Luku Edwɛkpa 1:1-80

  • Kɔmaa Tiyɔfelɛse (1-4)

  • Geebeleɛle ka Dwɔn Sɔnevolɛ ne awolɛ nwo edwɛkɛ (5-25)

  • Geebeleɛle ka Gyisɛse awolɛ nwo edwɛkɛ (26-38)

  • Mɛle kpɔla Ɛlezabɛte (39-45)

  • Mɛle kanvo Gyihova (46-56)

  • Dwɔn awolɛ nee dumadonlɛ (57-66)

  • Zɛkalaya ngapezo ne (67-80)

1  Kɛ mɔɔ menli dɔɔnwo ɛbɔ mɔdenle kɛ bɛkɛlɛ nɔhalɛ edwɛkɛ mɔɔ yɛlie yɛdo nu* bɔkɔɔ,+  kɛmɔ alasevolɛ mɔɔ mɔlebɛbo ne bɛnwunle ninyɛne ɛhye mɔ bɛ nye zo+ na bɛbɔle edwɛkɛ ne nolo la hanle hilele yɛ la ati,+  medame noko mebɔ kpɔkɛ zɔhane ala, ɔluakɛ menleɛnlea ninyɛne ne amuala anu pɛpɛɛpɛ ɔvi mɔlebɛbo ne, kɛ mekɛlɛ ye fɔɔnwo ne ala mearɛlɛ wɔ, anyunlunyianli Tiyɔfelɛse,+  amaa wɔanwu ninyɛne mɔɔ bɛhilehile wɔ la anu nɔhalɛ ne kpalɛ.+  Wɔ Dwudiya Belemgbunli Hɛlɔdo*+ mekɛ zo, ɛnee ɛsɔfo bie mɔɔ bɛfɛlɛ ye Zɛkalaya mɔɔ wɔ Abaegya+ ekpunli ne anu la wɔ ɛkɛ. Ɛnee ɔ ye vi Aalɔn abusua ne anu, bɛfɛlɛ ye Ɛlezabɛte.  Ɛnee bɛ mu nwiɔ bɛle tenlenema wɔ Nyamenle anyunlu, bɛlile Gyihova* mɛla nee ye adehilelɛ kɔsɔɔti azo bɔkɔɔ.  Noko ɛnee bɛnlɛ ralɛ, ɔluakɛ ɛnee Ɛlezabɛte le mota, yɛɛ bɛ mu nwiɔ bɛyɛ mrelera.  Mekɛ mɔɔ ɔdwule ye ekpunli ne anwo zo mɔɔ ɔlɛyɛ ye ɛsɔfo gyima ne+ wɔ Nyamenle anyunlu,  kɛ mɔɔ ɛsɔfo ne mɔ ngyehyɛleɛ* ne de la, ɛnee yedwu ɔ nwo zo kɛ ɔkɔkpu ayilevuanlɛ+ wɔ Gyihova* ɛzonlenlɛsua ne anu.+ 10  Mekɛ mɔɔ ɔlɛkpu ayilevuanlɛ ne la anu, ɛnee menli dɔɔnwo gua alienwo nehane bɛlɛyɛ asɔne. 11  Gyihova* anwumabɔvolɛ yele ɔ nwo hilele ye, ɔragyinlanle ayilevuanlɛ afɔlemokyea ne fema zo. 12  Mɔɔ Zɛkalaya nwunle ye la, ɔyɛle basaa na ɛzulolɛ hanle ye. 13  Noko, anwumabɔvolɛ ne zele ye kɛ: “Mmasulo Zɛkalaya, ɔluakɛ Nyamenle ɛdie wɔ modolɛ, na ɛ ye Ɛlezabɛte bawo ralɛ nrenyia, na ɛbado ye duma Dwɔn.+ 14  Ɛbali fɛlɛko na ɛ nye alie kpole, na menli dɔɔnwo bali ye awolɛ ne anwo fɛlɛko,+ 15  ɔluakɛ ɔbayɛ kpole wɔ Gyihova* anyunlu.+ Noko ɔnle kɛ ɔno nwanye anzɛɛ nza biala,+ na sunsum nwuanzanwuanza bayi ye tɛkɛɛ kolaa na bɛawo ye,*+ 16  na ɔbamaa Yizilayɛma dɔɔnwo azia ara Gyihova* bɛ Nyamenle ne ɛkɛ.+ 17  Eza ɔbava Yilaegya sunsum nee ye tumi yealimoa ɔ nyunlu,+ yeava yeahakyi selɛma ahonle yeara mralɛ nwo zo+ na yeamaa anzosesebɛma ara tenlenema nrɛlɛbɛ nwo, amaa yeaziezie menli yeamaa Gyihova.”