Is er maar één ware religie?

Sommige mensen vinden dat een respectloze vraag. Omdat er zo veel godsdienstige overtuigingen bestaan, redeneren ze dat iemand die het alleenrecht op de waarheid meent te bezitten wel heel kleingeestig of zelfs arrogant moet zijn. Volgens hen is er in alle religies, of op zijn minst in de meeste, wel iets goeds te vinden. Denkt u er ook zo over?

ER ZIJN uiteraard gevallen waarin het wijs is te erkennen dat er meerdere meningen mogelijk zijn. Iemand denkt misschien dat hij gezonder wordt van een bepaald dieet. Maar stel nu dat hij dat dieet aan iedereen zou opdringen als de enige gezonde manier van leven. Het zou beslist verstandig en bescheiden zijn als hij rekening zou houden met de mogelijkheid dat de voedselkeuze van een ander net zo goed is of zelfs beter, op zijn minst voor die ander.

Geldt dat ook voor religie? Bestaat er een verscheidenheid aan aanvaardbare alternatieven waaruit we kunnen kiezen, afhankelijk van onze opvoeding en de manier waarop we tegen dingen aankijken? Of is er één totaal van religieuze waarheden dat voor alle mensen geldt? Laten we eens zien wat de Bijbel daarover te zeggen heeft. Om te beginnen zullen we bespreken of er eigenlijk wel zoiets als waarheid bestaat. Als dat niet zo is, heeft het immers weinig zin om naar één ware religie te zoeken.

Is religieuze waarheid te vinden?

Kort voordat Jezus Christus ter dood werd gebracht, zei hij tegen de Romeinse regeerder Pontius Pilatus door wie hij werd ondervraagd: „Een ieder die aan de zijde van de waarheid staat, luistert naar mijn stem.” Pilatus gaf een antwoord dat waarschijnlijk cynisch bedoeld was: „Wat is waarheid?” (Johannes 18:37, 38) Jezus daarentegen sprak openlijk over waarheid. Hij twijfelde niet aan het bestaan ervan. Sta bijvoorbeeld eens stil bij de volgende vier uitspraken van Jezus.

„Hiertoe ben ik geboren en hiertoe ben ik in de wereld gekomen, om getuigenis af te leggen van de waarheid.” — Johannes 18:37.

„Ik ben de weg en de waarheid en het leven.” — Johannes 14:6.

„God is een Geest, en wie hem aanbidden, moeten hem met geest en waarheid aanbidden.” — Johannes 4:23, 24.

„Indien gij in mijn woord blijft, zijt gij werkelijk mijn discipelen, en gij zult de waarheid kennen en de waarheid zal u vrijmaken.” — Johannes 8:31, 32.

Jezus sprak vol vertrouwen over de waarheid en over het leren kennen van de waarheid. Zouden wij dan niet op zijn minst de mogelijkheid in overweging moeten nemen dat religieuze waarheid bestaat en te vinden is?

Bestaat er wel absolute waarheid?

U zult ongetwijfeld beamen dat er dingen zijn waarvan u absoluut zeker kunt zijn. U weet zeker dat u bestaat en dat de dingen om u heen echt zijn. De bomen, de bergen, de wolken, de zon en de maan — de stoffelijke wereld — zijn geen hersenspinsels. Uiteraard kunnen er enkele filosofisch ingestelde mensen zijn die beweren dat zelfs het bestaan van die dingen twijfelachtig is. Maar het is niet waarschijnlijk dat u het met dat extreme idee eens bent.

Dan zijn er de natuurwetten en daar kunt u ook absoluut zeker van zijn. Als u bijvoorbeeld van een hoge rots springt, zult u vallen; als u weigert te eten, zult u honger krijgen; en als u geruime tijd niet eet, zult u sterven. U vraagt u niet af of die natuurwetten voor de een wel gelden en voor de ander niet. Ze gelden voor de hele mensheid en daarom kan er gezegd worden dat ze universeel zijn.

