1-2. Waut sell wie no Hebräa 13:4 no doonen?

WIE aula wellen Jehova ieren. Hee es daut wieet, un hee vesprakjt, daut hee ons uk ieren woat, wan wie am ieren (1. Sam. 2:30; Spr. 3:9; Opb. 4:11). Hee well uk, daut wie aundre ieren, biejlikj Rejierungsbeaumte (Reem. 12:10; 13:7). Oba doa es eent, waut wie besonda ieren sellen; daut es de Ehestaunt.

² De Apostel Paulus schreef: “De Ehe saul bie aule en Ieren jehoolen woaren, un daut Ehebad saul rein bliewen” (Heb. 13:4). Paulus säd nich bloos, woo daut met de Ehe wia. Hee wees de Christen, daut et sea needich wia, de Ehe en Ieren to hoolen un dee fa wieetvoll to talen. Sitst du de Ehe uk soo – besonda diene ieejne, wan du befriet best?

3. Waut von gooden Rot jeef Jesus fa de Ehe? (See daut Bilt aum Aunfank.)

³ Wan wie de Ehe aus waut besondret seenen, dan doo wie Jesus sien Biespel no, wiels hee tald de Ehe fa besonda. Aus de Farisäa Jesus äwa de Scheedunk fruagen, säd hee to dee daut, waut Gott äwa de ieeschte Ehe jesajcht haud: “Doawäajen woat een Maun Voda un Mutta veloten . . . un dee twee woaren een Fleesch woaren”. Jesus säd uk noch: “Waut Gott jebungen haft, saul de  Mensch nich uteneen leesen” (läs Markus 10:2-12; 1. Mo. 2:24).

4. Woo recht Jehova daut met dän Ehestaunt en?

⁴ Jesus säd aulsoo uk, daut de Ehe von Gott kjeem un fa daut gaunze Läwen wia. Gott säd to Adam un Eva nich, daut see sikj kunnen scheeden loten. Hee befried em Goaden Eden eenen Maun met eene Fru un säd, daut “dee twee” fa emma sullen toopbliewen.

5. Waut endad sikj derch dän Doot met de Ehe?

⁵ Oba wäajen Adam sindijd, jeef daut väl Endrungen. Eent wia, daut de Menschen stoawen musten, un doaderch endad sikj uk waut met dän Ehestaunt. Doawäajen schreef de Apostel Paulus aun de Christen, daut de Doot met dän Ehestaunt een Enj muak un daut eena sikj dan fresch befrieen kunn, wan de Ehepoatna jestorwen wia (Reem. 7:1-3).

6. Woo es aun daut Jesaz Moses to seenen, woo Gott äwa de Ehe denkjt?

⁶ Daut Jesaz, waut Gott de Israeliten jeef, räd väl von de Ehe. Doa wia daut biejlikj nich aufjesajcht, daut een Israelit sikj met mea aus eene Fru befried. Soont wia aul ver daut Jesaz Moses Mood. Oba dit Jesaz schizt de Frues un de Kjinja, daut se dee nich schlajcht behaundelden. Wan een Israelit sikj biejlikj met eene Sklowenmejal befried un lota noch met eene aundre Fru, dan must hee doawäajen krakjt soo fa de ieeschte Fru sorjen aus ea. Gott sien Jesaz velangd, daut hee no ar oppaust un ar daut jeef, waut ar fäld (2. Mo. 21:9-10). Wie sent nich mea unja daut Jesaz Moses, oba wie kjennen von daut lieren, woo väl Jehova de Ehe räakjent. Un daut halpt ons uk, dee en Ieren to hoolen.

7-8. (a) Waut säd daut Jesaz Moses no 5. Mose 24:1 no äwa Ehescheedunk? (b) Woo denkjt Jehova äwa de Scheedunk?

