Mapatnag ya walad Capernaum si Jesus nen akikatunongan ed saray Fariseo. Diad saman ya ngarem, pinmaway ed abung tan nanakar paonlad gilig na Dayat na Galilea, tan wala ray totoon nantitipon diman. Linmugan si Jesus ed baloto, inmarawi na daiset ed ekat, tan ginapoan ton imbangat iray totoo nipaakar ed Panarian na tawen. Sikatoy angusar na pigaran ilustrasyon odino parabolo. Pamilyar iray dumerengel ed saray eksena odino bengatlan imbaga nen Jesus, kanian mas mainomay dan natalosan iray nanduruman aspekto na Panarian.

Unona, insalaysay nen Jesus so sakey a tomatanem a mangisisibwag na bini. Wala ray binin naplag ed gilig na dalan tan tinoktok na saray manok. Saray arum et naplag ed mabaton pasen a daiset so dalin. Ag-inmaralem so lamot da kanian nalnes tan amagaan iratan nen asinagan na agew. Saray arum ya bini et naplag ed kasabitan, ya anakbong ed saray tinmubon bini. Kaunoran, saray arum ya bini et naplag ed maong a dalin. Nambunga iratan, “say sakey et nambungay 100, samay sakey et 60, samay sananey et 30.”​—Mateo 13:8.

Diad sakey nin ilustrasyon, inyaliling nen Jesus so Panarian ed sakey a toon angisibwag na bini. Imbaga to ya balanglan akaugip o abangon imay too, ontutubo tan ombabaleg so bini tan “agto amta” no panon. (Marcos 4:27) Basta ombabaleg tan manbubunga iratan, tan aanien to.

Insan imbaga nen Jesus so komatlon ilustrasyon nipaakar ed panagtanem. Angitanem so sakey a too na maong a bini, balet “legan a nanaugip iray totoo,” walay kabusol ya angisibwag na sisanyas diad saray trigo. Tinepet na saray aripen na too no kasin bagoten da ray sisanyas.  Inmebat: “Aleg, ta ompan napibagot yo met iray trigo sano bagoten yo iray sisanyas. Paulyan yo iratan a manbansag ya ombaleg anggad panag-ani, tan sano panaon lay panag-ani et ibagak ed saray manag-ani: Bagot yo nin unona iray sisanyas tan berber yo iratan tan poolan yo ra; insan yo la tiponen iray trigo diad kamalir ko.”​—Mateo 13:24-30.

Pamilyar ed panagdalus so dakel ya ondedengel ed si Jesus. Wala met so imbaga ton kabkabat na amin, say melmelag ya bukel na mustasa. Ontubo itan tan ombaleg ya maong kanian saray sanga to et nayarin panubongan na manok. Oniay imbaga to nipaakar ed satan a bukel: “Say Panarian na tawen et singa sakey a bukel na mustasa ya inala na sakey a too tan intanem tod uma to.” (Mateo 13:31) Balet aliwan nipaakar ed panagdalus so ibabangat nen Jesus. Iyiilustra toy nipaakar ed makapakelaw ya ibaleg​—no panon ya say melmelag et ontubo odino ombaleg a maong.

Insan impaimano nen Jesus so sakey a proseson pamilyar ed dakel ya ondedengel. Inyaliling toy Panarian na tawen ed “lebadura ya inala na sakey a bii tan inkames tod taloran angkakabaleg a sukat na arina.” (Mateo 13:33) Anggan agto la nanengneng may inkames ton lebadura, linmaok tan pinalebag na satan so interon masa. Kalkalnan binmaleg tan walay pananguman ed masa ya agtanto naimano.

Kayari ton imbaga irayan ilustrasyon, pinasempet la nen Jesus iray totoo tan pinmawil lad pampupundoan to. Ag-abayag, inasinggeran na saray disipulo to ta labay dan natalosan so kabaliksan na imbaga to.

Nadngel la na saray disipulo ya angusar si Jesus na saray ilustrasyon, balet aliwan onman ya karakel. Kanian intepet da: “Akin a manguusar ka na saray ilustrasyon diad pitotongtong mod sikara?”​—Mateo 13:10.

Say sakey a rason et pian sumpalen so propesiyad Biblia. Oniay insulat nen Mateo: “Sikatoy naynay a manguusar na ilustrasyon sano mansasalita ed sikara, pian nasumpal imay sinalita ed panamegley na propeta, ya inkuan to: ‘Biswaten koy sangik ed panamegley na saray ilustrasyon; salitaen ko iray bengatlan niyamot manlapu lad gapo.’”​—Mateo 13:34, 35; Salmo 78:2.

Balet wala ni arum a rason. Inusar to iratan pian ipaamtay tuan motibo na totoo. Dakel ed sikara so interesado labat ed si Jesus ta maong ya mangistorya tan manggaway milagro. Agda ipapasen ya Katawan a nepeg ya unoren tan mabulos a tumboken. (Lucas 6:46, 47) Agda labay ya umaney papanisiaan tan kabibilay da. Agda labay ya iyaplikay narerengelan da.

