¿Imaraykutaq yanapachikuy may allin?

YANAPACHIKUNAPAQ pitapis maskʼayqa, may unaymantapacha. Jehovaqa, kʼata Churinta ruwarqa, payniqtataq tukuy imata ruwarqa, Jesustaq “[yanapaq maestrojina, NM]” karqa (Pro. 8:22, 23, 30; Juan 1:3). Diosqa, ñawpa qhariwarmita ruwaytawan ajinata kamachirqa: “Miraychej, kay pachaman juntʼaychej”, nispa (Gén. 1:28). Paykunaqa tukuy Jallpʼata juk paraisoman tukuchinanku karqa. Rikunchikjina, Jehová, llaqtan imaqa, qallariymantapacha yanapachikuq kanku.

Yanapachikuy, ¿imatá ninayan? Qutuchakuypi wakin llamkʼaykunapi, ¿imaraykutaq ancianos wakkunawan yanapachikunanku tiyan, chantá imaynatá chayta ruwankuman?

Yanapachikuy, ¿imatá ninayan?

Yanapachikuy rimayqa, “ruwananchikta ruwaysichikunapaq wak runata kamachiy”, niyta munan (María Moliner nisqa diccionario, castellano qallupi ajinata nin). Wak rimaypitaq, ima ruwanallanchiktapis wakwan yanapachikunata niyta munan.

Qutuchakuypi, juk hermanoqa kamachisqa kasqanmanjina juntʼanan tiyan, chantapis kamachiqninman imaynatachus llamkʼachkasqanta willanan tiyan, chayri imatapis tapurinan tiyan. Yanapachikuq hermanoqa, yanapaqnin ruwananta allinta juntʼananpaq, allinta qhawarinan tiyan. Chaywanpis, ichá wakinqa ajinata ninkuman: “Ruwayta atinaypaqjinalla  kaptin, ¿imaraykutaq yanapawaqta maskʼaymanrí?”

¿Imaraykutaq yanapachikuna?

Jehová kʼata Churinta ruwaytawan, paywan khuska llamkʼananta saqisqanpi tʼukurina. “Paynejtamin Diosqa tukuy kaj chhikata ruwarqa: Janaj pachapi kaj imasta, kay pachapi kaj imastapis, mana rikukoj imasta, sutʼipi kaj imastapis” (Col. 1:16). Ruwawaqninchikqa, sapallan tukuy imata ruwayta atinman karqa, chaywanpis Churin, Payjina llamkʼaypi kusiyta tarinanta munarqa (Pro. 8:31). Chaytaq Tatanpa kʼacha kaykunasninta qhawananpaq yanaparqa. Jehovaqa, ajinamanta kʼata Churin sumaq wakichisqa kananpaq yanaparqa.

Jesucristoqa, kay Jallpʼapi kachkaspa, Tatanjina wakkunawan yanapachikurqa. Ajinamanta discipulosninta sumaqta wakichirqa, chantá chunka iskayniyuq apostolesninta kacharqa, chaymanta 70 discipulosnintañataq, ajinamanta paymanta astawan ñawpaqta Diospa Reinonmanta willamunankupaq (Luc. 9:1-6; 10:1-7). Ajinamanta Jesús chayaspa yachachiptin, runasqa uyarillaqña kanku. Jesusqa, niraq Jallpʼamanta ripuchkaspa, sumaq wakichisqa discipulosninman astawan jatun llamkʼayta saqirqa, Diospa Reinonmanta Jallpʼantinpi willanankuta (Mat. 24:45-47; Hech. 1:8).

Yanapachikuy, yanapaqtapis wakichiy imaqa, qutuchakuykunapi kunankama ruwakuchkallanpuni. Apóstol Pabloqa, Timoteoman nirqa: “Chaytaqa yachachiy kʼacha kawsayniyoj allin ruwaj hermanosman, paykuna wajkunamampis yachachiyta atinankupaj”, nispa (2 Tim. 2:2). Allin wakichisqaña kaqkunaqa, wakkunaman yachachinanku tiyan, paykunapis wakkunaman yachachinankupaq.

Ancianosqa, pikunawanchus yanapachikuchkanku paykunawan, hermanosta waturispa, yachachispa ima, kusiyta tarinqanku. Yachanchikjina, runasqa mana tukuy imata sapallanchik ruwayta atisunmanchu, chayrayku juk ancianoqa, wak hermanoswan yanapachikunanpuni tiyan. Biblia nin: “Yachaytajrí llampʼu sonqoyojkunapi kashan”, nispa (Pro. 11:2). Llampʼu sunqu kaqkunaqa, sapallanku mana tukuy imata ruwayta atisqankuta yachanku. Juk anciano sapallan tukuy imata ruwanman chayqa, saykʼunman, familianwan khuska kananpaqpis manaña tiempon kanmanchu. Chayrayku, yanapachikuyqa may allin. Sutʼincharinapaq, ancianosta umachaqqa, imaynatachus qutuchakuypi qullqi apaykachakuchkasqanta qhawanankupaq, wak ancianostañataq yanaparinanta mañanman. Ajinamanta chay ancianosqa, imaynatachus qullqi apaykachakusqanta qhawarispa, machkhachus qutuchakuypi qullqi kasqanta yachanqanku.

