1. ¿Imatá wata runasmanta yuyakun, imaraykutaj Romanos 6:22 versiculopi Diospa kamachisninman tukupuymanta parlasqanwan mana kikinchu?

¿IMATATAJ yuyakun wata runasmanta? Patronninku ñakʼarichisqanta, burrota jinataj llankʼachisqanta. Chaywanpis Diospa kamachisnenqa mana ajinapichu rikukunchej. Astawanqa uj kʼacha patronniyoj kanchej. Apóstol Pablopis, ñaupa cristianos “Diospa kamachisninmanña” tukupusqankuta nerqa, chaytataj Jehovata munakusqankurayku ruwasqankuta (Rom. 6:22). ¿Imataj niyta munan Jehovaj kamachinman tukupuy? ¿Imaynatá jarkʼakusunman Satanaspa, jinallataj sajra pachanpa wata runasninman tukuymanta? ¿Ima tʼinkastataj Jehovaj cheqa sonqo kamachisnin japʼenqanku?

2. 1) ¿Imaraykutaj uj kamachi patronninwan qhepakuyta munaj? 2) ¿Imaraykutaj uj patrón kamachinpa ninrinta juskʼoj?

² Jehová israelitasman Leyta qosqanqa imayna kamachischus kananchejta munasqanta rikuchin. Hebreo kamachisqa patronninkuta sojta watasta sirvisqankutawan, qanchis kaj watapi ripuyta aterqanku (Éxo. 21:2). Chaywanpis, uj kamachi patronninta munakusqanrayku mana ripuyta munajtenqa qhepakuyta atej. Chaypajtaj patronqa punkuman chayri punku sayantasman kʼaskachispa, ninrinta juskʼunan karqa (Éxo. 21:5, 6). Hebreo qallupeqa kasukuymanta parlaspa, ninritaqa uyariy rimaywan khuskachaj kanku. Chayrayku uj kamacheqa ninrinta juskʼuchikuspa, patronninta kasukuyta, sirvillaytapunitaj munasqanta rikuchej. Jehovaman qokusqanchejpis chayman rijchʼakun. Imajtinchus qokushaspaqa Payta munakusqanchejrayku tukuy sonqo kasukunanchejta nerqanchej.

3. ¿Imaraykutaj Jehovaman qokorqanchej?

³ Noqanchejpis niraj bautizakushaspaqa Jehovaman qokuyta ajllarqanchej, nisunman kamachinman tukuyta.  Chaytaqa Payta kasukuyta, munaynintataj juntʼayta munasqanchejrayku ruwarqanchej. Ni pi chayta ruwanapajqa tanqawarqanchejchu. Wawasllaraj kajkunapis sapallankumanta Diosta sirviyta ajllanku, nitaj tatasninkuta kusichiyta munaspallachu. Arí, Patronninchej Jehovata munakusqanchejrayku qokorqanchej. Apóstol Juanpis nerqa: “Diosta munakoyqa kamachisqasninta juntʼaymin”, nispa (1 Juan 5:3).

4. ¿Imatataj ruwananchej tiyan “cheqan kajpa kamachisninman” tukunapaj?

⁴ Jehová kamachisnin kananchejta saqewasqanchejmanta, ¡mayta agradecekunchej! Jesuspa wañuyninpi creesqanchejrayku juchamanta kacharichisqa kanchej. Juchasapasllapuni kaspapis, Jehovaj kamachisnin kayta ajllarqanchej, jinallataj Jesucristojtapis. Pabloqa uj cartanpi nerqa: “Yachaychej juchapaj wañusqa kasqaykichejta, Diospajtaj kausasqaykichejta Cristo Jesús Señorninchejpi. [...] Manachu yachankichej wata runa jina yaykuspa, chay patrompa kamachisqanta kasunapuni kasqanta? Ajinaqa chay patrompa wata runasnin kankichej. Ajina ari, munaspaqa atinkichej juchata kasuyta, chaytaj wañuyman pusasonqachej. Manachayrí atinkichej Diosta kasuyta, chaytaj cheqan kayman pusasonqachej. Ñaupajta juchaj wata runasnin karqankichej. Kunantajrí, gracias Diosman kachun, imaraykuchus tukuy sonqowan kasunkichejña chay cheqa yachachiyta, mayqentachus kasunaykichejpaj churasqa kankichej, chayta. Juchamanta kacharichisqa kaspataj, cheqan kajpa kamachisninman tukunkichej”, nispa (Rom. 6:11, 16-18). Rikunchej jina, Pabloqa cheqa yachachiyta “tukuy sonqowan” kasukunata nerqa. Jehovaman qokuspataj, “cheqan kajpa kamachisninman” tukunchej.

