Wulu kɔ nuhua edwɛkɛ ne azo

Wulu kɔ nuninyɛne ne azo

Kɛzi Gyihova Alasevolɛ Bu Nwomazukoalɛ La

Kɛzi Gyihova Alasevolɛ Bu Nwomazukoalɛ La

Kɛzi awovolɛ kɔsɔɔti dwenle bɛ mra kenlebie nwo la, zɔhane ala a Gyihova Alasevolɛ noko yɛ a. Yemɔti, bɛnva nwomazukoalɛ bɛnli nwɔhoa. “Ɔwɔ kɛ nwomazukoalɛ boa menli maa bɛ nwo ba nvasoɛ wɔ ɛleka mɔɔ bɛwɔ la. Eza ɔwɔ kɛ ɔboa bɛ ɔmaa bɛnwu bɛ amaamuo na bɛbɔ ɛbɛla mɔɔ bamaa bɛ nwo adɔ bɛ la.”

EDWƐKƐ ɛhye mɔɔ vi The World Book Encyclopedia ne anu la maa yɛnwu kɛ debie ko mɔɔ ɔti ngakula kɔ sukulu la a le kɛ bɛkalie ɛbɛlabɔlɛ nu ndetelɛ amaa bɛahola bɛanlea bɛ mbusua kenlebie. Gyihova Alasevolɛ bu ɛhye kɛ ɔle ɛzonlelilɛ nwuanzanwuanza. Baebolo mumua ne ka kɛ: “Saa awie ɛngola ye mbusua nea, bɔbɔ ɔngola ye awovolɛ boɛ nea a, ɛnee yekpo diedi ne na yezɛkye yedɛla sonla mɔɔ ɛnlɛ diedi la.” (1 Temɔte 5:8) Ɛvolɛ mɔɔ ngakula fa kɔ sukulu la siezie bɛ maa bɛsukoa kɛzi bɛbali ɛzonlelilɛ mɔɔ bɛbanyia ye ɛbɛlabɔlɛ nu anwo gyima la. Ɛhye ati, Alasevolɛ ne mɔ bu nwomazukoalɛ kɛ nwolɛ hyia kpalɛ kpalɛ.

“Ɔwɔ kɛ nwomazukoalɛ boa menli maa bɛ nwo ba nvasoɛ wɔ ɛleka mɔɔ bɛwɔ la. Eza ɔwɔ kɛ ɔboa bɛ ɔmaa bɛnwu bɛ amaamuo na bɛbɔ ɛbɛla mɔɔ bamaa bɛ nwo adɔ bɛ la.”​—The World Book Encyclopedia

Alasevolɛ ne mɔ bɔ mɔdenle di Baebolo nu edwɛkɛ ɛhye azo: “Debie biala mɔɔ bɛyɛ la bɛva ahonle kpalɛ bɛyɛ, kɛ asɛɛ bɛyɛ bɛamaa Awulae, na bɛnyɛ bɛmmaa sonla.” (Kɔlɔsaema 3:23) Ngyinlazo ɛhye fane yɛ alehyenlɛ biala anu mgbɔlɛkabɔlɛ mɔɔ sukulu ɛhɔlɛ boka nwo la anwo. Yemɔti Alasevolɛ ne mɔ tu bɛ mra folɛ kɛ bɛzukoa kpalɛ na bɛmaa bɛ nye ɛbolo bɛyɛ gyima mɔɔ bɛbava bɛamaa bɛ wɔ sukulu la.

“Debie biala mɔɔ bɛyɛ la bɛva ahonle kpalɛ bɛyɛ, kɛ asɛɛ bɛyɛ bɛamaa Awulae, na bɛnyɛ bɛmmaa sonla.”​—Kɔlɔsaema 3:23

Eza Baebolo ne kilehile kɛ ɔwɔ kɛ awie biala di maanle mɔɔ ɔwɔ nu la mɛla zo. Zɔhane ati, saa arane di mɛla kɛ ɔwɔ kɛ awie biala kɔ sukulu ɛvolɛ dodo bie a, Gyihova Alasevolɛ di zo.​—Wulomuma 13:1-7.