*+ 18  Zɛkalaya zele anwumabɔvolɛ ne kɛ: “Kɛ ɔkɛyɛ na mealie ɛhye meali ɛ? Ɔluakɛ meyɛ ɛrelera, yɛɛ me ye ɛvolɛ ɛhɔ ɔ nyunlu.” 19  Anwumabɔvolɛ ne buale ye kɛ: “Medame a mele Geebeleɛle,+ mɔɔ gyinla Nyamenle anyunlu a,+ na yezoa me kɛ me nee wɔ ɛdendɛ na menga edwɛkpa ɛhye mengile wɔ. 20  Noko nea! ɛbayɛ mumule na ɛnrɛhola tendɛ kɔkpula kɛ ninyɛne ɛhye mɔ bara nu la, ɔluakɛ wɔanlie me edwɛkɛ ne mɔɔ ye mekɛ dwu a ɔbara nu la wɔanli.” 21  Menli ne hɔle zo hendɛle Zɛkalaya, na ɔzinle bɛ nwo kɛ yehyɛ wɔ ɛzonlenlɛsua ne anu zɛhae a. 22  Mɔɔ ɔvindele la, yeangola yeandendɛ yeangile bɛ, na bɛnyianle adwenle kɛ yenwu ɛnyelɛzodeɛnwunlɛ bie wɔ ɛzonlenlɛsua ne anu. Ɔhɔle zo ɔyɛle sɛkɛlɛneɛ ɔhilele bɛ noko yeangola tendɛ. 23  Mekɛ mɔɔ ɔwiele ye ɛzonlenlɛ nwuanzanwuanza* ne la, ɔhɔle ye sua nu. 24  Mekɛ bie anzi ɔ ye Ɛlezabɛte nrenzɛle, ɔveale sua nu siane nnu, na ɔhanle kɛ: 25  “Mɔɔ Gyihova* ɛyɛ ɛmaa me wɔ mekɛ ɛhye anu la ɛne. Yeranlea me na yeammaa meambɔ anyiemgba wɔ menli nyunlu.”+ 26  Mɔɔ ɔnyianle siane nsia la, Nyamenle zoanle anwumabɔvolɛ Geebeleɛle+ wɔ Galeli sua ne mɔɔ bɛfɛlɛ ye Nazalɛte la azo, 27  kɛ ɔhɔ bɛlɛra*+ bie mɔɔ bɛbɔ ye ɛwɔkɛ* kɛ nrenyia bie mɔɔ bɛfɛlɛ ye Dwosefi mɔɔ vi Devidi abusua nu bagya ye la ɛkɛ; bɛlɛra ne duma a le Mɛle.+ 28  Mɔɔ anwumabɔvolɛ ne rale ɛkɛ la, ɔzele ye kɛ: “Anzodwolɛ ɛha wɔ, wɔmɔ mɔɔ bɛlo wɔ a, Gyihova* nee wɔ lua.” 29  Noko ye edwɛkɛ ne gyegyele ye kpalɛ na ɔbɔle mɔdenle kɛ ɔkɛnwu mɔɔ ahyebizalɛ ne kile la. 30  Yemɔti anwumabɔvolɛ ne zele ye kɛ: “Mmasulo Mɛle, ɔluakɛ wɔnyia Nyamenle anyunlu ɛlolɛ. 31  Na nea! ɛbanrenzɛ wɔawo ralɛ nrenyia,+ na ɛbado ye duma Gyisɛse.+ 32  Ɔbayɛ kpole+ na bɛbavɛlɛ ye Anwuma Anwumanli ne Ara,+ na Gyihova* Nyamenle bava ɔ ze Devidi belemgbunli ebia ne amaa ye,+ 33  na ɔbali Belemgbunli wɔ Gyekɔbo sua nu dahuu, na ye Belemgbunlililɛ ɛnrɛra awieleɛ.”+ 34  Mɛle zele anwumabɔvolɛ ne kɛ: “Kɛ ɔkɛyɛ na ɛhye ayɛ zɔ wɔ mekɛ mɔɔ me nee nrenyia ɛtɛdale ɛlɛ la ɛ?”+ 35  Anwumabɔvolɛ ne buale ye kɛ: “Sunsum nwuanzanwuanza ne bara ɛ nwo zo,+ na Anwuma Anwumanli ne tumi ne baheda ɛ nwo zo. Ɛhye ati bɛbavɛlɛ mɔɔ ɛbawo ye la nwuanzanwuanza,+ Nyamenle Ara.