1. Matthew 11:​28-30 góneʼ Jesus haʼátʼíí níigo haadzííʼ?

JESUS éí diné tʼóó ahayói dabíistsʼą́ąʼgo kóníigo yichʼįʼ haadzííʼ. “Hágo, shaa hohkááh, áko háádaalyı̨́įhgo ánihideeshłííł.” (Matthew 11:​28-30 yíníłtaʼ.) Díí éí doo tʼóó áníigo haadzíiʼ da. Asdzání léiʼ ayóó átʼéego bichʼįʼ nahwiiʼnáago yíká eelwod yę́ęgi baa nitsíníkees.

2. Jesus éí asdzání léiʼ bichʼįʼ nahwiiʼnáago haitʼéego yíká eelwod?

² Díí asdzání éí tʼáá íiyisíí shíká aʼdoowoł nízin. Yáʼátʼééh nídeeshdleeł nízingo azeeʼííłʼíní chʼééh yaa nádááh. Tʼáadoo háká oolyeedígóó hachʼįʼ nahwiiʼnáago naakitsʼáadah nááhai. Bee hazʼáanii Mózes baa deetʼánę́ę áníigo asdzání kójítʼéego éí diné bitahjįʼ doo naʼadáa da. (Lev. 15:25) Ńtʼééʼ Jesus éí náʼáłdziih haʼníigo baa hozhdiiztsʼą́ąʼgo bikájidínéeztą́ą́ʼ. Bikʼízhníyáago biʼééʼ bijánil bizhdeelchidgo náázdiidzá! Ndi Jesus éí doo tʼóó yáʼájítʼéehgo ánáhoodlaa da. Ayóóʼóʼóʼní índa ił ídlı̨́ yee haa joozbaʼgo “shitsiʼ,” hodííniid. Áko asdzání kóhodooʼniidgo háájoolyı̨́įʼgo hadziil nijísdlı̨́ı̨́ʼ!—Luke 8:​43-48.

3. Haʼátʼíí baa nídadíitʼįįł?

³ Díí asdzánígíí tʼáá bí Jesus yichʼįʼ níyá. Tʼáá ákótʼéego nihí ałdóʼ tʼáá nihí Jesus ‘baa diidááł.’ Jesus ‘baa dahakááhígíí’ bitsʼíís bąąh nidahazʼáanii éí kʼad doo yá néíłdziih da. Ndi tʼahdii éí “shaa hohkááh, áko háádaałyı̨́įhgo ánihideeshłííł,” nihiłní. Ashdlaʼ ałʼąą átʼéego naʼídíkid  baa nídadíitʼįįł: Haʼátʼíí ádiiʼníiłgo Jesus ‘baa diidááł’? ‘Shiʼazéédéetání ázéédadóohtįįh,’ nihiłníigo haʼátʼíí ááhyiłní? Haʼátʼíí éí Jesus bitsʼą́ą́dóó bídahwiidiilʼááł? Naanish nihaidiníʼánígíí haʼátʼíí biniyé éí bee hááʼiiyı̨́įhii átʼé? Jesus biʼazéédéetání haitʼéego bee hááhiilyı̨́įh dooleełgo ííníilzin doo?

4-5. Haitʼéego éí Jesus ‘baa diidááł’?

⁴ Jesus ‘baa diidáałgo’ éí yee naʼneeztą́ą́ʼ yę́ę índa áátʼįįd yę́ęgi bíhwiilʼaah doo. (Luke 1:​1-4) Doo łaʼda nihá ádooníił da, tʼáá nihí díí bídahwiilʼaah doo. Jesus ‘baa diidáałgo’ ałdóʼ éí baptize áshidiʼdoolníiłgo Jesus yá naalʼaʼí deeshłeeł niidzingo baa nitsíikees doo.

