przypowieść: Lub „przykład” (zob. komentarz do Mt 13:3).

10: Jak wyjaśniono w komentarzu do słowa drachm w tym wersecie, drachma stanowiła prawie całodzienny zarobek. Jednak zgubiona moneta mogła mieć szczególną wartość, bo należała do kompletu składającego się z 10 drachm — być może była to pamiątka rodzinna lub element cennego ozdobnego naszyjnika. Poszukiwania odbywały się przy zapalonej lampie, ponieważ okno było zazwyczaj dość małe (jeśli w ogóle istniało). Podłogę w ówczesnych domach najczęściej stanowiło gliniane klepisko, dlatego żeby znaleźć zagubioną monetę, kobieta zaczęła zamiatać.

drachm: Drachma była grecką srebrną monetą. W czasie gdy Jezus pełnił służbę na ziemi, prawdopodobnie ważyła ok. 3,4 g. W I w. n.e. Grecy uważali drachmę za równą denarowi, ale władze rzymskie oficjalnie wyceniały ją na 3/4 denara. Dwie drachmy (didrachmę) wynosił doroczny podatek świątynny płacony przez Żydów (zob. komentarz do Mt 17:24; Słowniczek pojęć, „Drachma”, i Dodatek B14).

drachmę: Zob. komentarz do Łk 15:8; Słowniczek pojęć, „Drachma”, oraz Dodatek B14.

Pewien człowiek miał dwóch synów: Przypowieść o synu marnotrawnym (albo o „zagubionym synu”) jest pod pewnymi względami wyjątkowa. To jedna z najdłuższych przypowieści Jezusa. Zawarł w niej niezwykły opis relacji rodzinnych. W innych przykładach Jezus zazwyczaj nawiązywał do rzeczy nieożywionych, takich jak różne rodzaje nasion i gleby, albo do oficjalnych relacji między panem i jego niewolnikami (Mt 13:18-30; 25:14-30; Łk 19:12-27). Jednak tutaj Jezus zwrócił uwagę na bliską więź między ojcem i jego synami. Możliwe, że wiele osób słuchających tej przypowieści nie miało takiego dobrego, czułego ojca. Przypowieść ta ilustruje głębokie współczucie i miłość, jakimi nasz niebiański Ojciec darzy swoje ziemskie dzieci — zarówno te, które przy Nim trwają, jak i te, które po zejściu na złą drogę do Niego wracają.

Młodszy z nich: Według Prawa Mojżeszowego pierworodny syn otrzymywał w dziedzictwie podwójną część majątku (Pwt 21:17). Dlatego młodszemu synowi z tej przypowieści przysługiwało dziedzictwo o połowę mniejsze niż jego starszemu bratu.

roztrwonił: Użyty tu grecki wyraz dosłownie oznacza „rozproszyć [na wszystkie strony]” (Łk 1:51; Dz 5:37). W Mt 25:24, 26 przetłumaczono go na „odwiewać”. W tym miejscu odnosi się do marnotrawstwa, rozrzutności.

rozwiązłe życie: Lub „rozrzutne życie; lekkomyślne życie; hulaszcze życie”. Pokrewne greckie słowo zostało użyte w podobnym znaczeniu w Ef 5:18; Tyt 1:6; 1Pt 4:4. Ponieważ może też ono zawierać myśl o marnotrawnym stylu życia, w niektórych przekładach Biblii występuje zwrot „żyjąc rozrzutnie”.

żeby pasł świnie: Według Prawa świnie były nieczyste, dlatego Żydzi gardzili tym zajęciem i uznawali je za poniżające (Kpł 11:7, 8).

strąkami szarańczynu: Owoce szarańczynu, czyli jego strąki, mają błyszczącą skórzastą łupinę w purpurowobrązowym kolorze i zgodnie z dosłownym znaczeniem swojej greckiej nazwy (kerátion, „rożek”) zakrzywiony kształt. Strąki szarańczynu do dziś są wykorzystywane jako pasza dla koni, bydła i świń. O tym, jak nisko upadł ten młody człowiek, świadczy to, że chciał jeść paszę, którą karmiono świnie (zob. komentarz do Łk 15:15).

przeciw tobie: Lub „w twoich oczach”. Użyty tu grecki przyimek enòpion dosłownie oznacza „przed; w oczach [czyichś]”. W podobnym znaczeniu występuje on w Septuagincie w 1Sm 20:1, gdzie znajduje się pytanie Dawida skierowane do Jonatana: „Jaki grzech popełniłem przeciwko twojemu ojcu?”.

pracowników: Młodszy syn zamierzał po powrocie do domu poprosić ojca, żeby przyjął go nie jako syna, ale jako pracownika. Taki człowiek w przeciwieństwie do niewolnika nie był zaliczany do domowników — był kimś obcym, wynajmowanym nieraz tylko na jeden dzień (Mt 20:1, 2, 8).

czule go ucałował: Lub „serdecznie go ucałował”. Grecki wyraz oddany tu jako „czule ucałować” to wzmocniona forma czasownika filéo, który bywa tłumaczony na „pocałować” (Mt 26:48; Mk 14:44; Łk 22:47), ale częściej oznacza „kochać” (Jn 5:20; 11:3, NŚ, 1997; 16:27). Witając skruszonego syna w tak ciepły i serdeczny sposób, ojciec pokazał, że pragnie go przyjąć z powrotem.

nazywać się twoim synem: Niektóre manuskrypty po tych słowach zawierają zdanie: „Przyjmij mnie jako jednego ze swoich pracowników”, ale różne wczesne wiarygodne manuskrypty potwierdzają wersję użytą w tekście głównym tego przekładu. Według części biblistów zdanie to dodano, żeby ten werset harmonizował z Łk 15:19.

długą szatę (...) pierścień (...) sandały: Nie chodziło o zwykłą szatę, ale o najlepszą — prawdopodobnie o bogato wyszywany strój, jaki otrzymywał gość honorowy. Wkładając pierścień na rękę syna, ojciec okazał mu przychylność i miłość, a także przywrócił mu dawną pozycję i godność. Niewolnicy zazwyczaj nie nosili pierścieni ani nie chodzili w sandałach, dlatego tym gestem ojciec jasno dał do zrozumienia, że wita swojego syna jako pełnoprawnego członka rodziny.

przepuścił: Dosł. „przejadł”. Występujące tu greckie słowo w obrazowy sposób przekazuje myśl, że młodszy syn całkowicie roztrwonił majątek ojca.