Oniay inyebat nen Jesus ed tepet na saray disipulo: “Saya so rason no akin a mitotongtong ak ed sikara diad panamegley na saray ilustrasyon; ta onnenengneng ira balet agda met lanlamang nanengneng, tan ondedengel ira balet agda met lanlamang narengel, tan agda natatalosan so kabaliksan na satan. Tan nasusumpal ed sikara so propesiya nen Isaias. Inkuan na satan: ‘. . . Nagmaliw ya agmaawat so puso na sarayan totoo.’”​—Mateo 13:13-15; Isaias 6:9, 10.

Balet satan ya imbaga nen Jesus et aliwan parad amin ya ondedengel ed sikato. Inkuan to: “Maliket kayo ta makanengneng iray mata yo, tan makadngel iray layag yo. Ta ibagak ed sikayo so tua, nampirawatan na dakel a propeta tan matunong a totoo a nanengneng iray nanenengneng yo balet ta agda iratan anengneng, tan nampirawatan dan narengel iray narerengel yo balet agda iratan nadngel.”​—Mateo 13:16, 17.

On, maawat so puso na saray 12 apostol tan  arum nin matoor a disipulo. Kanian inkuan nen Jesus: “Niiter ed sikayo so pakatalos ed saray sagradon sekreto na Panarian na tawen, balet ag-itan niiter ed sikara.” (Mateo 13:11) Lapud talagan interesado iran natalosay imbaga nen Jesus, impaliwawa tod sikara so ilustrasyon nipaakar ed sakey a tomatanem.

Inkuan to: “Say bini et say salita na Dios.” (Lucas 8:11) Tan say dalin et say puso. Importante itan pian natalosay ilustrasyon to.

No nipaakar ed samay binin naplag ed dalin ya agatin-gatinan diad gilig na dalan, oniay impaliwawa to: “Sinmabi so Diablo tan inekal tod puso ra so salita pian ag-ira manisia tan agnilaban.” (Lucas 8:12) No nipaakar ed samay binin naplag ed mabaton dalin, tutukoyen nen Jesus so puso na saray totoon maliket ya angawat ed salita na Dios balet ta aglinmamot ed puso ra. “Sanen sinmabi so kairapan odino panamasegsegang lapud salitay Dios,” sikaray agapol. On, “diad panaon na subok,” nayarin lapud isusumpa na kapamilya odino arum ni, tinmunda ra.​—Mateo 13:21; Lucas 8:13.

Kumusta balet iray binin naplag ed kasabitan? Imbaga nen Jesus ed saray disipulo to ya ontutukoy iya ed saray totoon akadngel ed salita na Dios. Balet ta atalo na “saray kapagaan ed sayan sistema na mundo tan say mapalikdon pakayari na kaykayamanan.” (Mateo 13:22) Walad puso ra so salita na Dios balet ta asakbongan kanian agbinmunga.

Say sampot a klase na dalin ya impaliwawa nen Jesus et say maong a dalin. Ontutukoy iya ed saramay akadngel tan impapuso day salita na Dios. Tinalosan day kabaliksan to. Antoy resulta? “Nambunga” ira. Lapud nandurumay sirkumstansya ra, singa say edad o bunigas, aliwan pareparehoy nagawaan da; samay sakey et manbungay 100, samay sakey et 60, samay sananey et 30. On, nabendisyonay panaglingkor na saramay  “walaay maong a puso, a kayari ran nadngel so salita et nansiansiad sikara itan, tan nambunga tan nansungdo ra.”​—Lucas 8:15.

Sarayan impaliwawa nen Jesus et seguradon pandinayewan na saray disipulon inmasingger ed sikato pian makaaral! Aliwa lan ataptapew so pakatalos dad saray ilustrasyon. Labay nen Jesus ya natalosan da ray ilustrasyon to pian sarag da met ya inabang ed arum so katuaan. Intepet to: “Agta say sakey a lamparaan et ag-iiyan ed dalem na baskit odino diad silong na dukolan? Agta iiyan itan diad patoonan?” Insan oniay insimbawa to: “Siopaman a walaay layag et ondengel komon.”​—Marcos 4:21-23.

Kayari dan nadngel so eksplinasyon nen Jesus ed ilustrasyon nipaakar ed tomatanem, labay ni na saray disipulo so makaaral. Oniay kerew da: “Ipaliwawam pad sikami so ilustrasyon nipaakar ed saray sisanyas diad uma.”​—Mateo 13:36.

Napatnagan ed satan a kerew da ya talagan duma rad saramay totood gilig na dayat. Dinmengel iraman ya totoo balet ag-ira interesadon amtaen so kabaliksan na saray ilustrasyon tan no panon ya iyaplika iratan. Kontento la rad daiset ya impormasyon. Inkompara nen Jesus iraman ya totoo ed saray mausisan disipulo to ya inmasingger ed sikato pian makaaral ni.

