Marcos libromanta wakin allin yachachiykuna
Jehová Diospa Palabranqa kawsayniyuq
Marcos libromanta wakin allin yachachiykuna
TAWA Evangeliosmanta Marcosqa, aswan juchʼuy kaq Evangelio. Juan Marcos kay Evangeliota qillqarqa, Cristo wañupusqanmanta, kawsarinpusqanmanta ima, 30 watas qhipaman, Jesús kimsa khuskanniyuq wataspi willasqantataq may sumaqmanta yuyarichiwanchik.
Ichapis romanospaq qillqasqa kasqanrayku, kay Evangelioqa, Jesús yachachisqanmanta mana anchatachu willan, manaqa Jesús ruwasqanmanta astawan willan. Chantapis Jesusta Diospa Churintajina riqsichin, milagrosta ruwaq, willamuq rinapaq allinta wakichiqtajina. Marcos Evangelio nisqanpi allinta tʼukuriyqa, Mesiaspi iñiyninchikta wiñachinqa, chantapis Diosmanta runaman kusiywan willamunanchikpaq kallpachawasunchik (Heb. 4:12).
MAY SUMAQTA GALILEAPI WILLARQA
Chunka tawayuq pʼitisllapi, Marcosqa Juan Bautista ruwasqanmanta willan, chantapis Jesús tawa chunka pʼunchayta chʼin pampapi kachkaptin imatachus ruwasqanta willallantaq. Chaymanta Marcosqa, Jesús Galileapi willasqanmanta willayta qallarirqa. Kutin kutita jinallapi, chay ratopacha rimayta uqharisqanqa, willasqanpi usqhayta imatapis ruwakusqanta rikuchin (Mar. 1:10, 12).
Manaraq kimsa watas juntʼakuchkaptin, Jesusqa, Galileapi willanankupaq discipulosninta kimsa kutita sumaqta wakichirqa. Marcosqa, willayninta maychus ruwakusqanmanjina qillqarqa, Jesús Urqupi yachachisqantataq mana paychu qillqarqa, nitaq Jesuspa wak yachachisqantapis.
Bibliamanta tapuykunapaq kutichiykuna:
1:15. ¿Imamantataq Jesús parlachkarqa “Tiempo juntʼakapunña” nispa? Jesusqa, willayninta qallarinanpaq tiempo juntʼakusqantaña, nichkarqa. Jesusqa, Jehová qhipaman Rey kananpaq akllasqanjina chaypi kachkasqanrayku, niyta atinman karqa Diospa Reinon qayllapiña kasqanta. Ajinamanta, Jesús willasqanta uyarispa, chiqa sunqu runaqa, Diospa ñawpaqinpi allinpaq qhawasqas kanankupaq, kawsayninkuta allinchankuman karqa.
1:44; 3:12; 7:36. ¿Imaraykutaq Jesús milagrosta ruwasqanmanta mana willanankuta munarqachu? Payqa, mana munarqachu milagrosta ruwasqanmanta wak runap siminmanta runas yachanankuta, ichapis chay runas willasqankuqa wistʼuyachisqaña kanman karqa. Manachayqa, paykuna kikin ñawisninkuwan pay Cristo kasqanta rikunankuta munarqa, jinamanta yachanankupaq imatachus ruwanankuta (Isa. 42:1-4; Mat. 8:4; 9:30; 12:15-21; 16:20; Luc. 5:14). Chaywanpis, Gerasa llaqtamanta juk runaman, supaykunamanta kacharichisqa kasqanta, parientesninman willamunanta kamachirqa. Chay llaqtamanta runasqa, Jesús ripunanta mañarqanku, chayrayku chay runasman mana allintachu willayta atirqa. Chay runata rikuspa, chantapis Jesús payta supaykunamanta kacharichisqanta uyarispa, manaña runaqa khuchis chinkasqankumanta mana allinta parlankumanchu karqa (Mar. 5:1-20; Luc. 8:26-39).
