JESUSQA kay jallpʼapi kashaspa kausayninwan rikucherqa Tatan imaynachus kasqanta, imastachus ruwasqantapis. Chayrayku pay kikin nerqa: ‘Mana imatapis sapallaymantachu ruwani, Tatay yachachiwasqallanta parlani’, nispa. Chantá nillarqataj: ‘Noqaqa munasqantapuni ruwani’, nispa (Juan 8:28, 29; Colosenses 1:15). Chayrayku Jesusqa warmista allinpaj qhawan, Tatanpis ajinallatataj qhawan. Paykunamanta mayta yachakusunman.

Jesuspa kausayninmanta parlaj qhelqasqasta estudiajkunaqa nerqanku, Jesús warmista allinpaj qhawasqanta. ¿Ajinapunichu karqa? ¿Warmista allinpaj qhawasqan kay tiempomanta warmispaj allinninkupajchu kanman? Chayta qhawarina.

Jesusqa mana yuyajchu warmisqa qhariswan puñuykunallankupaj valesqankuta. Judiospa religionninkuta kamachejkunaqa, warmista mana allinpajchu qhawaj kanku, qharista khuchichakuy juchapi urmachejkunata jina qhawaj kanku. Chayrayku mana saqejchu kanku runas chaupipi qhariswan parlanankuta. Chantapis warmisqa umankuta qhatakuspapuni maymanpis rinanku karqa. Jesustajrí mana chay judíos jinachu warmismanta yuyaj. Astawanpis pay nerqa, qharisqa sajra munayninkuwan mana atipachikunankuchu kasqanta, warmistataj allinpaj qhawananku kasqanta (Mateo 5:28).

Waj kutipi Jesús nerqa: “Pillapis warminmanta divorciakuspa wajwan casarakun chayqa, ñaupa warminta wasanchaspa qhenchachakun”, nispa (Marcos 10:11, 12). Judiospa religionninkuta kamachejkunaqa, qharis “imallamantapis” warminkumanta divorciakusqankuta allillanpaj qhawaj kanku (Mateo 19:3, 9). Jesusrí mana paykuna jinachu yuyarqa. Judiosqa qhenchachakuy juchamanta uj jinata yuyaj kanku. Paykunaqa yuyaj kanku, casarasqa kashaspa waj warmiwan puñuykoyqa mana qhenchachakuychu kasqanta. Yuyallajtaj kanku warmislla qosankuta wasanchasqankuta, manataj qharischu. Uj yachayniyoj runa nerqa: “Jesusqa qharisman kamacherqa warminkuta jatunpaj qhawanankuta. Chayta nispaqa warmista allinpaj qhawasqanta rikuchisharqa”, nispa.

Jesús imatachus ruwasqanqa kay tiempomanta warmispa allinninkupaj: Jehovaj testigosninpa tantakuyninkupeqa, warmisqa qhariswan parlarikuyta atillanku. Warmisqa yachanku, cristiano qharisqa llimphu sonqowan qhawanankuta, respetanankutataj. Cristiano qharisqa Bibliaj nisqanman jina ruwanankupaj kallpachakunku. Biblia nin: “Kuraj warmistaqa mamaykita jina yuyaychariy, aswan sipaskunatataj hermanasniykita jina, paykunata llimphu sonqowan qhawaspa”, nispa (1 Timoteo 5:2).

Jesusqa warmista yachachinanpaj tiempochakoj. Jaqay tiempomanta judiospa religionninkuta kamachejkunaqa, warmista pisipaj qhawasqankurayku mana ni imata yachachejchu kanku. Jesustajrí warmisman Bibliamanta yachachinanpaj tiempochakoj, imatachus yuyasqankutapis tapurej. Payqa mana yuyajchu warmisqa waykʼunallapaj sirvisqankuta. Chaytataj sutʼita yachanchej Mariaman Diosmanta yacharichisqanpi (Lucas 10:38-42). Mariaj hermanan Martapis Jesuspa yachachisqantaqa uyarillarqataj. Chayta yachanchej hermanon Lázaro wañupusqantawan, imatachus Marta nisqanpi (Juan 11:21-27).

