Na o ka Phema Botšofadi?

“Nywaga ya bophelo bja rena, ke nywaga e masome a šupago, gomme go yo thata ke e masome a seswai, . . . bo feta ka pele e ke re a fefolwa.”—PSALME 90:10, PK.

AKANYA o dula o le lesogana. Akanya o phetše gabotse mmeleng e bile o na le monagano o šomago gabotse ka mo go sa felego. Na tebelelo e bjalo e kgahlišago e kwagala bjalo ka nonwane go wena? Ela hloko therešo ye yeo e sa tlwaelegago: Gaešita le ge mohuta o mongwe wa mapapagai o ka phela nywaga e ka bago e lekgolo, ga se gantši magotlo a phela nywaga e meraro. Phapano e bjalo ya nako yeo diphedi di e phelago e dirile gore bo-rathutaphedi ba bangwe ba bolele gore botšofadi bo swanetše go ba le sebaki le gore ge e ba botšofadi bo na le sebaki, gona go ka ba le pheko ya bjona.

Go tsoma kalafo e šomago ya botšofadi go dirile gore dikhamphani tša go dira dihlare di diriše tšhelete e ntši maitekong a go hwetša pheko ya botšofadi. Go tlaleletša moo, go batho bao ba belegwego ka morago ga ntwa ya bobedi ya lefase gomme gona bjale ba tsenago nywageng ya bona ya bo-60, go hwetša tsela ya go lwantšha botšofadi go fetogile selo seo ba tshwenyegilego ka sona.

Nyakišišo ya botšofadi le yona e fetogile selo sa bohlokwa kudu banyakišišing ba bantši ba dikarolwana tša leabela, thutaphedi ya dimolekule, thuta-diphoofolo le ba thuto ya tša botšofadi. Puku ya Why We Age, yeo e ngwadilwego ke Steven Austad, e re: “Go na le lethabo le legolo matšatši a, ge bao ba ithutago ka tša botšofadi ba kopana. Re thoma go kwešiša mabaka a motheo a botšofadi.”

Go na le dikgopolo tše dintši tša mabapi le botšofadi. Kgopolo e nngwe ke ya gore botšofadi bo bakwa ke go hlagala; e nngwe ke gore botšofadi ke selo seo motho a bopilwego a na le sona. Ba bangwe ba re karabo e akaretša dikgopolo tše ka bobedi. Botšofadi bo kwešišwa gabotse gakaaka’ng? Na go na le lebaka la go lebelela gore go tla ba le pheko ya kgonthe ya botšofadi?

[Seswantšho go letlakala 19]

Mapapagai a mangwe a kgona go phela nywaga e 100, eupša batho ba phela e ka bago e 80. Banyakišiši ba botšiša gore: “Ke eng seo se bakago botšofadi?”