Yanapaqqa, kamachisqankumanjina imatapis allinta ruwayta yachakunman. Pichus kamachiqtaq, yanapaqnin imaynatachus llamkʼachkasqanta qhawayta atinman. Ancianosqa, siervos ministerialesjina llamkʼanankupaqña kaqkunaman, atinankupaqjina llamkʼayta qunkuman, “chaypaj jinachus manachus kasqankuta” yachanankupaq (1 Tim. 3:10).

Ancianosqa, yanapachikuspa wakkunapi atienekusqankuta rikuchinku. Apóstol Pabloqa, Timoteota misionerotajina pusaspa wakichirqa. Ajinamantataq sumaqta apanakurqanku, chayrayku Pabloqa, Timoteota “creeypi cheqamanta waway”, nispa nirqa (1 Tim. 1:2). Ajinallataq Jehovawan Jesuswan tukuy imata khuska ruwachkaptinku karqa. Ancianospis  wakkunawan yanapachikuspaqa, paykunawan allinta apanakunqanku.

¿Imaraykutaq wakinkuna mana yanapachikuyta munankuchu?

Wakin ancianosqa, wakkunawan yanapachikuy may allin kasqanta yachaspapis, mana chaymanjina ruwankuchu, pisipaq qhawasqa kayta yuyasqankurayku. Ichapis paykunaqa, ñawapaqpipuni kayta yuyanku. Allin kanman, Jesús niraq janaqpachaman ripuchkaspa, discipulosninman paymanta astawan jatuchaq llamkʼaykunata ruwanankupaq kamachisqanta, yuyarinanchik (Mat. 28:19, 20; Juan 14:12).

Juk anciano, ñawpaqta wakwan yanapachikurqa chayqa, yanapaqnin mana allin ruwasqanrayku, ichá sapallan astawan allinta ruwayta atisqanta yuyanman. Chaywanpis, imatachus apóstol Pablo ruwasqanta sutʼincharina: payqa, wakwan yanapachikuy may sumaq kasqanta yacharqa, chantapis mana suyasqanmanjinapunichu ruwanankuta yachallarqataq. Pabloqa, misionerojina ñawpaq kutita risqanpi, compañeron Marcosta wakichirqa, Marcos mana suyasqanmanjina ruwasqanta rikuspataq, mayta llakikurqa (Hech. 13:13; 15:37, 38). Chaywanpis Pabloqa, wakkunata wakichillarqapuni, yachanchikjina compañeron Timoteota paywan rinanta mañarqa, allin wakichisqaña kasqanta reparaspataq, Éfeso qutuchakuypi saqirqa, chaypi ancianosta, siervos ministerialesta ima akllananpaq (1 Tim 1:3; 3:1-10, 12, 13; 5:22).

Kunan tiempopipis ancianosqa, hermanosta wakichinallankupuni tiyan, juknin yanapaqninku mana suyasqankumanjina ruwaptinpis. Wakkunapi atienekuy, yanapay imaqa, may sumaq. Chaywanpis, niraq yanapachikuchkaspa, ¿imatataq qhawana tiyan?

¿Imaynatá yanapachikusunman?

Yanapawaqninchikta akllanapaqqa, ima llamkʼaytapis ruwananpaqjinachus manachus kasqanta reparana. Apostolesqa, Jerusalenpi sapa pʼunchay mikhunata jaywanankupaq, “qanchis qharista, allin kawsayniyojkunata, Espíritu Santowan juntʼasqata, yachayniyojkunatataj” akllarqanku (Hech. 6:3). Kunan tiempopi ancianospis, nisqanta mana juntʼaq runaman kamachiqtinkuqa, ichá mana juntʼanqachu. Chayrayku, allin kanman pisi llamkʼaykunallataraq qunanku, chay hermano nisqanta juntʼayta yachanankama, chaymantaraq ichá wak jatuchaq llamkʼaykunata qunkuman.

Chaywanpis, mana chayllachu. Runasqa, mana kikinchu kanchik. Ichapis may munakuyniyuq kʼacha hermanoqa, tantakuykunapi juk sumaq yanapaq kanman, imatapis allinta ruwaq hermanotaq, ichá qutuchakuypi secretariop yanapaqnin kanman. Juk hermana allinta imatapis kʼachanchayta yachan chayqa, ichá Jesuspa wañuyninmanta yuyarinapaq ruwakuchkan, chayta tʼikaswan kʼachanchananta mañankuman.

