Bescherm ‘praktische wijsheid’
ER WAS eens een jongetje in een afgelegen dorpje. Hij was arm. De mensen in het dorp dachten dat hij zwakbegaafd was en lachten hem vaak uit. Als ze vrienden op bezoek hadden, staken ze de draak met hem. Ze hielden hem twee munten voor, een grote zilveren en een kleine gouden. De gouden munt was twee keer zo veel waard als de zilveren. ‘Kies welke je wilt’, zeiden ze. De jongen koos dan de zilveren munt en rende weg.
Op een dag vroeg iemand aan de jongen: ‘Weet je niet dat de gouden munt twee keer zo veel waard is als de zilveren?’ Het jongetje glimlachte en zei: ‘Jawel.’ ‘Maar waarom kies je dan voor de zilveren munt?’, vroeg de man. ‘Als je de gouden kiest, heb je twee keer zo veel geld!’ ‘Maar’, zei het jongetje, ‘als ik de gouden munt kies, zullen ze dit spelletje nooit meer met me spelen. Weet je hoeveel zilveren munten ik inmiddels verzameld heb?’ Het jongetje in dit verhaal bezat een eigenschap waar ook volwassenen veel aan kunnen hebben: praktische wijsheid.
De Bijbel zegt: ‘Beveilig praktische wijsheid en denkvermogen. In dat geval zult gij in zekerheid uw weg bewandelen, en zelfs uw voet zal nergens tegen stoten’ (Spr. 3:21, 23). Dus als we weten wat ‘praktische wijsheid’ is en hoe we die kunnen gebruiken, zal dat ons beschermen. Het zal ons helpen om geestelijk niet te struikelen.
WAT IS HET?
Praktische wijsheid is iets anders dan kennis en begrip. Iemand met kennis verzamelt informatie of feiten. Iemand met begrip snapt hoe feiten met elkaar verband houden. Iemand met wijsheid kan kennis en begrip met elkaar combineren, en weet die om te zetten in de praktijk.
Iemand zou bijvoorbeeld in relatief korte tijd het Leert de bijbel-boek kunnen lezen en begrijpen. Hij zou tijdens de Bijbelstudie de juiste antwoorden kunnen geven. Hij zou de vergaderingen kunnen bezoeken en zelfs goede commentaren kunnen geven. Al die factoren kunnen wijzen op geestelijke groei, maar betekent het dat hij wijsheid heeft gekregen? Niet per se. Misschien kan hij gewoon goed leren. Maar als hij de waarheid echt toepast — als hij kennis en begrip op de juiste manier gebruikt — is hij wijsheid aan het ontwikkelen. Als zijn beslissingen goed uitpakken omdat hij er goed over heeft nagedacht, dan blijkt daaruit zijn praktische wijsheid.
In Mattheüs 7:24-27 staat Jezus’ illustratie over twee mannen die allebei een huis bouwden. Over een van de mannen wordt gezegd dat hij ‘beleidvol’ of verstandig was. Hij dacht na over mogelijke risico’s en bouwde zijn huis op een rots. Hij was praktisch ingesteld en dacht vooruit. Hij dacht niet gewoon: het is goedkoper en makkelijker om mijn huis op zand te bouwen. Hij dacht aan de gevolgen op lange termijn. Dus toen er een storm kwam, bleef zijn huis staan. Nu is de vraag: hoe kunnen wij praktische wijsheid krijgen en beschermen?
HOE KAN IK HET ONTWIKKELEN?
Ten eerste zegt Micha 6:9: ‘Wie over praktische wijsheid beschikt, zal [Gods] naam vrezen.’ Gods naam vrezen betekent dat we respect voor die naam hebben. Het betekent dat we ontzag hebben voor waar die naam voor staat, inclusief Gods maatstaven. Om respect voor iemand te hebben, moet je eerst weten hoe hij denkt. Dan kun je op hem gaan vertrouwen en van hem leren. Je kunt leren van zijn goede keuzes. Als je steeds bedenkt wat de langetermijngevolgen zijn van je daden voor je band met Jehovah, en als je je beslissingen op zijn maatstaven baseert, dan ontwikkel je praktische wijsheid.
Ten tweede zegt Spreuken 18:1: ‘Wie zich afzondert, zal zijn eigen zelfzuchtige verlangen zoeken; tegen alle praktische wijsheid zal hij losbarsten.’ Als we niet oppassen, zouden we verwijderd kunnen raken van Jehovah en zijn volk. Om dat te voorkomen, moeten we omgaan met anderen die Gods naam vrezen en zijn maatstaven respecteren. Kom, als het ook maar enigszins mogelijk is, naar de Koninkrijkszaal zodat je regelmatig met de broeders en zusters in je gemeente kunt omgaan. Open je hart en laat toe dat het onderwijs op de vergaderingen je raakt.
