1-3. Ko e heigoa e fakahala ha tautolu oti, mo e fakatoka mai fēfē e Iehova a tautolu?

MANAMANATU LA kua fakahala a koe ti tuku he fale puipui he moui katoa haau ha ko e matahavala ne nakai taute e koe. Nakai fakaai ke fakatoka mai a koe. Kua nakai fai amaamanakiaga e vahā anoiha haau, ti nakai fai mena a koe ke taute ki ai. Ka ko e magaaho ne manatu a koe kua nakai fai amaamanakiaga ne toe, ne iloa e koe kua fai tagata ne maeke ke fakatoka mai a koe ti mavehe a ia ke lagomatai a koe! To fēfē e logonaaga haau?

² Kua fakahala a tautolu oti ke mamate. Pete ne tau mena ne taute e tautolu, kua nakai maeke ke fakahao. Ka e ha ha ia Iehova e malolō ke fakatoka mai a tautolu he mate. Ti mavehe a ia “ko e fi fakamui ke fakaotioti ai ko e mate haia.”​—1 Korinito 15:26.

³ Manamanatu la ke he fiafia ka logona e koe ha kua nakai tupetupe neke mate! Ka e nakai utakehe hokoia ni e Iehova e mate. To liu foki a ia fakamomoui a lautolu ne kua mamate. Manamanatu ke he kakano he mena ia ki a koe. Mavehe mai a ia “to liti atu foki he kelekele a lautolu ne mamate” ke liu momoui. (Isaia 26:19) Fakahigoa he Tohi Tapu e mena nei ko e liu tu mai.

4. (a) Ko e heigoa ka fakamafana a tautolu he mogo ka mate e taha he magafaoa po ke kapitiga? (e) Ko hai e falu kapitiga tata ha Iesu?

⁴ Ka mate e taha he magafaoa po ke kapitiga tata, kua mamahi mo e momoko lahi mahaki a tautolu. Nakai  fahia a tautolu. Ti nakai fai mena foki a tautolu ke taute ke liu fakamoui a ia. Ka e foaki mai he Tohi Tapu e fakamafanaaga mooli ki a tautolu. (Totou 2 Korinito 1:3, 4.) To fakatutala a tautolu ke he taha fakatai ne fakakite e manako mooli ha Iehova mo Iesu ke liu fakamomoui e tau fakahele ha tautolu. Magaaho ne nofo a Iesu he lalolagi, fa ahiahi atu a ia ki a Lasalo mo e lafu mahakitaga ko Mareta mo Maria. Ko lautolu tokotolu ko e tau kapitiga mitaki ha Iesu. Pehē e Tohi Tapu: “Ne fakaalofa ni a Iesu, kia Mareta, mo e hana matakainaga, katoa mo Lasalo.” Ka e hoko ke he taha aho ti mate a Lasalo.​—Ioane 11:3-5.

5, 6. (a) Ko e heigoa ne taute e Iesu he kitia e ia e magafaoa mo e tau kapitiga ha Lasalo ne maanu? (e) Ko e ha ne mafanatia ke iloa e logonaaga ha Iesu hagaao ke he mate?

⁵ Ne fina atu a Iesu ke fakamafana a Mareta mo Maria. He logona e Mareta kua hau a Iesu, ne fina atu a ia ki tua he maaga ke feleveia mo Iesu. Fiafia a ia ke kitia a Iesu, ka e pehē age: “Ane nofo a koe i hinai, po kua nakai mate haku tugane.” Manatu a Mareta kua tōmui lahi a Iesu. He mole e mena ia, kitia foki e Iesu a Maria hane tagi. He fioia e Iesu e momoko ha laua, ne mamahi mo e tagi a ia. (Ioane 11:21, 33, 35) Logona hifo e ia e mamahi lahi ka mate e taha fakahele ha tautolu.

⁶ He iloa kua tatai e logonaaga ha Iesu mo e ha tautolu hagaao ke he mate, ko e mena mafanatia ki a tautolu. Ti fetataiaki a Iesu mo e haana Matua. (Ioane 14:9) Ha ha ia Iehova e malolō ke utakehe tukulagi e mate, to nakai leva ti taute pihia e ia.

7, 8. Ko e ha ne nakai manako a Mareta ke utakehe e maka he tukuaga ha Lasalo, ka ko e heigoa ne taute e Iesu?

⁷ He hoko atu a Iesu ke he tukuaga ne toka ai e tino ha  Lasalo, ko e maka lahi kua tuku ke he gutu he tukuaga. Pehē a Iesu: “Uta kehe atu ā e maka.” Ka e nakai manako a Mareta ke utakehe e maka. Nukua fā tuai e pō he toka e tino ha Lasalo he tukuaga. (Ioane 11:39) Nakai iloa e ia e mena kua amanaki a Iesu ke taute ke lagomatai e tugaane haana.

