Tshelela ga tsa ka teng

Tshelela ga molokologano wa tsa ka teng

Diputsiso Tsa bo ba Šeleng ba Badiye

Diputsiso Tsa bo ba Šeleng ba Badiye

Lefranta la tempele ya Solomoni ne le teya kaye?

Ke mo go keniwa lefranteng mo go yiwa ga poleke ya go hlawolega ya tempele. Dibhayibele tsa Hlatollo ya Lefase la Nyuwane ya Mangwalo ya go Hlawolega tsa gore di tšwile mo go soko teya 2023 ne di re, “lefranta la ka mahlong ne le le 20 ya dikhyubiti ka go lefa, le lekana le go psyaralala ga ntlo, fote ke mo le le 120 ka go lefa.” (2 Dikor. 3:4) Dihlatollo tse dingwana le tsona di hlaya gore lefranta ke mo le le “120 ya dikhyubiti” ka go lefa, tsotsone ne di rela gore sewokamelo sone ke mo se le 53 ya dimitha ka go lefa!

Mara, tso ba di ngwadiyeng Hlatollo ya Lefase la Nyuwane ya Sekgowa ya 2023 di yi beya ma mokgo mo di bolabola ka lefranta la tempele ya Solomoni: “Ke mo yi le 20 ya dikhyubiti ka fo lefa,” kela gana hala ga 9 ya dimitha ka go lefa. a Bona gore ke ntaba ba makiye ka mokgonone.

Mo 1 Magoši 6:3 yi bolabola ka lefranta a yi hlaye gore ke mo le lefiye go segela kaye. Ga temanyana yone, Jeremiya o bolabodiye ka gore lefranta lone ne le lefiye le gore ne le yisa go segela kaye, aa bolabola ka go ya gedimo ga lona. Ke mokane ga tema ya go latela, wa kenelela mo a bolabola ka tse dingwana tsa gore motho o kgona go di bona tsa tempele, gana hone go kena le Lewatle la go makiwa ka tshipi, lesome la dikotšikara, le dikholomo ka dipedi tsa koporo tsa gore ne di le ka tawong ga lefranta. (1 Mag. 7:15-37) Mo nkare ka nnete lefranta ne le teya ka ku ga 50 ya dimitha ka go lefa le gore ne le phala tempele ka mokana ga yona ka go lefa, ke ntaba Jeremiya a sa bolabola ka go ya gedimo ga lona? Le mengwaga ka nthago ga mone, bo ba go bolabola ka tsa ku botala tsa Majuda ba ngwadiye gore lefranta ke mo le sa lefa go phala tempele ya Solomoni ka mokana ga yona.

Bo ba gore baa nyakolla ba kamaka taba ya gore tempele yi ka ba yi kgonne go thegeletsa lefranta la gore ke mo le le 120 ya dikhyubiti ka go lefa. Ku botala, dilo tsa gore di lefiye ka matla tsa gore ne ba di yagiye ka matlapa le ditena, tsa go tshwana le digheyiti tsa tempele tsa ku Egepita, ke mo go le tse dokoto ka matla mo tlase ke mokane di pomega mo di kene di ya gedimo. Mara tempele ya Solomoni ke mo yi sa tshwane natso. Bo ba go nyakolla ba nagana gore mapharo ya yona ke mo ma sa fete 6 ya dikhyubiti, kela 2.7 ya dimitha ka bokoto. Ye mongwana wa go tšhutela tsa go thalathala ye ba reng ke Theodor Busink o fetsiye ka gore: “Mo re lebelele gore mapharo [mo go keniwang gona tempeleng] ke mo go le ya makoto go segela kaye, lefranta ne le ka sa be 120 ya dikhyubiti ka go lefa.”

Di ka fo makega gore tso di leng ga 2 Dikoronika 3:4 ba ka fo ba ba sa di kopolla gabutši. Le mo nkare go gongwana ku botala ne ba re “120” ga temanyana yowa, go gongwana ga gore ne ba ngwadiye ga gore gwa tshepega, ga go tshwana le ga Codex Alexandrinus ya gore ne yi le gona mengwaga ya go teya ka ku ga 1 500 le ga Codex Ambrosianus ya gore ne yi le gona mengwaga ya go teya ka ku ga 1 400, ba re “20 ya dikhyubiti.” Di ka ba di makegiye byang gore motho wa go kopolla a ngwale “120” a sa tikemisela? Mantsu ya gore ma rela “lekgolo” le “dikhyubiti” ampore ma tshwana ka Seheberu. Byalo, ye wa go kopolla a ka fo ba a ngwadiye lentsu “lekgolo” sekaleng sa “dikhyubiti.”

Le mo nkare re liketsa go kwisisa ditaba tsowa le go korola mo re bolabola ka tempele ya Solomoni, re tlalela ka matla ga taba ya gore tempele ne yi yemela ying—tempele ye kgolo ya moya. Di re jabodisa ka matla gore Jehova o memme malata yage ka mokana ga wona gore ma mo rapele ga tempele yone!—Maheb. 9:11-14; Kut. 3:12; 7:9-17.

a Setwaba se yedisa taba ya gore “go gongwana ku botala ba ngwadiye gore ‘120,’ mara go gongwana le dihlatollo tse dingwana di berekisa ‘20 ya dikhyubiti.’”