Juan 12:1-50
12 *Pascua fiestapaq soqta junaq pishiykaptinmi Betania markaman Jesús aywarqan. Tsaychömi wanushqanpita kawarimuq Lázaro tarqan.
2 Jesús chayaykuptinmi kushikuypita cënata yanukärirqan. Wakin runakunawan mësaman Jesús jamaykuptinmi Lázarupis jamakurqan. Paykunatami mikuyta Marta qararqan.
3 Tsaycho mikurkaykaptinmi nardupita rurashqa chanin cuestaq perfümita mediu litrutano María apamurqan. Tsay perfümitami Jesúspa chakinman winaparkur aqtsanwan tsakitsiparqan.* * Tsay perfümimi wayi junta ali asyarqan*.
4 Tsaymi Jesústa rantikunanpaq kaq discïpulun Judas Iscariote kayno nirqan:
5 “¿Imapaqtaq tsay perfümita perditsishqa? Tsaypa trukanqa juk wata aruypa chaninchömi* rantikushwan karqan. Nirkur tsay qellaywanna waktsakunata yanapashwan karqan”.
6 Tsayno nirpis manami waktsakunata yanapayta munartsu nirqan, sinöqa suwakunan kashqami. Shuntashqan qellayta tsararaq karmi imaypis pakaylapa jorquq.
7 Tsayno niptinmi Jesús kayno nirqan: “Tsay perfümita pampakunä junaqpaqmi churaraykätsishqa. Tsayno kaykaptinqa winapämashqanpita ama jamurpaytsu.
8 Waktsakunaqa qamkunawanmi imaypis karkaykanqa.* Noqami itsanqa qamkunawan mana kashaqnatsu”.
Lázaruta wanutsiyta munashqan
9 Betania markacho Jesús kaykashqanta musyaykurmi atskaq runakuna tsayman aywapäkurqan. Manami Jesústa rikanalanpaqtsu aywapäkurqan, sinöqa kawarimuq Lázaruta rikananpaqwanmi.
10 Tsaymi mandaq cürakuna Lázarutapis wanutsiyta munarqan.
11 Mandaq cürakunata cäsukärinanpa trukanqa Lázaruta kawaritsimushqanpitami atska runakuna Jesúsmanna criyipäkurqan.
Jerusalénman Jesús yaykushqan
Mateo 21.1-11; Marcos 11.1-11; Lucas 19.28-40
12 Tsaypita jukaqnin junaqnami fiestaman aywaq atskaq runakuna mayapäkurqan Jerusalénman Jesús yaykuykashqanta.
13 Tsawraqa palmakunapa rämankunata apakurkur Jesústa chaskikunanpaq yarqupäkurqan. Jesústa rikarmi qayaraypa kayno nipäkurqan: “¡Hosana!* ¡Tayta Diospa jutincho shamuq runa alabashqa kaykulätsun! ¡Qamqa Israel runakunapa mandaqnin reymi kaykanki!”*
14 Jerusalénman Jesús yaykurqan malwa bürru muntashqami. Tsayno yaykunanpaqmi Tayta Diospa palabranchöpis kayno qelqaraykan:
15 “*Sión runakuna, ama mantsakäriytsu.Rikapäkuy mandaqniki rey malwa bürrun muntashqa aywaykämuqta”.*
16 Tsay höraqa discïpulunkuna manami tantiyarqantsu imanir Jerusalénman tsayno yaykushqanta. Wanushqanpita kawarirkamuptinraqmi tantiyapäkurqan Jesús rurashqankuna Tayta Diospa palabrancho nishqannöla kashqanta.
17 Lázaruta Jesús kawaritsimushqanta rikaq runakuna maytsaycho wilakuptinmi
18 Jesústa chaskikuq atskaq runakuna aywapäkurqan.
19 Tsayta rikarmi *fariseukuna kayno nipäkurqan: “Kananqa ¿imatataq rurashun? ¡Lapan runakunami payta qatirpaykan!”
Mana Israel runakuna Jesústa ashishqan
20 *Pascua fiestacho Tayta Diosta adorananpaqmi mana Israel runakunapis Jerusaléncho kaykarqan.
21 Paykunapita wakin runakunami Felipiman aywaykushpan ruwakurqan kayno nir: “Jesústa reqiykatsilämay, tayta”.
Felipe karqan Galileacho Betsaida markapitami.