Inkuan to: “Imano yo so narerengel yo. Ta say sukat a panusukat yo, satan so panukatan ed sikayo, on, mas dakel ni so niarum ed sikayo.” (Marcos 4:24) Iimanoen na saray disipulo so narerengelan dad sikato. Aaligen day impapuson interes tan atension nen Jesus, tan abendisyonan ira na kaaruman nin instruksion tan pakatalos. Kanian, bilang ebat ed tepet na saray disipulo to nipaakar ed trigo tan saray sisanyas, oniay impaliwawa nen Jesus:

“Say tomatanem na maong a bini et say Anak na too; say uma et say mundo. Nipaakar ed maong a bini, saraya so ananak na Panarian, balet saray sisanyas et ananak na samay mauges, tan say kabusol ya angisibwag ed saratan et say Diablo. Say panag-ani et say kaunoran a parte na sistema na mundo, tan saray manag-ani et saray anghel.”​—Mateo 13:37-39.

Kayarin impaliwawa nen Jesus so kada kabiangan na ilustrasyon to, indeskribe toy pansumpalan. Imbaga to ya diad kaunoran a parte na sistema na mundo, saray manag-ani, odino saray anghel, et ibiig da ray singa sisanyas ya peke a Kristiano ed saray tuan “ananak na Panarian.” Tiponen iray “matunong” tan onsinag ira “diad Panarian na Ama ra.” Kumusta balet iray “ananak na samay mauges”? Naderal ira kanian ‘onakis tan manngalatenget iray ngipen da.’​—Mateo 13:41-43.

Benendisyonan nen Jesus iray disipulo to na talora nin ilustrasyon. Unona et inkuan to: “Say Panarian na tawen et singa kayamanan ya akaamot  ed uma, ya aromog na sakey a too tan inyamot to lamet; tan lapud liket to et inlako ton amin so kayarian to tan sinaliw to iman ya uma.”​—Mateo 13:44.

Intuloy to: “Say Panarian na tawen et singa met sakey ya ombiabiahen negosyante a manaanap na mararakep a perlas. Sanen sikatoy akalmo na sakey a mabmablin perlas, inlako ton tampol so amin a walad sikato tan sinaliw to itan.”​—Mateo 13:45, 46.

Diad saratan ya ilustrasyon, indanet nen Jesus so inkamabulos na too ya mansakripisyo pian naalay talagan importante. Inlakon tampol na negosyante so “amin a walad sikato” pian nasaliw to may mabmablin perlas. Satan ya alimbawa et natalosan na saray disipulo to. Samay toon akalmo na kayamanan ya akaamot ed uma et “inlako ton amin so kayarian to” pian nasaliw toy uma. Diad saratan ya ilustrasyon et malinew ya walay bengatlan mabmabli a kaukolan ya naala tan pablien. Nayarin ikompara iya ed saray sakripisyon gagawaen na sakey pian napenek so espiritual a pankaukolan to. (Mateo 5:3) Pigarad saray ondedengel ed sarayan ilustrasyon nen Jesus so mabulos lan nansakripisyo pian penekey espiritual a pankaukolan da tan magmaliw a tuan papatumbok to.​—Mateo 4:19, 20; 19:27.

Diad kaunoran, inyaliling nen Jesus so Panarian na tawen ed iket ya makakala na amin a klase na sira. (Mateo 13:47) Nen apanbiigan la ray sira, inyan ed kargaan iramay maabig balet imbantak da iramay agnayari. Imbaga nen Jesus ya ontan met so nagawa diad kaunoran a parte na sistema na mundo​—pambiigan na saray anghel iray mauges tan matunong.

Si Jesus a mismo et mansisigay ed espiritual nen tinawag to ray inmunan disipulo to pian magmaliw a “sumisigay na totoo.” (Marcos 1:17) Balet, imbaga to ya say ilustrasyon to nipaakar ed iket et nagawa nid arapen, “diad kaunoran a parte na sistema na mundo.” (Mateo 13:49) Kanian natalosan na saray apostol tan arum nin disipulon ondedengel ed si Jesus ya wala ray makapainteres ya nagawad arapen.

Talagan agunggonaan iramay akadngel ed saray ilustrasyon to. Si Jesus et “ipapaliwawa tod saray disipulo to so amin a bengatla no siksikara labat la.” (Marcos 4:34) Sikatoy “miparad sakey ya akan-abung ya ipapaway tod pananginan toy kayamanan iray balo tan daan a bengatla.” (Mateo 13:52) Nen impaliwawa to irayan ilustrasyon, agmanpapasikat si Jesus ed abilidad ton manbangat. Imbes, inanabang tod saray disipulo to iray katuaan ya singa mabmablin kayamanan. Talagan si Jesus so sankamaongan ya “managbangat na totoo.”