5. ¿Imata ruwanapajtaj sapa pʼunchay kallpachakunanchej tiyan, imaraykú?

⁵ Chaywanpis, mana atikullanchu Diospa kamachisnin jina kausakoyqa. Imaraykuchus Pablo jinallataj rikukunchej. Pay nerqa: “Sonqoypeqa Diospa leynimpi kusikuni. Chantá waj leyta ukhuypi rikuni, chaytaj sonqoypa contrampi kashan; presochasqata jucha ruwayman pusawan, mayqenchus noqapi kashan, chayman”, nispa (Rom. 7:22, 23). Noqanchejpis, juchasapa kasqanchejrayku sajra munayninchejwan mana atipachikunapaj sapa pʼunchay kallpachakunanchej tiyan. Chayrayku, apóstol Pedro kayta yuyaycharqa: “Kacharichisqa runas kaspapis, ama kacharisqa kasqaykichejrayku sajrata ruwaychejchu; manachayqa Diospa kamachisnin jina kawsaychej”, nispa (1 Ped. 2:16).

6, 7. ¿Imatataj Satanás ruwan sajra pachan sumaj kasqanta yuyachinawanchejpaj?

⁶ Chantapis kay sajra pachawan mana atipachikunapaj kallpachakunallanchejtaj tiyan, supaykunaj atiyninpi kashasqanrayku. Satanasqa kay pachata kamachishasqanrayku Jehovata, Jesustapis wasanchananchejta munan. Payqa wata runasnin kananchejpaj tukuy imata ruwashan (Efesios 6:11, 12 leey). Chaypajtaj, sajra pachan sumaj kasqanta yuyachiyta munawanchej. Apóstol Juan nerqa: “Pichus kay pachaj yuyayninman jina kawsayta munakojqa Dios Tatata mana munakunchu. Kay pachapi tiyan aychaj sajra munaynin, ñawispa rikusqanta munapayay, imatapis ruwasqanmanta, kapuyninmantataj runaykachay ima. Chay tukuy imasqa mana Dios Tatamantachu jamun, manachayqa kay pachallamanta”, nispa (1 Juan 2:15, 16).

⁷ Kay pacha runasqa tukuy imayoj kayta munanku. Satanasqa ashkha qolqeyoj kaspalla kusisqa kayta atisqanchejta yuyachiyta munawanchej. Llajtaspitaj may jatuchaj tiendas tiyan. Rantinapaj willaykunapis, ashkha imasniyoj kay sumaj kasqanta  yuyachiyta munawanchej, sonqota kusirichinapajpis ashkha imasta rikhurichinku. Wakenqa tukuynejta rejsinankupaj viajanku, chaypitaj mana cristianos kajkunawan masichakunku. Runasqa mana jinallaqa qhepakunachu kasqanta ninku, chaywanpis chayqa kay pachaj yuyayninman jinalla.

8, 9. ¿Imapitaj urmasunman, chayrayku imapitaj rikukusunman?

⁸ Ñaupa cristianosmanta wakenqa chay tiempo runas jina yuyasharqanku. Chayrayku Pedro nerqa: “Paykunaqa miskʼichikunku, sapa pʼunchay tukuy runaj rikunanta millay imasta ruwaspa. Chaykunaqa qankunawan khuska jatun mikhunaykichejpi mikhuspa, tantakusqaykichejta chʼichichanku, kusikunkutaj qankunata chʼawkiyasqankumanta. Chay runasqa qhasi manakaj jatunchakuna imasta parlaspa, aychaj millay munayninwan wajkunaj sonqonkuta suwanku juchaman urmachinankupaj. Chay runasqa kunallanraj pantay kawsaypi tiyakojkuna ukhumanta ayqekushanku. Wajkunaman ninku kacharichisqa kanankuta, paykunatajrí millay kawsaypa wata runasnin kanku, imaraykuchus atipachikoj runaqa atipajnimpa wata runanman tukun”, nispa (2 Ped. 2:13, 18, 19).

⁹ “Ñawispa rikusqanta munapayay[wan]” atipachikuspaqa Kuraj Supaypa wata runanman tukusunman (1 Juan 5:19). Chaynejtataj, qhapajyayta munayman urmasunman, qolqej wata runanmantaj tukusunman. Chaypi urmaspataj mana kacharichikuyta atisunmanchu.