Jesusqa warmis imatachus nisqankuta uyarej. Jaqay tiempopi ashkha judía warmis, qhari wawitayoj kayta mayta munaj kanku. Astawanpis profeta kananta munaj kanku. Chayrayku uj kuti, Jesusman uj warmi nerqa: “Maytachá kusikun wijsanpi apasorqa, ñuñuchisorqataj chay warmeqa”, nispa. Jesustaj payman nerqa: “Diospa palabranta uyarispa kasukojkunamin kusisqaqa kanku”, nispa (Lucas 11:27, 28). Chayta nispaqa, Diosta kasukuspa aswan kusisqa kayta atisqanchejta nisharqa. Manataj nisharqachu uj qhari wawitayoj kaspapuni kusisqa kananchejta (Juan 8:32).

Jesús imatachus ruwasqanqa kay tiempomanta warmispa allinninkupaj: Jehovaj testigosninpa tantakuykunasninkupi, warmis tapuykunaman kutichisqankoqa may allinpaj qhawasqa. Chay tantakuypi yachachej hermanosqa, warmista ‘allin kajta yachachejkunata jina’ qhawanku (Tito 2:3). Imaraykuchus cristiana hermanasqa, wawasninkuta, estudiosninkuta yachachinku, waj cristianastapis paykuna jina ruwanankupaj yanaparinku. Chantapis paykunaqa Diospa Gobiernonmanta sumaj willaykunata willaspa yanapakunku (Salmo 68:11;  “¿Apóstol Pablo nerqachu warmis mana parlanankuta?” nisqa recuadrota leeriy).

Jesusqa warmista may sumajpaj qhawan. Ñaupaj tiempopi qhari wawasta aswan sumajpaj qhawaj kanku. Talmud nisqa libropi nin: “Qhari wawayoj kajqa mayta kusikun, warmi wawayoj kajtaj llakikun”, nispa. Imaraykuchus warmi wawayoj kajkunaqa, wawankupaj uj qosata maskʼapunanku karqa, casarakunanpajtaj qharej tatasninman pagananku karqa. Chantapis mana suyanankuchu karqa warmi wawanku machitus kajtinku cuidananta.

Jesusqa qhari wawastapis, warmi wawastapis may sumajpaj qhawaj. Ajinata qhawasqanrayku Naín llajtamanta uj viudaj qhari wawitanta kausaricherqa, jinallataj Jairoj imillitantapis (Marcos 5:35, 41, 42; Lucas 7:11-15). Waj kutipi uj warmita sanoyachillarqataj. Chay warmitaqa uj supay 18 watastaña onqoykuchisqa. Jesusqa chay warmimanta parlaspa, nerqa: “Kay warmeqa Abrahanpa wawan”, nispa. Judiospa qhelqasqasninkupeqa chay jina palabras mana rikhurinchu (Lucas 13:10-16). Jesusqa munakuywan “kay warmeqa Abrahanpa wawan” nispa nerqa. Chayta nispa qharispis warmispis kikillan kasqankuta rikucherqa. Chantapis warmismanta llakikusqanta, creeyninkutapis jatunpaj qhawasqanta rikucherqa (Lucas 19:9; Gálatas 3:7).

Jesús imatachus ruwasqanqa kay tiempomanta warmispa allinninkupaj: Asiamanta runas niyta yachanku: “Uj warmi wawitata uywayqa vecinoj huertanta qarpay jina”, nispa. Cristiano tatastajrí mana ajinatachu yuyanku. Paykunaqa qhari wawitasninkuta, warmi wawitasninkutapis cuidanku, yachachinku, onqojtinkupis jampichinku.