Baebolo ne ɛngile kɛ nvasoɛ ɛnle ndetelɛ mɔɔ baboa yɛ wɔ ɛbɛlabɔlɛ nu la azo, noko ɔmaa yɛnwu kɛ tɛ ɛhye angome a le nwomazukoalɛ bodane mɔɔ anwo hyia a. Ɔwɔ kɛ nwomazukoalɛ kpalɛ maa ngakula anye die wɔ ɛbɛlabɔlɛ nu na ɔboa bɛ ɔmaa bɛyɛ menli mɔɔ anwo lɛ nvasoɛ. Ɛhye ati, Gyihova Alasevolɛ te nganeɛ kɛ, ninyɛne gyɛne mɔɔ awie yɛ aboka mɔɔ ɔsukoa ye wɔ sukulu sua nu anwo la noko anwo hyia kpalɛ. Bɛdie bɛdi kɛ ɛnwomenlelielɛ kpalɛ, edwɛne, nwɔhoa, agbɔkɛ nu ɛkpundikpundilɛ, nee ɛleka mɔɔ bɛfa mbuluku nee tete ninyɛne bɛsie la ɛnleɛnleanlɛ nwo hyia wɔ nwomazukoalɛ kpalɛ nu. Bieko, bɛkilehile bɛ mra kɛ bɛbu mgbanyima na bɛkpondɛ ndenle mɔɔ bɛbalua zo bɛazonle bɛ la.

Nwomazukoalɛ Ndoazo Noko Ɛ?

Ɔlua adwuleso ninyɛneyɛlɛ ti, mɔɔ bɛgyinla zo bɛfa menli gyima nu la kakyi dahuu. Yemɔti, mgbavolɛ nee mbɛlɛra dɔɔnwo yɛ ninyɛne mɔɔ bɛannyia nwolɛ ndetelɛ fɔɔnwo biala la anwo gyima. Ɔlua ɛhye ati, subane mɔɔ bɛkile ye wɔ gyimayɛlɛ nwo nee ndetelɛ mɔɔ bɛnyia, titile wɔ kɛzi bɛkola bɛdi tɛnlabelɛ biala anwo gyima la anwo hyia kpalɛ kpalɛ. Yemɔti, ɔle kpalɛ kɛ sukulu ngakula kanyi la ɛnee bɛnyia mɔɔ kɛlɛvolɛ Montaigne mɔɔ ɛlie duma hanle nwolɛ edwɛkɛ kɛ, ‘etile mɔɔ kola yɛ ninyɛne, tɛ mɔɔ adwenle ɛyi nu la.’

Gyima mɔɔ bɛnnyia ye bɛnyɛ wɔ maanle mɔɔ ezukoa wɔ nu nee mɔɔ ezukoa ɛnle nu anu la ta maa ɛzulolɛ ka mgbavolɛ nee mbɛlɛra mɔɔ ɛndwu ninyɛne mɔɔ bɛgyinla zo bɛfa menli gyima nu anwo la. Yemɔti, saa ɔlua ninyɛne mɔɔ bɛgyinla zo bɛfa menli gyima nu la ati, awie mɔɔ ɛwie mɔlebɛbo sukulu la kulo kɛ ɔtoa ye nwomazukoalɛ zo a, ɔle ye awovolɛ ɛzonlelilɛ kɛ bɛbaboa ye bɛamaa yeazi nwolɛ kpɔkɛ. Bɛbazuzu nvasoɛ mɔɔ wɔ nwomazukoalɛ ndoazo ne azo nee kakɛ mɔɔ bɛbabɔ la anwo.

Noko akee, ɛbalie wɔado nu kɛ, tɛ nwonane afoa nu ninyɛne ngome a maa awie kpazi wɔ ɛbɛlabɔlɛ nu a. Kenle nsa ye mrenya nee mraalɛ mɔɔ manle bɛ gyima lile bɛ adwenle la, minlinle debie biala wɔ mekɛ mɔɔ bɛ gyima vile bɛ sa la. Awovolɛ bie mɔ ɛva bɛ abusua asetɛnla nee mekɛ mɔɔ bɛbava bɛanlea bɛ mra na ɔlua zo bɛaboa bɛ bɛamaa bɛanyi la ɛbɔ afɔle, ɔluakɛ bɛfa bɛ mekɛ muala bɛyɛ gyima.

Ɔda ali wienyi kɛ, ɔwɔ kɛ nwomazukoalɛ kpalɛ maa yɛnwu kɛ, tɛ nwonane afoa nu ninyɛne ngome a maa yɛnyia nɔhalɛ anyelielɛ a. Gyisɛse Kelaese hanle kɛ: “Bɛhɛlɛ ye kɛ, ‘Tɛ aleɛ ngome a sonla di a ɔnyia ngoane a, na Nyamenle anloa edwɛkɛ biala maa ngoane.’” (Mateyu 4:4) Kɛ Keleseɛnema la, Gyihova Alasevolɛ ze kɛ subane kpalɛ mɔɔ bɛnyia ye wɔ ɛbɛlabɔlɛ nu nee sunsum nu na bɛaziezie bɛ nwo bɛali bɛ nwonane afoa nu ngyianlɛ nwo gyima la amuala anwo hyia.