10, 11. ¿Pikunatataj Satanás astawanpis urmachiyta munan, imaraykutaj jatun yachayta maskʼay mana allinchu kanman?

¹⁰ Kuraj Supayqa, jovenllaraj kajkunata astawanpis urmachiyta munan. Chayrayku uj joven chayri pi runallapis Jehovaj kamachinman tukuyta munajtin phiñakun. Satanasqa tukuy imata ruwan Diosman qokojkuna niña cheqa sonqo kanankupaj, niñataj yupaychanankupaj.

¹¹ Ninrinta juskʼuchikoj kamachimanta parlarinallapuni. Patronnin ninrinta juskʼushajtenqa maytachá nanarqa. Jinapis, nanayqa pisimanta pisi chinkaporqa, juskʼusqa kasqallantaj rikukorqa. Chaytaj wata runallapuni kananta rikucherqa. Uj jovenpis mana yachaywasimanta compañerosnin jinachu ruwayta ajllajtin, ajinallapitaj rikukunman. Satanasqa kay pachapi uj profesionniyoj kay kusiyta apamusqanta yuyachin. Cristianostajrí, Jehovata yupaychayta  ñaupajman churana kasqanta yuyarikunanchej tiyan. Jesuspis kayta nerqa: “May cusiskas cancu sonkoncupi Diosmanta pisiskas caskancuta khawacojcunaka”, nispa (Mat. 5:3, Dios Parlapawanchej). Cristianosqa Diosta sirvinapaj kausanchej, mana Satanastachu. Chantapis Jehovaj kamachisqanta munakunchej, chaypitaj tuta pʼunchay tʼukurinchej (Salmo 1:1-3 leey). Chaywanpis, kay pachapi jatun yachayta maskʼajqa tʼukurinanpaj mana tiempoyoj kanman, nitaj Jehovata sirviytapis atillanmanchu.

12. ¿Imatataj ashkha jóvenes ajllananku tiyan?

¹² Kay pachaj wata runasnin kaspaqa mana Diosta sirviyta atillasunmanchu. Pabloqa corintiosman ñaupaj kaj cartanpi nerqa: “Wata runa kashaspachu wajyasqa karqanki? Chaymantaqa ama llakikuychu; sitajchus kacharichikuyta atinki chayqa, kallpakuy kacharisqa kanaykikama”, nispa (1 Cor. 7:21). Arí, aswan sumaj kanman karqa niña wata runas kananku. Wawasqa ashkha suyuspi, bachiller llojsinankukama yachaywasiman rinankupuni tiyan. Chaymantataj sapa uj ajllanan kanqa imatachus ruwananta. Chaywanpis, kay pachapi uj profesionniyoj kayta maskʼajtenqa watasqa jina kanqa, nitaj Diospajqa astawan llankʼayta atenqachu (1 Corintios 7:23 leey).

13. ¿Imata ruwanankupaj jinataj Jehovaj kamachisnin imatapis yachakunku?

¹³ Pabloqa Colosas llajtapi cristianosman nerqa: “Allinta qhawakuychej: Pajtataj pipis pantachisunkichejman llulla yachachiykunawan, qhasi manakaj parlaykunawan ima. Yachachiyninkoqa mana Cristomantachu jamun, manachayqa ñawpa runaspa yachachiynillankumanta”, nispa (Col. 2:8). Kay pacha yachayniyoj runasqa “llulla yachachiykunawan” chʼaukiyanku, mayqenkunachus “ñawpa runaspa yachachiynillankumanta” jamun. Kay pachapi jatun yachayta maskʼajkunaqa profesionniyoj kaspapis, chʼampaykunasninkuta allinchanankupaj mana wakichisqachu kanku. Jehovaj kamachisnintajrí, kapusqallankuwan kausakuspa Diosta sirviyta ñaupajman churanankupaj jina, imatapis yachakunku. Paykunaqa Pablo Timoteoman nisqanta sumajta japʼikunku. Pay nerqa: “Cheqan kajman jina kawsayniyoj kaspa, sichus pipis kapusqallanwan sonqo juntʼasqa kanman chayqa, cheqa kaj qhapaj kapuyniyoj kanqa. Chayrayku mikhunayoj, pʼachayoj kaspaqa, chaywan sonqo juntʼasqa kakunanchej”, nispa (1 Tim. 6:6, 8). Uj cristianoqa mana titulosniyoj kaytachu maskʼan,  manaqa Diospa ñaupaqenpi “allin qhawasqa” kayta. Chaytataj tarinman runasta Cristoj yachachisqasninman tukuchispa. Chayrayku tiempochakun tukuy atisqanta runasman willananpaj (2 Corintios 3:1-3 leey).

