DIAD inlabas na dakel a taon, aminpiga so rebisyon na New World Translation of the Holy Scriptures, balet say 2013 ya rebisyon so walaan na sankarakelan ya pananguman. Singa bilang, abawasan na 10 porsiento iray inusar ya salitan Ingles ed sayan edisyon. Wala ray sinalatan ya importantin termino ed Biblia. Say arum ya kapitulo et nagmaliw ya maanlong (odino poetic) so format na inkisulat to, tan wala ray paimanod leksab ya inyarum ed regular ya edisyon. Agnidetalye ed sayan artikulo so amin ya pananguman, balet nengnengen tayoy pigara ed saray manunan pananguman.

Anto ran importantin termino ed Biblia so sinalatan? Singa abitlad imbeneg ya artikulo, inuman so impangipatalos ed saray salitan “Sheol,” “Hades,” tan “kamarerwa.” Balet wala ni ray pigaran termino ya inuman.

Singa bilang, say terminon “malukak a kondukta” et sinalatan na “anggapoy-baing a kagagawa,” pian nipasabi so kabaliksan na Griegon termino ya ontutukoy ed graben agpanagrespeto. Say datin termino ya “andukey a panag-anos” et singa panag-anos ed mabayag a panaon so labay ton ibaga; mas susto so terminon “anos.” (Gal. 5:19, 22) Imbes ya “maaron-kaabigan” so usaren, say inusar et “matoor a panangaro” pian mas susto so nipasabin mensahe. Kanian mas nalnala so kabaliksan na termino na Biblia ya mabetbet ya uusaren pian tukoyen so “katooran.”—Sal. 36:5; 89:1.

Wala ray termino ya nensaman et impatalos panamegley na saksakey ya balikas, balet natan et impatalos depende ed konteksto. Singa bilang, say kaslakan ya impangipatalos nensaman ed Hebreon salita ya ʽoh·lamʹ et “andi-anggaan.” Balet, nengnengen no panon ya naapektoan so impangipatalos ed saray bersikulo ya singa say Salmo 90:2 ya ontutukoy ed ideyan andi-anggaan, tan say Miqueas 5:2 ya ontutukoy ed eksakton peryodo na panaon.

Say Hebreo tan Griegon termino ya impatalos ya “bini” et mabetbet ya nabasad Kasulatan, balanglan ontutukoy ed panagdalus odino ed “ilalak” diad simbolikon paraan. Diad imbebeneg iran edisyon na New World Translation, lanang ya nipapatalos itan bilang “bini,” pati diad Genesis 3:15.  Balet diad panaon tayo, say terminon “bini” et agla uusaren pian isimbolo so “ilalak.” Kanian diad 2013 ya rebisyon, “ilalak” la so inusar ed Genesis 3:15 tan ed arum nin mikonektaan ya bersikulo. (Gen. 22:17, 18; Apo. 12:17) Diad arum ya bersikulo, sayan termino et impatalos depende ed konteksto.—Gen. 1:11; Sal. 22:30; Isa. 57:3.

Akin ya inuman so dakel a literal ya patalos? Nabasa ed Apendise A1 na 2013 ya rebisyon ya say maong a patalos na Biblia et “mangipasabi na dugan ideya na salita odino balikas no say literal a patalos et pikeweten odino pakiloten to so kabaliksan.” No say idyom na orihinal a lenguahe et natalosan ed arum ya lenguahe, literal so pangipatalos ed satan. Singa bilang, samay balikas ya “manguusisa ed saray . . . puso” ed Apocalipsis 2:23 et natalosan ed dakel ya lenguahe. Balet diad satan lanlamang ya bersikulo, samay balikas ya “manguusisa ed saray bato” et agtampol natalosan, kanian samay salitan “bato” et ginawa lan “sankaaraleman a kanonotan,” a nipasabi nin siansia so orihinal ya ideya. Mipadpara, diad Deuteronomio 32:14, say literal ya idyom ya “taba na bato na trigo” et mas malinew ya impatalos bilang “say sankaabigan a trigo.” Ontan met, diad dakel a lenguahe et agnatalosan so “Ag-asegat so bibil ko” kanian impatalos la itan ya “Nanairapan ak a mansalita.”—Exo. 6:12.

Akin ya saray balikas ya “ananak a lalaki nen Israel” tan “ugugaw a lalakin ulilad ama” et impatalos la natan bilang “saray Israelita” tan “ugugaw ya ulilad ama”? Say Hebreon lenguahe et manguusar na saray salita ya ontutukoy ed laki odino bii ya gender. Balet, wala ray terminon ontutukoy ed laki ya nayarin nausar met parad bii. Singa bilang, nanengneng ed konteksto na arum ya bersikulo ya say “ananak a lalaki nen Israel” et parehon ontutukoy ed lalaki tan bibii, kanian kaslakan et impatalos la itan bilang “saray Israelita.”—Exo. 1:7; 35:29; 2 Ara. 8:12.

Mipadpara, say Hebreon termino ya mankabaliksay “ananak a lalaki” diad Genesis 3:16 et impatalos bilang “ananak” diad akadkauna la ran edisyon na New World Translation. Diad 2013 ya rebisyon, ontan met la so inusar ed Exodo 22:24 kanian onia lay nabasa: “Naulilad ama iray ananak yo [Hebreo, “ananak yon lalaki”].” Sayan prinsipyo et inusar ed arum ni ran bersikulo, kanian say “ugaw a lakin ulilad ama” et ginawa lan “ugaw ya ulilad ama” odino “ulila.” (Deu. 10:18; Job 6:27) Ontan met so impangipatalos ed Griegon Septuagint.