⁵ Łah ánáánátʼéego Jesus ‘baa diidááł’ niidzingo éí nihichʼįʼ anáhóótʼiʼ silı̨́įʼgoda elders danílínígíí łaʼ baa diidááł. Hastóí “aa deetʼáanii” danílínígíí éí dibé yaa ádahalyą́ą doogo Jesus choyoołʼı̨́. (Eph. 4:​7, 8, 11; John 21:16: 1 Pet. 5:​1-3) Tʼáá nihí éí shíká aʼdoowoł niidzin doo. Elders éí shíniʼ átʼéegi índa bídin nishłíinii tʼáá íídą́ą́ʼ bił béédahózin tʼáadoo niidziní doo. Nihibrother Julian ání: “Shitsʼíís bąąh dahooʼaʼgo biniinaa Bétheldi shinaanish yę́ę bitsʼá níyá. Shikʼis łaʼ éí elder łaʼ nichʼįʼ hadaodziihda, shiłní. Áłtsé íínísingo, éísh éí haitʼéego shíká azhdoojah? Ndi tʼahádóó łaʼ yíkeed, ńtʼééʼ elders shichʼįʼ hadaasdzíiʼgo tʼáá ákónéehee lá nisin.” Elders ayóó áká anídaajahii, Julian bíká ííjéʼígi átʼéego éí “Christ bintsíkees” bee nitsídeikees doogo yee áká anájah. Áko Jesus nitsékeesgi baa ákoniidzingo beʼiilʼı̨́į doo. (1 Cor. 2:16; 1 Pet. 2:21) Díí éí tsʼídá alááh átʼéii eílyáii átʼé.

6. Jesus éí ‘shiʼazéédéetání ázéédadóohtįįh’ níigo haʼátʼíí ááhyiłní?

⁶ Jesus éí ‘shiʼazéédéetání ázéédadóohtįįh,’ dííniidgo éí “Naatʼáanii nishłı̨́įgi shídahwíínółnííh” níigo shı̨́ı̨́ ání. Áádóó ałdóʼ áníigo shı̨́ı̨́ éí “Azéédéetání biyaa shił sínízı̨́įgo tʼáá áníidla Jiihóvah bá neiilnish doo.” Díí tʼáá háájíígíí shı̨́ı̨́ éí azéédéetání níigi éí Diyin bá naʼanishgo ááhyiłní.

7. Matthew 28:​18-20 bikʼehgo haʼátʼíí naanish shı̨́ı̨́ nihaa dadeestʼą́, áádóó haʼátʼíí éí tʼáá aaníigo deiniidlą́?

⁷ Jiihóvah baa ádá deetʼą́ągo éí baptize ánihiʼdiilyaago éí íídą́ą́ʼ Jesus baa niidzá. Díí éí diné tʼáá ałtso bichʼįʼ ąą átʼé. Jesus éí łaʼda Diyin bá naashʼaʼ doo nízinii éí doo nówehjįʼ hodideeshniił da ní. (John 6:​37, 38) Jesus éí Jiihóvah naanish beidiníʼánę́ę éí Christ bikééʼ deíkáahii ałdóʼ tʼáá éí baa dadeestʼą́. Tʼáá aaníí deiniidlą́ągo díí bindeiilnishgo Jesus éí nihił hólǫ́.—Matthew 28:​18-20 yíníłtaʼ.

8-9. (a) Diné aʼohgo ádaatʼéii haʼátʼíí biniyé Jesus bił danilı̨́? (b) Haʼátʼíí baa nitsíikees doo?

⁸ Diné aʼohgo ádaatʼéii éí Jesus bił danilı̨́. (Matt. 19:​13, 14; Luke 7:​37, 38) Éí haʼátʼíí biniyé ákódaatʼé? Jesus dóó Férisiiz bee ałʼąą átʼéegi baa nitsíníkees. Férisiiz éí doo ayóóʼádaʼóʼníi da índa ayóó ádaa dadzódlí. (Matt. 12:​9-14) Jesus éí ayóóʼóʼóʼní índa aʼohgo áʼdólzin. Férisiiz éí ayóó shééhoʼdílzingo anishłı̨́ danízin. Jesus éí tʼáadoo ákodanohtʼéhí ní. Bídahoołʼaahii éí aʼohgo ádanohtʼéego á nidaałʼaʼ yiłníigo neineeztą́ą́ʼ. (Matt. 23:​2, 6-11) Férisiiz éí diné yichʼįʼ  ádéédahooldzííd. (John 9:​13, 22) Jesus éí ayóóʼóóʼní yee áká análwoʼ, índa bá áhwiinítʼı̨́ʼígo bizaad yee yáłtiʼ.