⁸ Pehē a Iesu ki a Lasalo: “Ati hau a ki fafo.” Ne kitia mogoia e Mareta mo Maria e mena ofoofogia. “Ti fano ai ki fafo a ia ne mate, kua lili gaia e tau hui mo e tau lima ke he tau ie ne tanu aki.” (Ioane 11:43, 44) Kua liu tuai a Lasalo moui! Ti liu a ia fakalataha mo e magafaoa mo e tau kapitiga haana. Maeke a lautolu ke totō, aamo, mo e tutala ki a ia. Ko e mana mooli! Kua fakaliu tu mai e Iesu a Lasalo.

9, 10. (a) Ko hai ne foaki age ki a Iesu e malolō ke fakaliu tu mai e tau tagata? (e) Ko e ha ne aoga lahi ki a tautolu e tau tala ke he fakaliu tu mai?

⁹ Ko e malolō ni kia ha Iesu ne fakaliu tu mai e ia e tau tagata? Nakai. Ato fakaliu tu mai e Iesu a Lasalo, ne liogi a ia ki a Iehova ti foaki age e Iehova e malolō ke fakaliu tu mai a Lasalo. (Totou Ioane 11:41, 42.) Nakai ko Lasalo ni e tagata ne fakaliu tu mai. Tala mai e Tohi Tapu hagaao ke he tama fifine ne 12 e tau he moui ne gagao lahi. Tupetupe lahi e matua taane haana ko Iairo, ti olelalo a ia ki a Iesu ke fakamalolō e tama fifine. Mena tokotaha ni e tama haana. He tutala a ia ki a Iesu, ne o mai falu mo e pehē: “Kua mate tuai hau a tama fifine; ke fakalavelave foki a koe he ha ke he akoako?” Ka e tala age a Iesu ki a Iairo: “Ua matakutaku a koe; kia tua a koe kuenaia; to moui ai a ia.” Ti o atu a laua ke he kaina ha Iairo. He tata atu a laua ke he kaina, ne kitia mo e logona e Iesu e tau  tagata ne tagi. Tala age a Iesu ki a lautolu: “Toka a e tagi hake, nakai mate a ia, ka kua mohe.” Liga manamanatu e tau matua he tama fifine ko e heigoa e kakano he tala ha Iesu. Ne fekau e Iesu e tau tagata oti ke ō ki fafo ka e uta e ia e tau matua ki loto he poko ne takoto ai e tama fifine ha laua. Ti totō e Iesu e lima he tama fifine mo e pehē ki ai: “Ko e tama fifine na e, kua tala atu e au kia koe, kia matike a.” Manamanatu la ke he fiafia lahi he tau matua haana he matike agataha a ia mo e kamata ke fano! Kua fakaliu tu mai e Iesu e tama fifine ha laua. (Mareko 5:22-24, 35-42; Luka 8:49-56) Tali mai he aho ia, ka kitia e laua e tama fifine ha laua ti manatu e laua e mena ne taute e Iehova puhala mai ia Iesu. *

¹⁰ Ko e tau tagata ne fakaliu tu mai e Iesu ne liliu mamate he magaaho fakamui. Ka ko e tau tala ne totou e tautolu hagaao ke he tau tagata nei kua aoga lahi ha kua foaki ki a tautolu e amaamanakiaga mooli. Manako a Iehova ke fakaliu tu mai e tau tagata, mo e to taute pihia e ia.

11. Ko e heigoa ne fakaako mai he Fakamatalaaga 9:5 hagaao ki a Lasalo?

¹¹ Talahau fakamaaliali he Tohi Tapu “ko lautolu ne mamate nakai iloa e lautolu ha mena.” Pihia foki e tuaga ha Lasalo. (Fakamatalaaga 9:5) Ne talahau e Iesu, tuga ni kua mohe a Lasalo. (Ioane 11:11) He haia a Lasalo he tukuaga, ne “nakai iloa e [ia] ha mena.”

12. Iloa fēfē e tautolu na tupu mooli e fakaliu tu mai ha Lasalo?

 ¹² Magaaho ne fakaliu tu mai e Iesu a Lasalo, tokologa e tagata ne kitia ai. Iloa foki he tau fī ha Iesu e mana nei ne taute e ia. Ha kua liu moui a Lasalo, ne fakakite ai kua tupu mooli e fakaliu tu mai. (Ioane 11:47) Tokologa e tagata ne o atu ke ahiahi a Lasalo, ti kamata foki a lautolu ke talitonu na fakafano mai he Atua a Iesu. Nakai fiafia e tau fī ha Iesu ke he mena ia, ti pulega a lautolu ke kelipopo a Iesu mo Lasalo.​—Ioane 11:53; 12:9-11.