22 Tsayno ruwakuptinmi Felipiqa Andrésta wilarqan. Nirkurnami ishkan aywaykur Jesústa wilarqan.
23 Jesúsnami kayno nirqan: “*Runapa Tsurin glorificashqa kananpaq kaq höra chayamushqanami.*
24 Rasunpami kayno nï: Trïguta murur mana pampaptintsiqa manami jeqamuntsu. Pampaptintsimi itsanqa jeqamur ali wayun.*
25 Kawayninta salvayta munaqkunaqa kawayninta oqranqami. Kawayninta kay patsacho oqraqkunami itsanqa kawayninta salvar *mana ushakaq kawayta tarinqa.* *
26 Pipis sirvimayta munaq kaqqa qatirämätsun. Qatirämarqa noqa kaykashqächömi kanqa. Sirvimaq kaqtaqa Taytäpis kuyanqami.
Wanunanpaq kashqanta Jesús wilakushqan
27 “Pasaypa lakishqami kaykä. Tsayno lakikurpis manami Taytäta manakümantsu wanuypita salvamänanpaq. Wanunäpaqmi kay patsaman shamushqä”.
28 Tsayno nishpanmi Tayta Diosta manakur kayno nirqan: “Papä, munayniyuq kashqaykita tantiyakärinanpaq qam munashqaykino kaykulätsun”.
Tsawraqa jana patsapita Tayta Dios kayno nimurqan: “Munayniyuq kashqäta musyatsishqänömi yapaypis musyatsishaq”.
29 Tsayta mayaykurmi tsaycho wakin runakuna nipäkurqan räyu kashqanta. Wakinnami nipäkurqan *ángel parlamushqanta.
30 Tsaymi Jesús kayno nirqan: “Parlamuqta mayashqayki manami noqapaqtsu kashqa, sinöqa Tayta Dios kachamashqanta qamkuna tantiyakärinaykipaqmi.
31 Runakuna juzgashqa kananpaq kaq höra chayaykämunnami.* Tsaynölami kay patsapa mandaqninta* qarqunanpaq höran chayaykämunna.*
32 Kay patsapita joqarimaptinmi* * maytsay nación runakunata makïman shuntakushaq”.
33 Tsayno nirmi Jesús tantiyatsirqan imanöpa wanunanpaq kashqantapis.
34 Tsaymi runakuna kayno nipäkurqan: “Tayta Diospa palabrancho niykan salvamaqnintsi Cristo imayyaqpis kawananpaq kashqantami.* Tsayno niykaptinqa ¿imanirtaq niykanki *Runapa Tsurin wanunanpaq kashqanta? Tsayno kaptinqa ¿pitaq tsay Runapa Tsurinqa?”
35 Tsayno niptinmi Jesús kayno nirqan: “Walka junaqlanami qamkunawan atski kaykanqa. Manaraq tsakäpakur atski kaykashqanyaq puripäkuy. Tsakaypana purirqa maypa aywashqaykitapis manami tantiyankipaqtsu.* *
36 Tsayno kaykaptinqa atski qamkunawan kaykashqanyaq atskiman criyipäkuy. Tsaynöpami qamkunapis atskino kapäkunkipaq”.
Tsayno nirkur pakaylapa aywakuptinnami pipis mana rikarqannatsu.
Runakuna Jesúsman mana criyishqan
37 Atska milagrukunata ruraykashqanta rikarpis runakuna Jesúsman manami criyipäkurqantsu.
38 Tsayno mana criyinanpaq kashqantami profëta Isaías kayno nirqan:“Tayta Dios, wilakärishqäta ¿piraq chaskikushqa?Salvakuq kashqaykita musyatsiptikipis ¿piraq tantiyakushqa?”*
39 Tsay nishqannölami Jesúsmanpis mana criyirqantsu. Tayta Dios nishqanta mastapis Isaías kaynömi nirqan:
40 “Tsay runakunapa nawinkunata qaprayätsishqami.*Paykunapa shonquntapis chukruyätsishqami.Tsaynöpami mana rikar y mana tantiyar cäsukärinqatsu.Tsayno kaptinmi noqapis mana aliyätsishaqtsu”.* *
41 Isaías Jesucristupita tsayno qelqarqan gloriacho munayniyuq kaykaqta rikarmi.*
42 Jesústa wakin runakuna mana chaskikuptinpis atskaqmi payman criyipäkurqan. Wakin Israel autoridäkunapis payman criyirqanmi. Tsayno criyiykarpis *sinagögapita *fariseukuna qarqunanta mantsakushpanmi wilakärirqantsu.