⁷ Waut säd daut Jesaz äwa Scheedunk? Jehova haud kjeenmol jeplont, daut Ehelied sikj scheeden leeten, oba daut Jesaz leet daut too, daut een Israelit sikj kunn von siene Fru scheeden loten, “wan hee . . . waut schaundhauftet aun ar [funk]” (läs 5. Mose 24:1). Daut Jesaz säd nich krakjt, waut daut schaundhaufte wia. Oba daut mott waut onveschämdet, jemeenet ooda schlemmet jewast sennen un nich bloos irjenteene Kjlienichkjeit (5. Mo. 23:15). Daut kjeem soo wiet, daut väl Juden en Jesus siene Tiet sikj “wäajens irjent eene Uasoak” scheeden leeten (Mat. 19:3). Soont well wie secha nich doonen.

⁸ En dän Profeet Maleachi siene Tiet leeten se sikj foaken von äare “ieeschte Fru” scheeden, wäajen se sikj veleicht met eene Jinjre befrieen wullen, waut Jehova nich deend. Oba Gott muak daut dietlich, woo hee doaräwa docht. Hee säd: “Mie äakjelt Ehescheeden” (Mal. 2:14-16). Daut paust met daut toop, waut de Schreft von dän ieeschten Ehestaunt sajcht: “Een Maun . . . veeenicht sikj met siene Fru, un see sent eent” (1. Mo. 2:24). Jesus sach daut uk soo aus sien Voda un säd: “Waut Gott vebungen haft, saul de Mensch nich von enaunda scheeden” (Mat. 19:6).

9. Waut meenen Jesus siene Wieed en Markus 10:11-12?

⁹ Eenje froagen veleicht: “Jeft daut irjenteenen Grunt, daut een Christ sikj kaun scheeden loten un fresch befrieen?” Jesus säd: “Wäa sikj von siene Fru scheeden deit un eene aundre friet, brakjt siene Ehe met ar; un wan eene Fru sikj von äaren Maun scheeden deit un eenen aundren friet, brakjt see de Ehe” (Mar. 10:11-12; Luk. 16:18). Wie seenen, daut Jesus de Ehe en Ieren hilt un wull, daut aundre daut uk deeden. Een Maun, waut sikj wäajen irjentwaut von siene true Fru scheeden leet (ooda eene Fru, waut sikj von äaren truen Maun scheeden leet), un sikj  fresch befried, bruak de Ehe. Daut es soo, wiels Gott dee noch emma fa “een Fleesch” talt. De Scheedunk auleen moakt nich een Enj met de Ehe. Jesus säd uk, wan een Maun sikj von siene true Fru scheeden leet, wudd hee dee toom Ehebruch veuasoaken. Wuarom? Wan een Maun sikj ieeschtemma scheeden leet, dan docht de Fru veleicht, see must sikj fresch befrieen, daut see to läwen haud. Soont wudd dan Ehebruch sennen.

10. Waut es de eensja Grunt, daut een Christ sikj kaun scheeden loten un fresch befrieen?

¹⁰ Jesus säd, daut et waut jeef, waut met de Ehe een Enj moaken kunn. Hee säd: “Ekj saj junt: Wäa sikj von siene Fru scheeden deit, wan see am nich es ontru jewast [opp Griechisch: pornéia], un eene aundre friet, dee brakjt de Ehe” (Mat. 19:9). Biejlikj soowaut säd hee uk bie siene Räd oppem Boajch (Mat. 5:31-32). Opp Griechisch stunt doa en beid Bibelvarzh daut Wuat pornéia (Huararie) bennen. Doa sent veschiedne Jeschlajchtssinden butarem Ehestaunt met en, biejlikj Ehebruch, sikj fa Jelt met wäm veläwen, jeschlajchtlich toopkomen von Onbefriede, daut Mana met Mana doonen ooda Frues met Frues ooda met Tieren Schaund driewen. Wan biejlikj een Ehemaun Huararie bejeit, dan kaun siene Fru sikj entscheiden, aus see sikj scheeden loten well ooda nich. Wan see sikj scheeden leet, dan wudd Gott dee beid nich mea fa befriet talen.