13. Ko e ha kua mauokafua a tautolu to fakaliu tu mai e Iehova e tau tagata mamate?

¹³ Pehē a Iesu ko “lautolu katoa ha he tau [“tuagamau fakamanatu,” NW]” to fakaliu tu mai. (Ioane 5:28) Kakano he mena nei ko lautolu oti ne manatu e Iehova to liliu momoui. Ke maeke a Iehova ke fakaliu tu mai e taha tagata, lata a Ia ke manatu e tau mena oti hagaao ke he tagata ia. Maeke mooli kia a Ia ke taute pihia? Manamanatu la, na totou piliona e tau fetū he lagi. Pehē e Tohi Tapu na iloa e Iehova e tau higoa he tau fetū takitaha. (Totou Isaia 40:26.) Ka maeke a ia ke manatu e tau higoa he tau fetū takitaha, to mukamuka foki a ia ke manatu e tau mena oti hagaao ki a lautolu ka liu a ia ke fakamomoui. Mua atu, na tufugatia e Iehova e tau mena oti, ti iloa e tautolu na ha ha ia ia e malolō ke liu fakamomoui e tau tagata.

14, 15. Ko e heigoa ha tautolu ne fakaako he tau kupu ha Iopu hagaao ke he fakaliu tu mai?

¹⁴ Ne talitonu e tagata tua fakamooli ko Iopu ke he liu tu mai. Hūhū a ia: “Ka mate e tagata to liu moui mai kia a ia?” Ti pehē a ia ki a Iehova: “Kia ui mai a koe, ti tali atu au kia koe; kia finagalo fakaalofa a koe ke he gahua he hau a tau lima.” Ē, iloa e Iopu kua amanaki lahi a Iehova ke he magaaho ka fakaliu tu mai e Ia a lautolu ne mamate.​—Iopu 14:13-15.

 ¹⁵ Fēfē e logonaaga haau ke he amaamanakiaga he liu tu mai? Liga manamanatu a koe, ‘Ka e kua e magafaoa mo e tau kapitiga haaku ne fitā he mamate, to fakaliu tu mai foki nakai a lautolu?’ Kua mafanatia a tautolu ke iloa na manako mooli a Iehova ke liu fakamomoui a lautolu ne mamate. Onoono la tautolu ke he talahauaga he Tohi Tapu hagaao ke he matakavi ka nonofo ai a lautolu mo e ko hai ka fakaliu tu mai.

16. Ko e moui fēfē ka moua e lautolu kua fakaliu tu mai ke he lalolagi?

¹⁶ He vahā fakamua, ko lautolu ne fakaliu tu mai ne fakalataha mo e tau magafaoa mo e tau kapitiga ha lautolu he lalolagi. Pihia foki e mena ka tupu he vahā i mua, ka e to mua atu e mitaki. Ko e ha? Kakano ko lautolu ka liu momoui he lalolagi to maeke ke momoui tukulagi mo e nakai liu ke mamate. To nonofo foki a lautolu he lalolagi kua kehe lahi mai he lalolagi ne nonofo a tautolu he vahā nei. To nakai fai felakutaki, nakai fai matahavala, mo e nakai fai gagao.

17. Ko hai ka fakaliu tu mai?

¹⁷ Ko hai ka fakaliu tu mai? Pehē a Iesu to “logona ai ke he hana leo a lautolu katoa ha he tau [“tuagamau fakamanatu,” NW], mo e o mai ai.” (Ioane 5:28, 29) Talahau mai foki he Fakakiteaga 20:13: “Kua ta atu he tahi a lautolu kua mamate ha i ai, kua ta atu foki he mate mo e Hate a lautolu kua mamate ha i ai.” Ē, totou piliona e tau tagata ka liu momoui. Pehē foki e aposetolo ko Paulo “ko lautolu ne tututonu katoa mo lautolu ne hepehepe” to fakaliu tu mai. (Totou Gahua 24:15.) Ko e heigoa e kakano he mena ia?

18. Ko hai a “lautolu ne tututonu” ka fakaliu tu mai?

¹⁸ “Ko lautolu ne tututonu” kua putoia e tau fekafekau  fakamooli ha Iehova ne momoui fakamua atu ato hau a Iesu ke he lalolagi. Ko e tau tagata tuga a Noa, Aperahamo, Sara, Mose, Ruta, mo Eseta to fakaliu tu mai ke momoui he lalolagi nei. Maeke a koe ke totou hagaao ke he falu ia lautolu nei he Heperu veveheaga 11. Ka e kua e tau fekafekau fakamooli ha Iehova ne mamate he  magahala ha tautolu? Kua “tututonu” foki a lautolu, ko e mena ia to fakaliu tu mai a lautolu.