2:28. ¿Imaraykutaq Jesusta “samarikuna (sábado) pʼunchaypatapis Señornin” nispa sutichakun? Apóstol Pabloqa “Leyqa sumaj jamoj imaspa llanthullan” nispa qillqarqa (Heb. 10:1). Ley kamachisqanmanjina, sabadoqa, suqta pʼunchaykunata llamkʼasqankumantaraq jamuq, Jesustaq sábado pʼunchaypi achkha runasta jampirqa. Chay ruwasqanqa, allin samariyta, chantapis Waranqa Watasta Cristo Kamachisqanpi runata mayta tʼinkananta rikuchirqa, chay tiempopitaq Kuraq Supayqa manaña kay pachata kamachinqachu. Chayrayku, chay Reinomanta Reyninqa, ‘sábado pʼunchaypatapis Señornin’ (Mat. 12:8; Luc. 6:5).
3:5; 7:34; 8:12. ¿Imaynatá Marcos imachus Jesuspa sunqunpi kasqanta yacharqa? Marcosqa mana apostolchu karqa, nitaq Jesuspa may munasqa masinchu karqa. Unay runas nisqankumanjina, Marcosqa achkha yachaykunata japʼirqa, munasqa masin apóstol Pedromanta (1 Ped. 5:13).
6:51, 52. ¿Imatá “tʼanta” niyta munarqa, discípulos mana entiendeyta atisqanku? Chay pʼunchay, Jesús phichqa tʼantasllawan, iskay challwasllawan, 5.000 qharista, chantapis warmista, wawasta ima, mikhuchirqa. Chay kuti discipulosqa, Jesús ‘tʼantata achkhayachisqanta’ rikuspa, Jehová Dios Jesusman milagrosta ruwananpaq atiyta qusqanta entiendenanku karqa (Mar. 6:41-44). Jesús may jatun atiyniyuq kasqanta entiendenkumanchus karqa chayqa, mana tʼukunkumanchu karqa Jesusta yaku patapi puriqta rikuspaqa.
8:22-26. ¿Imaraykutaq Jesús juk ciegota iskay ruwaywan jampirqa? Ichapis chayta ruwarqa chay runamanta khuyakusqanrayku. Chay ciegoqa, unayta laqhapi kawsakurqa, pisimanta pisi rikuyta atispataq, Intip kʼanchayninta allillamanta rikunman karqa.
Ñuqanchikpaq allin yachaykuna:
2:18; 7:11; 12:18; 13:3. Marcosqa judiospa ususninmanta, parlayninkumanta, creesqankumanta, llaqtasninmanta ima, mana judíos kaqkunapaq qillqarqa. Chayrayku, fariseos ‘ayunota ruwasqankuta’, corbán “Diospaj tʼaqasqa” kasqanta, saduceos “kawsarimuy mana kasqanta” nisqankuta, chantapis “Olivos Orqo”, “Temploj chimpampi” kasqanta sutʼincharqa. Jesuspa ñawpa tatasninmanta judioslla yachayta munasqankurayku, mana chaymanta parlallarqapischu. Marcos ajinamanta payjina ruwananchikpaq yachachiwanchik, runaman willachkaspa, chayri qutupi yachachichkaspa, imayna runaschus uyariqkuna kasqankuta yuyarinanchik tiyan.
3:21. Jesuspa familian mana creyenteschu karqanku. Chayrayku, pay imachus hermanospa sunqunpi kasqanta yachan, paykunawan mana creeq familianku churanakuptinku, chayri paykunata asipayaptinkupis.
3:31-35. Bautizakuspa, Jesusqa Diospa espiritual Churinman tukurqa, “patapi kaq Jerusalenrí” paypaq maman karqa (Gál. 4:26). Chay kutimantapacha, Jesusqa familianmanta nisqaqa, discipulosninta astawan munakurqa. Jesusqa ajinamanta, Diospa imasninta imamantapis ñawpaqman churananchikta yachachiwanchik (Mat. 12:46-50; Luc. 8:19-21).
8:32-33. Pillapis allinninchikta maskʼayta munaspa pantachkaptin, usqhayllata cuentata qukunanchik tiyan. Cristop discipulonqa, ‘pay kikinta qhisachakunanpaq’ wakichisqa kanan tiyan, nisunman, pay kikin qhisachakunan tiyan mana munasqantapunichu ruwananpaq. Munanan tiyan “kurkunta uqharikuyta”, nisunman, mana imatapis ruwayta atikuptinqa, ñakʼarinanta, pʼinqaypi kananta, qhatiykachachikunanta, wañuchinankuta saqinanta ima, cristiano kasqanrayku. Chantapis “sapa pʼunchay” Jesuspa qhipanta rinan tiyan, Jesusjina kawsaspa. Cristop discipulosnin kayta munaspaqa, payjina ñuqanchikpis munayninchikta saqiyta yachananchik tiyan, chaytataq rikuchinallapuni tiyan (Mat. 16:21-25, NM).
