Wat maakt iemand tot een goede vader?

„Gij vaders, tergt uw kinderen niet, zodat zij niet moedeloos worden.” — Kolossenzen 3:21.

HOE kan een vader voorkomen dat zijn kinderen geïrriteerd of verbitterd raken? Hij moet in elk geval het belang van zijn rol als vader erkennen. „Het vaderschap blijkt een complex en uniek verschijnsel te zijn met enorme gevolgen voor de emotionele en intellectuele ontwikkeling van een kind”, zegt een tijdschrift over geestelijke gezondheid.

Wat is de rol van een vader? In veel gezinnen wordt de vader vooral gezien als degene die straf uitdeelt. Heel wat moeders zeggen tegen een kind dat zich misdraagt: „Wacht maar tot je vader thuiskomt!” Natuurlijk zijn evenwichtige correctie en een mate van strengheid nodig willen kinderen tot goed aangepaste volwassenen opgroeien. Maar er komt meer bij kijken om een goede vader te zijn.

Helaas heeft niet elke vader zelf een goed voorbeeld gehad. Sommige mannen zijn zonder vader opgegroeid. Andere hebben een kille, afstandelijke vader gehad en zijn misschien geneigd hun kinderen net zo te behandelen. Hoe kunnen zulke personen dat patroon doorbreken en betere vaders worden?

Er bestaat een bron van praktisch en betrouwbaar advies over goed vaderschap: de Bijbel. In dat boek vinden we de beste raad op het gebied van het gezinsleven. Die raad is niet louter theorie en werkt nooit in ons nadeel. De raad uit de Bijbel weerspiegelt de wijsheid van de Auteur ervan, Jehovah God, die het gezin heeft ingesteld (Efeziërs 3:14, 15). Als u een vader bent, doet u er verstandig aan te kijken wat de Bijbel over de rol van ouders te zeggen heeft. *

Als u een goede vader bent, komt dat niet alleen het lichamelijke en emotionele welzijn van uw kinderen ten goede, maar ook hun geestelijke welzijn. Een kind dat een heel liefdevolle, hechte band met zijn vader heeft, zal er waarschijnlijk minder moeite mee hebben een nauwe en intieme band met God te ontwikkelen. Per slot van rekening laat de Bijbel zien dat Jehovah, onze Schepper, in zekere zin een Vader voor ons is (Jesaja 64:8). Laten we eens zes dingen beschouwen die kinderen van hun vader nodig hebben. We zullen tegelijk nagaan hoe het toepassen van Bijbelse beginselen een vader kan helpen in elk van die zes behoeften te voorzien.

 1 Kinderen hebben de liefde van hun vader nodig

Jehovah gaf als Vader het volmaakte voorbeeld. De Bijbel beschrijft de gevoelens van God voor zijn eerstgeboren Zoon, Jezus, als volgt: „De Vader heeft de Zoon lief” (Johannes 3:35; Kolossenzen 1:15). Bij meer dan één gelegenheid bracht Jehovah zijn goedkeuring en zijn liefde voor zijn Zoon tot uitdrukking. Toen Jezus gedoopt werd, zei Jehovah vanuit de hemel: „Gij zijt mijn Zoon, de geliefde; ik heb u goedgekeurd” (Lukas 3:22). Jezus twijfelde er nooit aan dat zijn Vader van hem hield. Wat kan een menselijke vader van Gods voorbeeld leren?

Schroom nooit uw kinderen te vertellen dat u van hen houdt. Kelvin, vader van vijf kinderen, zegt: „Ik heb altijd geprobeerd mijn kinderen te laten merken dat ik van ze hou, niet alleen door hun dat te zeggen, maar ook door persoonlijke belangstelling voor elk van hen te tonen. Ik heb meegeholpen hun luiers te verschonen en hen in bad te doen.” Uw kinderen moeten ook weten dat u blij met hen bent. Wees dus niet te kritisch en corrigeer hen niet constant. Wees in plaats daarvan gul met complimenten. Donizete, die twee dochters in de tienerleeftijd heeft, geeft de tip: „Een vader moet bewust naar gelegenheden zoeken om zijn kinderen een compliment te geven.” Als uw kinderen weten dat u tevreden over hen bent, draagt dat bij tot een gezond gevoel van eigenwaarde. Dat kan hen weer helpen een hechtere band met God op te bouwen.

