Jehovap Kamachiynillan may allin kasqan sutʼita rikukun
Jehovap Kamachiynillan may allin kasqan sutʼita rikukun
“Diosqa nacionesta kamachinampaj atiyniyoj.” (DAN. 4:17.)
1, 2. ¿Imaraykutaq runas, manapuni allinta kamachiyta atinkuchu?
RUNA mana kamachiyta atisqanqa, sutʼi rikukun. Imaraykuchus, mana Diospa yachayninmanjinachu ruwanku. Ajina kasqantaq, kunan tiempopi astawan sutʼita rikukun, imaraykuchus kamachiqkunaqa, “imallatapis paykunallapaj munajkuna, qolqeta munakojkuna, runaykachajkuna, jatunchakojkuna”, “Diosta mana manchachikojkuna”, “rumi sonqos, qhasimanta tumpajkuna, aychaj sajra munayninta mana atipayta atejkuna, mana khuyarispa sajrata ruwajkuna, allin kajta chejnejkuna, wasanchajkuna”, “may kasqankuta yuyakojkuna” ima, kanku (2 Tim. 3:2-4).
2 Ñawpa tatasninchik, Diospa kamachiyninta qhisachasqankumantaqa, may unayña. Ichá chayta ruwaspaqa, sapallankumantaña kamachikuyta yuyachkarqanku, chaywanpis ‘kay pachata kamachiq’ Satanaspa atiyninman churakuchkarqanku. Runasqa, suqta waranqa watataña Satanaspa atiyninpi, mana allintachu kamachinakunku, kunan tiempotaq, ni jaykʼaqjina chayta rikuchkanchik (Juan 12:31). Kay Historia Oxford del siglo XX nisqa libro, kay tiemponchikmanta parlaspa, ajinata nin: “Mayta munaptinchikpis, ni jaykʼaq kay pachapaq allin kawsay kanqachu. Imaraykuchus runaqa, ajinata ruwayta munaspa, achkha chʼampaykunallata rikhurichin, juklla kamachiyta japʼikapun chayri millay maqanakuykunata rikhurichin”, nispa. Chay nisqanqa, ¡chiqapuni!
3. Adanwan Evawan mana juchallikunkumanchu karqa chay, ¿imaynatá Dios, Jallpʼata kamachinman karqa?
3 Adanwan Evawan, Jehovap sumaq kamachiyninta qhisachasqankuqa, ¡may llakiy! Chay kamachiyman mana uqharikunkumanchu karqa chay, imaynatachus Jehová kamachinantaqa, mana sutʼita yachanchikchu. Chaywanpis, munakuywan, tukuyta allinpaq qhawaspataq kamachinanmanta, mana iskaychakunchikchu (Hech. 10:34, 35; 1 Juan 4:8). Jatun yachaynin mana tukukuyniyuq kasqanraykutaq, ni mayqin kamachiqkunajinapis, pantanmanchu karqa. Diospa sumaq kamachiyninqa, ‘tukuy kawsaqkunata achkhata quspa saqsachinman’ karqa (Sal. 145:16). Arí, kamachiyninqa sumaqpuni kanman karqa (Deu. 32:4). ¡Chayjina sumaq kamachiyta chinkachinchik!
4. ¿Maykamataq Satanás, kamachiyta atin?
4 Chaywanpis, kayta mana qunqananchikchu tiyan: Jehová, runas kamachinakunankuta saqiptinpis, runaspa Kamachiqnin kaytaqa, mana saqinchu. Astawanpis, “janaj pachapi kaj Diosqa nacionesta kamachinampaj atiyniyoj”, chaytataq, Babiloniata kamachiqpis, sutʼita yachakurqa (Dan. 4:17). Diospa Reinonqa, munayninta juntʼachinqapuni (Mat. 6:10). Jehovaqa, qallariypi payman churanakusqanku allinta chʼuwachakunanpaq, Satanás kay ‘pachap diosnin’ kananta saqirqa (2 Cor. 4:3, 4; 1 Juan 5:19). Chaywanpis Kuraq Supayqa, Jehová, maykamachus kamachinanta saqin, chaykamalla kamachin (2 Cró. 20:6; Job 1:11, 12; 2:3-6, kikinchay). Chantapis, kay pacha Churanakuqpa atiyninpi kaptinpis, achkha runas, Diospa kamachiyninta akllanku.
