Obserwujemy świat

Pulchne pupilki

„Otyłość to najpoważniejszy problem zdrowotny psów i kotów” — informuje kanadyjska gazeta The Globe and Mail. „Przyczyny u ludzi i zwierząt są podobne: złe nawyki żywieniowe i brak ruchu”. Berney Pukay z kanadyjskiego Towarzystwa Weterynaryjnego przypisuje to nieodpowiedniemu trybowi życia właścicieli zwierząt domowych: „Nie zażywamy dostatecznie dużo ruchu, bo nie mamy na to czasu. Psu brakuje ruchu, bo jego pan ciągle gdzieś się śpieszy. Potrzebujemy wysokokalorycznych posiłków, więc karmimy nimi naszych pupili”. Gazeta ostrzega, że „otyłe zwierzaki częściej zapadają na cukrzycę, choroby serca, reumatyzm i mają nadciśnienie. (...) Zdychają wcześniej niż zdrowe zwierzęta”. Leczenie obejmuje ściśle określoną dietę, a w wypadku psów — więcej ruchu.

 Wakacyjne stresy

„Jeśli właśnie się pakujesz, bo chcesz gdzieś miło spędzić najpiękniejsze tygodnie w roku, bądź ostrożny!” — ostrzega hamburska gazeta Die Welt. Wiele rodzinnych urlopów zmąciły nieporozumienia i sprzeczki. Według pewnych badań przeprowadzonych w Niemczech „co trzecia sprawa rozwodowa jest wnoszona po wspólnie spędzonym urlopie”. Dlaczego? Jedną z przyczyn może być przebywanie ze sobą i bliskość, do której członkowie rodziny nie są przyzwyczajeni, przez co działają sobie na nerwy. Aby uniknąć takich napięć, psycholodzy radzą planować urlop z wyprzedzeniem, przewidując wspólne zajęcia, ale też zostawiając miejsce na elastyczność, by uwzględnić życzenia każdego. „Niepoślednią rolę [w tej sprawie] odgrywają zbyt wygórowane oczekiwania” — zauważa Die Welt. „Ponieważ jedenaście miesięcy zajmujemy się pracą i codziennymi obowiązkami, wydaje się nam, że te trzy lub cztery tygodnie urlopu pozwolą nadrobić wszystko, co zaniedbywaliśmy przez cały rok”.

Więcej nieślubnych dzieci

Niemiecka gazeta Westdeutsche Allgemeine Zeitung podała za agencją statystyczną Eurostat, że obecnie w Unii Europejskiej co czwarte dziecko przychodzi na świat poza związkiem małżeńskim. W roku 1980 nieślubne było co dziesiąte dziecko. Najmniej takich niemowląt rodzi się w Grecji — 4 procent. Na drugim końcu listy znajduje się Szwecja, gdzie na niezamężne matki przypada przeszło połowa noworodków. Największą zmianę zauważono w Irlandii. Odsetek nieślubnych dzieci wzrósł tam z 5 procent w 1980 roku do 31,8 procent w roku 2000. Tak duży wzrost „wyraźnie świadczy o tym, że Europejczycy zmienili swój stosunek do małżeństwa i rodziny” — komentuje gazeta.

Szerszenie korzystają z magnesu

„Szerszenie to wyśmienici budowniczowie: aby osiągnąć odpowiednie ustawienie swych gniazd, posługują się czymś w rodzaju poziomnicy” — czytamy w londyńskim dzienniku The Daily Telegraph. Grupa naukowców z Uniwersytetu w Tel Awiwie obserwowała pewien gatunek szerszeni i odkryła, że u góry każdej sześciokątnej komórki plastra mocują one niewielki kryształ o właściwościach magnetycznych, mający jedną dziesiątą milimetra średnicy i zawierający związki tytanu, żelaza i tlenu. „Gniazda szerszeni zazwyczaj składają się z warstw poziomych plastrów wspartych pionowymi podpórkami” — wyjaśnia dziennik. Nie wiadomo jeszcze, jak działają te osobliwe magnesy, ale najprawdopodobniej „sieć kryształów pomaga owadom orientować się w ciemności oraz chroni gniazda przed niebezpiecznym przechyleniem. Obecnie prowadzi się badania, by stwierdzić, czy inne osy, a nawet pszczoły, też wykorzystują tę metodę”.

