Ke belegiwwe ka di 22 tsa December, 1929, ku Noville, poleke ya gore ke ye nyana ya go ba le nkokwane ya mašomo ya gore ma thina le Bastogne, hala Belgian Ardennes. Ke gopola dilo tsa go jabodisa tsa nakwela ke sa gola ga mašomo yane le babelegi baka. Nna le monyanana waka wa mošomanyana ye ba reng ke Raymond ke mo re gama lebese la dikgomu tsa rune ka matsogo letšatši le lengwana le le lengwana fote re gelepa ka go buna. Ga poleke ya rune, batho ke mo ba bereka ggoši gore ba gelepane.

Babelegi baka ba gore mabitso ya bona ke Emile le Alice, ke mo ba tineyele ga Kereke ya Khatholika. Ke mo ba ya kerekeng Lesonto le lengwana le le lengwana gore ba gopole sehlabelo sa Jeso. Mara, gana hala ga bo 1939, mašupatsela ya go tšwa England ma segele polekeng ya rune ke mokane ma thulela papa lešuba la go dula a kraya makazini wa Consolation ka poso (wa gore gana byalo ba re ke Hlahlama!). Papa o yakgoswiye a di bona gore tso di hlayang ke dimakazini tsowa ke nnete fote tsotsone dya mo tšhofa gore a thomise go tšhuta Bhayibele. Mo a lisetsa go ya kerekeng, bayagelani ba rune ba gore ne ba re tshwere gabutši ba yye ba thomisa go mo phigisa. Ba yye ba gatelela papa gore a sa lisetsi kereke ya Khatholika, fote ba phigisana ka taba yowa.

Di nkwisiye go baba ka matla mo ke bona ba tshwara papa ka mokgo. Tsotsone di ntšhofiye gore ke kgopele Modimo gore a gelepe papa ga thapelo ya go tšwa pelong yela re bolabodiyeng ka yona hala mathomisong ga hlogotaba yowa. Ke yye ka jabola ka matla mo bayagelane ba rune ba lisetsa go phigisa papa ka gonyana ka gonyana. Ke napiye ke di bona tsa gore nnete Jehova ke “wa go Theetsela merapelo.”

Naga ya Nazi Jeremane yi yye ya kutulugela Belgium ka di 10 tsa May, 1940, ke mokane tsotsone dya maka gore batho ba go tlala ba tloge hone nageng.  Mutši wa geru wo tšhabele borwa bya France. Mo re kene re sepela, re yye ra tikraya re le ga poleke ya gore masole ya Jeremane ma lwa le masole ya France.

Mo re boyela mašomong ya rune, re krayye gore diphahlo tsa rune tsa go tlala ba di yetswiye. Re f’lo gahlanetsa ke mpsya ya rune ya gore re re ke Bobbie. Dilo tsowa di makegiyeng di makiye gore ke šale ke tiputsisa gore, ‘Ke ntaba go na le dintwa le mohlupego?’

Ka dinako tsotsone, taba ya gore re vakašele ke Mogageru Emile Schrantz, a wa gore ke mošupatsela le mogolo, yi re berekele ka matla. O hlatolliye di yela a berekisa Bhayibele gore ke ntaba go na le mohlupego a boya a fetola le diputsiso tse dingwana tso ne ke le natso ka lephelo. Ke thomisiye go ba le senghana sa go tiya le Jehova fote ka sa kamake le ka gonyana gore ke Modimo wa go nyakanana.

Le mo ntwa ne yi soko fela, ba geru ke mo ba thogo dula ba bolabodisana le magageru. Ka August 1943, Mogageru José-Nicolas Minet o vakašele mašomo ya rune gore a tle a beye polabolo. O yye a butsisa gore, “Ke mang ye a nyakang go kolobetsiwa?” Papa o yye a yemisa letsogo, le nna ka yemisa. Re yye ra kolobetsiwa ga noka ye nyana thina le mašomo ya rune.