+ 36  Nea! wɔ busuanli Ɛlezabɛte noko ɛnrenzɛ ralɛ nrenyia wɔ ye mrelera nu, raalɛ ne mɔɔ bɛfɛlɛ ye mota la, ye siane nsia ɛne; 37  ɔluakɛ edwɛkɛ* biala ɛnle ɛkɛ mɔɔ Nyamenle ɛnrɛmaa ɔnrɛra nu a.”+ 38  Akee Mɛle hanle kɛ: “Nea! Gyihova* sonvolɛ bɛlɛra a le me! Mɔɔ wɔha la ɛyɛ zɔ ɛmaa me.” Na anwumabɔvolɛ ne gyakyile ye ɛkɛ ne hɔle. 39  Mekɛ ne anu, Mɛle hanle ɔ nwo hɔle Dwuda sua bie mɔɔ gua awoka zo la azo, 40  ɔhɔle Zɛkalaya sua nu na ɔbizale Ɛlezabɛte ahye. 41  Mɔɔ Ɛlezabɛte dele Mɛle ahyebizalɛ ne la, kakula ne mɔɔ la ɔ kunlu la wulule, na sunsum nwuanzanwuanza ne yile Ɛlezabɛte tɛkɛɛ 42  na ɔdeanle nu kpole kɛ: “Bɛyila wɔ wɔ mraalɛ avinli, yɛɛ bɛyila kakula ne mɔɔ la ɛ kunlu la! 43  Kɛ ɔyɛle mɔɔ menyia nwolɛ adenle ɛhye, kɛ me Awulae mame ɛra me ɛkpɔlalɛ ɛ? 44  Nea! Mendele wɔ ahyebizalɛ ne ala la, kakula ne mɔɔ la me kunlu la vale anyelielɛ wulule. 45  Anyelielɛ noko a le mɔɔ liele lile la, ɔluakɛ debie biala mɔɔ vi Gyihova* ɛkɛ mɔɔ bɛha bɛhile ye la bara nu bɔkɔɔ.” 46  Na Mɛle hanle kɛ: “Me ɛkɛla* kanvo Gyihova,*+ 47  na me sunsum di fɛlɛko wɔ me Ngoanedievolɛ Nyamenle ne anwo,+ 48  ɔluakɛ yedo ɔ nye yenlea ye sonvolɛ bɛlɛra mɔɔ ɛnlɛ bie la.+ Na nea! ɔvi ɛnɛ mɔɔ kɔ la, awolɛndoazo kɔsɔɔti babu me kɛ melɛ anyelielɛ,+ 49  ɔluakɛ Tumivolɛ ne ɛyɛ ninyɛne mgbole ɛmaa me, na ye duma a le nwuanzanwuanza,+ 50  ɔvi awolɛndoazo zo kɔdwu awolɛndoazo zo, ɔnwu bɛdabɛ mɔɔ bɛsulo ye la anwunvɔne.+ 51  Yeva ɔ sa yeyɛ ninyɛne mgbole; yemaa bɛdabɛ mɔɔ bɛmemaa bɛ nwo zo wɔ bɛ ahonle nu la ɛbɔ asande.+ 52  Yedu tumivolɛma yevi arelemgbunli mbia zo+ na yekpogya koahweabanema zo;+ 53  yemaa menli mɔɔ ɛhɔne ɛlɛku bɛ la ɛnyia ninyɛne mgbalɛ bɛ ko ɛyi+ na yemaa sukoavolɛma ɛva bɛ sa mgbane ɛhɔ. 54  Yeranlea ye sonvolɛ Yizilayɛ, na yehakye ye anwunvɔnezelɛ ne,+ 55  kɛ mɔɔ ɔhanle ɔhilele yɛ nenyia mɔ, Ebileham nee ɔ bo zo amra dahuu la.”+ 56  Mɛle nee ye dɛnlanle kɛyɛ siane nsa, na ɔziale ɔhɔle ye sua nu. 57  Akee mekɛ dwule kɛ Ɛlezabɛte wo, na ɔwole ralɛ nrenyia. 58  Ye kpalɛzoamra nee ye mbusuafoɔ dele kɛ Gyihova* ɛze ye anwunvɔne kpole, na bɛ nee ye lile fɛlɛko.+ 59  Ye kenle mɔtwɛ ne azo, bɛrale kɛ bɛbapɛ kakula ne mrenyiazo,+ na ɛnee bɛkulo kɛ bɛfa ye bɛto ye papa Zɛkalaya. 