14. Filipenses 3:8 versiculopi nisqanman jina, ¿imaynatataj Pablo qhawarqa Diospa kamachin kayta, jinallataj Cristojtapis?

¹⁴ Pabloj kausayninpi tʼukurina. Payqa yachachej Gamalielwan yachachisqa karqa, pichus judiospa Leyninta sumajta rejsej. Chay yachakusqantaj kay tiempo universidadpi yachakuywan ninakunman. Chaywanpis Diospa kamachinman, jinallataj Cristoj kamachinman tukuspaña nerqa: “Cheqamanta tukuy imata qhasi manakajpaj qhawani Señorniy Jesucristota rejsinaqa may sumaj kasqanrayku. Chayrayku chay tukuy ñawpa imasta saqepuni, qʼopata jina qhawaspa, Cristojta kanaypaj”, nispa (Fili. 3:8). Kikillantataj yuyaspaqa jovenespis tataspis, kay pachapi yachayta maskʼayta maychus kajta qhawanqanku (14, 15 paginaspi dibujosta qhawariy).

15, 16. ¿Imatataj Diospa llajtanpi yachachikun, imapajtaj chay yanapawanchej?

¹⁵ Ashkha universidadespeqa yachakojkuna tanqasqa kanku gobiernoj contranpi, waj autoridadespa contranpi ima oqharikunankupaj (Efe. 2:2). Jehovaj llajtanpitajrí aswan sumaj yachayta tarinchej, nitaj chaypeqa chʼajwas rikhurinchu. Sapa semana, Diosmanta Parlayta Yachanapaj tantakuypi sumajta yachakunchej. Chantapis, soltero precursoresqa Soltero Cristianospaj Escuelaman riyta atinkuman, qhariwarmi precursorestaj Casarasqa Cristianospaj Escuelaman. Chaypi yachakusqankutaj, Jehovata Patronninkuta jina kasukunankupaj yanapan.

¹⁶ Chantapis, Índice de las publicaciones Watch Tower, chantá CD-ROM de la Watchtower Library nisqapi ashkha yachayta tarisunman, qhechuapitaj Internetpi Biblioteca nisqapi, kay www.jw.org/qu nisqapi. Chaytaj Jehovata yupaychanapaj yanapawanchej, runastapis Dioswan allinyakunankupaj yanapayta atinchej (2 Cor. 5:20). Yachakojkunataj, waj runasman yachachiyta atillanqankutaj (2 Tim. 2:2).

17. ¿Ima tʼinkastataj tarinku aswan sumaj yachayta ajllajkuna?

¹⁷ Jesuspa qolqe talento rijchʼanachinanpeqa iskay cheqa sonqo kamachista patronninku allinta ruwasqankuta nisqa, waj sumaj ruwaykunatawantaj qosqa (Mateo 25:21, 23 leey). Kunanpis, aswan sumaj yachayta ajllajtinchejqa kusiyta tarisun, tʼinkastataj japʼisun. Michaelmanta parlarina. Payqa yachaywasipi sumaj notasniyoj karqa, profesoresnintaj universidadman yaykunanpaj paywan parlarqanku. Michaeltajrí, uj oficiollata yachakunanta nerqa. Pisi tiemponmantaj chay oficionwan precursorña karqa. ¿Chaymanta pesachikorqachu? Pay nin: “Diospa llajtanpi precursor jina, kunantaj anciano jina yachakusqayqa ni imawan kikinchakunchu. Ichapis ashkha qolqeyoj kayman karqa, chaywanpis bendicionesta, Diospa llajtanpi ruwaykunata ima japʼisqayqa aswan sumaj. Kay pachapi mana jatun yachayta maskʼasqaymanta, mayta kusikuni”, nispa.

18. ¿Imaraykutaj aswan sumaj yachayta ajllarqanki?

¹⁸ Aswan sumaj yachayqa imachus Diospa munaynin kasqanta yachachiwanchej, yanapawanchejtaj payta sirvinapaj. Chantapis, “ismuypa atiyninmanta kacharichisqa” kanapaj yanapawasun, “Diospa kacharichisqa wawasninwan khuska jatun kusiypi” kanapaj (Rom. 8:21). Astawanpis, Patronninchej Jehovata mayta munakusqanchejta rikuchinapaj yanapawanchej (Éxo. 21:5, 6).