11. Wuarom loten eenje Christen sikj veleicht nich scheeden, wan äa Poatna uk ontru wia?

¹¹ Oba Jesus säd nich, daut eena sikj must scheeden loten, wan de Ehepoatna Huararie (pornéia) begonen haud. Eene Fru kunn sikj toom Biespel eenich woaren, met äaren Maun tooptobliewen, wan dee ar uk ontru jewast wia. Veleicht leeft see am noch un es wellens, am to vejäwen un met am toop äare Ehe to vebätren. See wudd je uk jewesse Schwierichkjeiten haben, wan see sikj scheeden leet un nich fresch befried. Woo wudd ar daut biejlikj em tieteljen gonen? Wudd ar daut fälen, met eenen Maun toop to sennen? Wudd see sikj auleen feelen? Woo wudd de Kjinja daut gonen? Wudd daut schwanda  sennen, dee en de Woarheit opptotrakjen? (1. Kor. 7:14). Aul daut wiest, daut et fa dän truen Ehepoatna sea schwoa woaren kunn, wan dee sikj scheeden leet.

12-13. (a) Woo wia daut en Hosea siene Ehe? (b) Wuarom neem Hosea Gomer trigj? (c) Waut kjenn wie von Hosea siene Jeschicht äwa de Ehe lieren?

¹² Wie kjennen väl von daut lieren, waut de Profeet Hosea beläwd. Gott säd, daut hee sikj sull met eene Fru befrieen, waut “eene Hua” woaren wudd un derch äare Huararie wudd Kjinja haben. Dee heet Gomer, un Hosea un see hauden dan eenen Sän (Hos. 1:2-3; NW). Lota haud see dan noch eene Dochta un eenen Sän, waut woomäajlich von eenen aundren Maun wieren. Gomer bruak ieremol de Ehe, oba Hosea bleef doawäajen met ar toop. Tolatst veleet see am un wort eene Sklow, oba Hosea koft ar trigj (Hos. 3:1-2). Derch Hosea siene Jeschicht wees Jehova, woo hee Israel emma wada vejeef, wan dee am uk ontru wieren un aundre Jetta aunbäden deeden. Waut lia wie von dit?

¹³ Wan een Ehepoatna es ontru jewast, dan mott de aundra eene Entscheidunk trafen. Jesus säd, daut de trua Ehepoatna sikj wudd kjennen scheeden loten un fresch befrieen. Oba daut wudd uk nich orrajcht sennen, wan dee sienen Poatna vejäwen wudd. Hosea neem Gomer trigj. Aus see ieescht trigj wia, sull see sikj nich wada met aundre veläwen. Hosea kjeem dan een Stoot nich met Gomer jeschlajchtlich toop (Hos. 3:3). Oba secha kjeem Hosea dan lota wada met ar toop. Daut wees, daut Gott reed wia, de Israeliten wada aus sien Volkj auntonämen (Hos. 2:2; 3:3, NW; 3:4-5). Waut lieet ons daut äwa daut befriede Läwen? Wan de trua Ehepoatna wada met sienen Poatna jeschlajchtlich toopkjemt, dan wiest dee, daut dee dän vejäft haft (1. Kor. 7:3, 5). Dan es doa kjeen Grunt mea fäa, daut dee sikj kjennen scheeden loten. Dee beid sellen dan toop doaropp schaufen, äare Ehe en Ieren to hoolen, soo aus Gott daut deit.

14. Waut kaun no 1. Korinta 7:10-11 no em Ehestaunt oppkomen?

¹⁴ Aule Christen sellen de Ehe en Ieren hoolen, soo aus Jehova un Jesus doonen. Oba eenje doonen daut nich, wiels wie onvolkomen sent (Reem. 7:18-23). Doawäajen sull ons daut nich wundren, daut eenje von de ieeschte Christen Trubbels em Ehestaunt hauden. Paulus schreef, “daut eene Fru nich von äaren Maun wajchgonen [sull]”, oba eenjemol jeef daut soont (läs 1. Korinta 7:10-11, NW). *

15-16. (a) Opp waut sellen Ehelied schaufen, wan dee uk Trubbels haben? (b) Wuarom sellen dee daut doonen? (c) Waut sellen dee doonen, wan eena von dee nich Jehova deent?

