Antoy Ibabaga na Biblia Nipaakar ed Pangasikaso ed Saray Maedad Lan Atateng?
Say ebat na Biblia
Saray adulton ananak et walaan na importantin responsabilidad ya seguroen a naasikason maong so maedad lan atateng da. Ibabaga na Biblia ya saray adulton ananak et “nepeg a gawaen dan manunaan so kanepegan dad pamilya ra, ta diad ontan makabales iray utang dan maong a linawa ed saray atateng da. Makapaliket ’ya ed Dios.” (1 Timoteo 5:4, Maung a Balita) No seseguroen na saray adulton ananak ya nanaasikason maong iray maedad lan atateng da, nauunor da met so ganggan na Biblia ya igalang da iray atateng da.—Efeso 6:2, 3.
Anggapoy espisipikon ibabaga na Biblia nipaakar ed pangasikaso ed saray maedad lan atateng. Balet, wala ray nabasa ditan ya alimbawa na saray matoor ya lalaki tan bibii ya angasikaso ed saray atateng da. Wala met iray praktikal a bilin ditan ya makatulong ed saray manag-asikaso.
Panon ya inasikaso na saray membro na pamilya iray maedad lan atateng da diad panaon na Biblia?
Nanduruma so ginawa ra, depende ed situasyon.
Si Jose et arawi ed masiken lan ama to ya si Jacob. Nen wala lay pankanawnawa, inyuksoy nen Jose ya manayam so ama to diad asingger ed sikato. Insan inikdan toy ama to na napanayaman, naakan, tan prinotektaan to.—Genesis 45:9-11; 47:11, 12.
Si Ruth et akila ed bansa na katulangan ton bii tan impasyan nankimey pian sikatoy naasikaso to.—Ruth 1:16; 2:2, 17, 18, 23.
Si Jesus, antis ya ompatey, et nampili na mangasikaso ed ina to ya si Maria, a mapatnag ya abalo la ed saman.—Juan 19:26, 27. a
Anto ran praktikal ya bilin ed Biblia so makatulong ed saray manag-asikaso?
Nabasad Biblia iray prinsipyo ya makatulong ed saray manag-asikaso pian nasarag da iray subok ed pangasikaso ed saray maedad lan atateng da, ya no maminsan et makapakesaw ed pisikal tan emosyonal.
Igalang moy atateng mo.
No antoy ibabaga na Biblia: “Igalang moy amam tan inam.”—Exodo 20:12.
Panon ya iyaplika iyan prinsipyo? Nigalang moy atateng mo no abuloyan mo ran nawalaan nin siansia na kontrol ed bilay da anggad posible. No nayari, sikaray mandesisyon no panon so pangasikaso ed sikara. Balet, napagalangan mo ra no gawaen moy anggaay nayarian mon tulongan ira.
Talosan tan perdonaen ira.
No antoy ibabaga na Biblia: “Say aralem a pakatalos na too so mamakepa ed pasnok to, tan karakpan ed sikato so pamalabas na kasalanan.”—Proverbio 19:11.
Panon ya iyaplika iyan prinsipyo? No walay imbaga na maedad lan ateng ya makapasakit ya salita odino singa agda naaapresya so pangaasikasom, tepetan moy sarilim, ‘Antoy naliknak no limitado met lay nagawaan ko tan nadidismaya ak lapud satan?’ No talosan tan perdonaen mo ira, agla onloor so aliwliwan situasyon.
Mantepet ed arum.
No antoy ibabaga na Biblia: “Agnasumpal iray plano no anggapoy pantotongtong, balet walay nagawaan no dakel so mananimbawa.”—Proverbio 15:22.
Panon ya iyaplika iyan prinsipyo? Man-research no panon ya naasikasoy atateng ya mansasakit. Amtaen no anto ray itatarya ed komunidad yo parad saray maedad lan atateng. Mitongtong ed saray mangaasikaso ed maedad lan atateng da. No wala ray agagim, maabig no mantotongtong kayo nipaakar ed pankaukolan na atateng yo, no panoy pangasikaso ed sikara, tan no antoy betang na kada sakey ed pangasikaso.
Bidbir moy limitasyon mo.
No antoy ibabaga na Biblia: “Say karunongan et walad saray mapaabeba.”—Proverbio 11:2.
Panon ya niyaplika iyan prinsipyo? Bidbir mo ray limitasyon mo. Singa bilang, amin tayo et limitado so panaon tan biskeg tayo. Makaapekto irayan limitasyon ed no antoy realistikon nagawaan mo parad atateng mo. No singa agmo la sarag so responsabilidad ya asikasoen iray maedad lan atateng mo, mas maabig no kerew kay tulong na arum ya kapamilyam odino saray propesyonal ya manag-asikaso.
Asikasom met so sarilim.
No antoy ibabaga na Biblia: “Anggapoy toon bubusolen toy dilin laman to, noag ingen papakanen tan papablien to itan.”—Efeso 5:29.
Panon ya niyaplika iyan prinsipyo? Anggano walay responsabilidad mon asikasoen iray atateng mo, kaukolan mo met ya asikasoen iray pankaukolan mo tan say mismon pamilyam no walay asawam. Mangan kan maong. Kaukolan moy suston painawa tan ugip. (Eclesiastes 4:6) No posible et manggawa ka met na arum ya makaparelaks ed sika. No gawaen mo iratan, mas naasikasom iray maedad lan atateng mo lapud akakondisyon so emosyon, isip, tan laman mo.
Kasin ibabaga na Biblia ya diad abung so nepeg ya pangasikasoan ed saray maedad lan atateng?
Anggapoy espisipikon ibabaga na Biblia no kasin diad abung so kaukolan ya pangasikasoan na saray adulton ananak ed saray atateng da. Wala ray pamilya ya mas labay dan asikasoen so maedad lan atateng da diad abung anggad posible. Balet, nayarin onsabi panaon ya isipen dan mas naasikaso iray atateng da no wala rad home for the aged. Nayarin pantongtongan na interon pamilya no antoy sankaabigan parad amin.—Galacia 6:4, 5.
a Nipaakar ed sayan salaysay, oniay imbaga na sakey ya komentarista na Biblia: “Posiblin abayag lan inatey si Jose [ya asawa nen Maria], tan si Jesus ya anak to so mansusuporta la ed ina to, balet natan ta ompatey la, anto lay nagawa ed ina to? . . . Diad saya et ibabangat nen Jesus iray ananak ya itarya da iray pankaukolan na maedad lan atateng da.”—The NIV Matthew Henry Commentary in One Volume, pahina 428-429.