 De Bijbel verwijst naar zo’n natuurwet met de vraag: „Kan een man vuur in zijn boezem bijeenhalen zonder dat zijn kleren verbranden?” Toen dit werd opgeschreven, was het een universele waarheid dat kleren zouden verbranden als ze in contact kwamen met vuur. Maar door dit feit te noemen maakt bovenstaande Bijbelspreuk eigenlijk een belangrijker punt duidelijk, namelijk dat „een ieder die [seksuele] betrekkingen heeft met de vrouw van zijn naaste” hiervan nadelige gevolgen zal ondervinden. — Spreuken 6:27, 29.

Is dat een absolute waarheid waar we zeker van kunnen zijn? Sommigen zeggen misschien van niet. Ze beweren dat moraal iets persoonlijks is, iets wat afhangt van iemands opvoeding, geloofsovertuiging en omstandigheden. Maar sta eens stil bij enkele van Gods morele wetten in de Bijbel. Zijn dit geen universele waarheden?

De Bijbel veroordeelt overspel (1 Korinthiërs 6:9, 10). Sommige mensen aanvaarden dit Bijbelse gebod niet als waarheid en plegen overspel. Toch ondervinden ook zij over het algemeen de bittere gevolgen ervan, zoals een gekweld geweten, echtscheiding en diepe emotionele littekens voor alle betrokkenen.

God veroordeelt ook dronkenschap (Spreuken 23:20; Efeziërs 5:18). Wat gebeurt er met mensen die deze gewoonte hebben? In veel gevallen verliezen ze hun baan, hun gezondheid en hun gezin, dat er ook emotioneel onder lijdt (Spreuken 23:29-35). Die gevolgen treffen zelfs degenen die niet vinden dat dronkenschap verkeerd is. Lijkt de betrouwbaarheid van deze morele wetten afhankelijk te zijn van de geloofsopvatting of visie van elk individu?

Dan zijn er nog de positieve morele geboden in de Bijbel, zoals het gebod je vrouw lief te hebben, respect te hebben voor je man, en anderen goed te doen (Mattheüs 7:12; Efeziërs 5:33). Het opvolgen van die geboden werpt goede resultaten af. Zou u aanvoeren dat die morele raad voor sommigen nuttig is maar voor anderen niet?

Het wel of niet opvolgen van de morele wetten in de Bijbel heeft consequenties. Dat bewijst dat zulke wetten niet slechts andere manieren zijn om tegen dingen aan te kijken. Integendeel, het zijn waarheden. De bewijzen tonen aan dat het goede resultaten heeft wanneer de Bijbelse morele wetten worden nageleefd, maar slechte resultaten wanneer dat niet wordt gedaan.

Sta dus eens stil bij de volgende vragen: Als de morele wetten van de Bijbel voor de hele mensheid gelden, hoe staat het dan met de maatstaven in Gods Woord met betrekking tot aanbidding? En hoe staat het met wat de Bijbel zegt over de toestand van de doden en over de hoop die we hebben op een eeuwige toekomst? De logische conclusie is dat die Bijbelse leerstellingen ook waarheden zijn, die aan de hele mensheid zijn gegeven. De voordelen en de consequenties zijn niet beperkt tot de mensen die erin geloven.

Waarheid is dus te vinden. Jezus zei dat Gods Woord, de Bijbel, waarheid is (Johannes 17:17).  Toch lijkt waarheid misschien nog steeds onbereikbaar. Hoe komt dat? Doordat zo veel verschillende religies beweren dat ze onderwijzen wat de Bijbel zegt. Welke religie onderwijst de waarheid uit Gods Woord? Moeten we het antwoord beperken tot slechts één religie? Zou de waarheid, of op zijn minst delen daarvan, niet in een aantal religies gevonden kunnen worden?

[Inzet op blz. 4]

Wat heeft het ’in zijn boezem bijeenhalen van vuur’ te maken met gehoorzaamheid aan Gods wetten?