Stort ook je hart bij Jehovah uit. Als je dat doet, zul je een hechtere band met hem krijgen (Spr. 3:5, 6). Stel je open voor wat je in de Bijbel en in Bijbelse lectuur leest. Dat zal je helpen in te schatten wat de langetermijngevolgen van je daden zijn en verstandig te handelen. Sta ook open voor de raad van rijpe broeders (Spr. 19:20). Dan zul je niet ‘tegen alle praktische wijsheid losbarsten’, maar juist nog wijzer worden.
HOE ZAL HET MIJN GEZIN HELPEN?
Praktische wijsheid is een bescherming voor het gezin. De Bijbel spoort vrouwen bijvoorbeeld aan om ‘diepe achting’ voor hun man te hebben (Ef. 5:33). Hoe kan een man dat respect winnen? Als hij respect eist, is het effect ervan maar van korte duur. Om confrontaties uit de weg te gaan, zal zijn vrouw misschien een mate van respect voor hem tonen als hij in de buurt is. Maar wat als hij er niet is? Een man moet denken aan de resultaten op de lange termijn. Als hij de vrucht van de geest toepast door liefdevol en vriendelijk te zijn, zal zijn vrouw diep respect voor hem krijgen. Maar of hij het nu verdient of niet, een christelijke echtgenote moet natuurlijk altijd respect hebben voor haar man (Gal. 5:22, 23).
De Bijbel zegt ook dat een man van zijn vrouw moet houden (Ef. 5:28, 33). Een vrouw wil natuurlijk dat haar man van haar blijft houden en kan redeneren dat het daarom soms beter is om vervelende dingen die hij eigenlijk hoort te weten, voor hem te verbergen. Maar blijkt daaruit praktische wijsheid? Wat als hij er toch achter komt? Zal zijn liefde voor haar dan groeien? Maar als ze op een geschikt moment kalm vertelt wat er is gebeurd, zal haar man die eerlijkheid waarschijnlijk waarderen. En dan gaat hij alleen nog maar meer van haar houden.
Kinderen moeten hun ouders gehoorzamen en moeten opgevoed worden met ‘het strenge onderricht’ van Jehovah (Ef. 6:1, 4). Betekent dit dat ouders een lange lijst met allerlei regels moeten opstellen? Bij het opvoeden van kinderen is veel meer betrokken dan het geven van huisregels en straf. Een ouder met praktische wijsheid zal zijn kind helpen te begrijpen waarom het belangrijk is te gehoorzamen.
Stel bijvoorbeeld dat een kind brutaal is tegen een van zijn ouders. De ouder zou dan een scherpe opmerking kunnen maken of impulsief kunnen straffen zodat het kind zich schaamt en zijn mond houdt. Maar vanbinnen zou het kind zich zo gekwetst kunnen voelen dat hij zich gaat afsluiten voor zijn ouders.
Ouders met praktische wijsheid denken erover na hoe ze hun kinderen corrigeren en wat het effect op hun kinderen zal zijn in de toekomst. Ouders moeten niet impulsief op een situatie reageren omdat ze zich opgelaten voelen. Misschien is het beter om later, zonder dat er anderen bij zijn, kalm en liefdevol met het kind te redeneren. Ze kunnen uitleggen dat Jehovah kinderen voor hun eigen bestwil vraagt hun ouders te eren. Een kind gaat dan beseffen dat hij Jehovah eert als hij respect voor zijn ouders toont (Ef. 6:2, 3). Zo’n vriendelijke aanpak kan het hart van het kind raken. Hij voelt dat zijn ouders echt om hem geven en zal meer respect voor ze krijgen. Zo is voor een kind de basis gelegd om zijn ouders om hulp te vragen als hij in de toekomst met belangrijke zaken te maken krijgt.
Sommige ouders corrigeren hun kinderen niet, omdat ze bang zijn ze te kwetsen. Maar wat zal er met zo’n kind gebeuren als hij ouder wordt? Zal hij Jehovah vrezen en inzien hoe verstandig het is zich aan Zijn maatstaven te houden? Zal hij geneigd zijn zich voor de waarheid open te stellen of juist niet? — Spr. 13:1; 29:21.
Een goede beeldhouwer hakt niet zomaar op hoop van zegen stukjes weg. Hij heeft van tevoren bedacht wat hij wil maken. Ouders met praktische wijsheid besteden veel tijd aan het leren kennen en toepassen van Jehovah’s maatstaven, waarmee ze laten zien dat ze zijn ‘naam vrezen’. Door zich niet van Jehovah en zijn organisatie af te zonderen, krijgen ze praktische wijsheid die ze gebruiken om hun gezin op te bouwen.
Elke dag moeten we beslissingen nemen die ons leven nog jaren kunnen beïnvloeden. Neem dus geen impulsieve beslissingen, maar neem de tijd om na te denken. Denk na over de langetermijngevolgen. Zoek Jehovah’s leiding en pas zijn wijze raad toe. Dan bescherm je praktische wijsheid, wat je leven betekent! — Spr. 3:21, 22.