Diosqa Israelpa Kamachiqnin karqa
5. ¿Imatá israelitas Jehovaman nirqanku?
5 Abelpa tiemponmanta, Israel llaqta sayarinan tiempokamaqa, wakin qharis, warmis ima, Jehová Diosta chiqa sunquwan yupaycharqanku, kamachiykunasnintataq kasukurqanku (Heb. 11:4-22). Moisespa tiemponpitaq, Diosqa, Jacobpa mirayninwan juk tratota ruwarqa, jinamanta Israel llaqta rikhurirqa. Kay 1513 qayna pacha watapitaq, israelitas, mirayninku ima, Jehová Diosta Kamachiqninkupaq qhawanankuta nirqanku, ajinata: “Tata Diospa nisqasnintaqa kasusqayku”, nispa (Éxo. 19:8).
6, 7. ¿Imaynatataq Dios, israelitasta kamachirqa?
6 Jehová Diosqa, Israel llaqtata, munayninta juntʼanapaq akllarqa (Deuteronomio 7:7, 8, ñawiriy). Payqa, mana paykunap allinnillankupaqchu akllarqa. Astawanpis, sutinta, kamachiyninta ima, jatunchananpaq. Israelitastaq, Jehovalla kʼata Dios kasqanta sutʼinchananku karqa (Isa. 43:10, Qheshwa Biblia; Isa. 44:6-8). Chayrayku, paykunaman jinata nirqa: “Qankunaqa Señorniykichej Tata Diospa ajllakusqasnin kankichej. Pay ajllakusorqachej tukuy naciones ukhumanta, uj kʼata ayllun paypaj tʼaqasqa kanaykichejpaj”, nispa (Deu. 14:2).
7 Diosqa, israelitasta kamachichkaspa, juchasapa kasqankuta mana qunqarqachu. Chantapis Moisesniqta, llimphu kayninta, chiqan kaqta munakusqanta, khuyakuyninta, paciencianta ima, rikuchiq kamachiykunata qurqa. Chayrayku Josuep tiemponpiqa, israelitas, Diospa kamachisqanta kasukusqankurayku, Diosta yupaychaspa kʼachata kawsakurqanku (Jos. 24:21, 22, 31). Chay tiempopi israelitas, sumaqta kawsakusqankuqa, Jehová may sumaq kamachiq kasqanta rikuchirqa.
Runa kamachinanta akllaspaqa, ¡mayta pantarqanku!
8, 9. ¿Ima wampu mañakuytataq Israel ruwarqa, chantá imapitaq tukurqa?
8 Israelitasqa, Diosmanta achkha kutispi karunchakusqankurayku, jarkʼayninta chinkachirqanku. Paykunaqa, Samuelniqta, juk runa kamachiqninku kananta mañakurqanku. Jehová Diostaq, Israel llaqtata uyarinanta nirqa, chaywanpis profetaman jinata sutʼincharqa: “Manamin qantachu qhesachashasunku, manachayqa noqatamin qhesachashawanku, ama paykunata kamachinaypaj”, nispa (1 Sam. 8:7). Juk kamachiqta quspapis, runa kamachinanta akllasqankurayku imastachus rikunankuta willallarqataq (1 Samuel 8:9-18, ñawiriy).
9 Runap kawsayninpi rikusqanchikmanjinataq, chay nisqanqa, chiqapuni. Israelpi reykunaqa, astawanraq Diosta wasanchaptinku, achkha chʼampaykunallata rikhurichirqanku. Kunankamataq, tukuy kamachiqkunaqa, Diosta mana kamachiqninkutajina qhawasqankurayku, mana allintachu kamachinku. ¿Allin kawsayta apamunankupaq, Diospa bendicioninwan kasqankuta niqkunarí? Chayta niptinkupis, Jehovata mana kasukusqankurayku, mana paypa yanapayninwanchu kanku (Sal. 2:10-12).
Diospa kamachiyninpi musuq llaqta
10. ¿Imaraykutaq Jehová, juk musuq llaqtata akllakurqa?
10 Israelitas, Diosta mana yupaychayta munasqankuqa, tiempowan sutʼita rikukurqa. Jehovaqa, Mesiasta qhisachasqankurayku, paykunata qhisachallarqataq, wak musuq llaqtataq akllakurqa. Ajinamanta 33 watapi, akllasqa cristianosmanta juk musuq llaqtata sayachirqa. Pablotaq, chay musuq llaqta, Jehovap kamachiyninpi kaqta, “Diospa nacionnin Israel”, nispa sutichan (Gál. 6:16).
