Een blik op de wereld

Haaien ontleden

Over de hele wereld doorkruisen beroepsvissers de oceanen op zoek naar haaien. Ze snijden hun vinnen eraf en gooien de kadavers overboord. „Deze afgrijselijke vorm van amputatie neemt steeds meer toe, met als enige reden de vraag naar een prijzig [haaienvinnen]soepje”, bericht Science News. In augustus 2002 heeft de Amerikaanse kustwacht voor de kust van Mexico een Hawaiiaans schip opgebracht nadat ze ontdekt hadden dat het afgeladen was met 32 ton haaienvinnen. Er waren geen andere lichaamsdelen van haaien aan boord. „Deze bizarre lading betekent dat er minstens 30.000 haaien zijn afgeslacht en dat er zo’n 580.000 kilo vis is weggegooid”, zegt het tijdschrift. „Over de hele wereld doden vissersvloten nu jaarlijks naar schatting 100 miljoen haaien.” Hoewel haaienvinnen op de vrije markt minimaal 180 euro per pond opbrengen, kan er niet aan de groeiende vraag worden voldaan.

 Tijd indelen

Een recent onderzoek wijst uit dat „mensen die klagen dat ze niet genoeg tijd hebben, zichzelf voor de gek houden”, bericht The Australian. De krant citeert een onderzoek dat door de University of New South Wales en de Australian National University is uitgevoerd, en verklaart: „Velen van ons besteden meer tijd aan ons werk en aan huishoudelijke taken dan echt nodig is.” Onderzoekers hebben berekend hoeveel tijd tweeverdieners zonder kinderen moeten werken om in de primaire levensbehoeften te voorzien. Daarna vergeleken ze de berekende tijd met de hoeveelheid tijd die ze daar in werkelijkheid aan besteden. Uit het onderzoek bleek dat tweeverdieners zonder kinderen „bij elkaar 79 uur per week op het werk doorbrengen, 37 uur aan huishoudelijke taken besteden en 138 uur aan persoonlijke verzorging, maar dat ze slechts 20 uur per week hoefden te werken [elk 10 uur], 18 uur aan huishoudelijke taken hoefden te besteden en 116 uur aan persoonlijke verzorging [eten en slapen inbegrepen]”, aldus de krant. Als een echtpaar bereid zou zijn een stap terug te doen, zouden ze wel 100 uur extra vrije tijd per week hebben. Volgens The Australian toont het onderzoek aan dat tweeverdieners zonder kinderen „beweren de meeste tijdsdruk te hebben, maar in feite van alle groepen het minste tijdgebrek hebben, terwijl ouders veel meer tijdsdruk kennen”.

Diabetes neemt toe in India

De Wereldgezondheidsorganisatie schat dat wereldwijd meer dan 170 miljoen mensen diabetes hebben. India is het land met het hoogste aantal gevallen — 32 miljoen — en naar verwachting zal dit aantal in 2005 de 57 miljoen overschrijden, bericht de krant Deccan Herald. Op een in Sri Lanka gehouden internationaal congres over diabetes in Azië wezen experts op veranderingen in voeding en levensstijl als de voornaamste oorzaken voor deze plotselinge toename, alsook stress, genetische factoren, een laag geboortegewicht en overvoeding van pasgeborenen. In India behoren de behandelingskosten voor diabetes tot de laagste ter wereld. Toch blijft het aantal complicaties en sterfgevallen tengevolge van diabetes hoog, ten dele omdat men er niet op verdacht is en omdat de diagnose te laat gesteld wordt. Uit een onderzoek dat in een aantal grote steden van India is gedaan, bleek dat 12 procent van de volwassen bevolking aan diabetes lijdt en dat 14 procent een gestoorde glucosetolerantie heeft, wat vaak aan diabetes voorafgaat.

Getraumatiseerde oorlogscorrespondenten

„Een aanzienlijk aantal [oorlogscorrespondenten] is ernstig getraumatiseerd door wat ze hebben gezien en meegemaakt”, zegt The New York Times. De krant gaf commentaar op „een onderzoek onder [140] buitenlandse correspondenten van zes grote nieuwsdiensten die geregeld verslag deden van oorlogen en andere gewapende conflicten”. Het artikel verklaart dat „zware depressies en posttraumatische stress onder de oorlogscorrespondenten veel vaker voorkomen dan onder [een vergelijkbare groep van 107] verslaggevers die geen verslag deden van oorlogen”. De symptomen waren „onder meer flashbacks, steeds terugkerende nachtmerries, prikkelbaarheid, concentratiestoornissen en hyperalertheid”. Bovendien „gaven de correspondenten te kennen dat ze heel veel sociale problemen hadden, . . . waaronder het onvermogen zich aan de burgerbevolking aan te passen, tegenzin om met vrienden om te gaan, verstoorde verhoudingen en het gebruik van alcohol om te kunnen vergeten”. De mannen en vrouwen in het onderzoek hadden gemiddeld „15 jaar in oorlogsgebieden gezeten, waaronder Bosnië, Rwanda, Tsjetsjenië, Somalië en Afghanistan”.

