Jonge mensen vragen . . .

Hoe kan ik ermee ophouden mezelf te verwonden?

„Ik had meer verdriet en pijn dan ik aankon. Toen ontdekte ik iets wat ik wel aankon — lichamelijke pijn.” — Jennifer (20). *

„Als ik van streek was, verwondde ik mezelf. Het was mijn manier om te huilen. Daarna voelde ik me dan beter.” — Jessica (17).

„Ik heb het nu al zo’n twee weken niet meer gedaan. Dat is voor mij heel lang. Ik denk niet dat ik er ooit helemaal mee kan stoppen.” — Jamie (16).

JENNIFER, Jessica en Jamie kennen elkaar niet, maar ze hebben veel overeenkomsten. Ze zaten alle drie met pijnlijke emoties. En alle drie ontwikkelden ze dezelfde methode om met hun gevoelens van wanhoop om te gaan. Als ze zichzelf verwondden, voelden ze zich tijdelijk iets beter. *

Hoe bizar het ook lijkt, zelfverwonding (wat ook krassen en zelfverminking omvat) komt verrassend veel voor onder tieners en jonge volwassenen. De Canadese National Post merkt op dat de gewoonte „ouders de stuipen op het lijf jaagt, schooldecanen verbijstert en artsen voor een grote uitdaging stelt”. Er stond ook in dat zelfverwonding „een van de zwaarste verslavingen kan worden die in de medische wereld bekend zijn”. Ben jij, of iemand die je kent, verslaafd geraakt aan deze gewoonte? Als dat zo is, wat kun je dan doen?

Probeer er eerst achter te komen waarom je de drang voelt jezelf te verwonden. Bedenk dat zelfverwonding niet gewoon een tic is. Meestal doen mensen het om spanning te ontladen. Iemand die zichzelf verwondt gebruikt lichamelijke pijn om emotionele pijn te verzachten. Vraag je dus af: Met welk doel verwond ik mezelf? Waar denk ik aan als ik de drang voel mezelf te verwonden? Is er iets in je leven, misschien in verband met je familie of vrienden, waar je het moeilijk mee hebt?

Er is zeker moed nodig om zo’n zelfonderzoek te doen. Maar je kunt er veel aan hebben. Vaak is het de eerste stap om te kunnen stoppen met zelfverwonding. Toch is weten waarom je het doet niet genoeg.

 Iemand in vertrouwen nemen

Als je aan zelfverwonding doet, zul je er veel aan hebben om een volwassen vriend die je vertrouwt, te vertellen waar je mee zit. Een bijbelse spreuk zegt: „Verdriet drukt een mens terneer, een vriendelijk woord beurt hem op” (Spreuken 12:25, Groot Nieuws Bijbel). Als je iemand in vertrouwen neemt, kun je de aandacht en troost krijgen die je nodig hebt. — Spreuken 25:11.

Naar wie moet je toegaan? Het zou goed zijn om iemand te kiezen die ouder is dan jij, die ervaren en verstandig is en medegevoel heeft. Christenen hebben het voordeel dat ze gemeenteouderlingen kunnen benaderen, die ’als een wijkplaats voor de wind zijn en een schuilplaats voor de slagregen, als waterstromen in een waterloos land, als de schaduw van een zware, steile rots in een uitgeput land’. — Jesaja 32:2.

Het kan heel goed zijn dat je het eng vindt om je geheim aan iemand anders te vertellen. Misschien voel je je net als Sara. „In het begin vond ik het erg moeilijk om iemand te vertrouwen”, geeft ze toe. „Ik dacht dat als mensen echt zouden weten hoe ik was, ze van me zouden walgen en me in de steek zouden laten.” Maar door iemand in vertrouwen te nemen, kwam Sara erachter dat wat in Spreuken 18:24 staat waar is: „Er bestaat een vriend die aanhankelijker is dan een broeder.” Ze vertelt: „De rijpe christenen die ik in vertrouwen nam, hebben me nooit verwijten gemaakt, wat ik hun ook over mijn probleem met zelfverwonding vertelde. In plaats daarvan gaven ze me praktische suggesties. Ze redeneerden met me aan de hand van de bijbel en stelden me heel geduldig gerust als ik wanhopig was en het gevoel had dat ik niks waard was.”

Waarom zou je niet met iemand over je probleem van zelfverwonding praten? Als je het gevoel hebt dat je een rechtstreeks gesprek niet aankunt, probeer dan een brief te schrijven of te bellen. Iemand in vertrouwen nemen kan een stap zijn op weg naar herstel. Jennifer vertelt: „Het belangrijkste was dat ik wist dat iemand echt om me gaf, dat er iemand was om mee te praten als ik het totaal niet meer zag zitten.” *

Het belang van gebed

Donna wist niet wat ze moest doen. Aan de ene kant zag ze in dat ze Gods hulp nodig had. Aan de andere kant had ze het idee dat hij haar niet zou helpen als ze er niet mee ophield zichzelf te verwonden. Wat heeft Donna geholpen? Onder andere mediteren over 1 Kronieken 29:17, waar Jehovah God „een onderzoeker van het hart” wordt genoemd. „Jehovah wist dat ik in mijn hart echt wilde stoppen met zelfverwonding”, zegt Donna. „Toen ik eenmaal tot hem begon te bidden om hulp, stond ik versteld. Beetje bij beetje werd ik sterker.”

