5 LISTOPADA 2014
KIRGISTAN
Sąd Najwyższy Kirgistanu staje na straży swobód religijnych Świadków Jehowy
4 września 2014 roku to doniosła data dla Świadków Jehowy i wolności religijnej w Kirgistanie. Tamtejsza Izba Konstytucyjna Sądu Najwyższego tego dnia ogłosiła, że część prawa religijnego a z roku 2008 jest niezgodna z konstytucją. Świadkowie mają teraz prawo do swobodnego prowadzenia działalności religijnej również na południu Kirgistanu, gdzie przez ostatnie cztery lata wielokrotnie odmawiano im legalizacji.
Świadkowie Jehowy zostali zarejestrowani w Kirgistanie w roku 1998 i w całym kraju cieszyli się pewną miarą wolności wyznania. Ale gdy w roku 2008 weszło w życie wspomniane prawo religijne, w południowym Kirgistanie policja zaczęła regularnie nachodzić miejsca ich zebrań, twierdząc, że ich działalność w tych stronach jest nielegalna, bo nie mają lokalnie zarejestrowanych organizacji religijnych. Jednocześnie Państwowa Komisja do Spraw Wyznań niewłaściwie zastosowała niektóre restrykcyjne przepisy prawa z roku 2008 i zablokowała starania Świadków o rejestrację w tych rejonach. Orzeczenie Sądu Najwyższego z 4 września usunęło te przeszkody.
Rozwój wydarzeń zakończony zwycięstwem prawnym
Prawo religijne z roku 2008 zabrania „działalności i funkcjonowania organizacji religijnej”, jeśli nie zostanie ona zarejestrowana (artykuł 8(2)). Państwowa Komisja do Spraw Wyznań potraktowała to postanowienie jako środek do zdelegalizowania działalności Świadków Jehowy w dziesiątkach większych i mniejszych kirgiskich miast, gdzie nie mają oni lokalnie zarejestrowanych organizacji religijnych. To samo prawo stanowiło, że organizacja religijna nie może wystąpić o zarejestrowanie do Państwowej Komisji, jeśli rada miejska nie zatwierdzi (artykuł 10(2)) notarialnie poświadczonej listy 200 członków danej organizacji. W rezultacie Świadkowie Jehowy znaleźli się w trudnym położeniu — aby móc legalnie się spotykać, musieli zgodnie z wytycznymi Państwowej Komisji najpierw uzyskać lokalną rejestrację, a tej nie mogli otrzymać, ponieważ rady miejskie nie chciały akceptować przedkładanych im list członków. To dawało zarówno Państwowej Komisji, jak i władzom lokalnym pretekst do prześladowania Świadków. Dlatego Świadkowie zaskarżyli omawiane regulacje prawne do Izby Konstytucyjnej.
Izba Konstytucyjna orzekła, że „wszystkie związki wyznaniowe są równe wobec prawa i żadna osoba czy grupa ludzi należąca do jakiejś konkretnej religii nie powinna być faworyzowana kosztem członków innej religii”. Izba uznała artykuł 10(2) — wymagający zatwierdzenia przez radę miejską listy członków organizacji religijnej — za niezgodny z konstytucją, a artykuł 8(2) za „błędnie rozumiany”. Ogłosiła również, że wolność wyznania gwarantuje organizacjom religijnym swobodę praktykowania religii w każdym rejonie kraju zadeklarowanym w dokumencie założycielskim. A dokument założycielski, jaki w roku 1998 złożyło Religijne Centrum Świadków Jehowy w Republice Kirgiskiej, określa, że działalność tej grupy obejmuje cały kraj. Oznacza to, że Świadkowie mogą teraz bez przeszkód prowadzić swoją działalność we wszystkich rejonach Kirgistanu.
Ofiary dyskryminacji oddychają z ulgą
Świadkowie Jehowy w południowym Kirgistanie z radością przyjęli orzeczenie z 4 września. Ucieszyło ono zwłaszcza Oksanę Koriakinę i jej matkę Nadieżdę Siergienko, które mieszkają w mieście Osz. Od marca 2013 roku przebywały one w areszcie domowym pod zarzutem domniemanych przestępstw popełnionych w czasie opowiadania innym o swojej wierze. Mimo przedstawienia niezbitych dowodów niewinności zostały oskarżone o wyłudzenie pieniędzy od trzech starszych kobiet.
We wrześniu 2014 roku stanęły przed Sądem Miejskim w Osz, a 7 października zostały całkowicie uniewinnione. Sąd orzekł też, że mają prawo do zadośćuczynienia za bezprawne oskarżenie, uwięzienie i areszt domowy. Przyznał, że padły ofiarą uprzedzeń religijnych i dyskryminacji. Zdaniem sądu u podłoża prześladowań leżało błędne twierdzenie, iż działalność Świadków Jehowy w Osz jest nielegalna, ponieważ nie mają oni tam lokalnie zarejestrowanej organizacji religijnej. W ostatnim słowie Oksana i Nadieżda oparły się na orzeczeniu Izby Konstytucyjnej z 4 września, które legalizuje działalność Świadków Jehowy w Osz i w całym Kirgistanie.
Wysiłki na rzecz ochrony podstawowych praw człowieka
Przystępując do Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych, Kirgistan zobowiązał się do popierania praw człowieka i zagwarantowania obywatelom podstawowych wolności — wolności wyznania, sumienia, słowa i zgromadzeń. Niedawne orzeczenie Izby Konstytucyjnej Sądu Najwyższego to dowód, że staje ona na straży wspomnianych wartości. Blisko 5000 Świadków Jehowy w Kirgistanie ceni przyznane im swobody i szanuje instytucje państwowe, które bronią fundamentalnych praw człowieka dla dobra wszystkich obywateli.
a Pełna nazwa tego prawa brzmi: „Prawo Republiki Kirgiskiej dotyczące wolności religijnej i organizacji religijnych w Republice Kirgiskiej”.