9:24. Mana iñiyninchikmanta nitaq astawan iñiyta mañananchikmanta pʼinqakunanchikchu tiyan (Luc. 17:5).
QHIPA KILLA
Jesusqa 32 watap tukukuyninpi, “Judea cheqaman, Jordán Mayu chimpaman” chayarqa, achkha runastaq watiqmanta Jesusman jamurqanku (Mar. 10:1). Chaypi willaytawan, Jerusalenmanñataq rirqa.
Nisán killamanta 8 pʼunchayninpi, Jesús Betaniapi kachkarqa. Pay mesaman tiyaykusqa kachkaptin, juk warmi qayllaykuspa, aceite perfumeta Jesuspa umanman sutʼukuchirqa. Jesús Jerusalenman burritopi yaykusqanmanta, kawsarimuyninkama, maychus ruwakusqanmanjina willakun.
Bibliamanta tapuykunapaq kutichiykuna:
10:17, 18. ¿Imaraykutaq Jesús “Kʼacha Yachachiq” nispa sutichaptin, chay runap yuyayninta allincharqa? Jesusqa, mana chay sutiwan sutichachikuyta munaspa, Jehovata jatunchakunanta rikuchichkarqa, chantapis Jehovallamanta tukuy kʼacha kaqqa jamusqanta yachachichkarqa. Chantapis, Jesusqa juk chiqa yachachiyta rikuchichkarqa: tukuy imata Ruwaq, Jehová Dioslla, imachus kʼacha kasqanta, imachus mana kʼacha kasqanta niyta atisqanta rikuchirqa (Mat. 19:16, 17; Luc. 18:18, 19).
14:25. ¿Imata niyta munachkarqa Jesús kasukuq apostolesninman: “Manaña ujtawan uva sachʼaj poqoyninmanta ujyasajchu, Diospa reinompi mosoj vinota ujyanaykama”, nispa? Jesusqa mana janaqpachapi vino kasqanta niyta munachkarqachu. Chaywanpis, wakin kuti vino kusikuy niyta munasqanmanjina, Jesusqa kawsarimuq discipulosninwan Reinopi kachkaspa mayta kusikunanmanta parlachkarqa (Sal. 104:15; Mat. 26:29).
14:51, 52. ¿Pitaq “qʼalalla wayna” ayqirqa? Marcoslla chay wayna ayqisqanmanta willarqa, chayrayku nisunman payllamantataq parlachkasqanta.
15:34. ¿Jesús iñiynin pisiyasqantachus rikuchichkarqa: “Diosniy, Diosniy, imaraykutaj saqerpariwankiri?”, nispa? Mana. Manapis sutʼita imaraykuchus Jesús chayta nisqanta yachanchikchu, chayqa Jehová paymanta jarkʼayninta uqharisqanta rikuchiwanchik, jinamanta Churin allinta rikuchinanpaq kasukuq kasqanta. Chantapis, chayta ninman karqa Salmo 22:1 paymanta nisqanta juntʼananpaq (Mat. 27:46).
Ñuqanchikpaq allin yachachiykuna:
10:6-9. Diosqa tukuy casarasqa kaqkuna mana tʼaqakunankuta munan. Chayrayku, tʼaqanakuyta maskʼanankumantaqa, casarasqa kaqkuna Bibliap kamachisqanta ruwanankupaq atisqankuta ruwananku tiyan, jinamanta ima chʼampaytapis atipanankupaq (Mat. 19:4-6).
12:41-44. Wakcha viudap ruwasqanqa, Diosta yupaychanapaq, mana michʼakuspa kapuwasqanchikmanta qunanchikta yachachiwanchik.
[7 paginapi dibujo/foto]
¿Imaraykutaq Jesús kay runaman kamachirqa, imachus paypi ruwakusqanta familianman willananta?