19. Ko hai a “lautolu ne hepehepe”? Ko e heigoa e magaaho ka foaki age e Iehova ki a lautolu?

¹⁹ Ko “lautolu ne hepehepe” kua putoia e tau piliona tagata ne nakai moua e magaaho ke iloa a Iehova. Pete ne mamate a lautolu, nakai nimo e Iehova a lautolu. To fakaliu tu mai e Ia a lautolu, mo e to foaki age e magaaho ke fakaako mo e fekafekau ki a Ia.

20. Ko e ha ne nakai fakaliu tu mai e tau tagata oti?

²⁰ Kakano kia e mena nei to fakaliu tu mai e tau tagata oti ne mamate? Nakai. Pehē a Iesu to fai tagata ka nakai liu momoui. (Luka 12:5) Ko hai ka fifili e tau tagata ka fakaliu tu mai? Ko Iehova e Fakafili fakahiku, ka kua foaki foki e ia ki a Iesu e kotofaaga “ke eke mo fakafili ke he tau tagata momoui mo e tau tagata mamate.” (Gahua 10:42) Ko e ha tagata ne fakafili kua mahani hepehepe mo e nakai makai ke hiki to nakai fakaliu tu mai.​—Kikite Tala he Matahiku 18.

21, 22. (a) Ko e heigoa e kakano he fakaliu tu mai ke he lagi? (e) Ko hai e tagata fakamua ne fakaliu tu mai ke moui he lagi?

²¹ Tala mai foki he Tohi Tapu to fai tagata ka momoui he lagi. Ka fakaliu tu mai taha ke he lagi, kua nakai liu a ia moui ko e tagata ke he tino. Kua fakaliu tu mai a ia ke he lagi ko e mena moui fakaagaaga.

²² Ko Iesu e tagata fakamua ke moua e fakaliu tu mai tuga anei. (Ioane 3:13) Tolu e aho he mole e tamate a Iesu, ne fakaliu tu mai e Iehova a ia. (Salamo 16:10; Gahua 13:34, 35) Nakai fakaliu tu mai a Iesu mo e tino he tagata. Fakamaama he aposetolo ko Peteru hagaao ki a Iesu “ne kelipopo a ia ke he tino, ka kua fakamoui a ia ke he Agaga.” (1 Peteru 3:18) Ne fakaliu tu mai a Iesu  ko e mena moui fakaagaaga ne malolō lahi! (1 Korinito 15:3-6) Ka e pehē e Tohi Tapu nakai ko ia ni hokoia ka pihia.

23, 24. Ko hai e “fuifui mamoe gahoa” ne hagaao a Iesu ki ai, ti toko fiha a lautolu he katoa?

²³ Ato mate a Iesu, ne tala age a ia ke he tau tutaki tua fakamooli haana: “[To] fano au ke taute taha mena ke nonofo ai a mutolu.” (Ioane 14:2) Kakano he mena nei to fai tutaki a ia ka fakaliu tu mai ke momoui mo ia i luga he lagi. Toko fiha? Pehē a Iesu ko e numera tote, ko e “fuifui mamoe gahoa.” (Luka 12:32) Talahau he aposetolo ko Ioane e numera katoa he magaaho ne kitia e ia a Iesu “kua tu mai . . . ke he mouga ko Siona [he lagi], kua fakalataha foki mo ia e tau tagata ne teau e afe ti fagofulu ma fa e afe.”​—Fakakiteaga 14:1.

²⁴ Magaaho fe ka fakaliu tu mai e tau Kerisiano toko 144,000? Tala mai he Tohi Tapu to fakahoko e mena nei he mole e kamata e Keriso ke pule i luga he lagi. (1 Korinito 15:23) Kua nonofo a tautolu he magaaho tonu ia mogonei, ti laulahi he toko 144,000 kua fitā he fakaliu tu mai ke he lagi. Ko lautolu ia ne toe agaia he lalolagi mo e mamate he magahala ha tautolu to fakaliu tu mai he mogoia ni ke moui i luga he lagi. Ka ko e tau tagata tokologa to fakaliu tu mai anoiha ke momoui he Parataiso he lalolagi.

25. Ko e heigoa ha tautolu ka fakaako he veveheaga ka mui mai?

²⁵ Nakai leva, to fakatokanoa e Iehova e tau tagata oti kana mai he mate, mo e to fakaoti tukulagi e mate! (Totou Isaia 25:8.) Ka ko e heigoa e gahua ha lautolu ia ka o atu ke he lagi? Fakamaama he Tohi Tapu to pule a lautolu fakalataha mo Iesu he fakatufono he Kautu. To fakaako atu foki a tautolu hagaao ke he fakatufono ia he veveheaga ka mui mai.