Ka December 1944, masole ya Jeremane ma yye ma thomisa go hlasela la mafelelo ga Ntwa ya Bobedi ya Lefase ku bodikela bya Yuropo, ya gore yi tšibega go le Battle of the Bulge. Ke mo re dula thina le ho ntwa ne yi le gona fote ke mo re tshwanele re dule kamareng ya ka tlase ampore kgwedi ka moka. Tšatši le lengwana ne ke tšwele tawong gore ke fepe diphoolwane, dikwakwapi tsa gore di na le tsa go bhoma ka ho gare di yye dya teya mašomo ya rune ke mokane dya rutlumullanya masenke ya ntlo ya gore go dula diphoolwane. Lesole le lengwana la America la gore ne le le sefahlong thina le nna, le yye la yahlamela la re, “Patlama!” Ke yye ka taboga ka patlama thina nalo ke mokane la n’yapesa lekarapo la lona ho hlogong gore le ntšhireletse.

Ka nthago ga ntwa, ke kgonne go dula ke bolabodisana le magageru ya phutegong ya Liège, ya gore yi 90 ya dikhilomitha ka lebowa la mo re dulang. Mo nako yi kene yi ya, re yye ra thoma mogoba wo monyana wa go tšhuta ku Bastogne. Ke yye ka thomisa go bereka ga bhizinisi ya tsa mothelo fote ka thulegela ke lešuba la go tšhuta tsa molawo. Ka nthago, ka bereka ofising ya ba mmušo wa gana hone. Ka 1951 re yye ra lukiselela mogahlano wo mogolonyana  ku Bastogne. Go yye gwa segela batho ba go teya gana hala ga lekgolo, go tokegela le mogageru wa mosadi wa gore ke mošupatsela wa go ba le matšato ye ba reng ke Elly Reuter. O trapele 50 ya dikhilomitha gore a be gona. Di so yi kgole, re yye ra kwana ke mokane ra tshepisana mošadho. Elly ke mo ba mo memme Sekolong sa Gilead hala United States. O yye a ngwalela ba ntlo ye kgolo ya lefase a hlatolla gore ke ntaba a ka sa yamogele sememo sone. Mogageru Knorr, wa gore ke mo a yeta mahlong ga batho ba Jehova, o yye a mo fetola gabutši a re kela tšatši le lengwana a ka tla le monnage. Re yye ra šadha ka February ya 1953.

Ka wona mongwaga wonone, nna le Elly re yye ra ya ga Mogahlano wo Mogolonyana wa New World Society wa gore ne ba wo tshwarele ga Stediyamo sa Yankee ku New York. Mo re le gana hone, ke yye ka gahlana le mogageru ye mongwana wa gore o nneyye mmereko wa gabutši ka matla fote a re ke rurele United States. Ka nthago ga gore re rapele Jehova ka taba yowa, nna le Elly re segelele sepheto sa gore re sa wo tseye mmereko wone ke mokane ra boyela Belgium gore re thege mogoba wo monyana wa gore wo na le lesome la batšhomayedi ku Bastogne. Ka mongwaga wa go latela ba yye ba re rufa ka ngwana wa mošomanyana, wa gore re mo reyye gore ke Serge. Sa go kwisa go baba ke gore ka nthago ga kašupa ya dikgwedi, o yye a thomisa go lwala ke mokane a hlokofala. Re kgotolele Jehova ka mokgo re kwang go baba ka gona ka thapelo, fote re yye ra tiyisa ke tshepo ya gore yi nyoko makega ya tsogo.

Ka October 1961, ke yye ka kraya sekoropo sa gore se makiye gore ke kgone go ba mošupatsela. Mara ka lona letšatši lolone, ke yye ka fowunela ke lelata la go bereka lekaleng la Belgium. O yye a mputsisa gore nka kgona go bereka ke le lelata la go potuluga (gana byalo ba re ke mopotulugi). Ke yye ka butsisa gore, “Ayitsano re ka sa thomisi ka go bereka re le mašupatsela re soko bane re yamogela mmereko wowa?” Magageru ma yye ma dumela. Ka nthago ga mabala ya dikgwedi re le mašupatsela, re yye ra thomisa mmereko wa go potoluga ka September ya 1962.

Ka nthago ga mengwaga ka mmedi re potoluga, ba yye ba re bitsa gore re tle re bereke Bethele ya ku Brussels. Re thomisiye go bereka ka October ya 1964. Mmereko wo wa nyuwane wo makiye gore re rufege ka dilo tsa go tlala. Ka nthagonyana ga mo Mogageru Knorr a vakašele Bethele ya rune ka 1965, ne ke makele mo ba nhlawola gore ke be lelata la lekala. Ka nthago, nna le Elly ba yye ba re mema tlelaseng ya bo 41 ya Sekolo sa Gilead. Mantsu yaa Mogageru Knorr a ma hlayyeng 13 ya mengwaga ya go fela ma yye ma makega! Ka nthago ga gore re yaloge, re boyele Bethele ya ku Belgium.