⁹ Díísh Jesus bitsʼą́ą́dóó bíhwiiniłʼą́ą́ʼ? Díí baa nitsíníkees: Shaʼátʼeʼísh ádin doodaiiʼ aʼohgoósh áʼdííníszingo bee shééhoʼdílzin? Naanish daʼaʼohígíísh bee áká anáshwoʼ? Dinéésh bichʼįʼ kʼé nisdzin?

12-14. Jesus éí naanish nihainíláhígíí bideiiníilníishgo haʼátʼíí biniyé éí bee hááʼiiyı̨́įhii átʼé?

¹² Jesus éí naanish nihainíláhígíí bideiiníilníishgo haʼátʼíí biniyé éí bee hááʼiiyı̨́įhii átʼé? Díí łaʼ baa nídadíitʼįįł.

¹³ Tsʼídá aláahdi yáʼátʼéehgo akʼidéezʼı̨́įʼii nihee hólǫ́. Jiihóvah éí doo tʼáá naʼníleʼdii nihiłʼáa da. Bá nideilnishígíí yaa ahééh nízin. (Heb. 6:10) Naanish nihąąh nidasyáhígíí éí adziilii Jiihóvah bitsʼą́ą́dę́ęʼgo bee ádeitʼı̨́. (2 Cor. 4:7; Gal. 6:5) NihiNaatʼáanii Jesus éí ałhaa nitsídeikees dooleełgi haitʼéego nihinááł áʼiilaa. (John 13:15) “Dibé yaa áhályáanii ayóó átʼéii” Jesus nahalingo elders nihaa ádahalyą́. (Heb. 13:20; 1 Pet. 5:2) Dabidziilgo naʼnitin yee índa ajoobaʼ saad yáʼátʼéehii yee nihichʼįʼ yádaałtiʼ.

¹⁴ Tsʼídá aláahdi yáʼátʼéehgo akʼis nilíinii nihee hólǫ́. Akʼis ayóóʼáʼóʼníinii índa tʼáá ákónéehee naʼanishii bee łáʼí ídlı̨́įgi tsʼídá doo łahgóó ákótʼéego bił hazʼą́ą da. Baa nitsíníkees: Nihibrothers dóó nihisisters yáʼátʼéehgo deíkááh índa aʼohgo ádaʼdóolzingi ayóó baa hózhǫ́. Tʼáá ádeileʼígíi ayóó dayiichįįhgo doo yee ádaa dahaniih da. Náánáłahdę́ę́ʼ éí shilááh ádaatʼé danízin. Tʼóó hoł naashnishii jílı̨́ doo nízin da, ndi shikʼis jílı̨́ nihóʼní. Beʼiinaʼ nihá ninéididooʼáałgo átʼé!

15. Naanish nihąąh niilyáhígíí haitʼéego baa nitsíikees doo?

¹⁵ Tsʼídá aláahdi yáʼátʼéehgo binaʼanishii nihee hólǫ́. Jiihóvah tʼáá aaníigo baa haneʼgi diné bee nidaniitin, áádóó Devil biyoochʼíidgo ííshjání ádeilneʼ. (John 8:44) Séítan éí ił chohooʼı̨́ ádaasdįįd dazhnízin doo nihóʼní. Nihibąąhági ádaatʼéii Jiihóvah doo nihá yóóʼiididooʼáał da, índa doo ayóóʼánihóʼníi da daniidzin doo nihóʼní. Díí ayóó átʼéii yoochʼííd átʼé, áko diné yikʼee yínííł danílı̨́! Christ ‘baa niidzáago’ éí nihibąąhági ádaatʼéii nihá yóóʼiididooʼááł. Jiihóvah tʼáá aaníí ayóóʼánihóʼní. (Rom. 8:​32, 38, 39) Diné éí Jiihóvah yadaʼooliihgo índa beʼiinaʼ yáʼátʼéehgo ádeileʼgo ayóó baa hózhǫ́!

16. Jesus naalnish nihaidiníʼánígíí éí haitʼéego łahgo átʼé?

¹⁶ Jesus éí naanish nihaidiníʼánígíí łahgo átʼé, éí hááʼiiyíihii átʼé. Éí tʼáá ákwíí jı̨́ nihinaanishii bitsʼą́ą́dóó bąą niʼídááh, éí doo bee ił hózhǫ́ǫ da. Ndi, Jiihóvah dóó Christ bá nijilnishgo éí ayóó átʼéego ił hózhǫ́ áʼósin. Nijilnishgo eʼeʼaahgo chʼééh adidáah ndi, tʼáá éí bitłʼééʼ áłah aleehgóó náájoodáał łeh. Áko éí háájoolyı̨́ʼígi átʼéego hadziilgo hooghandi níjídááh. Nahwiilneʼgóó índa Diyin Bizaad bíhwiilʼaahgo ałdóʼ tʼáá ákótʼéego háájilyı̨́įhgo nááhadziil łeh.

