ROZDZIAŁ 24

Co zrobić, gdy rodzice się kłócą?

Czy rodzice niekiedy kłócą się w twojej obecności? Jeżeli tak, to co najczęściej jest przyczyną kłótni?

□ pieniądze

□ obowiązki domowe

□ relacje z krewnymi

□ ty

Co czujesz, gdy rodzice się kłócą? Zapisz, co chciałbyś im powiedzieć na ten temat.

․․․․․

 TO NIEUNIKNIONE, że kłótnie rodziców jakoś się na tobie odbiją. Kochasz ich przecież i jesteś od nich zależny, więc słysząc gwałtowną wymianę zdań, czujesz się okropnie. Może nawet zgadzasz się z Marią, która przyznaje: „Nie jest mi łatwo szanować rodziców, jeśli oni zdają się nie szanować siebie”.

Będąc świadkiem kłótni rodziców, pozbywasz się złudzeń: mama i tata nie są chodzącymi ideałami. Świadomość tego wzbudza najróżniejsze obawy. Jeżeli kłótnie są częste i ostre, możesz się martwić, że małżeństwo rodziców się rozpada. „Gdy między rodzicami dochodzi do spięcia”, mówi Maria, „myślę sobie, że się rozwiodą, a ja będę musiała wybrać, z kim chcę zostać. Boję się też rozłąki z rodzeństwem”.

Dlaczego rodzice się kłócą i co zrobić, gdy w domu wybucha awantura?

Dlaczego się kłócą

Na ogół twoi rodzice zapewne ‛znoszą siebie nawzajem w miłości’ (Efezjan 4:2). Ale przecież nie są doskonali. Jak mówi Biblia, „wszyscy zgrzeszyli i brakuje im chwały Bożej” (Rzymian 3:23). Nie powinieneś więc być zdziwiony, gdy od czasu do czasu jakieś zadrażnienia się nawarstwią i dojdzie do kłótni.

Pamiętaj też, że żyjemy w „krytycznych czasach trudnych do zniesienia” (2 Tymoteusza 3:1). Na relacje między rodzicami mogą mieć wpływ stresy związane z zarabianiem na utrzymanie, płaceniem rachunków czy znoszeniem napiętej atmosfery w pracy. A jeśli oboje pracują zawodowo, źródłem różnicy zdań może być również podział obowiązków domowych.

 To, iż rodzice miewają odmienne poglądy, jeszcze nie dowodzi, że ich związek jest bliski rozpadu. I choćby na niektóre sprawy patrzyli z różnych punktów widzenia, zapewne w dalszym ciągu się kochają.

Zilustrujmy to przykładem: Czy kiedyś oglądałeś z przyjaciółmi film i potem mieliście na jego temat rozbieżne opinie? Tak nieraz bywa. Nawet ludzie bardzo sobie bliscy inaczej oceniają pewne rzeczy. Podobnie może być z twoimi rodzicami. Niewątpliwie obojgu zależy na mądrym gospodarowaniu pieniędzmi, ale mogą mieć odmienne spojrzenie na to, które wydatki uznać za najważniejsze. Oboje chcą, by rodzina wyjechała gdzieś na odpoczynek, lecz każde ma inny pomysł, jak spędzić ten czas. Oboje pragną też, byś dobrze radził sobie w szkole, ale stosują odmienne metody motywowania cię do nauki.

Rzecz w tym, że jedność to nie jednakowość. Między dwojgiem kochających się ludzi niekiedy dochodzi do różnicy zdań. Nie zmienia to jednak faktu, że gdy słyszysz, jak rodzice się kłócą, jest ci przykro. Jak się powinieneś zachować?

Co robić

Okazuj szacunek. Sprzeczki rodziców rzeczywiście mogą irytować. W końcu to oni mają ci dawać dobry przykład, a nie na odwrót. Gdybyś jednak zaczął ich lekceważyć, tylko pogorszyłbyś sytuację. A co ważniejsze, Jehowa Bóg nakazuje ci szanować i słuchać rodziców — nawet  gdy jest to niełatwe (Wyjścia 20:12; Przysłów 30:17).

Ale co wtedy, gdy przyczyna sporu ma bezpośredni związek z tobą? Przypuśćmy, że tylko jedno z twoich rodziców jest Świadkiem Jehowy. W takiej sytuacji może dojść do nieporozumień na tle religijnym, podczas których będziesz musiał wraz z bogobojnym tatą lub mamą stanąć w obronie prawych zasad (Mateusza 10:34-37). Zawsze rób to „w łagodnym usposobieniu i z głębokim respektem”. Dzięki temu być może z czasem ‛pozyskasz’ rodzica (1 Piotra 3:1, 15).