De psalmist David, die in zijn leven vaak met tegenslag te maken heeft gehad, schreef: „Werp uw last op Jehóvah, en hijzelf zal u schragen” (Psalm 55:22). Jehovah weet hoe moeilijk je  het hebt. Er wordt zelfs gezegd dat ’hij voor je zorgt’ (1 Petrus 5:7). Als je hart je veroordeelt, bedenk dan dat God ’groter is dan je hart en alle dingen weet’. Hij begrijpt heel goed waarom je jezelf verwondt en waarom je het moeilijk vindt ermee te stoppen (1 Johannes 3:19, 20). Als je in gebed tot hem nadert en moeite doet om deze gewoonte te overwinnen, zal hij ’je werkelijk helpen’. — Jesaja 41:10.

Maar als je nu een terugval hebt? Wil dat dan zeggen dat je compleet gefaald hebt? Absoluut niet! Spreuken 24:16 zegt: „De rechtvaardige kan wel zevenmaal vallen, en hij zal stellig opstaan.” Naar aanleiding van deze tekst zegt Donna: „Ik ben meer dan zevenmaal gevallen, maar ik heb het niet opgegeven.” Ze kwam erachter dat je volharding moet hebben. Ook Karen ging dat inzien. „Ik leerde een terugval te zien als een tijdelijke inzinking, niet als een totale mislukking, en zo vaak opnieuw te beginnen als maar nodig was”, vertelt ze.

Wanneer er meer hulp nodig is

Jezus erkende dat ’zij die ziek zijn een geneesheer nodig hebben’ (Markus 2:17). In veel gevallen is er professionele hulp nodig om vast te stellen of het probleem wordt veroorzaakt door een bepaalde aandoening, waarvoor dan een behandeling kan worden voorgeschreven. * Jennifer koos ervoor zulke hulp te zoeken, wat een aanvulling was op de steun die ze van liefdevolle christelijke opzieners kreeg. „De ouderlingen zijn geen artsen, maar ze hebben me heel goed gesteund”, zegt ze. „Hoewel ik soms nog steeds de drang voel om mezelf te verwonden, is het me gelukt dat onder controle te krijgen met de hulp van Jehovah, de gemeente en de technieken die ik heb geleerd.” *

Je kunt er zeker van zijn dat je kunt leren om deze gewoonte te vervangen door constructievere manieren om je problemen aan te pakken. Bid net als de psalmist: „Bevestig mijn eigen schreden in uw woord, en moge niets schadelijks mij beheersen” (Psalm 119:133). Het zal je in ieder geval voldoening en zelfrespect geven als je deze gewoonte de baas wordt.

[Voetnoten]

OM OVER NA TE DENKEN

▪ Wat zijn een paar alternatieven voor zelfverwonding als je pijn of verdriet hebt?

▪ Wie kun je in vertrouwen nemen als je aan zelfverwonding doet?

[Kader/Illustratie op blz. 20]

IEMAND DIE ZICHZELF VERWONDT HELPEN

Hoe kun je een familielid of een vriend helpen die zichzelf verwondt? De persoon heeft misschien wanhopig behoefte aan iemand die hij in vertrouwen kan nemen, dus je kunt een luisterend oor bieden. Probeer „een ware metgezel” te zijn „die geboren wordt voor de tijd dat er benauwdheid is” (Spreuken 17:17). Misschien is je eerste opwelling in paniek te raken en te eisen dat de persoon er direct mee ophoudt zichzelf te verwonden. Maar waarschijnlijk zal hij zich daardoor juist in zichzelf terugtrekken. Er is bovendien meer nodig dan alleen maar te zeggen dat iemand ermee moet stoppen. Er is inzicht nodig om hem te helpen nieuwe manieren te leren om met zijn problemen om te gaan (Spreuken 16:23). Er is ook tijd nodig. Heb dus geduld. Wees ’vlug om te horen, langzaam om te spreken’. — Jakobus 1:19.

Als je een jongere bent, ga er dan niet van uit dat je iemand zelf wel kunt helpen. Bedenk dat de gewoonte veroorzaakt kan zijn door een probleem of een ziekte waarvoor een behandeling nodig is. Zelfverwonding kan bovendien levensbedreigend zijn, ook al wil iemand misschien geen zelfmoord plegen. Het zou daarom verstandig zijn de persoon aan te moedigen om over zijn of haar probleem te praten met een rijpe, meelevende volwassene.

[Illustraties op blz. 19]

Onderschat nooit hoe nuttig het is een vriend of familielid in vertrouwen te nemen en hoe belangrijk het is te bidden