17. Haʼátʼíí bee ádaa áhwiilyą́ą doo?

¹⁷ Tʼááłaʼí niitínígo éí niheʼadziil bíniilʼánígi bee ádaa ákoniidzin doo. Áko baa neidáhígíí bee ádaa áhwiilyą́ą doo. Éí naadeełii ádaatʼéii bíká áhátʼı̨́įgo biniinaa bąąh niʼídááh. Dinééh léiʼ ayóo ajitʼı̨́įgo Jesus kóbijiní: “Haash deeshníiłgo iiná doo ninítʼiʼii shee hodooleeł?” Díí dinééh éí tʼáá íídą́ą́ʼ bee hazʼáanii bikʼehgóó ájítʼé. Áádóó diné yáʼátʼéehii jílı̨́ı̨́ ńtʼéeʼgi, Mark éí Jesus ‘ayóóʼáhóʼníigo honééłʼı̨́ı̨́ʼ,’ níigo akʼeʼashchı̨́. Jesus éí díí dinééh ííłní: “Nee hólónígíí tʼáá ałtso naa nahóniihgo” áádóó “shikééʼ yínáał doo.” Jesus éí bikééʼ yisháał doo jinízin, ndi honaalyeʼé doo bitsʼáhóniʼ da. (Mark 10:​17-22) Áko Jesus biʼazéédéetání doo jiniizı̨́įʼ da, ndi “atʼı̨́” binaalteʼ jílı̨́ı̨́jígo hoł yáʼátʼééh. (Matt. 6:24) Ni éí hai nidzaa doo ńtʼééʼ?

18. Áłtsé siilʼáanii haʼátʼíí biniyé bee ádaa ákoniidzingo íʼdííníilzin doo? Éí haʼátʼíí biniyé ákwíitʼı̨́į doo?

¹⁸ Haʼátʼíí áłtsé siilʼą́ągi bee ádaa ákoniidzingo doo. Éí haʼátʼíí biniyé ákwíitʼı̨́į doo? Jó éí binahjįʼ doo tʼóó bóhólnííhgóó niheʼadziilii choiniilʼı̨́į da dooígi bee ádaa áhwiilyą́ą doo. Dinééh léiʼ tʼah ániid naagháago ání: “Ląʼí nááhai tʼóó yeeʼ bikiinígo sheʼiinaʼ yishtʼih nisin. Pioneer nishłı̨́, ndi béeso shee hólǫ́ǫ doo índa tsʼídá yáʼátʼéehgo shił hazʼą́ą doo nisingo áłahájįʼ baa nitséskees. Haʼátʼíí lá biniyé iináagi bee shichʼįʼ nahwiiʼná nisin. Shí tʼéiyá aláahdi íʼdííníszingo Jiihóvah bá hoséłʼą́ągi índa bá ashtʼı̨́į dooleeł yę́ęgi éí sheʼadziil chʼínííłnaʼígíí baa hidishʼaah lágo bee ádaa ákoniizı̨́ı̨́ʼ.” Mark éí hazhóʼó tsíńdeezkéezgo hweʼiinaʼ siláagi hashtʼejiilaago Jiihóvah ląʼígóó bá chʼíjílnish. Mark ájíní: “Łahda béeso biniinaa nitsináshtłiʼ, ndi Jiihóvah dóó Jesus shíká anáhiʼnilchéehgo bee shidziil.”