Zachowaj bezstronność. Co zrobić, jeśli rodzice chcą, byś zajął stanowisko w kwestii, która nie dotyczy ciebie bezpośrednio? Postaraj się nie brać niczyjej strony. Spróbuj grzecznie się wycofać, mówiąc chociażby coś takiego: „Kocham was oboje. Proszę, nie wciągajcie mnie w to. Przecież to sprawa między wami”.

Mów, co czujesz. Powiedz rodzicom, jak ich kłótnie odbijają się na tobie. Wybierz porę, gdy będą skłonni cię wysłuchać, a następnie z szacunkiem wyjaśnij, że zgrzyty między nimi martwią cię, irytują, a może nawet wzbudzają w tobie lęk (Przysłów 15:23; Kolosan 4:6).

 Czego nie robić

Nie próbuj być doradcą małżeńskim. Jako młoda osoba po prostu nie masz kompetencji, by podejmować się roli mediatora między rodzicami. Wyobraź sobie, że jesteś pasażerem małego samolotu i słyszysz, jak pierwszy i drugi pilot się kłócą. Rzecz jasna, miałbyś prawo się zdenerwować. Ale co by się stało, gdybyś zaczął mówić pilotom, jak prowadzić samolot, a może nawet próbował przejąć ster?

Podobnie przejmowanie steru i wtrącanie się do nieporozumień między rodzicami może jedynie pogorszyć sprawę. Biblia mówi: „Zuchwalstwem wywołuje się tylko zwadę, lecz mądrość jest u tych, którzy się wspólnie naradzają”  (Przysłów 13:10). Rodzice zapewne lepiej uporają się ze swymi kłopotami, gdy porozmawiają w cztery oczy (Przysłów 25:9).

Nie włączaj się do kłótni. Dwa podniesione głosy to i tak za dużo. Po co jeszcze trzeci? Nawet jeśli korci cię, by dorzucić swoje trzy grosze, pamiętaj, że to rodzice powinni dojść do porozumienia. Dlatego posłuchaj rady biblijnej, by ‛nie wtrącać się w cudze sprawy’ (1 Piotra 4:15). Trzymaj się z dala od awantury.

Nie nastawiaj rodziców przeciw sobie nawzajem. Niektórzy młodzi wręcz stają się przyczyną kłótni, wygrywając jedno z rodziców przeciw drugiemu. Kiedy mama im czegoś odmawia, odwołują się do uczuć ojca, żeby uzyskać zgodę od niego. Wprawdzie wodzenie rodziców za nos może zapewnić nieco więcej swobody, ale na dłuższą metę tylko potęguje rodzinne nieporozumienia.

Nie pozwól, by ich zachowanie wpłynęło na twoje zachowanie. Piotr zrozumiał, że pozwala sobie na niechrześcijańskie postępowanie, aby odegrać się na agresywnym  ojcu. „Chciałem, żeby cierpiał” — mówi. „Tak bardzo byłem wściekły za to, jak traktował mamę, mnie i siostrę”. Ale wkrótce Piotr musiał ponieść skutki swego zachowania. Jaka płynie z tego lekcja? Wybryki tylko pogorszą twoją sytuację (Galatów 6:7).

Zapisz, nad którym punktem powinieneś szczególnie popracować. ․․․․․

A zatem nie zdołasz zapobiec spięciom między rodzicami. Jednak z pomocą Jehowy możesz sobie radzić ze stresem, który wywołują ich kłótnie (Filipian 4:6, 7; 1 Piotra 5:7).

Postaraj się w miarę swych najlepszych możliwości zastosować do powyższych wskazówek. Niewykluczone, że z czasem rodzice poważnie zastanowią się nad rozwiązaniem swych problemów. Kto wie, może nawet przestaną się kłócić.

W NASTĘPNYM ROZDZIALE

Jak możesz sobie radzić, jeśli dorastasz w rodzinie niepełnej?

WERSET

„Niech wasza wypowiedź zawsze będzie wdzięczna” (Kolosan 4:6).

WSKAZÓWKA

Jeżeli rodzice kłócą się często i ostro, z szacunkiem zasugeruj, żeby zwrócili się do kogoś o pomoc.

CZY WIESZ, ŻE...?

Nawet między kochającymi się ludźmi czasami dochodzi do różnicy zdań.

PLAN DZIAŁANIA!

Gdy rodzice zaczną się kłócić, będę: ․․․․․

Jeżeli rodzice będą chcieli, żebym stanął po czyjejś stronie, powiem: ․․․․․

Sprawy, o które zapytam rodziców: ․․․․․

ZASTANÓW SIĘ

● Dlaczego rodzice czasami się kłócą?