Młode kobiety a osteoporoza

Coraz więcej młodych kobiet naraża się na ryzyko zapadnięcia w późniejszym wieku na osteoporozę wskutek stosowania rygorystycznej diety — alarmuje japońska gazeta Asahi Shimbun. Choroba ta dotyka wiele starszych kobiet, u których zmniejszanie się gęstości kości powoduje ich łamliwość. U kobiet struktura kości ma ścisły związek z wydzielaniem hormonów. Od pierwszej miesiączki aż do mniej więcej 20 roku życia gęstość kości gwałtownie rośnie, a zaczyna się zmniejszać, gdy kobieta ma około 40 lat. „Im większa będzie ta maksymalna gęstość, tym dłużej kości nie będą łatwo ulegać złamaniom” — wyjaśnia profesor Ikuko Ezawa z japońskiego Uniwersytetu Kobiet. Następnie dodaje: „To bardzo ważne, by u 20-letniej kobiety gęstość kości była jak największa”. Ale młode dziewczęta nie przejmują się osteoporozą. „Większość z nich nieodpowiednio się odżywia” — mówi profesor Ezawa. „Szczególnie ujemnie wpływa na kości niedostateczna ilość wapnia i brak ruchu”.

Szczęśliwi i zdrowi stulatkowie

Według gazety Yomiuri Shimbun „80 procent ludzi powyżej 100 roku życia uważa się za zdrowych i na co dzień czuje się dobrze”. W 1981 roku w Japonii liczba stulatków przekroczyła 1000, a w roku 2000 wynosiła 13 000. Pewna japońska fundacja przeprowadziła niedawno sondaż wśród przeszło 1900 osób z tej grupy wiekowej. Było to chyba największe badanie poświęcone „jakości życia” stulatków. Jak podała gazeta, „znaczna liczba mężczyzn, bo 43,6 procent — w odróżnieniu od 25,8 procent kobiet — mówi, że ‚ich życie ma sens’”. Większość z nich wśród swych celów wymieniła „rodzinę”, „długie życie” i „dobre zdrowie oraz szczęście”. Gazeta Yomiuri Shimbun wysnuwa stąd wniosek, że „kluczem do długowieczności jest cel w życiu”.

Życie w pojedynkę

Z przeprowadzonego niedawno spisu ludności wynika, że we Francji co ósma osoba mieszka samotnie. To dwa razy więcej niż 30 lat temu — informuje francuski dziennik Le Monde. Dane te obejmują młodych ludzi, którzy nie mają jeszcze partnera, oraz osoby starsze. Kobiety częściej od mężczyzn mieszkają same, a jak podaje dziennik, „im wyższy jest ich status społeczny, tym większe prawdopodobieństwo, że będą żyć w pojedynkę”. Spis ludności ujawnił też, że od roku 1990 liczba rodziców samotnie wychowujących dzieci wzrosła o 22 procent, a bezdzietnych małżeństw o 16 procent. „Bezdzietnych małżeństw i ludzi mieszkających samotnie jest w sumie więcej niż rodzin wychowujących dzieci” — podsumowuje Le Monde.

Aktywność seksualna nastolatków

Z raportu opublikowanego przez brytyjski Instytut do spraw Rodziny wynika, że „prawdopodobieństwo stosunków płciowych u nastolatków było dwukrotnie wyższe, jeśli ich rodzice byli w separacji lub jeśli żyli ze sobą bez ślubu” — zauważono w londyńskim dzienniku The Guardian. Jedna czwarta aktywnych seksualnie 13-latków miała już przynajmniej czterech partnerów, a co piąty był pijany podczas pierwszego zbliżenia fizycznego. W gazecie tej podkreślono potrzebę „kierowania uwagi na małżeństwo jako najlepszy model rodziny sprzyjający wychowywaniu dzieci”. Trudności pojawiają się wtedy, gdy ‛między rodzicami a dziećmi nie ma mocnych więzi, brakuje częstych kontaktów i odpowiedniego nadzoru’. W podsumowaniu artykułu czytamy: „Liczba nieletnich utrzymujących kontakty fizyczne nie spadnie, a nastolatek w ciąży i młodych osób zarażonych chorobami przenoszonymi drogą płciową będzie dalej przybywać, jeśli rodzice nie wezmą na siebie większej odpowiedzialności za postępowanie dzieci”.

Senni kierowcy

Jak podaje biuletyn Fleet Maintenance & Safety Report, specjaliści zajmujący się snem oraz bezpieczeństwem na drogach radzą kierowcom nie prowadzić samochodu, jeśli czują się przemęczeni. Naukowcy pracujący nad tym zagadnieniem zalecają przynajmniej osiem godzin snu w ciągu doby; zaobserwowali jednak, że wielu ludzi śpi znacznie krócej. Ponadto jak wynika z ankiet, kierowcy w wieku od 19 do 29 lat często prowadzą pojazd mimo senności, a nawet są wtedy bardziej skłonni zwiększać prędkość. „Również alkohol wzmaga ryzyko zaśnięcia za kierownicą” — czytamy. David Willis, prezes Fundacji na rzecz Bezpieczeństwa Drogowego przy Amerykańskim Towarzystwie Samochodowym, zauważa, że najlepszym sposobem na pokonanie senności nie jest włączanie radia czy otwieranie okna, lecz krótka drzemka. Pan Willis mocno podkreśla: „Jedynym lekarstwem na senność jest sen”.