2 Kinderen hebben een goed voorbeeld nodig

Jezus kan ’alleen doen wat hij de Vader ziet doen’, zegt Johannes 5:19. Merk op dat Jezus volgens deze tekst deed wat hij zijn Vader ’zag doen’. Datzelfde geldt vaak voor kinderen. Als een vader bijvoorbeeld zijn vrouw met respect en waardigheid behandelt, is de kans groot dat zijn zoon later ook vrouwen met waardigheid en respect zal behandelen. En niet alleen de houding van jongens wordt door het voorbeeld van hun vader beïnvloed, ook de kijk die meisjes op mannen hebben, kan door het voorbeeld van hun vader gevormd worden.

Vinden uw kinderen het moeilijk hun excuses aan te bieden? Ook daar geldt dat uw voorbeeld belangrijk is. Kelvin kan zich herinneren dat twee van zijn zoons een keer een dure camera hadden stukgemaakt. Hij was heel boos geworden en had zo hard met zijn vuist op een houten tafel geslagen dat die doormidden gebroken was. Kelvin had achteraf enorm veel spijt gehad en iedereen, ook zijn vrouw, zijn excuses aangeboden voor het feit dat hij zo boos was geworden. Hij is van mening dat dat een goede uitwerking heeft gehad op zijn kinderen, want ze hebben er geen enkele moeite mee sorry te zeggen.

3 Kinderen hebben een gelukkige omgeving nodig

Jehovah is een „gelukkige God” (1 Timotheüs 1:11). Het is dan ook niet vreemd dat zijn Zoon, Jezus, graag bij zijn Vader was. Spreuken 8:30  geeft meer inzicht in de verhouding tussen Jezus (als de gepersonifieerde wijsheid) en zijn Vader: ’Ik werd als een meesterwerker naast hem [de Vader], terwijl ik te allen tijde vrolijk was voor zijn aangezicht.’ Er bestond dus een heel warme band tussen Vader en Zoon!

Uw kinderen hebben een gelukkige omgeving nodig. De tijd nemen om samen met uw kinderen iets leuks te doen, kan ertoe bijdragen zo’n omgeving te creëren. Samen spelen versterkt de band tussen ouder en kind. Felix beaamt dat. Hij heeft een zoon in de tienerleeftijd en zegt: „Dat ik er de tijd voor neem samen met mijn zoon leuke dingen te doen, is heel belangrijk voor onze band. We doen samen spelletjes, we sporten, we gamen, komen met vrienden bij elkaar en bezoeken attracties of interessante plaatsen. Dat heeft ons saamhorigheidsgevoel als gezin versterkt.”

4 Kinderen hebben geestelijke waarden nodig

Jezus werd door zijn Vader onderwezen. Daarom kon hij zeggen: „De dingen die ik van hem [de Vader] heb gehoord, die spreek ik in de wereld” (Johannes 8:26). In Gods ogen heeft een vader de verantwoordelijkheid zijn kinderen morele en geestelijke waarden bij te brengen. Het is een van uw taken als vader juiste beginselen in het hart van uw kinderen te prenten. Die opleiding moet al heel jong beginnen (2 Timotheüs 3:14, 15). Felix begon zijn zoon Bijbelverhalen voor te lezen toen die nog klein was. Daarvoor koos hij kleurrijke, interessante verhalen, waaronder die in Mijn boek met bijbelverhalen. * Toen zijn zoon ouder werd, gebruikte Felix andere Bijbelse publicaties die aansloten bij de leeftijd van zijn zoon.

Donizete zegt: „Het valt niet mee de gezinsstudie leuk te houden. Het is belangrijk dat ouders laten merken dat ze waardering hebben voor geestelijke zaken, want kinderen hebben het gelijk door als ouders zelf niet doen wat ze hun kinderen leren.” Carlos, die drie zoons heeft, merkt op: „We gaan er elke week voor zitten om te kijken wat de behoeften van het gezin zijn. Elk gezinslid kan kiezen wat er besproken zal worden.” Kelvin streefde ernaar altijd met zijn kinderen over God te praten, waar ze ook waren en wat ze ook deden. Dat doet ons denken aan de woorden van Mozes: „Deze woorden die ik u heden gebied, moeten op uw hart blijken te zijn; en gij moet ze uw zoon inscherpen en erover spreken wanneer gij in uw huis zit en wanneer gij op de weg gaat en wanneer gij neerligt en wanneer gij opstaat.” — Deuteronomium 6:6, 7.