● Dlaczego nie ponosisz winy za problemy rodziców?

● Czego możesz się nauczyć, obserwując zachowanie rodziców?

[Napis na stronie 201]

„Świadomość, że rodzice są niedoskonali i tak jak ja mają swoje kłopoty, pomaga mi nie zamartwiać się z powodu ich kłótni” (Kasia).

 [Ramka i ilustracje na stronach 206, 207]

Co wtedy, gdy rodzice się rozstali?

Jeżeli twoi rodzice się rozstali, z pewnością przeżywasz bolesne rozdarcie. Jak się odnaleźć w takiej sytuacji? Oto kilka wskazówek:

● Nie żyj złudnymi nadziejami. W pierwszym odruchu może będziesz próbować pogodzić rodziców. Ania opowiada: „Chociaż rodzice byli w separacji, czasami razem gdzieś nas zabierali. Ja i siostra szeptałyśmy wtedy do siebie: ‚Chodźmy do przodu, zostawmy ich samych’. Ale nasze zabiegi nic nie dały. Nigdy do siebie nie wrócili”.

W Księdze Przysłów 13:12 czytamy: „Przewlekające się oczekiwanie przyprawia serce o chorobę”. Aby się przesadnie nie zamartwiać, pamiętaj, że nie możesz wpłynąć na to, co w tej sprawie zrobią rodzice. Nie ty jesteś przyczyną ich rozstania i to raczej nie do ciebie należy ratowanie ich małżeństwa (Przysłów 26:17).

● Nie żyw urazy. Złoszczenie się na rodziców — jedno czy oboje — na dłuższą metę tylko ci zaszkodzi. Tomek wspomina, co czuł jako 12-latek: „Byłem wściekły na tatę. Nie chciałbym używać słowa ‚nienawiść’, ale miałem do niego ogromny żal. Uważałem, że skoro nas zostawił, to widocznie mu na nas nie zależy”.

Gdy dochodzi do separacji lub rozwodu, wina rzadko leży po stronie jednego z rodziców. Prawdopodobnie mama i tata nie powiedzieli ci wszystkiego, a może nawet sami nie do końca rozumieją, co między nimi zaszło. Skoro więc nie masz pełnego obrazu sytuacji, nie oceniaj (Przysłów 18:13). To zrozumiałe, że nie jest łatwo pohamować wzburzenie i że przez jakiś czas będziesz rozżalony. Ale pielęgnując urazę i chęć odwetu, sam sobie wyrządzałbyś krzywdę. Biblia słusznie radzi: „Zaniechaj gniewu i zostaw złość” (Psalm 37:8).

 ● Bądź realistą. Niejeden młody popada w drugą skrajność i zaczyna idealizować rodzica, który z nim nie mieszka. Na przykład ojciec pewnego chłopaka był alkoholikiem i uganiał się za kobietami. Kilkakrotnie wyprowadzał się z domu, aż w końcu zupełnie porzucił rodzinę. Mimo to jego syn wspomina, że z jakiejś przyczyny niemal ubóstwiał ojca!

Taka postawa zdarza się dość często. W pewnym kraju jakieś 90 procent dzieci z rozbitych rodzin mieszka z matką, a z ojcem widuje się podczas odwiedzin. To matka więc sprawuje codzienną opiekę, co między innymi wiąże się z trzymaniem dyscypliny. Dodatkowo, pomimo alimentów, sytuacja materialna kobiety po rozwodzie zazwyczaj się pogarsza. Tymczasem mężczyźnie może się powodzić lepiej. W rezultacie spotkania z tatą kojarzą się dziecku z prezentami czy innymi atrakcjami. A codzienność z mamą to liczenie każdej złotówki oraz nakazy i zakazy. Niestety, niektórzy młodzi postanowili zamieszkać z bogatszym i bardziej pobłażliwym rodzicem niebędącym chrześcijaninem (Przysłów 19:4).

Jeżeli też masz ochotę tak zrobić, zastanów się nad swoją hierarchią wartości. Pamiętaj, że potrzebujesz kierownictwa pod względem moralnym, a niekiedy nawet skarcenia. To najlepsza rzecz, jaką możesz otrzymać od rodziców — nic bardziej nie zaważy na twojej osobowości i twoim życiu (Przysłów 4:13).

[Ilustracja na stronach 202, 203]

Dziecko, które poucza kłócących się rodziców, jest jak pasażer, który dyktuje pilotom, jak prowadzić samolot