19. Haʼátʼíí biniyé hazhóʼó nitsíikees doo?

¹⁹ Jesus biʼazéédéetání biyaa hááhiilyı̨́įh doogo éí táaʼgo áʼiilʼı̨́į doo. Áłtsé éí, hazhóʼó nitsíikees doo. Jiihóvah binaanish bindeiilnish, áko bí bikʼehgo ádaʼiilʼı̨́į doo. Nihí éí naalnishii daniidlı̨́, Jiihóvah éí bá Naʼanishii nilı̨́. (Luke 17:10) Jiihóvah binaanish éí tʼáá shí shikʼehgo niidzingo éí azéédéetání ádá nantłʼago íilʼı̨́į doo. Dóola ayóó ábóodziilii éí bizéédéetání doo yikʼehgóó átʼı̨́įgo yee átíʼádiilʼįįh índa tʼóó yąąh chʼééh dighááh. Ndi nihí éí Jiihóvah bikʼehgóó yiilnishgo éí haʼátʼíí shı̨́ı̨́ doo bííníshghah da doodaiiʼ shá nantłʼa niidzin yę́ę bikʼeh diidlı̨́į doo. Béénílniih Jiihóvah íinízinii łaʼyidoolíiłgi doo łaʼda hatsʼá neʼ íidoolíił da!—Rom. 8:31; 1 John 4:4.

20. Haʼátʼíí biniyé Jesus biʼazéédéetání biyaagi bił deíníilníísh?

²⁰ Naaki góneʼ éí, tʼáá ákóneʼ ádiiʼníiłgi baa nitsíikees doo. Nihizhéʼé Jiihóvah  baa dahwiiʼniih doo biniyé ádeiitʼı̨́. Jesus tádííyáhádą́ą́ʼ diné éí áchą́hwíídéeniʼ doodaiiʼ tʼáá hó tʼéí ádaa nitsáhákees biniinaa ił hózhǫ́ ádaasdįįd áádóó Jesus biʼazéédéetání bitsʼá jiiskai. (John 6:​25-27, 51, 60, 66; Phil. 3:​18, 19) Ákondi éí Diyin índa diné ayóóʼádayóʼnínígíí éí bił dahózhǫ́, háálá azéédéetání deítįįhgo abídayiiską́. Éí yáʼąąshdi Jesus yił dahwéeʼaah doo. Nihídóʼ nihił dahózhǫ́ǫgo tʼáá ákóneʼ ádeitʼı̨́įgo Jesus biʼazéédéetání deíniitįįh doo.

21. Matthew 6:​31-33 bikʼehgo Jiihóvah éí haʼátʼíí nihá ádooníiłgo deiniidlą́?

²¹ Tááʼ góneʼ éí, Jiihóvah shił hólǫ́ nínízin. Niheʼiinaʼ ninádadeetʼą́ągo naanish bidziilii ádaa dadeetʼą́. Jesus éí atídanihiʼdilʼı̨́į doo níigo tʼáá íídą́ą́ʼ yee nihił hoolneʼ. Ndi tʼáá altso nidantłʼaii bichʼįʼ nihidziil dooleełgo éí Jiihóvah yee nihíká análwoʼ doogo deiniidlą́. Yéigo haʼííníilníigo éí ayóó nihidziil dooleeł. (Jas. 1:​2-4) Jiihóvah éí nihaa áhályą́ą doo, Jesus éí nihikʼi déezʼı̨́įʼ doo, áádóó nihibrothers índa nihisisters éí haʼííníilní dóó yéigo ánítʼı̨́ danihiłníi dooleełgo deiniidlą́. (Matthew 6:​31-33 yíníłtaʼ; John 10:14; 1 Thess. 5:11) Haʼátʼíísh nááwókeed doo?

22. Haʼátʼíí baa ahééh hwiindzin doo?

²² Jesus éí asdzání náyííłdzííʼ yę́ę tʼáá éí bijı̨́ hanályı̨́įhgo áyiilaa. Ndi éí Jesus yíhoołʼaahii jizlı̨́įʼgo tʼéiyá hoolʼáágóó hááʼáyı̨́ı̨́h haa doolyééł. Éí asdzání haajiidzaa nínízin? Jesus biʼazéédéetání biyaa ajííyáago éí dooládóʼda dooleeł, éí yáʼąąshdi Jesus bił joolnish doo! Tsʼídá haʼátʼíí shı̨́ı̨́ ninázhdiníʼą́ągo Jesus bikééʼ dazhdiiyáago éí tʼáá ákónéehee doo. Háájí shı̨́ı̨́ nihá chohooʼı̨́, yáʼąąshgóó doodaiiʼ nahasdzáán bikááʼgóó daastiʼ, Jesus éí “shaa hohkááh” nihidííniid, áko baa niidzáago ayóó baa ahééh hwiindzin.