● Aby dotrzeć do tarlisk, wiele gatunków łososi płynie pod prąd wartkimi potokami. Dzięki czemu ryby te potrafią odbyć forsowną podróż i nie paść z wyczerpania? Otóż nie walczą z rwącym nurtem, lecz przeciwnie — wyzyskują jego energię. W jaki sposób?

Pomyśl: Łososie nie płyną na oślep. Poruszając się w górę rzeki, oszczędzają siły przez wykorzystywanie wirów, które powstają, gdy woda napotyka jakieś przeszkody, na przykład kamienie lub gałęzie. Kiedy ryba trafia na wiry tworzące się po przeciwległych stronach danego obiektu, wygina naprzemiennie swe ciało i prześlizguje się między obszarami zawirowań (zobacz rysunek). Zdarza się, że w ławicy ryby płynące z tyłu wykorzystują wiry tworzone przez osobniki znajdujące się z przodu i podążają ich śladem. Niektóre potrafią nawet spożytkować zawirowania wywołane własnym ruchem!

Naukowcy, zainspirowani sposobem poruszania się łososi, mają nadzieję opracować metodę pozyskiwania energii z wolno płynącej wody. Tradycyjne turbiny wodne mogą produkować prąd elektryczny, jeśli woda płynie z prędkością mniej więcej 10 kilometrów na godzinę. Niedawno skonstruowano prototypowy generator, który na energię elektryczną zamienia wibracje powstające w wodzie o prędkości przepływu wynoszącej około 3 kilometrów na godzinę *. Technologii tej daleko jednak do mistrzowskich umiejętności różnych ryb, jak choćby łososi. Profesor Michael Bernitsas z Uniwersytetu Stanu Michigan przyznał: „Na razie nie jesteśmy tak sprytni jak ryby”.

Co o tym sądzisz? Czy umiejętność wykorzystywania energii wirów wodnych pojawiła się u łososi przez przypadek? A może jest efektem zaprojektowania?

[Przypis]

[Prawa własności do ilustracji, strona 25]

U góry: © photolibrary. Wszelkie prawa zastrzeżone.