43 Paykunaqa Tayta Diospita ali rikashqa kananpa trukanqa mas munarqan runakunalapita ali rikashqa kaytami.
Jesúsman criyiqkuna Tayta Diosmanpis criyishqan
44 Tsaypitanami fuertipa Jesús kayno nirqan: “Noqata criyimaq kaqqa kachamaqnïtapis criyinmi.
45 Tsaynöpis noqata reqimaq kaqqa kachamaqnïtapis *reqinmi.
46 Noqami atski kaykä.* * Kay patsaman shamushqä noqata criyimaqkuna tsakäpakushqano mana kawananpaqmi.
47 “Manami runakunata condenanäpaqtsu kay patsaman shamushqä, sinöqa runakunata salvanäpaqmi. Tsayno kaykaptinqa nishqäkunata musyaykar mana cäsukuqkunata manami noqatsu condenashaq,
48 sinöqa wilakuynïkunami juiciu final junaqcho condenanqa.
49 Noqaqa manami kikïpa yarpayniläpitatsu wilakuykä, sinöqa kachamaqnï Taytä nimashqankunalatami.
50 Pay nimashqankunata cäsukuqkunaqa *mana ushakaq kawaytami taripäkunqa. Tsayta musyarmi Taytä nimashqannöla lapantapis wilakuykä”.
Ichic wilacuycuna
^ Pascua fiesta Pascua fiestata Israel runakuna rurapäkun Tayta Dios Egiptupita jorqamushqanta yarpapäkurmi. Moisés qelqashqan leykunacho nishqannölami lapan olqu kaqkuna chunka ishkay watayuqpita janaman tsay fiestaman aywapäkuq. Warmikunapis tsay fiestaman aywapäkuqmi (Éxo. 12.1-28; Deut. 16.1-8; Mar. 14.12; 1Cor. 5.7).
^ 12.3a Tsay witsanqa runakuna pampaman wequykurmi mikuq. Tsayno mikuykaptinmi Jesúspa chakinta María aqtsanwan tsakitsiparqan.
^ 12.3b Wakin runakunaqa mushkurqan nipäkun.
^ 12.3 Luc. 7.37-38.
^ 12.5 Griëgucho niykan kimsa pachak (300) denariucho rantikunanpaq kashqanta. Juk denariuqa juk junaq aruypa chaninmi karqan.
^ 12.8 Deut. 15.11.
^ 12.13 Israel runakuna Hosana nirqan Tayta Diosta alabarmi.
^ 12.13 Sal. 118.25-26.
^ Sión Siónqa Jerusaléncho jirkanmi kaykan. Siónchömi Davidpa Markan karqan y templuta sharkatsipäkurqan (Sal. 2.6; 9.11; 132.13). Tsaymi Jerusalén markapa jukaq jutin Sión kaykan (2Crón. 5.2). Bibliachömi Siónta parlapan warmita parlapaqno (Isa. 49.15, 22; Lam. 2.1).
^ fariseo runa Fariseukunaqa Moisés qelqashqan leykunata lapantami yachakärirqan. Tsay leykuna jananmanmi mas leykunata y costumbrikunata yapapäkurqan (Mar. 7.1-4). Tsaykunata yachaykarpis runa mayinta manami kuyarqantsu (Mat. 16.5-12; 23.1-36).
^ Pascua fiesta Pascua fiestata Israel runakuna rurapäkun Tayta Dios Egiptupita jorqamushqanta yarpapäkurmi. Moisés qelqashqan leykunacho nishqannölami lapan olqu kaqkuna chunka ishkay watayuqpita janaman tsay fiestaman aywapäkuq. Warmikunapis tsay fiestaman aywapäkuqmi (Éxo. 12.1-28; Deut. 16.1-8; Mar. 14.12; 1Cor. 5.7).
^ Runapa Tsurin Runapa Tsurinpaq parlarqa Jesucristo kikinpaqmi parlarqan (Juan 9.35-37). Tsaynöpami tantiyatsirqan Daniel 7.13-14-cho qelqaraykashqanno Runapa Tsurin kashqanta, kutimunanpaq kashqanta (Mat. 13.41-42; 24.27, 30, 44; 25.31) y lapanpaq munayniyuq kashqanta (Mar. 2.10; 2.28).
^ 12.23 Glorificashqa kananpaq nishqanqa kaykan Jesucristo wanunanpaq kashqan, wanurkur kawarimunanpaq kashqan, Tayta Diosman kutikunanpaq kashqan y lapanpaqpis munayniyuq kananpaq kashqanmi.
^ 12.24 Mat. 10.38; 16.24; Mar. 8.34; Luc. 9.23.