¹⁵ Paulus säd nich, wuarom dee uteneenjinjen. Oba de Trubbel wia nich, daut biejlikj de Ehemaun Huararie begonen haud, wiels sest haud de Fru sikj kunt scheeden loten un fresch befrieen. Un Paulus schreef je, daut dee sull “onbefriet bliewen ooda sikj wada met äaren Maun veseenen”. Gott tald dee noch fa befriet. Wan doa kjeena haud Huararie begonen, jeef Paulus auntovestonen, daut dee doaropp schaufen sullen sikj to veseenen, endoont waut fa Trubbels dee hauden. Soon Ehepoa kaun de Eltestasch no Help froagen. Dee woaren sikj opp kjeenem siene Sied stalen, oba dee kjennen an gooden Rot ut de Schreft jäwen.

¹⁶ Oba waut, wan doa wäa eenen Ehepoatna haft, waut nich Jehova deent? Kjennen dee dan uteneengonen, wan dee  Schwierichkjeiten haben? Soo aus wie aul jeseenen haben, sajcht de Schreft, daut Huararie een Grunt es, daut eena sikj kaun scheeden loten. Oba dee sajcht nich, wuarom Ehelied uteneengonen kjennen. Paulus schreef: “Wan eene Fru eenen Maun haft, dee nich jleeft, un hee oba wellich es, met ar toop to läwen, saul see äaren Maun nich wajch schekjen” (1. Kor. 7:12-13). Daut es uk fa ons jeltich.

17-18. Wuarom sent eenje Christen nich uteneenjegonen, wan daut uk groote Schwierichkjeiten jeef?

¹⁷ Oba eenjemol wiest een “Maun . . ., dee nich jleeft,” daut hee nich “wellich es, met . . . [siene Fru] toop to läwen”. Veleicht deit hee ar schwoaren kjarpalichen Schoden aun, soo daut see denkjt, daut äa Läwen ooda äare Jesuntheit en Jefoa es, ooda hee well nich fa ar un de Kjinja sorjen ooda well dee daut ommäajlich moaken, Jehova to deenen. Dan kunn eene christelje Fru daut doafäa talen, daut äa Maun derch siene Woakjen wiest, daut hee nich “wellich es, met ar toop to läwen”, wan hee veleicht uk waut aundret sajcht. See woat sikj dan veleicht eenich, daut et needich es uteneentogonen. Oba daut jeft uk Christen, waut en biejlikj soone Loag bie äaren Poatna jebläwen sent; dee haben utjehoolen un proowden äare Ehe to vebätren. Wuarom deeden dee daut?

¹⁸ Dee weeten, daut see doawäajen noch wudden befriet sennen, wan see uk uteneenjinjen. Un wan see oppoat wonden, dan wudden dee uk Schwierichkjeiten haben, soo aus wie aul ea jeseenen haben. De Apostel Paulus räd noch von eenen Grunt, wuarom een Ehepoa sull toopbliewen. Hee schreef: “Een Maun, dee nich jleeft, es derch siene jleewende Fru jeheilicht, un eene Fru, dee nich jleeft, es derch äaren jleewenden Maun jeheilicht. Sest wudden june Kjinja orrein sennen; nu oba sent dee heilich” (1. Kor. 7:14). Een deel Christen sent bie äaren Poatna jebläwen, waut Jehova nich deend, wan daut uk sea schwoa wia. Un wan dee dan lota uk aunfunk Jehova to deenen, dan wieren dee besonda froo, daut see toopjebläwen wieren (läs 1. Korinta 7:16; 1. Pet. 3:1-2).

19. Wuarom jeft daut soo väl schaftje Ehepoaren en de Vesaumlungen?

¹⁹ Jesus jeef Rot äwa Scheedunk un de Apostel Paulus äwa uteneengonen. Beid wullen haben, daut Gott siene Deena de Ehe en Ieren hilden. En de Vesaumlungen oppe gaunze Welt jeft daut een deel, waut eenen gooden Ehestaunt haben. En diene Vesaumlunk sent secha uk väl schaftje Ehepoaren. Doa sent true Breeda, waut äare Fru väl räakjnen, un leeftolje Frues, waut äaren Maun respakjten; dee wiesen aula, daut eena de Ehe en Ieren hoolen kaun. Wie freien ons, daut millionende Ehelied krakjt daut doonen, waut Gott sajcht: “Een Maun [woat] Voda un Mutta veloten . . ., om met siene Fru toop to sennen, un dee twee woaren een Fleesch sennen” (Efs. 5:31, 33).