Akin ya pinasimpli so impangipatalos ed dakel ya Hebreon verb? Diad Hebreo, walay tatawagen ya imperfect verb ya uusaren parad tuloytuloy ya aksion, tan perfect verb ya uusaren parad agawa lan aksion. Diad saray imbebeneg ya edisyon na New World Translation, saray imperfect verb et impatalos ya walay kaiba to ran balikas ya mangipapanengneng ya satan et tuloytuloy odino paulit-ulit ya aksion. * Tan saray perfect verb et impatalos ya wala met iray kaiba ton balikas ya mangipapanengneng ya satan et asumpal o agawa la.

Diad 2013 ya rebisyon, saratan ya kaaruman ya balikas et agla inyan, likud labat no idanet na saratan so mensahen labay ya ipasabi. Singa bilang,  agkaukolan ya idanet a paulit-ulit ya imbaga na Dios ya, “Onlesay liwawa,” kanian diad rebisyon et aliwan tuloytuloy so impangipatalos ed imperfect verb ya “inkuan.” (Gen. 1:3) Balet, mapatnag ya paulit-ulit ya tinawag nen Jehova si Adan, kanian indanet itan diad Genesis 3:9, panamegley na balikas ya “aminpigan tinawag.” On, mas simpli so impangipatalos ed saray verb, ya mas indanet imay aksion imbes ya no kasin asumpal la itan odino tuloytuloy ni. Say sakey ya kaabigan to ’tan et naalig so inkatikey na Hebreon lenguahe.

Akin ya mas dakel a kapitulo natan so maanlong lay format na inkisulat to? Dakel ya kabiangan na Biblia so orihinal ya insulat bilang anlong. Diad saray modernon lenguahe, maslak et importante so nampaparan tanol na saray salita, balet diad saray anlong na Hebreo, say importante et say pampapara tan pandumaan na saray ideya. Say ritmo ed saray anlong ed Hebreo et agnaalad nampaparan tanol na saray salita, noagta diad pantutumbokan na saray ideya.

Diad saray apalabas ya edisyon na New World Translation, say Job tan Salmo et maanlong so format na inkisulat to pian idanet ya kaukolan itan ya kansionen odino i-recite. Lapud sayan format, mas nidanet so punto na anlong tan mas mainomay itan ya ipatlep. Diad 2013 ya rebisyon, say Uliran, Kanta nen Solomon, tan dakel ya kapitulo na saray mapropetikon libro et diad maanlong met lan format so inkisulat da pian nipanengneng ya saratan et orihinal ya insulat bilang anlong, tan nidanet iray pampapara tan pandumaan na saray ideya. Say sakey ya alimbawa et say Isaias 24:2, a kada linya na satan et walay nabasan pandumaan, tan nidanet ya anggapoy nipuera ed panangukom na Dios. No say sakey ya managbasa et nanengneng ton anlong itan, namoria ton aglabat uulit-uliten na managsulat na Biblia so ideya, noagta sikatoy manguusar na anlong pian idanet so mensahe na Dios.

No maminsan et agmalinew no kasin saray bersikulo et anlong odino simpli labat ya salaysay, kanian manduruma iray patalos na Biblia ed no anto ray bersikulo ya maanlong. Usaren na saray managpatalos so pakatebek da ed pandesisyon no kasin saray bersikulo et maanlong so format na inkisulat to. Wala ray salaysay ya inusaran na saray maanlong ya salita, simbolikon balikas, tan nampaparan ideya pian idanet so punto.

Say sakey nin balo ed sayan rebisyon et say Sumaryo na Saray Karga ya walad gapo na kada libro. Mausausar itan pian naamtaan no siopay mansasalita ed saray karaanan ya anlong, singa say Kanta nen Solomon.

Antoy nitulong na impanaral ed saray manuskrito ya pakabasaan na orihinal iran lenguahe? Say orihinal ya New World Translation et akabase ed Hebreon Masoretikon manuskrito tan ed Griegon sulsulat ya ginawa di Westcott tan Hort. Tuloytuloy so impanaral ed saray kadaanan ya manuskrito na Biblia kanian lalon linminew so kabaliksan na saray bersikulo na Biblia. Wala ray nalmon kopya na Dead Sea Scroll. Dakel nin Griegon manuskrito so inaral. Dakel lan manuskrito so walaan na computer format kanian mas mainomay lan aralen so pandumaan na saray manuskrito pian naamtaan no anton bersion so sankasustoan. Inusar iratan na New World Bible Translation Committee pian aralen iray espisipikon bersikulo, ya nanresultad pigaran pananguman.

Singa bilang, oniay nabasad Greek Septuagint diad 2 Samuel 13:21: “Balet agto nayarian a sakitan so liknaan nen Amnon ya anak to, lapud sikatoy inaro to, ta sikatoy panguloan.” Anggapo irayan salita diad saray akadkaunan bersion na New World Translation, lapud anggapo itan diad Masoretikon manuskrito. Balet wala itan ed saray Dead Sea Scroll, kanian inyarum itan ed 2013 ya rebisyon. Atan met so rason no akin ya naaruman na limaran bersikulo so pakabasaan na ngaran na Dios diad Unonan Samuel. Anguman met so pantutumbokan na ideya ed Mateo 21:29-31 lapud impanaral ed saray Griegon manuskrito. On, wala ray ginawan pananguman ya akabase ed no antoy ipapanengneng na saray daan ya manuskrito, imbes ya tumboken so saksakey labat ya Griegon manuskrito.

Pigara labat iraya ed saray pananguman ya akatulong pian mas mainomay ya basaen tan talosan na dakel so New World Translation, tan ipasen da itan ya regalo nen Jehova.