Ke yye ka thulegela ke lešuba la gore ke berekise tso ke di tšibang ga tso tsa molawo gore ke thogo yemelela batho ba Jehova gore ba mo rapele ba lukulugiye ku Yuropo le dipoleke tse dingwana. (Mafil. 1:7) Tsotsone di makiye gore ke bolabole le ba go bereka ofising ya mmušo ba go tšwa ga dinaga tsa go teya ka ku ga 55 tsa gore ba rakele mmereko wa rune kela ba wo ganele. A sanka ka gatelela taba ya gore ke ya di tšiba tso tsa molawo, mara ne ke hlaya gore ke nna “monna wa go berekela Modimo.” Ne ke dula ke rapela Jehova gore a n’yetetse, ka taba la gore ke ya di tšiba tsa gore  “pelo ya kgoši [kela wa go yahlula] yi tshwana le meetši ya gore maa yeela ho letsogong la Jehova. O ma thulela mosela gore ma ye mo Yene a nyakang.”—Diy. 21:1.

Ke sa na ke gopola polabodisano yo ke yyeng ka ba nayo le ye mongwana wa Palamente ya Yuropo. Ke mo kgopele ga tlele gore ke bolabole naye, fote o feleletsiye a dumela gore re gahlane. O yitseri, “Nko go neya kapheta ya diminetsi, hayi tsa go feta hone.” Ke yye ka yinamisa hlogo ke mokane ka thomisa go rapela. Morenela o yye a mputsisa a kene a tšhugiyenyana gore ke maka ying. Ke yemisiye hlogo yaka, ke mokane ka re, “Ne ke leboga Modimo ka taba la gore wene o ye mongwana wa malata yage.” A mputsisa, a re, “O ra byang?” Ke mo šupetsiye Maroma 13:4. Ke mo go le motho wa gore Bhayibele o yi tlwayele fote wa yi hlompa, byalo temanyana yowa ya Bhayibele yi yye ya maka gore a yemise ditsebe. Go yye gwa makega ying? O yye a bolabola le nna 30 ya diminetsi, fote re yye ra ba le mmithini wa gabutši ka matla. Fote o hlayye gore o hlompa mmereko wa Dihlatse Tsa Jehova.

Go šele go fitiye mengwaga batho ba Jehova ba lwa ga tso tsa molawo ku Yuropo ga ditaba tsa go tshwana le go gana go kenela bosole, go lwela go gudisa ngwana, ditaba tsa mothelo le tse dingwana. Ke yye ka thulegela ke lešuba la gore ke di bone ka yaka maahlo ka mokgo Jehova a makiyeng gore re phomelele fote re hlule. Dihlatse Tsa Jehova di hludiye melato ya go teya ka ku ga 140 ga Khota ya Yuropo ya go Yemelela Batho!

Ka bo 1990, ke yye ka bereka le Mogageru Philip Brumley, wa go tšwa ntlo ye kgolo le Mogageru Valter Farneti, wa go tšwa Italy, gore re gelepe magageru ya ku Cuba gore ma rapele Jehova ma lukulugiye ka taba la gore mmereko wa rune ne ba wo ganela gana ku. Ke yye ka ngwalela ba go yemela ba mmušo wa Cuba ku Belgium ke mokane ka gahlana le morene ba mo kgetiyeng gore a tshwaragane le taba ya rune. Ga mmithini wa rune wa mathomo, a re ya di kgona go yedisa taba yo yi makiyeng gore ba mmušo ba re kgerele mmereko wa rune.

Ka nthago ga go rapela Jehova gore a re yetetse, re yye ra kgopela gore ba re dumelele go romela 500 ya Dibhayibele ku Cuba, fote ba yye ba dumela. Dibhayibele tsela di segele gabutši fote ba yye ba di neya magageru, byalo re napiye re fetsa le pelo gore Jehova ke mo a rufa tso re di makang. Ke mokane ra kgopela go romela 27 500 ya Dibhayibele tse dingwana. Ba mmušo ba yye ba dumela. Taba ya gore ke gelepiye ye mongwana le ye mongwana wa magageru ya Cuba gore a be le Bhayibele yage, yi makiye gore ke jabole stereka.