Chantapis yanapachikuqqa, imaynatachus chay ruwanata ruwakunan kasqanta, chay hermanoman sutʼinchanan tiyan. Juan Bautistaqa, runasta niraq Jesusman kachachkaspa, imatachus yachayta munasqanta, chantá imaynatachus tapunankuta sutʼincharqa (Luc. 7:18-20). Jesustaq, runasman mikhunata qusqanmanta, discipulosninta puchuqta uqharimunallankuta mañarqa, chaywanpis mana sutʼincharqachu imaynatachus chayta ruwanankuta  (Juan 6:12, 13). Juk llamkʼay sumaq ruwasqa kananqa, imaynachus chay llamkʼay kasqanmanta, imaynatachus yanapaq llamkʼayta ruwananmanta ima kachkan. Yanapachikuq, yanapaq imaqa, llamkʼayninkumanta sutʼita yachananku tiyan, chantá imaynachus llamkʼayninku kachkasqanmantapis parlarinanku tiyan. Yanapachikuq, yanapaqninta ima pʼunchaypaqchus llamkʼayninta tukunanta ninanmantaqa, astawan allin kanman ima pʼunchaypaqchus tukuyta atisqanta tapurinan.

Yanapaqmanqa, ima llamkʼaytapis ruwananpaq tukuy imata qunanku tiyan. Chantapis wak hermanos, pichus chay llamkʼayta ruwachkasqanta yachananku tiyan. Jesusqa, discipulosnin rikunankuta, Pedroman “janaj pacha reinoj llavesninta” saqirqa (Mat. 16:13-19). Wakin kutiqa, kikillantataq qutuchakuymanta hermanos, pichus ima llamkʼaytapis ruwachkasqanta yachananku allin kanman.

Imata ruwanapaqpis allinta yuyaycharikuyqa sumaq. Juk anciano, yanapaqnin hermano ruwasqanta anchata qhawanman chayqa, chay hermanoqa, paypi mana atienekusqanta yuyanman. Chaywanpis, wakin kuti mana anciano suyasqanmanjinachu ruwakun. Yanapachikuq, yanapaqnin imaynatachus llamkʼayninta ruwananta saqiptin, yanapaqqa astawan yachakunqa. Chaytaq mana ninayanchu yanapachikuqqa, yanapaqnin imaynatachus llamkʼachkasqanmanta mana interesakusqanta. Jehovaqa, Churin tukuy imata ruwananta saqispapis, paywan khuska llamkʼallarqapuni. Chayrayku Jesusta nirqa: “Runata ruwanachej noqanchejman rijchʼakojta”, nispa (Gén. 1:26). Arí, kamachiqqa, yanapaqnin mayta kallpachakuspa llamkʼasqanmanta, sumaqta ruwasqanta ninan tiyan. Chantá, imaynatachus llamkʼayta ruwachkasqanmanta parlarispa, yanapallanmantaq. Llamkʼayta mana allinta ruwachkasqanta reparaspataq, mana iskaychakuspa yanaparinman, chayri yuyaycharinman. Imaraykuchus yanapaqninqa, paypa kamachisqanpi kachkan (Luc. 12:48).

Achkha hermanosqa, ancianos ruwanasta qusqankurayku sumaqta yachakunku, paykunapi atienekusqankutataq sutʼita reparanku. Chayrayku ancianosqa, imaptinchus yanapaqta maskʼay may allin kasqanta yachananku tiyan, imaraykuchus ajinamanta Jehovajina ruwanqanku.

[29 paginapi recuadro]

YANAPACHIKUSPAQA

• wakkunawan llamkʼasqanchikmanta kusikusunchik

• astawan ruwasunchik

• yuyayniyuq, llampʼu sunquyuq ima kasunchik

• wakkunata yachachisunchik

• wakkunapi atienekusqanchikta rikuchisunchik

[30 paginapi recuadro]

¿IMAYNATÁ YANAPACHIKUSUNMAN?

• Sapa llamkʼaypaq, ruwayta atinankupaqjina runasta akllay

• Allinta sutʼinchay, sutʼitataq parlay

• Imaynatachus ruwakunanta sutʼinchay

• Imachus necesitakusqanta quy

• Chay llamkʼay imaynatachus ruwakuchkasqanta qhawariy, paypi atienekusqaykitataq sutʼinchay

• Yanapaqniyki qampa kamachisqaykipi kasqanta yuyarikuy

[31 paginapi dibujos/fotos]

Yanapachikuyqa, ima ruwanallanchiktapis wakwan yanapachikunata niyta munan