^ mana ushakaq kaway Mana ushakaq kawayqa Tayta Diospa nawpancho imayyaqpis kawanantsipaqmi kaykan. Tsay kawayta tarirqa Tayta Diosta reqintsimi (Juan 17.3). Mana ushakaq kawayqa kay patsachömi qalaykun (Juan 5.24). Tsay kawayta tarintsi Jesucristuta chaskikurmi (Juan 3.16, 36; 6.40, 47; 14.6; 20.31).
^ 12.25 Tsayno nirqa Jesucristo kaynömi nirqan: “Kikin munashqanno luta kawakuqkunaqa manami salvakunqatsu. Noqa munashqäno kawaqkunami itsanqa salvakunqa”.
^ 12.25 Mat. 10.39; 16.25; Mar. 8.35; Luc. 9.24; 17.33.
^ ángel Kay patsata manaraq kamarmi angilkunata Tayta Dios kamarqan payta sirvinanpaq. Angilkunaqa manami imaypis wanuntsu. Tayta Diospa nawpancho karmi imaypis alabarkaykan (Isa. 6.1-3; Apoc. 5.11-12).
^ 12.31 Kay patsapa mandaqninpaq parlarqa Satanáspaqmi Jesús parlarqan.
^ 12.31b Juan 16.11; Col. 2.15.
^ 12.31a Juan 3.18-19; 9.39.
^ 12.32 Tsayno nirmi Jesús tinkutsiypa nirqan cruzman clävashqa kananpaq kashqanta y kay patsapita Tayta Dios shuntakunanpaq kashqantapis.
^ 12.32 Juan 3.14; 8.28.
^ 12.34 Sal. 110.4; Isa. 9.7; Eze. 37.25; Dan. 7.14.
^ Runapa Tsurin Runapa Tsurinpaq parlarqa Jesucristo kikinpaqmi parlarqan (Juan 9.35-37). Tsaynöpami tantiyatsirqan Daniel 7.13-14-cho qelqaraykashqanno Runapa Tsurin kashqanta, kutimunanpaq kashqanta (Mat. 13.41-42; 24.27, 30, 44; 25.31) y lapanpaq munayniyuq kashqanta (Mar. 2.10; 2.28).
^ 12.35 Tsayno Jesús parlarqan kikinta atskiman tinkutsikurmi. Tsaymi tsakäpakushqa kaqkuna Jesústa mana chaskikuqkuna kaykan.
^ 12.35 Sal. 27.1; 119.105; Prov. 6.23; Isa. 49.6; Juan 9.5.
^ 12.40a Nawinkunata qaprayätsishqa nishqanqa yarpayninta pantakätsishqa ninanmi.
^ 12.40b Manami qeshyalapita aliyätsinanpaqtsu niykan, sinöqa nakaykunapita, lakikuykunapita y jutsa ruraykunapita salvananpaqmi niykan.
^ 12.41 Isa. 6.1-4.
^ sinagöga Sinagögaqa Israel runakuna juntakänan wayimi karqan. Tsaymanmi juntakäriq Tayta Diosta manakärinanpaq, Moisés qelqashqan leykunata yachakärinanpaq, sesionkunata rurapäkunanpaq y wamrakuna liyiyta yachakärinanpaq (Mar. 1.21; Juan 9.34; Hech. 15.21).
^ fariseo runa Fariseukunaqa Moisés qelqashqan leykunata lapantami yachakärirqan. Tsay leykuna jananmanmi mas leykunata y costumbrikunata yapapäkurqan (Mar. 7.1-4). Tsaykunata yachaykarpis runa mayinta manami kuyarqantsu (Mat. 16.5-12; 23.1-36).
^ reqiy, Diosta reqiy Tayta Diosta reqirqa payman yärakuntsi y pay munashqanno kawar kushikuntsi. Tsaynöpis tantiyantsi kuyakuq kashqanta, munayniyuq kashqanta, jutsaynaq santu kashqanta, juzgakuq kashqanta, alilata ruraq kashqanta y promitishqanta imaypis cumpliq kashqanta.
^ 12.46 Atski kashqanta nirqa runakunata salvaq kashqanta y Dios munashqanno kawananpaq tantiyatsikuq kashqantami Jesús nirqan.
^ 12.46 Sal. 27.1; 119.105; Prov. 6.23; Isa. 49.6; Juan 9.5.
^ mana ushakaq kaway Mana ushakaq kawayqa Tayta Diospa nawpancho imayyaqpis kawanantsipaqmi kaykan. Tsay kawayta tarirqa Tayta Diosta reqintsimi (Juan 17.3). Mana ushakaq kawayqa kay patsachömi qalaykun (Juan 5.24). Tsay kawayta tarintsi Jesucristuta chaskikurmi (Juan 3.16, 36; 6.40, 47; 14.6; 20.31).