Ke vakašele Cuba ga go tlala gore ke gelepe ga tso tsa molawo gore seyemo sa mmereko wa rune se kawonege. Mo nkene ke maka tsotsone, ke kgonne go maka le senghana sa gabutši le batho ba go tlala ba go berekela mmušo.

Ka 1994, batho ba go teya ka ku ga 800 000 ba yye ba bolayiwa bošidi ku Rwanda ka go fo re ke mohlobo wo mongwana. Sa go kwisa go baba ke gore, magageru ya mangwana ba yye ba ma bolaya. Ka nthagonyana, ba yye ba kgopela mogoba wa magageru gore wo neye magageru ya mangwana tso ma di gayelang le go ma gelepa ka tse dingwana.

Mo mogoba wa rune wo segela ga toropo ye kgolo ya Kigali, re krayye gore mapharo ya ofisi yo re hlatollelang gona le ya mo re beyang dikgatiso ma na le mašuba ya go tlala ya dikula. Re kwelele le ka ditaba tsa go baba ka magageru ya gore ba ma bolayye ka mabhangha. Mara ra boya ra kwa ka mešupetso ya magageru ya gore ma yye ma gelepa magageru ya mangwana. Mo re beyisa, re yye ra gahlana le mogageru ye mongwana wa Letutsi wa gore ne a wutamme mokoting 28 ya matšatši, a tšhireletsiye ke mutši wa Dihlatse tsa gore ke MaHutu. Mo re le mmithining ku Kigali, re karakariye ka matla gore re tiyise le go kgomoletsa magageru ya go teya ka ku ga 900.

Ka nthago ga hone ra ya Zaire (gana byalo ba re ke Democratic Republic of the Congo) gore re nyakane le Dihlatse tsa go tlala tsa go tšwa Rwanda tsa gore ke mo di tšhabele dikampeng thina le toropo ya Goma. Ke mo re sa ba kraye, byalo re yye ra kgopela Jehova gore a re yetetse gore re thogo ba kraya. Ke mokane ra bona morene mongwana a tla ga rune, ke mokane ra mmutsisa gore a go na Dihlatse Tsa Jehova tso a di tšibang. O fetodiye ka gore, “Eya, ke nna Hlatse. Nka jabolela go le yisa ga ba komiti ya go yimulla.” Ka nthago ga mmithini wa gore ne wo tiyisa wo ne re wo tshwere le ba komiti ya go yimulla, re yye ra gahlana le gana hala ga 1 600 ya banna le basadi ba gore ba tšhabele ga naga yone gore re ba kgomoletse le go ba tiyisa. Ra boya ra ba balela borifi bya go tšwa ga Mogoba wa go Lawola. Magageru di ba tikisiye ka matla mo ba kwa mantsu yawa ya gore: “Re dula re le rapelela. Re ya di tšiba tsa gore Jehova a ka sa le lahle.” Mantsu yane ma hlayyeng ke Mogoba wa go Lawola ne go le nnete. Lekgono, Dihlatse tsa go teya ka ku ga 30 000 tsa ku Rwanda di berekela Jehova di kene di jabodiye!

Ka nthago ga gana hala ga 58 ya mengwaga re šadhiye, mosadi waka Elly o yye a hlokofala ka 2011. Ke yye ka botsa Jehova ka mokgo pelo yaka yi šilegiyeng ka gona fote o yye a nkgomoletsa. Fote ke mo di nkgomoletsa mo ke botsa bayagelane baka ditaba tsa go bafala tsa Mmušo.

Le mo ke šele ke na le gana hala ga bo 90 ya mengwaga, ke sa na ke tšhomayela beke ye nngwana le ye nngwana. Fote di ya njabodisa gore ke kgona go gelepa Ofisi ya Tso Tsa Molawo mo ga lekala la Belgium, gore ke botse ba bangwana tso ke gahlanneng natso, le go tiyisa bo ba gore ba sa gola ba mutši wa Bethele.

Ke yye ka rapela Jehova la mathomo 84 ya mengwaga ya go fela. Ke mo go thomisa lephelo la go jabodisa ka matla la gore ne ke dula ke šutela thina ka matla ga Jehova. Ke leboga ke sa fetsi gore mo nkene ke phela, Jehova o yi theetsele gabutši merapelo yaka.—Pis. 66:19. b