreu idiömachö Diospa jutinta imanö parlayanqanta?

 Unë hebreu idiömachö qellqayanqanmanqa manam a,e,i,o,u-ta churayaqtsu, tsëtaqa leyiyanqan hörallanam parlayaq. Tsënö kaptimpis Antïguo Testamentuta qellqar ushariyaptinqa, Diospa jutin parlëqa jutsa kanqanta creirmi parlayaqnatsu. Tsëmi Bibliata leyiyanqanchö “Señor” o “Dios” nirlla leyiyaq. Y wata watam tsë mana alli creenciaqa llapan nunakunaman charqan, tsëmi qonqariyarqan Diospa jutinta imanö parlayanqanta. b

 Wakin nunakunaqa Diospa jutinta “Yahweh” o “Yahvé”, nir parlayanqantam niyan y wakinnam juknöpa parlayanqanta. Wanushqa qocha nir reqiyanqan röllukunachömi, griëgu idiömachö qellqayanqanta Levïticu libruta tariyarqan. Tsëchöqa Diospa jutinta churayarqan “Iao” nirmi. Y wakin griëgu idiömata qellqaqkunapis kënö parlayanqantam niyan, “Iaé”, “Iabé” o “Iaoué”. Peru rasumpa kaqchöqa, manam musyëtsu imanö unë hebreu idiömachö parlayanqanqa. c

Teyta Diospa jutimpaq mana kaqta niyanqan

 Ima niyanqan: Unë qellqayanqanchöqa manam Diospa jutin imanö parlakanqanqa musyëtsu, tsëmi Bibliamanqa churashwantsu.

 Rasumpa kaq: Unë witsan Diospa sirweqninkunaqa parlakuyanqanmannömi jutinkunata parlayaq. Tsënöllam Teyta Jehoväqa ima idiömata nunakuna parlayaptimpis, jutinta parlayänanta munan.

 Këllaman yarpärishun, Teyta Diospa sirweqnin Josuëpa jutintaqa hebreuchö “Yeshúa” niyarqanmi, y griëguchönam “Iesous” niyarqan. Tsëchömi rikantsik, griëgu parlaqkunaqa parlakuyanqanmannö jutikunata qellqayanqanta (Hëchus 7:45; Hebrëus 4:8).

 Tsënöllam Teyta Diospa jutimpis juknöpa juknöpa parlayaptimpis; Palabran Bibliachöqa unë qellqayanqanchömi jutinqa qellqaränan.