KIEDY mówisz innym o zamierzeniu Boga, prywatnie bądź z podium, powinieneś opierać się na Słowie Bożym. Zwykle wiąże się to z cytowaniem wersetów biblijnych, dlatego trzeba je czytać umiejętnie.

Odzwierciedlaj uczucia. Wersety należy odczytywać z pewną miarą ekspresji. Rozważmy kilka przykładów. Kiedy cytujesz Psalm 37:11, głosem powinieneś wyrazić radosne oczekiwanie zapowiedzianego tam pokoju. A gdy w Księdze Objawienia 21:4 czytasz o usunięciu cierpień i śmierci, w twoim głosie powinna pobrzmiewać serdeczna wdzięczność za obiecane cudowne uwolnienie od tych udręk. Natomiast zachęta do opuszczenia pogrążonego w grzechach „Babilonu Wielkiego”, zanotowana w Objawieniu 18:2, 4, 5, wymaga tonu przynaglającego do działania. Oczywiście uczucia, które odzwierciedlasz podczas czytania wersetów, mogą być naprawdę głębokie, ale nie wolno ci popadać w przesadę. Stopień ekspresji zależy od samego tekstu oraz od celu, w jakim go wykorzystujesz.

Kładź nacisk na odpowiednie słowa. Jeżeli twoje wywody dotyczą tylko części wersetu, to podczas czytania powinieneś podkreślić właśnie ten fragment. Na przykład gdy na podstawie Ewangelii według Mateusza 6:33 zamierzasz przeanalizować, co oznacza ‛szukanie najpierw królestwa’, nie możesz położyć nacisku na wyrażenia „Jego prawości” albo „wszystkie te inne rzeczy”.

Powiedzmy, że na zebraniu służby planujesz odczytać Ewangelię według Mateusza 28:19. Które słowa uwypuklisz? Jeżeli chcesz pobudzić obecnych do większej gorliwości w zakładaniu domowych studiów biblijnych, podkreśl zwrot „czyńcie uczniów”. Jeśli zaś będziesz mówić o chrześcijańskim obowiązku dzielenia się prawdą biblijną z imigrantami albo zachęcać głosicieli do usługiwania na terenach, gdzie są większe potrzeby, połóż nacisk na wyrażenie „ludzie ze wszystkich narodów”.

 Często odczytujemy werset w odpowiedzi na pytanie lub na poparcie argumentu, który budzi wątpliwości słuchaczy. Gdybyś zaakcentował w tekście każde słowo, mogliby nie dostrzec związku między wersetem a omawianym tematem. Nawet jeśli dla ciebie ów związek jest jasny, dla nich wcale nie musi taki być.

Przypuśćmy, że przytaczasz Psalm 83:18 z przekładu Biblii, w którym występuje imię Boże. Jeżeli podkreślisz tytuł „Najwyższy”, rozmówca może nie wychwycić pozornie oczywistego faktu, że Bóg ma imię. Musisz więc uwypuklić słowo „Jehowa”. Ale jeśli posłużysz się tym samym wersetem, mówiąc o zwierzchnictwie Jehowy, to powinieneś zaakcentować właśnie tytuł „Najwyższy”. Podobnie gdybyś na podstawie Listu Jakuba 2:24 chciał wykazać konieczność popierania wiary czynami, a podczas czytania położyłbyś główny nacisk na wyrażenie „uznany za prawego” zamiast na słowo „uczynki”, słuchacze mogliby nie pojąć twej argumentacji.

Innym przykładem może być List do Rzymian 15:7-13. Jest to fragment listu apostoła Pawła do zboru złożonego zarówno z chrześcijan pochodzenia pogańskiego, jak i żydowskiego. Apostoł dowodzi tutaj, że ze służby Chrystusa odnoszą pożytek nie tylko obrzezani Żydzi, ale też inni ludzie, aby w rezultacie „narody wychwalały Boga za jego miłosierdzie”. Następnie Paweł cytuje cztery wersety, które kierują uwagę na tę możliwość daną narodom. Jak powinieneś je przeczytać, aby uwypuklić tok myślenia Pawła? Jeżeli zaznaczasz sobie, na co położyć nacisk, w wersecie 9 mógłbyś podkreślić słowa „narody” i „narodów”, w wersecie 10 „narody”, w wersecie 11 „wszystkie narody” i „wszystkie ludy” oraz w wersecie 12 „narodami” i „narody”. Postaraj się przeczytać cały ten fragment, kładąc nacisk na zaznaczone wyrazy. Wówczas argumentacja Pawła stanie się jaśniejsza i łatwiejsza do zrozumienia.

Jak czytać z odpowiednim naciskiem. Słowa wyrażające myśl, którą chcesz uwypuklić, można zaakcentować w najrozmaitszy sposób. Zastosowane środki powinny być dopasowane do wersetu i sytuacji, w jakiej jest on cytowany. Oto kilka propozycji:

Akcentowanie głosem. Obejmuje to wszelkie zmiany w głosie wyodrębniające w zdaniu najistotniejsze słowa. Aby wyróżnić jakieś słowo,  można na przykład zwiększyć bądź zmniejszyć siłę głosu. W wielu językach taki sam efekt da się osiągnąć zmianą wysokości tonu (w niektórych zmiana tonu ma wpływ na znaczenie wyrazu). Większy nacisk na kluczowe słowa pada również wtedy, gdy się je odczytuje wolniej. Jeśli w jakimś języku nie jest możliwe akcentowanie wymienionymi sposobami, trzeba korzystać z innych przyjętych metod.

Pauzy. Taką krótką przerwę można zrobić przed kluczowym fragmentem cytowanego wersetu albo po nim bądź też w obu miejscach. Pauza bezpośrednio przed główną myślą wywołuje nastrój oczekiwania, a po głównej myśli wzmacnia siłę oddziaływania odczytanych słów. Ale gdyby pauz było zbyt dużo, nic nie zostałoby uwypuklone.

Powtarzanie. Aby zaakcentować szczególnie ważną myśl, można przerwać czytanie i ponownie wypowiedzieć określone wyrazy. Na ogół jednak lepiej jest przeczytać cały werset i dopiero wtedy powtórzyć najważniejsze słowa.

Gesty. Ruchy ciała oraz mimika często nadają wymawianym słowom silne zabarwienie emocjonalne.

Ton głosu. W niektórych językach tonem głosu można czasem wyodrębnić pewne wyrazy i w ten sposób wpłynąć na sens wypowiedzi. Ale trzeba to czynić rozważnie, zwłaszcza jeśli chodzi o ton sarkastyczny.

Gdy wersety odczytują inni. Jeżeli wersety czyta twój rozmówca, może zaakcentować niewłaściwe słowa albo nie zaakcentować żadnego. Co wtedy? Zwykle najlepiej jest najpierw objaśnić znaczenie danego tekstu. Ewentualnie później możesz przeczytać ten fragment ponownie, kładąc szczególny nacisk na kluczowe słowa.