Jesusqa warmispi atienekun. Judeamanta juzgadospeqa warmej parlasqantaqa mana valechejchu kanku, imaynatachus uj esclavoj parlasqanta mana valechejchu kanku ajinata. Chaymanta parlaspa 100 watas chaynejta Josefo sutiyoj runa nerqa: “Warmej parlasqanqa mana valenqachu warmi kasqanrayku”, nispa.

Jesustajrí mana ajinatachu yuyarqa. Payqa warmista ajllarqa kausarinpusqanta discipulosninman willamunankupaj (Mateo 28:1, 8-10). Chay warmisqa rikorqanku Jesusta wañuchisqankuta, pʼampasqankuta ima. Jinapis warmispa nisqankutaqa apostolespis mana creerqankuchu (Mateo 27:55, 56, 61; Lucas 24:10, 11). Jesusqa, kausarinpusqanta willachimunanpaj warmista ñaupa testigosta jina ajllasqanqa, waj discipulosninta jinallataj, warmista allinpaj qhawasqanta rikucherqa (Hechos 1:8, 14).

Jesús imatachus ruwasqanqa kay tiempomanta warmispa allinninkupaj: Congregacionta ñaupajman pusaj hermanosqa, hermanasmanta khuyakunku, imatachus nisqankutapis uyarinku. Cristiano qosaspis warmisitankuta sumajpaj qhawanku, imatachus nisqankutapis sumajta uyarinku (1 Pedro 3:7; Génesis 21:12).

Cristianosqa Jesús jina warmispa parlasqankuta valechinku, allinpajtaj qhawanku. Chaytapunitaj Jehová Dios munarqa qallariymantapacha (Génesis 1:27, 28). Cristiano qosasqa warminkuta mana pisipajchu qhawanku. Astawanpis Bibliaj yuyaychasqanman jina kausakunku, warminku kusisqa kananpaj (Efesios 5:28, 29).

Yelenamanta parlarina. Payqa Bibliata estudiayta qallarerqa. Chayrayku qosan sufrichejtin aguantakullaj. Imaraykuchus qosanqa juchʼuyllaraj kashaspa sufrillasqataj. Maypichus kausakorqa chay lugarpeqa, warmista casarakunankupaj suwaj kanku, maqaj kanku, pisipajtaj qhawaj kanku. Chayrayku qosanpis chay runas jinallataj karqa. Yelena nin: “Bibliaj nisqan mayta kallpachawarqa. Yachakorqani Diosqa mayta munakuwasqanta, jatunpaj qhawawasqanta, noqamanta llakikusqanta ima. Yacharqani qosaypis Bibliata estudiaspa cambiayta atisqanta”, nispa. Ajinapunitaj karqa. Tiemponman qosanqa Bibliata estudiarqa, Jehovaj testigon jinataj bautizakorqa. Yelena nillantaj: “Qosayqa phiñakuyninta ñitʼiykukuyta yachakorqa. Purajtaj perdonanakuyta yachakorqayku”, nispa. Pay nillanpuni: “Bibliaj yuyaychaykunasnenqa yanapawan sonqo tiyasqa kanaypaj, qhariwarmi kausayniypipis kusisqa kausakunaypaj”, nispa (Colosenses 3:13, 18, 19).

Ashkha cristianas Yelena jinallataj, qosankuwan khuska Bibliaj nisqanta kasukusqankurayku, qhariwarmi kausayninkupi kusisqas kausakunku. Cristiano hermanosninkupis llakiypi kajtinku sonqocharinku, allinpajtaj qhawanku, parlasqankutapis uyarinku (Juan 13:34, 35).

Cristiano qharispis warmispis yachanku pantaj runas, juchasapa runas kasqankuta. Jinapis munakuyniyoj Jehová Diosman qayllaykuspaqa, yachanku “juchaj atiyninmanta” kacharichisqa kanankuta, ‘Diospa wawasnin jinataj kausakunankuta’. Qharistapis warmistapis, Diosninchej wawasninta jina qhawanawanchejta yachayqa, ¡may sumajpuni! (Romanos 8:​20, 21).