5 Kinderen hebben correctie nodig

Kinderen hebben correctie nodig om tot productieve en verantwoordelijke volwassenen op te groeien. Sommige ouders schijnen te denken dat het corrigeren van hun kinderen om een harde aanpak vraagt, wat onder andere inhoudt dat ze dreigen met zware straffen, hun de huid vol schelden of hen kleineren. Maar de Bijbel brengt ouderlijke correctie niet met hardvochtigheid in verband. Integendeel, ouders moeten Jehovah navolgen door hun kinderen op een liefdevolle manier te corrigeren (Hebreeën 12:4-11). De Bijbel zegt: „Vaders, irriteert uw kinderen niet, maar  blijft hen in het strenge onderricht en de ernstige vermaning van Jehovah grootbrengen.” — Efeziërs 6:4.

Soms kan het nodig zijn een kind te straffen. Maar het kind moet dan wel begrijpen waarom het gestraft wordt. Ouders moeten hun kinderen nooit het gevoel geven dat ze hen afwijzen. De Bijbel keurt het niet goed een kind af te ranselen, waardoor het letsel zou kunnen oplopen (Spreuken 16:32). Kelvin zegt: „Als ik mijn kinderen in ernstige gevallen moest corrigeren, probeerde ik hun altijd duidelijk te maken dat ik dat deed omdat ik van ze hield.”

6 Kinderen hebben bescherming nodig

Kinderen moeten beschermd worden tegen ongezonde invloeden en potentieel gevaarlijke omgang. Helaas zijn er in deze wereld „goddeloze mensen” die het op onschuldige kinderen gemunt hebben (2 Timotheüs 3:1-5, 13). Hoe kunt u uw kinderen beschermen? De Bijbel geeft de volgende wijze raad: „Schrander is degene die de rampspoed heeft gezien en zich vervolgens verbergt, maar de onervarenen zijn doorgelopen en moeten de straf ondergaan” (Spreuken 22:3). Om uw kinderen een hoop ellende te besparen, moet u alert zijn op gevaren. Voorzie situaties die tot problemen kunnen leiden, en neem gepaste voorzorgsmaatregelen. Als u het bijvoorbeeld goedvindt dat uw kinderen internetten, zorg er dan voor dat ze weten hoe ze dat veilig kunnen doen. Het is verstandig de computer in een ruimte te zetten waar u er makkelijk toezicht op heeft.

Een vader moet zijn kinderen voorbereiden op de gevaren waarmee ze in deze wereld te maken kunnen krijgen en hen ertegen wapenen. Weten uw kinderen wat ze moeten doen als iemand hen probeert te misbruiken terwijl u er niet bent? * Uw kinderen moeten weten wat een juist en wat een onjuist gebruik van hun geslachtsdelen is. Kelvin merkt op: „Ik heb dat stukje opvoeding nooit aan anderen overgelaten, ook niet aan hun leraren. Ik vond het mijn persoonlijke verantwoordelijkheid mijn kinderen voor te lichten en hen te waarschuwen voor het gevaar van kindermisbruikers.” Zijn kinderen zijn allemaal veilig door hun kinderjaren heen gekomen en zijn nu gelukkig getrouwd.

Zoek Gods hulp

Het mooiste geschenk dat een vader zijn kinderen kan geven, is hen te helpen een hechte, persoonlijke band met God op te bouwen. Het voorbeeld van de vader is van het allergrootste belang. Donizete zegt: „Vaders moeten laten zien dat ze heel veel waarde hechten aan hun band met God. Dat moet vooral duidelijk worden als ze met persoonlijke problemen of moeilijkheden te maken krijgen. Bij zulke gelegenheden blijkt hoe sterk het vertrouwen van de vader in Jehovah is. Door met je gezin te bidden en God telkens voor zijn goedheid te bedanken, leer je je kinderen hoe belangrijk het is God als hun Vriend te hebben.”

Wat maakt iemand dus tot een goede vader? Win het advies in van de grootste expert op het gebied van kinderopvoeding, Jehovah God. Als u uw kinderen opleidt volgens de richtlijnen in Gods Woord, kunt u waarschijnlijk het resultaat oogsten dat in Spreuken 22:6 beschreven staat: „Ook als hij oud wordt, zal hij er niet van afwijken.”

[Voetnoten]

[Illustratie op blz. 19]

Een vader moet zijn kinderen een goed voorbeeld geven

[Illustratie op blz. 20]

Een vader moet in de geestelijke behoeften van zijn kinderen voorzien

[Illustratie op blz. 21]

Kinderen hebben liefdevolle correctie nodig