60  Noko ye mame buale kɛ: “Kyɛkyɛ! bɛbavɛlɛ ye Dwɔn.” 61  Na bɛzele ye kɛ: “Awie biala ɛnle wɔ abusua ne anu mɔɔ bɛfɛlɛ ye zɔhane a.” 62  Akee bɛyɛle sɛkɛlɛneɛ bɛbizale ye papa kɛzi ɔkulo kɛ bɛfɛlɛ ye la. 63  Yemɔti ɔbizale bɛ ɔliele taboa na ɔhɛlɛle zolɛ kɛ: “Ye duma a le Dwɔn.”+ Ɛhye yɛle bɛ muala azibɛnwo. 64  Ɛkɛ ne ala, ɔ nloa bukele na ɔ tafinlima zianyinle na ɔbɔle ɔ bo ɔdendɛle+ ɔyele Nyamenle ayɛlɛ. 65  Ɛzulolɛ hanle ye kpalɛzoamra amuala, na bɛhanle ɛhye mɔ kɔsɔɔti anwo edwɛkɛ wɔ Dwudiya maanzinli ne mɔɔ gua awoka zo la anu amuala. 66  Na bɛdabɛ mɔɔ bɛdele la kɔsɔɔti vale ziele bɛ ahonle nu na bɛhanle kɛ: “Duzu a kakula ɛhye bayɛ a?” Ɔluakɛ ɛnee Gyihova* asa wɔ ɔ nwo zo amgba. 67  Akee sunsum nwuanzanwuanza ne wolole ye papa Zɛkalaya na ɔhanle ngapezo kɛ: 68  “Ayɛlɛyelɛ ɛha Gyihova,* Yizilayɛ Nyamenle ne,+ ɔluakɛ yeranlea ye menli na yelie bɛ ngoane.+ 69  Yekpogya ngoanelielɛ mɛne bie zo+ yemaa yɛ wɔ ye sonvolɛ Devidi sua nu,+ 70  kɛ mɔɔ yelua ye tete ngapezoma nwuanzanwuanza ne mɔ anwo zo yeha la,+ 71  ɔbalie yɛ yeavi yɛ agbɔvolɛ nee bɛdabɛ mɔɔ bɛkyi yɛ la amuala asa anu;+ 72  ɔbaze yɛ nenyia mɔ anwunvɔne na yeahakye ye ngyekyeleɛ nwuanzanwuanza ne,+ 73  ndane ne mɔɔ ɔhanle yɛ nenyia Ebileham,+ 74  kɛ saa ɔdie yɛ ɔfi yɛ agbɔvolɛ asa anu a, ɔbamaa yɛanyia adenle yɛazonle ye dahuu mɔɔ yɛnzulo 75  wɔ nɔhalɛlilɛ nee tenleneyɛlɛ nu wɔ ɔ nyunlu wɔ yɛ ngoane mekɛ kɔsɔɔti anu la. 76  Na wɔmɔ kakula ɛhye, bɛbavɛlɛ wɔ Anwuma Anwumanli ne ngapezonli, ɔluakɛ ɛbalimoa Gyihova* anyunlu wɔahɔziezie ye ndenle,+ 77  na wɔamaa ye menli ne anwu kɛ ɔbava bɛ ɛtane yeahyɛ bɛ na yealie bɛ ngoane,+ 78  ɔlua yɛ Nyamenle ne anwunvɔnezelɛ ti. Anwunvɔnezelɛ ɛhye ati, alehyenlɛ wienyi bavi anwuma ada yɛ nwo zo, 79  yeamaa bɛdabɛ mɔɔ bɛde awozinli nee ewule alubo bo+ la anwu wienyi na yeahile yɛ adenle wɔ anzodwolɛ adenle zo.” 80  Na kakula ne nyinle na ɔyɛle se wɔ sunsum nu, na ɔdɛnlanle fienemgbole ne anu ɔhɔkpulale kenle mɔɔ ɔlale ɔ nwo ali wɔ bagua nu ɔhilele Yizilayɛma la.

Ɔbodwɛkɛ

Anzɛɛ “yɛdie yɛdi.”
Anzɛɛ “amaamuo.”
Anzɛɛ “yeavi ɔ nli akunlu.”
Anzɛɛ “ɛzonlenlɛ gyima.”
Anzɛɛ “bɛlɛra mɔɔ ɛnze nrenyia.”
Anzɛɛ “bɛyia ye.”
Anzɛɛ “debie.”
Anzɛɛ “Me sonlabaka ne amuala.” Nea Edwɛkɛbohilelɛ.