11, 12. “Diospa nacionnin Israel” llaqta, ñawpa tiempopi Israel llaqtawan, ¿imaspitaq rikchʼakunku?
11 “Diospa nacionnin Israel” llaqtaqa, ñawpa tiempopi Israel llaqtaman wakin imaspi rikchʼakun. Sutʼincharinapaq, kunan tiempopi Diospa llaqtantaqa, mana juk runachu kamachin, nitaq juchasrayku uywasta qʼulachinkuchu. Chaywanpis, Israel llaqtapijina, kuraqkuna nisunman ancianos kallantaq (Éxo. 19:3-8). Kay hermanosqa, mana munasqankumanjinachu qutuchakuyta kamachinku. Astawanpis, kʼachamanta yanapanku, ruwasqankuwantaq yachachinku. Chantapis, tukuy qutuchakuyta allinpaq qhawanku, munakunkutaq (2 Cor. 1:24; 1 Ped. 5:2, 3).
12 “Diospa nacionnin Israel”, “waj ovejas” kaqkunapis, imaynatachus Jehová, ñawpa tiempopi Israelta kamachisqanpi tʼukurinanchik, may allin. Ajinamanta Payta, imaynatachus llaqtanta kamachisqanta ima, aswan jatunpaq qhawasun (Juan 10:16). Israelpi kamachiqkunap ruwasqasninkuqa, israelitasta allin chayri mana allin ruwayman tanqarqa. ¿Imatataq qutuchakuypi ancianos, chaymanta yachakunkuman? Mana kamachiqkuna kaspapis, kawsasqanku chayri ruwasqanku, wakkuna yachaqakunankupaqjina kanan tiyan (Heb. 13:7).
Jehovap kamachiynin kunan tiempopi
13. ¿Imataq 1914 watapi karqa?
13 Cristianosqa, Jallpʼantinpi runaspa kamachiyninku tukukunantaña willachkanku. Jehovaqa, 1914 watapi Reinonta janaqpachapi sayachirqa, Jesucristotataq kamachiqtajina churarqa. Chay wata, Jesusman atiyta qurqa. ¿Imapaq? ‘Enemigosnin ukhupi kamachinanpaq’, ‘atipaspa lluqsinanpaq, atipanallampaqpunitaq’ (Apo. 6:2; Sal. 110:2). Chaywanpis llakikunapaqjina, kay pachamanta runasqa, Jehovap kamachiyninta qhisachanku. Chayta ruwaspataq, “mana Dios kanchu” nichkanku (Sal. 14:1).
14, 15. a) ¿Imaynatataq Diospa Reinon kamachichkawanchik, chayrayku imastataq tapukunanchik kanman? b) ¿Imataq Diospa Reinollan, allinta kamachinanta rikuchiwanchik?
14 Jesuspa akllasqa wawqisninqa, pisillaña kay Jallpʼapi kawsachkanku. “Diospa nacionnin Israel” llaqtamanta kaqkunaqa, “Cristoj sutimpi willajkuna kachamusqas” kanku (2 Cor. 5:20). Tukuyninkutaq, allin kamachi yuyayniyuq sutichasqa kanku. Chantapis, chiqa yachachiyta, akllasqa cristianospaq, Jallpʼapi wiñaypaq kawsakuyta suyakuq cristianospaq ima, wakichinku (Mat. 24:45-47; Apo. 7:9-15). Kay tiempopi bendicionesta japʼisqanchikqa, chay allin kamachi yuyayniyuq, Jehovap yanapayninwan kasqanta rikuchiwanchik.
15 Allin kanman sapa juk, jinata tapurikunanchik: “Qutuchakuypi imastachus ruwanay tiyan chayta, ¿juntʼanichu? Diospa Reinonpa kamachiyninpi kayta, ¿jatunpaqchu qhawani? ¿Tukuy sunquchu chay Reinopaq llamkʼani? ¿Tukuy atisqaymanjinachu chay Reinonmanta willamuni?”, nispa. Tukuy cristianos, Diospa Llaqtanta Kamachiqkuna kamachisqankuta, ancianosta ima, kasukunanchik tiyan. Ajinamanta, Jehová Kamachiqninchik kananta, munasqanchikta rikuchisunchik (Hebreos 13:17, ñawiriy). Payta tukuy sunqu kasukuptinchikqa, kay pacha tʼaqanasqa kachkaptinpis, jukchasqas, sunqu tiyasqas, chiqan kaypitaq kawsakusunchik. Chayjina kawsaytaq, Jehovata jatunchan, tukuymanta aswan Sumaq Kamachiq kasqantataq rikuchin.
