Pheze woke umuntu uyavuma ukuthi kunezenzo ezilungileko namkha ezingakalungi. Ngokwesibonelo, ukubulala, ukugagadlhela nokuhlunguphazwa kwabantwana ngokomseme kuqalwa njengokungakalungi, kukulapho ubulungiswa, umusa nezwela kuqalwa njengokulungileko. Kunezinye iingcenye zokuphila abantu abanengi abakholelwa ukuthi azinamthetho wokulungileko nokungakalungi, njengobulili, ukuthembeka nendlela yokukhulisa abantwana. Bacabanga ukuthi nanyana yini umuntu ayikhethako ilungile. Kanengi abantu bathatha iinqunto ezisekelwe endleleni abazizwa ngayo namkha endleleni abantu abababhodileko abazizwa ngayo ngendaba ethileko. Kghani singayithemba indlela le ngaso soke isikhathi?

Kanengi sinqotjhiswa yindlela esizizwa ngayo namkha umuzwa ongaphakathi wokulungileko nokungakalungi, owaziwa ngokuthi ngunembeza. (Roma 2:​14, 15) Ngitjho nabantwana abancani bayakubona ukungabinabulungiswa begodu unembezabo uyabatjela nabenze okuthileko okungakalungi. Nasikhulako, unembezethu ubunjwa zizinto esizifunda ebantwini esizihlanganisa nabo, emindeninethu, emphakathini kunye nekolweni esikiyo. Nasithatha iinqunto, unembezethu uyasitjela bona esikukhethileko kulungile namkha awa.

Indlela esiqala ngayo okulungileko nokungakalungi ingasenza sibe nezwela, sibe babantu abathokozako, abanobulungiswa nabarhawukela abanye. Ingasenza sibalekele ukwenza izinto ezizokulimaza abantu esibathandako namkha ezizosihlazisa, zisibangele iinhloni begodu zisenze sizizwe simlandu.

Kghani singayithemba indlela esizizwa ngayo ngaso soke isikhathi? U-Garrick nakahlathulula ukuphila azikhethela khona nakasesemutjha uthi, “Bengifuna ukwenza nanyana yini engiyifunako.” Wafumana ukuthi ukwenza nanyana yini acabanga bona ilungile akunamiphumela emihle. Uthi ukuphila kwakhe bekungathabisi ngombana bekuzele “ukuziphatha okumbi, ukusebenzisa kumbi iindakamizwa, ukudakwa nenturhu.”

Ngaphezu kwendlela esizizwa ngayo, kanengi iinqunto zethu zisekelwa endleleni abanye abazizwa ngayo ngesikukhethako. Lokho kungasisiza sizuze elemukweni abanalo nekuhlakanipheni kwabo. Amalunga wemindenethu, abangani nomphakathi bangasihlonipha nasikhetha lokho abacabanga bona kulungile.

Kghani singayithemba indlela abanye abazizwa ngayo ngaso soke isikhathi? U-Priscila nakasesemutjha bekenza izinto ebezenziwa ziintanga zakhe begodu aya emsemeni angakatjhadi. Walemuka ukuthi ukwenza izinto abanye abaziqala njengezilungileko akhenge kumthabise. Wathi: “Ukwenza izinto ebezenziwa ngiwo woke umuntu akhenge kungithabise. Kungenze ngathatha iinqunto ezimbi neziyingozi.”

Nasithatha isiqunto malungana nokulungileko nokungakalungi, indlela esizizwa ngayo nendlela abanye abazizwa ngayo iqakathekile. Kodwana lokho kukodwa angekhe kuhlale kunemiphumela emihle. Ngebanga lokuthi sinesono, ngezinye iinkhathi singabhalelwa kubona ubungozi iinqunto zethu ezingaba nabo kithi namkha kwabanye. (IzAga 14:12) Angeze saqiniseka ngokuthi imibonwethu neyabanye ilungile begodu akutlhogeki bona itjhugululwe. Ngale kwalokho, indlela yokuziphatha ebeyiqalwa njengengakalungi seyiyamukelwa, kukulapho indlela yokuziphatha ebeyamukelwa seyiqalwa njengengakalungi.

Kghani sikhona isinqophiso esingcono esingasisiza siqunte bona ngikuphi okulungileko nokungakalungi? Kghani zikhona iinkambiso zokuziphatha esingazilandela namhlanjesi ezingekhe zisenze sidane eminyakeni ezako?

Kuyathabisa ukuthi kunomthombo esingawuthemba wesinqophiso esisebenzako kiwo woke umuntu nakiyo yoke indawo. Isihloko esilandelako sizokuveza ukuthi singasifumanaphi isinqophiso esingasithemba sokuhlukanisa okulungileko ngokungakalungi.