Verouderende Europeanen

„Het oude Europa doet zijn naam steeds meer eer aan”, bericht de Spaanse krant El País. In bijna elk land van de Europese Unie is op zijn minst 20 procent van de bevolking ouder dan 60 jaar. Demografen voorspellen dat in landen als Italië, Oostenrijk en Spanje tegen 2050 4 van de 10 burgers boven de 60 zijn. Op de in Madrid gehouden tweede VN-top over vergrijzing werd opgemerkt dat de toenemende veroudering van de bevolking zowel om sociale als om economische aanpassingen vraagt. Het zal moeilijker worden om ouderdomspensioenen en ziekteverzekeringen te financieren. Misschien moeten werkgevers oudere werknemers aannemen, flexibele werktijden of duobanen organiseren en regelingen voor uitgesteld pensioen aanbieden. Verder merkt de Spaanse zakenman Josep Maria Riera op dat „bedrijven die willen groeien hun diensten en producten op ouderen zullen moeten afstemmen, aangezien er minder jonge mensen zullen zijn”.

Seksuele voorlichting meer dan ooit nodig

Uit officiële cijfers in Duitsland blijkt dat tussen 1996 en 2001 het aantal abortussen bij 15- tot 17-jarige meisjes met zo’n 60 procent toenam en bij meisjes die nog jonger zijn met 90 procent, bericht Der Spiegel. Norbert Kluge, van de Universiteit van Koblenz-Landau, zegt dat hoewel kinderen steeds vroeger seksueel rijp worden, ze ’niet grondig genoeg voorgelicht worden — en vooral niet vroeg genoeg’. Kinderen moeten voor hun tiende jaar volledig op de hoogte zijn, maar veel ouders gaan hun verantwoordelijkheid uit de weg, zegt Kluge. Volgens de Berliner Morgenpost adviseert het hoofd van de Nationale Raad van Ouders in Bonn ouders om wanneer ze seksuele voorlichting aan hun kinderen geven, meer stil te staan bij emotionele onderwerpen zoals „liefde en relaties” dan bij de biologische processen.

E-mail en sociale vaardigheden

Volgens twee onderzoekers is de kans dat werknemers met een collega op dezelfde verdieping e-mailen net zo groot als dat ze met een collega e-mailen die in een andere tijdzone werkt, zegt de Canadese krant Globe and Mail. David Crystal, een hoogleraar taalkunde aan de University of Wales, zegt in een verhandeling over het effect dat e-mail op sociale vaardigheden kan hebben: „Directe respons is een fundamenteel aspect van conversatie.” En met e-mail is dat door het tijdsverschil tussen het ontvangen en beantwoorden van een bericht niet mogelijk. Bovendien kan iemand die een e-mailtje schrijft het gesprek overheersen zonder onderbroken te worden. „Het vermogen om in een gesprek afwisselend te spreken en te luisteren,” verklaart de Globe, „is een essentiële sociale vaardigheid.”

Twee zenuwstelsels?

Mensen zijn toegerust met een speciaal zenuwstelsel om liefde en tederheid waar te nemen, bericht het Duitse wetenschappelijke blad Bild der Wissenschaft. Zweedse wetenschappers ontdekten dat een vrouw die haar belangrijkste tastreceptoren verloren had, nog steeds een aangename sensatie voelde als ze met een zachte penseel werd gestreeld. Ze kwamen erachter dat dit plezierige gevoel werd opgewekt door een tweede zenuwstelsel in de huid dat bestaat uit langzaam geleidende zenuwvezels die tactile C fibers heten. Het zenuwstelsel reageert alleen op een zachte aanraking en activeert de hersengebieden die met de emoties te maken hebben. Over de vraag waarom mensen mogelijk twee verschillende zenuwstelsels hebben, verklaart de International Herald Tribune: „De trage zenuwvezels functioneren al in de eerste uren van het leven, misschien zelfs in de baarmoeder, terwijl de snelle zenuwvezels zich na de geboorte langzaam ontwikkelen. Pasgeborenen kunnen misschien de liefde in de aanraking van een ouder al voelen voordat ze de aanraking zelf voelen.”