Jehovap kamachiyninqa atipanqapuni
16. ¿Imatataq kunan sapa juk runa akllanan tiyan?
16 Edén huertapi churanakuy qallarisqanqa, tumpamantawan chʼuwachakunqa. Chayrayku, kunan tiempo kachkan, sapa runa ajinata tapukunanpaq: “¿Runatachu chayri Jehová Diostachu kamachiqniy kananpaq akllasaq?”, nispa. Cristianosqa, llampʼu sunqu runasta, allinta akllanankupaq, yanapayta atinchik. Juk chhikanmantawanqa, Armagedón jatun maqanakuy kanqa, Diospa Reinontaq, runap tukuy laya kamachiyninta chinkachinqa (Dan. 2:44; Apo. 16:16). Satanaspa atiyninpi runap kamachiyninqa, tukukapunqa. Diosninchiktaq, tukuy pachantinpi kaq chhikata kamachinqa. Ajinamanta, paypa kamachiynillan aswan sumaq kasqanta tukuy yachanqanku (Apocalipsis 21:3-5, ñawiriy).
17. ¿Imasta yachaytaq llampʼu sunqu runasta, allin kamachiqta akllanankupaq yanapanqa?
17 Jehovap kamachiyninpi manaraq kaqkunaqa, kamachiynin ima bendicionestachus apamunanpi, paymanta mañakuspa, tʼukurinanku tiyan. Runaqa, wañuchinakuyta, saqra ruwaykunata ima, mana chinkachiyta atinkuchu. Diospa Reinontaqrí, tukuy saqra ruwaqkunata chinkachinqa (Sal. 37:1, 2, 9). Kay tiempopi kamachiqkunaqa, jatuchaq maqanakuykunata jatarichinku, Diostaqrí “tukuy kay pachapi chʼajwasta chʼinyachin[qa]” (Sal. 46:9). Kamachiyninpiqa, runaswan phiña animaleswanpis, kʼachata kawsakunqanku (Isa. 11:6-9). Runap kamachiynin, wakchayayta, yarqhayta ima, rikhurichisqankutapis, chinkachinqa (Isa. 65:21). Astawanpis, ni mayqin kamachiq ruwayta atisqanta ruwanqa: nisunman unquyta, machuyayta, wañuytapis chinkachinqa (Job 33:25; Isa. 35:5, 6). Arí, paraisopiqa wañusqaspis kawsarimunqanku (Luc. 23:43; Hech. 24:15).
18. ¿Imaynatá Diospa kamachiynillan may allin kasqanta rikuchisunman?
18 Rikunchikjina, Diospa Reinonqa, Satanás ñawpa tatasninchikta juchaman urmachispa, ima llakiykunatachus rikhurichisqanta, chinkachinqa. Kuraq Supayqa, suqta waranqa watastaña kay pachaman ñakʼariykunata juntʼaykuchin, chaywanpis Jehovaqa, Jesusniqta waranqa watasllapi allinchanqa. Tukuy chayqa, ¡Jehovap kamachiynillan may allin kasqanta rikuchin! Jehovamanta sutʼinchaqkuna sutinchikpis, pichus Kamachiqninchik kasqanta rikuchin. Chayrayku, sapa pʼunchay, payta yupaychasqanchikta, kamachisnin, sutʼinchaqkunan kasqanchikta ima, sutʼita rikuchinanchik tiyan. ¡Arí! ¡Mayllapipis, maykʼaqllapis, pillamanpis, Diospa Kamachiynillan may allin kasqanta sutʼinchana!
¿Imatataq Diospa kamachiyninmanta kay pʼitikunata ñawirispa yachakunchik?
[Tapuykuna]
[29 paginapi dibujos/fotos]
Jehovaqa, Kamachiq kayninta ni jaykʼaqpis saqinchu
[31 paginapi dibujo/foto]
Jehovap kamachiyninpi churakusqanchikrayku, Jallpʼantinpi jukchasqa kanchik